Genetische kwestie?

Ik schreef het al een aantal keren maar het is nu ècht waar: het droge seizoen is hier aangebroken. De Noord-Balineze luchten hebben thans een kleur blauw die je alleen in deze periode ziet. Ook de kleuren van de zee -die er nu als een spiegel bijligt- zijn van een ander blauw. Als er regen valt is het een kleine bui die door iedereen en alles wordt verwelkomd. De matten hangen nu permanent uit om de zonnewarmte van het terras te weren. We genieten!

De tropische verrassingen dienden zich weer ten volle aan. Eergisteren zag ik voor het eerst de eendenhoeder terug voor ons huis. Hij liep met een grote kudde eenden heen en weer over het strand. Het was net volle maan geweest en dat gaat gepaard met lage zeewaterstanden. Dan kunnen eenden lekker in de branding grutten. Ik vind het altijd een mooi gezicht: de Balinese hoeder voorop met een hoge bamboestok met vlaggetjes, gevolgd door heel veel waggelende eenden. Het deed mij terugdenken aan het unieke boek van Guus Kuijer: 'Eend voor eend', met prachtige tekeningen van The Tjong Khing waarvoor zij in 1984 de Zilveren Griffel ontvingen. Het boek kreeg ik van mijn eerste vriendinnetje en ik las het ooit voor aan mijn liefje. Het is vermakelijk en leerzaam. Het maakte ons voor voor altijd eendadepten.

Een dag later zag ik onze hulp Eba met een moeilijk gezicht naar haar bezem kijken. Toen ik aan haar vroeg wat er aan de hand was, riep ze: “Awas, ada liiiiipannn!” Awas en ada herkenden ik, de rest niet; kennelijk was er iets waarvoor ik moest uitkijken. Ik liep op haar toe. Ze vroeg mij met een flip-flop op de bezem te gaan staan om 'het' te verpletteren. Ik twijfelde en haalde voor de zekerheid het blik met lange steel dat bij de bezem hoort. Ze tilde de stoffer een weinig op en ik zag iets kronkelen met veel poten. Met een resolute hakbeweging liet ik het blik op het beest terechtkomen. Daarop spoot een straal vocht in de richting van mijn oog. “Bangsat. Zul je net zien!” In een fractie van een seconde sloot ik mijn ogen maar ik wist niet of het een tijdige reflex was. Ik rende naar de kraan en spoelde mijn rechteroog grondig schoon met water.

Ondertussen verloste Eba het dier uit zijn lijden. Mijn oog prikte na. Nadat het slachtoffer was afgevoerd, zocht ik op het web naar de beschrijving van een lipan. Google Vertaal hielp mij daarbij. Het blijkt een duizendpoot met giftige kaakpoten, de Lithobius forficatus. Als je wordt gebeten, brengen de poten histamine-achtige stoffen in die het immuunsysteem aanvallen en een allergische reactie opwekken met zwellingen en koorts tot gevolg. Als je allergisch bent voor het gif kun je in een potentieel dodelijke shock raken. Even maakte ik mij zorgen over mijn zicht maar dat bleek snel onterecht. Mijn foto-oog doet het nog even goed.
Ooit maakte ik nietsvermoedend een close-up foto van zo’n duizendpoot toen ik nog niet wist dat hij giftig kan zijn. Dat feit leerde ik in de loop van de tijd maar de naam van het dier was mij tot dan toe onbekend. Ook dat is nu opgehelderd. De foto die ik toen maakte, heb ik ter afschrikking angstaanjagender gemaakt dan het dier in werkelijkheid is. Voorzichtigheid is (echter) geboden.

Gisteren zat ik typend achter mijn computer met uitzicht op de Balizee, toen ik een harde tik tegen het rechterharmonicaraam waarnam. Ik stond op en liep naar het bordes: daar lag een jonge ijsvogel op apegapen. Kasian! Het kleurrijke diertje lag stil. Ik liep erop af en zag het kopje uit dat zielige hoopje opveren. Gelukkig was er geen sprake van een accuut gebroken nek. Vervolgens zag ik het gehele lijfje schudden.

De vaste lezer herinnert zich waarschijnlijk het avontuur van de twee witkraagijsvogels die in december jongstleden tijdens een stoeipartijtje het huis binnenvlogen (zie blog ‘Zomerkolder’). Dit was een déjà-vu... Ik vermoed dat de twee eerdere volwassen ijsvogels de ouders zijn van dit kleintje en dat dit kamikazevliegen wellicht genetisch is bepaald. Zo gek is die gedachte niet?!Na een tijdje vliegfladderde het diertje naar het gras om daar op zachte ondergrond verder op adem te komen. Het kopje met open snavel lag in eerste instantie op de grasmat. Langzaam maar zeker zag ik de vorm van het dier terugkeren, het lichaam kwam overeind, het kopje ging rechtop en de ogen bleven open. Weer een kwartiertje later was het diertje in staat tot vliegen: het vloog op en nestelde zich op de openslaande deur aan de voorzijde van het huis. Weliswaar een gevaarlijke plaats zo dicht bij de plek des onheils en bij de huiskamer maar het liep goed af. Even later was het weg. De jonge ijsvogel herenigde zich ongetwijfeld met de ouders. Hieronder zie je de herrijzenis van het mooie diertje. Ik denk dat ik er een gevederd vriendje bij heb. Voor het leven.