Toen het uiteindelijk lukte om elkaar in levende lijve te spreken en we hem vroegen of hij de nieuwe rol als aanvoerder leuk vindt, was zijn antwoord: ‘Not really...’. Daar moest ik om grinniken. Yuda is altijd eerlijk en dat is een van de eigenschappen die we in hem waarderen. Hij zei op dat moment wat hij vond. Ik vind het eerzaam dat men hem vroeg en dat zei ik hem. Wat ons betreft is hij uitermate geschikt voor die rol. Wij, zijn oma’s-met-de-witte-huid, zeggen dat al jarenlang. Hij is geduldig, aardig en sociaal vaardig. Ik denk wel dat hij al genoeg op zijn bordje heeft liggen als vijfde klasser van de middelbare school en oudste van een druk gezin. Hij functioneert dagelijks in de rol van tijdelijke man-van-het-gezin, bij afwezigheid van pa.
Zijn voetbalteam doet mee aan de competitie van regentschap Buleleng (Singaraja) en dat brengt momenteel dus meer druk(te) met zich mee. Het betekent ook dat hij een fraai voetbalshirt mag dragen. Zijn broer Damai toonde het ons met plaatsvervangende trots. Yuda zal dat niet uit de kast halen om het ons te tonen.
We vroegen bij die gelegenheid aan de beide jongens hoe het gaat met de andere schoolprestaties. Zij gaan naar dezelfde middelbare school (LABSchool). Allebei waren ze ervan overtuigd dat het goed gaat en ze aan het einde van dit schooljaar zullen overgaan. In juni weten we of ze gelijk hebben, al twijfelen we niet aan hun woorden. Op onze vraag aan Damai of hij op termijn een alfa- of een beta-pakket gaat kiezen, zei hij overtuigend dat hij fifty-fifty is; daarmee zeggend dat hij alle kanten op kan als het om een definitieve pakketkeuze gaat. Een comfortabele positie. We gaan het zien.
Yuda maakte reeds een keuze, hij heeft een betapakket met Biologie als hoofdvak. Alhoewel hij als late leerling nog een jaar naar de middelbare moet (12th grade, Senior High School), vroegen we of hij zijn gedachten al aan het vormen is over een eventuele vervolgopleiding. Dat bleek min of meer het geval. Zijn vader is van mening dat hij naar de universiteit moet gaan, zijn moeder opperde dat hij wellicht -net als zijn pa- kan gaan werken aan boord van een cruiseschip.
Nu bemoeien mijn liefje en ik ons niet -zeker niet ongevraagd- met de meningen van de ouders Ketut & Elsa maar we veerden allebei wel op na die uitspraak. Varen kan altijd nog! Yuda’s vader, eveneens een slimme leerling die echter uit een familie zonder geld komt en daardoor niet naar de universiteit kon, stapte pas na zijn 30ste als personeelslid aan boord van een schip.
Alhoewel Elsa naar dezelfde goede middelbare school ging als Ketut, uitte zij nooit de behoefte om te gaan studeren. Na school wilde zij werken en geld verdienen. Dat snap ik, als je uit een arm Balinees gezin stamt waar altijd tekort was... Ze zal zeker het beste voorhebben met haar oudste zoon maar het belang van geld verdienen voor de familie speelt ongetwijfeld mee. Wij zullen bij de ouders altijd voor meer educatie pleiten. Een goede opleiding is de basis voor een goed leven.
Als je als Balinese hindoe geld verdient, zeker in een ver buitenland, doe je dat niet alleen voor het eigen gezin of de directe familie maar ook voor de grotere familiekring. Er gaat ook heel wat geld zitten in het organiseren van alle hindoeceremonies die er bestaan op het Eiland van de Goden. Die zijn jaarlijks nog niet te tellen op de vingers van tien handen! Dat was weleens een doorn in het oog van ons, agnosten. (Mijn liefje noemt zich bij voorkeur atheïste.) Het salariszakje was nog niet uitgereikt of men vroeg alweer om een lening of voorschot.
Een jonge broer van Elsa werkt al geruime tijd in Polen als arbeider in een of andere fabriek. Daar doet hij ongeschoold, vies werk dat Polen zelf niet meer willen uitvoeren. In vergelijking tot Noord-Bali verdient hij daar goed. We zagen recent foto’s voorbijkomen van een familiefeest op Bali dat ter ere van deze tijdelijk verloren zoon werd georganiseerd. Aan de uitbundigheid te zien, was hij overduidelijk de sponsor van zijn eigen feestje.
Dat financieel zorgdragen voor elkaar is de lokale mores en daarmee is niets mis zolang er maar geen misbruik wordt gemaakt. Maar als je vers van het VWO komt, kun je meer dan bedden opmaken en badkamers schoonmaken van reizigers op een Amerikaans cruiseschip. Dat zeiden we hem niet letterlijk (uit respect voor zijn hardwerkende pa) maar onze strekking begreep hij.
De middelbare school waar de jongens naartoe gaan, is gelieerd aan de Undiksha Universiteit van Buleleng. (Ooit de hoofdstad van Bali.) Sinds 2006 wordt die de Ganesha University genoemd. Je kunt er zowel alfa- als beta-studies volgen. Er studeerden daar tot dusver circa 40.000 studenten af; de meesten van hen gaan aan de slag als leraar. Dat beroep zou ook passen bij Yuda (menen wij). Yuda’s hoofdvak is Biologie en ook die studierichting kan daar op academisch niveau worden gevolgd. Ik las overigens dat Ganesha ook studiebeursen aan Indonesische studenten toekent, ook voor studie in een buitenland. Geen idee wat de precieze criteria zijn per soort. Daar moet ik nog een keertje werk van maken als actieve meedenker.
Yuda merkte op dat een familielid (ik vroeg niet wie) suggereerde dat hij eventueel naar Australië zou kunnen voor werk en studie. Dat klinkt ons als muziek in de oren als het maar niet neerkomt op mango’s plukken als hoofdtaak en daarnaast ergens een onbeduidende cursus Engels doen. Dat is geen optie. Waar wij wel enthousiast over zijn, is dat hij daar echt zou gaan studeren. Welk type bijbaan hij dan aanneemt, is aan de student zelf. We hebben nog ruim een jaar de tijd om daarover met de leerling, pa en ma te praten dus we laten het onderwerp voorlopig rusten. Nu eerst voetbal!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten