Sahara

In de afgelopen dagen werd alles dat hier buiten staat, bedekt door een weliswaar dunne maar dekkende laag Saharazand. De wind kwam uit het Zuiden, de afstand tussen ons en de Westelijke Sahara is slechts 2.000 kilometer. Mijn liefje, die niet alleen hoofd Financiën van het gezin is maar tevens de terraspoetser, was elke dag druk aan het bezemen en uitkloppen. Het gele zand zat werkelijk overal! We verdelen de straftaken in dit huis zo eerlijk mogelijk. 

Nadat het zand was neergestreken, begon het ook nog te regenen dus je begrijpt: door de meeste ramen konden we niet meer kijken. Dat is nog steeds het geval. De combinatie van Saharazand en regen maakte van witte huizen in de omgeving groezelige gebouwen. Gelukkig kozen wij in onze eigen woonwijk voor gele buitenwanden. Ook de auto, mijn terrein, leek in een luipaardpakje te zijn gestoken.

Eerder deze week keek ik naar de laatste uitzending van de BBC-natuurserie ‘Africa’. Deze aflevering ging over het leven in de Sahara, de grootste woestijn ter wereld. Mijn liefje vond dit de minst interessante aflevering van de vier vanwege de beperkte hoeveelheid dieren in beeld. Het waren er inderdaad relatief weinig en ze waren ook nog eens piepklein: de meeste aandacht ging uit naar de zilveren Saharamieren (Cataglyphis bombycina).Twee cameramedewerkers rekenden op hun boeren fluitjes uit dat het razendsnelle diertje op vier poten in verhouding honderden kilometer per uur loopt. Am I kidding? No. De mieren staan hoog op hun -zes- poten zodat hun lichaam zich niet aan de aarde kan schroeien. Vanwege de barre omstandigheden waarin ze leven (gemiddeld 50 graden Celsius) komen ze maar tien minuten per dag boven de grond. Fascinerend.

Zelf was ik het meest geboeid door de manier waarop de opnamen van de bewegende duinen tot stand kwamen. Het opnameteam koos een plek in de Sahara waar ze een hoge stellage in beton stortten en met staalkabels vastklonken met daar bovenop een camera in sterke behuizing. Die camera maakte elke dag (slechts) één foto en dat gedurende twee jaar. De opstelling werd constant bewaakt door twee bedoeïen die het gewend zijn onder dit soort omstandigheden te leven.

Het leverde honderden opnamen op die, indien snel na elkaar afgespeeld, de beweging van de duinen in beeld zouden moeten brengen. Twee jaar wachten op een filmpje van circa 14 seconden?! Ze deden het en het lukte. Aan de vooravond van het uitlezen van de opnamen, vond nog wel een staaltje plaatselijk vandalisme plaats: de behuizing van de camera werd ingeslagen maar gelukkig bleek de camera intact.

Kijkers, grote bofkonten, zagen complete duinen over de vlakten golven. Ik vond het een magisch gezicht. De BBC zet zich altijd in om de mooiste, bijzonderste natuuropnamen te maken. Ze zijn er wat mij betreft wederom in geslaagd. Jammer dat de serie hiermee tot een einde kwam. Het wachten is op hun volgende megaproject.

Het deed mij terugdenken aan onze eigen rondreis door Marokko in april 2009. Die reis bracht ons ook in de Sahara. De bijgevoegde collages zijn samengesteld met zelfgemaakte foto’s van Erg Chebbi. ‘Erg’ betekent zandduin die door de wind is opgeworpen. We kwamen daar in de middag aan en ik heb vanaf dat moment urenlang gefascineerd om mij heen gekeken. Een ritje op de rug van een kameel kon mij worden gestolen (zeker na mijn eerdere ervaringen in Egypte). De kleuren van de duinen leken elk uur te veranderen. Op het ene moment stond de aarde in vuur en vlam, op het andere moment trokken koel blauw en beige mijn blikveld binnen. Ik keek mijn ogen uit. Zo'n fotogeniek landschap had ik nog nooit gezien. Erg Chebbi was niet bepaald shabby!

Tegen zonsondergang stak de wind op. Ik herinner mij dat mijn kuiten aanvoelden alsof ze werden gezandstraald. Die avond verbleven mijn liefje en ik in de Auberge du Sud waar we bij kaarslicht heerlijke Marokkaanse gerechten aten. De volgende ochtend waren de stoelen deels ingegraven. Als je de foto goed bekijkt, zie je dat de wind zandkorrels met zich meevoert. Wat de BBC op grote schaal aantoonde, aanschouwde ik op de vierkante centimeter.