Barefoot & the Buddha

Een van mijn zussen appte onlangs, na ontvangst van vele foto’s van boeddhabeelden, dat zij zich niet realiseerde dat Sri Lanka er zoveel had; en dan ook nog zoveel bijzondere. Dat kan ik mij voorstellen maar het valt niet te ontkennen dat dit kikkerlandje in het zuidwesten van Azië niet over het hoofd mag worden gezien door spirituele types! Vijf van de heilige plaatsen in het land zijn UNESCO-werelderfgoed, vier zijn open voor bezoekers. Ze liggen in de zogenaamde Cultural Triangle van het land. We bezochten intussen de oude koningssteden Anuradhapura, Pollonaruwa en Kandy.

Terwijl Buddha door Sri Lanka reisde, vond allerlei wonderlijks plaats. In Mihintale, 13 kilometer ten oosten van Anuradhapura kreeg hij, naar verluidt, het spirituele inzicht zijn leer verder te ontwikkelen. Op die plek onstond het boeddhisme, aldus het verhaal. Met mijn sneue heup zette ik 1.840 stappen om de Ambasthala Dagoba te bereiken. (Nee, ik ben geen Fitbitch – zoveel treden had de rots nu eenmaal; one way!)

Buddha bereikte circa 2.250 jaar geleden onder een bodhiboom in India, zijn geboorte- en sterftegrond, de staat van Verlichting. Een loot van die oude boom kwam op onnavolgbare wijze naar het hoge noorden van Sri Lanka. Dat gebied is een soort waddengebied met vele eilandjes. Wij bezochten het betreffende eiland in een aftandse vissersboot. Mijn liefje en ik keken elkaar aan en zuchtten: daar zaten we weer, in het vooronder van een boot met teveel passagiers. En we zeiden nog zó dat we dergelijke dingen niet meer doen… Maar goed, we kunnen het navertellen. We keken dus naar die dikke stam op het tempelterrein terwijl gelovige boeddhisten tegels kochten en aan de tempel doneerden.

We bezochten tevens de heilige rots Sigiriya (hiernaast) maar daar beklommen we de hoge rots slechts tot halverwege, tot waar de semi-erotische fresco’s van half ontblote vrouwen zich bevinden. Het waren minder treden dan in Anaradhapura maar ze waren dermate steil dat we het welletjes vonden. 

Het volgende tempelcomplex, dat van Dambulla uit de eerste eeuw (AD) fotografeerden we van een afstandje; de tempel en fresco’s lieten we deze keer geheel links liggen. De mussen vielen die dag dood van het dak en als niet-gelovigen vonden we het welletjes. Het zijn mooie verhalen en prachtige tempels maar mijn liefje en ik zijn hier noch op zoek naar verlichting, noch naar meer fysieke klachten.

Thans verblijven we in Kandy, een heel drukke stad in het centrum van het land. We logeren in een comfortabel hotel met zwembad in de heuvels, met uitzicht op minstens twee grote boeddhabeelden. We werden geupgrade naar een kamer met pool view. We zwommen vanmiddag heerlijk, na een bezoek aan de botanische tuin. We kunnen onze balkondeuren ’s nachts niet openen vanwege de apen in de bomen. 

In lange, lange tijd stond ik niet zo vaak, zo vast in het verkeer. Shock-a-block. Mijn liefje en ik ondergaan dat gelaten, chauffeur Francis zucht en moppert voortdurend. Als devote katholiek vloekt hij niet, in het slechtste geval hoor je een zacht gefluisterd ‘shit’. Zijn rijstijl herken ik als typisch Aziatisch: elkaar geen ruimte geven, bumper-op-bumper rijden, toeteren om alles en iedereen, medeweggebruikers de loef afsteken, waar mogelijk. Vooral tuk-tukbestuurders moeten het bij hem ontgelden. Helemaal als hun karretje een sticker heeft met teksten als ‘ik ben boeddhist en daar ben ik trots op’. Toen mijn liefje daarop zei dat hij iets vergelijkbaars op zijn auto heeft (‘God bless you’, voor en achter) was het even stil. Daarop kwam zijn antwoord dat dat iets heel anders is. In de reisbeschrijving stond de verwachting dat wij en de chauffeur hoogstwaarschijnlijk vrienden voor het leven zouden zijn aan het einde van onze rondreis. Ik denk het niet.

In Kandy staat de Temple of the Tooth. Het verhaal gaat dat men na de crematie van Buddha (in India) te midden van zijn stoffelijke resten een tand vond. Geen idee of het er slechts één was. Hoe het ook zij, die tand kwam in Sri Lanka terecht waar het wordt bewaard in een gouden stupa in de betreffende tempel, het voormalige paleis van de laatste koning van Sri Lanka. De pracht en praal van het gebouw laat je met open mond staan. De tand is overigens niet te zien; die ligt hoog en droog in de tempel. Driemaal per dag gaat een velours gordijn met fraaie olifantenapplicatie open (zie hiernaast) en de gelovigen bidden dan. Toen wij er waren, bleef het gordijn dicht maar gebeden en geofferd werd er desalniettemin. De kleinste was een Sri Lankaans meisje van ongeveer anderhalf jaar die van haar ouders haar gebedje moest opzeggen.

We waren op prachtige, ingetogen, vele eeuwen oude heilige plekken maar af en toe tref je tempels aan waar alles blinkt; de gebouwen zijn kitscheriger-dan-kitsch, big lijkt beautiful te worden gevonden. Een hoog Eftelinggehalte, een omschrijving van iemand in onze vriendenkring waarin we ons helemaal kunnen vinden. Gebouwen met functie x worden tempels waar voortaan toegang moet worden betaald. Ze worden van semi-goud, met schreeuwerige beelden, alles groter dan groot. Als het aan diezelfde Francis ligt, deugt menig boeddhistische monnik niet: ze managen commerciële bedrijven, hebben meer vrouwen tegelijkertijd, eten koeienvlees en drinken alcohol, zijn actief in (regelmatig bedenkelijke) politiek en nog zo wat hoofdzonden. Dat is dan ook uit de mond van een devote katholiek die vast sinds Aswoensdag. Tja.

Mijn liefje tweemaal... (in groen Turkenkleedje)

Ondanks al die scepsis, openbaarde zich in Pollonaruwa Een Wonder dat ons persoonlijk raakte. We bezochten Gal Vihara, een heilige plek waar vier boeddha’s in verschillende poses uit een en hetzelfde rotsblok zijn gehouwen. Links voor de kijker zit een boeddha in diepe meditatie, naast een kleinere boeddha in een grot. Daarnaast staat een 7 meter hoge boeddha in een zeldzame houding -dat wil zeggen: met gekruiste armen- en helemaal rechts vind je een liggende boeddha van 14 meter lengte. Ik maakte een stretch-foto van het geheel en toen ik enkele seconden later het resultaat op mijn camerascherm bekeek, bleek mijn liefje daarop in tweevoud voor te komen?! A miracle! Vaak wens ik muzelluf twee van haar toe maar heel soms is eentje méér dan genoeg.