Gevarendriehoek

Dit was niet mijn beste, vrolijkste week van dit jaar. Een goede vriend in Nederland belandde in een academisch ziekenhuis en moet daar lang verblijven, kennissen die na vele jaren uit elkaar gaan, de zelfmoord van VPRO-Boekenman Wim Brands (57) en andere dingen die zwaar op de maag liggen. Geen lichte kost. De week ervoor stond bol van de terreur, evenmin iets om vrolijk van te worden. Als zich teveel zwarte materie in mijn hoofd ophoopt, wordt de ruimte om vrijelijk te bloggen kleiner. De inspiratie, die tot voor kort rijkelijk vloeide, stokte weer even.

Als ik lees, verblijf ik in een heel andere wereld... In de afgelopen week las ik het boek “The Bermuda Triangle: Pursuing the Truth behind One of the World’s Greatest Mysteries” (2003) van auteur Gian J. Quasar*. Dat boek nam ik ter hand nadat ik las over een ontdekking door wetenschappers van de Artic University in Noorwegen. Zij menen het mysterie van de Bermuda Driehoek te hebben opgelost en daarover publiceerden zijn reeds op beperkte schaal. Zij menen dat enorme methaangasexplosies op de bodem van de zee gevaar opleveren voor schepen en vliegtuigen. Meer zal worden geopenbaard tijdens de jaarlijkse ‘European Geosciences Union’ in Wenen, die volgende week wordt gehouden.

Het Bermuda Driehoek-mysterie intrigeert mij, zeeminnend wezen en reislustige Hollandse, al vele jaren. Als jong volwassene las ik menig boek over het fenomeen. De zijden van deze gevarendriehoek lopen van het eiland Bermuda naar Miami en naar Puerto Rica maar de Noorse wetenschappers verklaren het mysterie door te verwijzen naar de Barentszee, voor de kust van hun aardgasrijke vaderland. Daar vonden ze gigantische onderwaterkraters waaruit enorme methaangasbellen opborrelen en boven water exploderen. Het is een combinatie van olie en gas die diep in de zeebodem ligt opgesloten. Kraters kunnen een doorsnee hebben van een halve mijl en kunnen 30 à 40 meter diep zijn.

De wetenschappers denken dat dergelijke gasbellen schepen in gevaar kunnen brengen. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor het abnormaal hoge aantal onverklaarbare verdwijningen in het westelijke deel van de Noord-Atlantische Oceaan. De explosies die men ontdekte in de Barentszee brengen de verplaatsing van een heel grote watermassa voort die de potentie heeft grote schepen te verzwelgen. De theorie van enorme methaangasexplosies waardoor schepen vergaan, is niet helemaal nieuw. Een studie uit 2003 in het American Journal of Physics, van Australische wetenschappers van de Monash University toonde dat aan. Ze bouwden een schaalmodel en lieten een enorme gas- en waterbel eronder los. Zo ontdekten ze dat een schip zijn drijfkracht verliest in het oog of aan de rand van zo‘n bel.

Of de Noorse theorie tot meer onderzoek in de Noord-Atlantische Oceaan zal leiden, hangt voor een groot deel af van het geloof in het verschijnsel Bermuda Driehoek. Veel wetenschappers trekken dat fenomeen in twijfel; men schrijft de vele verdwijningen eerder toe aan een combinatie van slecht weer en menselijk  falen. De Amerikaanse kustwacht erkent het gebied niet als zodanig en vele Amerikaanse geologen doen het verschijnsel af als ‘fairy tale’ (sprookje). Er zijn verhitte discussies te verwachten tijdens het congres van 17 t/m 22 april! 

De aanduiding Bermuda Triangle stamt overigens uit een artikel van 1964 van Vincent Gaddis die voor het eerst over de verdwijningen in het gebied schreef.

De pil van Quasar schetst een chronologisch overzicht van duizenden opmerkelijke verdwijningen van grote en kleine schepen en vliegtuigen in en boven het aangegeven gebied. De eerste die een vreemd fenomeen in het gebied meldde is niemand minder dan Christopher Columbus die tijdens zijn ontdekkingsreis (1492), in een gebied dat we nu de Bahamas noemen, onverklaarbare kompasbewegingen meemaakte en optekende. Zijn schip dobberde richtingloos rond terwijl er een melkachtige wolk boven het water zweefde. 

Quasar probeert een volledig overzicht te geven van de verschijnselen in het gebied. In december 1945 verdween een heel squadron (5 vliegtuigen, bekend als Flight 19) plotsklaps van de radar; niets en niemand werd teruggevonden. Datzelfde gebeurde eveneens met de toestellen die de zoekactie verrichtten. Van alle vergane toestellen vond men wrakstuk noch lichaam terug. Verhalen van piloten en kapiteins die hun angstige en tegelijkertijd fascinerende ervaringen in het gebied konden navertellen, komen aan de orde. Haperende kompassen, melkwitte wolken die uit het niets opdoemen en van vorm veranderen, zichtbare vliegtuigen die van de ene op de andere seconde onzichtbaar worden, veranderend tijdsbesef, botsende continentale platen, vreemdkleurig licht, het wegvallen van zwaartekracht… het komt allemaal aan de orde. 

In zijn queeste naar een verklaring schuwt Quasar niets: ook vermeende UFO’s en de ontdekking van de Canadese lekenwetenschapper John Hutchison komen aan de orde. Hij introduceerde het begrip anti-zwaartekracht en verklaarde dat metalen onzichtbaar kunnen worden (het zogenaamde Hutchison Effect). Geen wetenschapper kon zijn tests tot nu toe echter reproduceren. Boeiende lectuur.

Over de uitkomst van de conferentie zal zeker worden gepubliceerd. Op naar de volgende week! 

*Quasar is een pseudoniem; de werkelijke naam van de schrijver is Jonathan Marx. Een quasar is het helderste object in het heelal, een zeer actieve galactische nucleus maar ook de naam van een kosmische held in een stripboek.