Mediterraan

De Middellandse Zee strekt zich uit tussen drie continenten, heeft een kustlijn van 46.000 kilometer waarlangs bijna 130 miljoen mensen wonen. Ik ben er 1 van en daar ben ik blij mee. Sterker nog: ik zou niet ver van een grote plas water kunnen leven. De Middellandse Zee wordt ook wel de mini-oceaan genoemd. In de afgelopen dagen dobberbe ik er af en toe. Je zou denken dat ik elke dag op het strand ben te vinden maar dat is niet zo. Er waren prachtige, regelmatige golven en menig body board kwam dan ook in actie. De ironie wil dat mijn eigen plank, die ik een jaar of 10 geleden in Noord-Spanje kocht, in een schuurtje in Noord-Bali ligt; ironisch omdat de golven van de Balizee zich nauwelijks boven kniehoogte verheffen…

Op sommige dagen zag de Middellandse Zee eruit als de Caribische zee: turkoois. Niet diepblauw of lichtblauw, zoals ik het doorgaans beleef maar groenig. Alhoewel het geheel van witte stranden met zo’n kleurrijke zee er prachtig uitziet, denk ik toch “niet goed...”

Afgelopen weekend stond ik bij de grote visbank van Carrefour te wachten op mijn beurt. Ik trok nummer 97 terwijl de teller op 66 stond dus dan heb je een idee van de drukte die er heerste. Nu de vakantie voor het overgrote deel van de Spanjaarden is begonnen, lopen de kustplaatsen vol. Mensen komen vanuit het binnenland voor een maand (of langer) naar hun appartement of huis aan de kust. Papa werkt deels en pendelt heen en weer terwijl mama en de kids minstens een maand lang aan de kust blijven. Daar Spanjaarden van lekker eten houden, was het vol bij de visboer. Om mij heen kijkend, kon ik niet bedenken dat het economisch zo slecht gaat met Spanje…
De ene kreeft, langoestine, krab na de andere werd aangeschaft. Het betrof vooral kilo’s garnalen in alle soorten en maten en grote en kleine inktvissen. De Spanjaarden eten bij voorkeur vis uit eigen zeeën en groot gelijk hebben ze. De mooiste rode garnalen komen uit de baai van Santa Pola, op steenworp afstand van onze woonplaats maar daarvoor moet je wel sparen om die te eten: 1 kilo kostte afgelopen weekend € 69. In voorgaande winters kon dat oplopen tot € 150 per kilo.

Ook ik koop bij voorkeur lokale produkten. Ik stond er slechts voor een handje Spaanse inktvisringen. We schaften namelijk een nieuwe tafelgrill aan en ik had zin om die zelf daarop te bereiden. Het is een van de favoriete tapas van mijn liefje. Mits goed bereid, is het een heerlijk voorgerecht. (Ze mogen namelijk niet rubberachtig worden.)
Om een lang verhaal kort te maken: het resultaat was niet om te eten. De ringen waren allemachtig zout en het dunne deegje dat om elke ring had moeten zitten, was een regelrechte flop… maar ze waren supermals en dat is pure winst! Nadere bestudering maakte duidelijk dat het gevolgde recept geschikt was voor frituren en dat kan nu eenmaal niet op een grill. Volgende keer beter. De ervaring deed mij echter dieper nadenken over het zoutgehalte van de Middellandse Zee.

Elk afgelopen jaar nam de watertemperatuur van de westelijke Middellandse Zee (dus ook aan de Costa Blanca) met 0,002 graden Celsius toe, net als het zoutgehalte: met 0,001 eenheid. Een zoutere zee betekent dat er meer Middellandse zeewater verdampt dan er vers zeewater inkomt. Voor nadere conclusies is meer onderzoek nodig, aldus de woordvoerder van het Spaanse Oceanografische Instituut. Al dobberend, zei ik onlangs tegen mijn liefje dat het aardig begint te lijken op de ervaring die wij jaren geleden hadden in de Dode Zee. Nog even en ik kan ook mijn Spaanse krantje rechtop in zee lezen?!

Al lijken die getallen te veronachtzamen, er is wel degelijk iets aan de hand. Er is sprake van een consistente temperatuur- en zoutgehaltetoename die samenhangt met de gevolgen van de opwarming van de aarde. Het ecosysteem van de Middellandse Zee is al jarenlang overbelast.

De ‘Mediterranean Science Commission’, opgericht in 1910, deed onlangs het voorstel om 8 zeegebieden als mariene vredesparken aan te wijzen om de onderwaterwereld te beschermen en een beter milieubeleid mogelijk te maken. Minder dan 2% van de Zee wordt thans beschermd. Een van de redenen voor de moeizame samenwerking in de internationale wateren is dat watergrenzen heel lastig zijn te trekken en het feit dat daarbij vele landen zijn betrokken.
Het dichtstbijzijnde vredespark ligt in het uiterste Zuiden van Spanje. De biodiversiteit in de Middellandse Zee wordt ernstig bedreigd door overbevissing, vervuiling, stijging van de oppervlaktetemperatuur, de komst van exoten. Vorige week woensdag werden enkele stranden aan de Costa Blanca geteisterd door kwallen, er is op sommige plekken sprake van de Poseidon-alg en zeegras stapelt zich hier en daar op. Die vredesparken moeten er maar gauw komen, wat mij betreft.