Chaos

Afgelopen donderdag hadden we hier een nationale feestdag, genaamd Día de la Hispanidad (ofwel Columbusdag). Er wordt herdacht dat ontdekkingsreiziger Columbus, die de wijde wereld in trok, op 12 oktober 1492 voet aan wal zette op een oud  continent dat hij als eerste Europeaan zag en dat Amerika zou gaan heten. Vrijdag was een brugdag dus voor menig Spanjaard werd dit een lang weekend. Wij merkten het ook in onze wijk. De Spaanse vlaggen wapperden fier.

De Catalaanse regering durfde het deze week niet aan om eenzijdig de onafhankelijkheid voor hun autonome regio uit te roepen. Ze voorzagen niet dat er vanuit de eigen bevolking en het bedrijfsleven zoveel tegengas zou komen na de uitslag van het referendum en de daarop volgende verklaringen. Een minderheid van de bevolking sprak zich vóór afscheiding uit tijdens de stembusgang, die omstreden was. Een aantal grote bedrijven en banken in Barcelona kondigde kort na de Sí aan uit Catalonië te zullen vertrekken. Tegenstemmers en zwijgers gingen in de dagen na het referendum en masse de straat op. In de afgelopen weken lieten cruiseschepen Barcelona links liggen, het aantal toeristenboekingen voor volgend jaar liep drastisch terug. De separatisten moeten hiervan zijn geschrokken...

De Europese Unie zal Catalonië als nieuwe land niet in de armen sluiten onder druk van Spanje. Het nieuwe land zal na afscheiding een nieuwe munteenheid moeten kiezen, er zullen nieuwe handelsverdragen moeten worden gesloten en nog veel meer. Geen prettige vooruitzichten.

Ik moest regelmatig denken aan drie Catalaanse dames die mijn liefje, Bernadette en ik ontmoetten op Togian, een afgelegen eiland van Sulawesi (Indonesische provincie) waar we in 2014 rondreisden. Het waren goed opgeleide, leuke vrouwen; twee van hen hadden internationale carrières. Het bleef destijds bij één gesprek: mijn liefje en ik vertelden bij die gelegenheid dat wij met plezier in Spanje woonden en van de cultuur en het ontspannen leven genoten. Zij wisten niet hoe sterk ze hun afkeer van Spanje moesten uitdrukken. Het was Catalonië voor en na. Er ontstond geen klik tussen ons, al hadden we veel gemeen. Jammer maar zo gaat dat soms. Die Catalaanse dames zullen ongetwijfeld Sí hebben gestemd bij het referendum en zullen zich nu verbijten. De Catalaanse leiding zoekt de dialoog met Spanje, minister-president Rajoy antwoordde dat hij openstaat voor een gesprek… maar niet over afscheiding. Tja. We gaan zien hoe het Catalunya vergaat.

Angst voor afscheiding noemen we tegenwoordig een Brexitje. Ook in het Verenigd Koninkrijk onderschatte menig voorstemmer de gevolgen van het bindende referendum over het verlaten van de Europese Unie. En zie wat nu de gevolgen zijn. Er wordt nauwelijks progressie gemaakt in de onderhandelingen, ze zitten muurvast. De toon van de Engelse kranten in Spanje is echter optimistischer dan die van de Nederlandse kranten in het eigen vaderland. Premier May’s positie wordt met de dag onzekerder. Naar verluidt smeekte de Britse delegatie afgelopen week zelfs om concessies van EU-zijde teneinde haar positie te handhaven. Als er niets verandert, wordt de deadline volgend jaar niet gehaald met chaos tot gevolg.

Ik verwacht dat het laatste boek van Dan Brown, getiteld ‘Origin’, een nieuwe boost aan Catalonië en Spanje zal gegeven. Het verhaal speelt zich geheel af tegen de achtergronden van Bilbao, Madrid en Barcelona. Vooral de architectuur van Antonio Gaudí staat in de schijnwerpers. Voor mij was dat reden de Spaanse gids ‘Gaudí. Una introducción a su arquitectura’ (Juan-Eduardo Cirlot) weer eens uit de kast te halen. Ik kocht het in 2001 tijdens ons laatste bezoek aan de stad. (Daarna reden we er nog wel met de caravan doorheen maar we stopten destijds niet.) Casa Batlló, La Pedrera, Sagrada Família… ik werd van mijn sokken geblazen door de organische vormen, de materialen en de kleuren. In 2026 moet het machtigste bouwwerk af zijn, 100 jaar na de dood van diens ontwerper. Dan Brown steekt zijn bewondering voor architect Gaudí niet onder stoelen of banken. Ik begrijp alleen niet waaraan het Spaanse koningshuis zoveel aandacht te danken heeft.

Origin is een typisch Brown-boek in de traditie van de Da Vinci Code. Religie en wetenschap zijn als vanouds de belangrijkste smaakmakers, deze keer aangevuld met moderne kunst, supercomputers en kunstmatige intelligentie. (Plus homoseksualiteit!) Er is nu minder geweld dan in voorgaande romans dus dat is te prijzen. Ik kon mijzelf niet aan de indruk onttrekken dat er regelmatig werd verwezen naar -zelfs gewaarschuwd voor- president Trump…

Voor de liefhebber: Dan Brown spreekt op 22 oktober in het Amsterdamse Paradiso over zijn werk.

Ook deze roman is een heuse page turner. Om uiteenlopende redenen ging ik recent mijn dagelijkse wijninname verminderen waardoor mijn slaapgedrag thans abominabel is. Dat kwam nu goed uit: door de nachtelijke leespartijen vorderde ik nóg sneller in het boek dan ik normaliter zou doen. Ik ga niets verklappen maar ik kan wel zeggen dat Harvard-professor Robert Langdon en zijn metgezel Ambra Vidal -directrice van het Guggenheim Museum in Bilbao en verloofde van de kroonprins- weer goed bezig zijn. Hun zoektocht vloeit voort uit een project van Edmond Kirsch, miljardair en briljant futuroloog (die vroeg in het boek overlijdt). Deze wetenschapper zocht naar antwoorden op de twee grote levensvragen: “waar komen we vandaan?” en vooral “waar gaan we naar toe?”

Het zal geen lezer verbazen dat Langdon de antwoorden vindt. Overleeft homo sapiens het? Overleeft God de wetenschap? Wie dat wil weten, moet dit boek zelf lezen. Ik vind het een aanrader, niet alleen voor Spanje-lovers. Zelf deed ik veel nieuwe leesideeën op.