Con gusto

De vluchten naar Bogotá, Colombia’s hoofdstad, verliepen goed: eerst met een regionale lijndienst van Alicante naar Madrid en vervolgens, na een korte wachttijd, van Madrid naar Zuid-Amerika. Luchthaven Barajas is wel een vervelend vliegveld, vind ik. Immens groot, met haperende bewegwijzering. Je moet er uit via de douane en er even verderop weer in. Met alle controles die daarbij horen. We moesten van terminal 1 naar terminal 4; deels met de ondergrondse trein. Het was goed dat wij een ruime overstaptijd hadden. Mijn liefje vertelde dat Madrid de nieuwe hub van West-Europa wenst te worden, met name voor Aziatische vliegmaatschappijen. De Spaanse overheid wil daar in de komende jaren twee nieuwe start- en landingsbanen aanleggen. Dan wordt dit vliegveld nóg onoverzichtelijker, vrees ik. Middenop de Atlantische oceaan hadden we het eerste beetje turbulentie, boven het begin van de Andes de tweede reeks. Dat viel dus erg mee. 

Vóór vertrek hadden we ons online gemeld bij de Colombiaanse immigratiedienst. Dat scheelde een slok op een borrel. In een mum van tijd waren we door de controle in Bogotá. De man die onze paspoorten en visaverzoeken kritisch bezag en afstempelde was erg aardig. Zijn glimlach week niet van zijn gezicht. Hij wenste ons een heel fijn verblijf toe en vertelde ons waar de uitgang was. (Zo sneu is het nou ook weer niet gesteld met ons, pensionistas!) Hij was de eerste van een -nu al- lange reeks ontmoetingen met uiterst vriendelijke lokalo’s. Op het vliegveld, in het hotel, in een restaurant voor de lunch, op straat. We hebben de uitdrukking ‘con gusto’ al ettelijke malen gehoord. (Dat betekent zoiets als ‘graag gedaan’.) 

We hebben er overigens beide wel moeite mee de Colombianen goed te verstaan. Alleen de jongedame aan het ontbijt spreekt Spaans zoals wij dat kennen. Toen wij later op de dag met een aardige vrouw van een lokaal toeristenbureau spraken en het taalonderwerp aansneden, meldde zij dat Colombianen mooier en beter Spaans spreken dan de Spanjaarden. Tja. Het vocabulair is anders en men slikt veel woorden in. Helaas moeten we regelmatig vragen wat er precies wordt gezegd. 

¡Madre mia... wat is Bogotá een grote, uitgestrekte stad! Er wonen ruim acht miljoen mensen maar die hebben we nog niet allemaal ontmoet. Deze hoofdstad is groter dan de gehele Randstad van Nederland. We zaten na aankomst ruim een half uur in de taxi naar ons hotel. Dat kost weinig maar een goede taxi kiezen, is een uitdaging. Voor vertrek hadden we via Booking.com een taxi besteld op vliegveld El Dorado. De taxichauffeur zou onze vlucht in de gaten houden en ons in de aankomsthal opwachten met een naambord. Wat en wie we ook zagen, geen bekende naam op een bordje. Ook niet na drie keer heen en weer lopen. Hij was er eenvoudigweg niet. 

Als er één ding is dat men een toerist in Bogotá afraadt, is een willekeurige taxi op straat aanhouden en erin springen. Dat is vragen om moeilijkheden. Veel chauffeurs zijn betrouwbaar maar een aantal ook helemaal niet. Je wilt niet worden afgevoerd naar een duistere wijk en daar van al je waardevolle spullen worden beroofd. (Of erger.) Nu staan er op de luchthaven ongetwijfeld boeven te wachten tussen al het gepeupel maar ook veel geautoriseerde taxis. Temidden van die laatste categorie vonden we een chauffeur die ons naar het hotel reed. Hij bleek aardig en zeer behulpzaam, ontpopte zich zelfs min of meer tot gids. We reden in het donker langs allerlei bezienswaardigheden die volledig verlicht waren. Ik heb op een traject van deze lengte nog nooit zóveel kerstverlichting gezien. Kennelijk weerhouden de energieprijzen niemand hier!   

We maken momenteel veel rodebloedlichamen aan, we zijn aan een hoogtestage bezig. Wel is het jammer dat de kreukelzones in onze gezichten drastisch toenamen in de afgelopen dagen. Mijn nieuwe naam is Shar Pei en mijn liefje vreest dat ze zichzelf binnenkort niet meer herkent in de spiegel. Close up-foto’s zijn voorlopig dan ook uit den boze. 

Als ik uit het raam van de hotelkamer kijk, zie ik de toppen van de Andes op de achtergrond. Die zie je op menige plek in deze stad. We bevinden ons in de oostelijke cordillera, in het noordelijke gedeelte van de Andes (hier ongeveer 2.650m hoog). Erg mooi. Toen we op de eerste ochtend na aankomst opstonden, voelde ik een zeurende hoofdpijn. Dat is dus het verschijnsel van de mij bekende hoogteziekte. Maar dat pilletje doet wonderen en dat blijf ik slikken zolang we in de hoofdstad zijn. Ondanks de hoogte is de temperatuur heel aangenaam. Het werd geen moment koud, de lichtgewicht winterjassen zaten al vrij snel om onze heupen geknoopt. 

De eerste dag regelden we een aantal belangrijke zaken: Colombiaanse pesos uit de ATM (op het vliegveld stond een veel te lange rij voor het wisselkantoor), een SIM-kaart voor lokaal gebruik (Google Maps en specifieke apps) en excursies waarop we onze zinnen hebben gezet. Dat lukte allemaal. 

Wij en Miriam, in de hand van Botero

We liepen die dag naar het museum van kunstenaar Botero maar dat bleek helaas gesloten; de website van dit museum vermeldt dit niet. We liepen door een deel van de wijk Candelaria (onder andere beroemd vanwege de muurschilderingen) en door het autovrije c.q. autoluwe centro historico. Op de Plaza de Bolivar, het centrale plein van de stad, waar onder andere de imposante kathedraal, het ministerie van Justitie, het regeringsgebouw en het huis van de president staan, werd alles in gereedheid gebracht voor een Oudejaarsviering met veel vuurwerk, vermoed ik. (Grote stellages rondom.) We bezochten twee kerken, in een vond een dienst plaats. Het was boeiend om te zien en horen hoe Colombiaanse parochianen reageren op hun priester. In dit populaire deel van het centrum is trouwens erg veel politie op de been. 

Al wandelend, belandden we in een wijk die niet in de toeristenbrochures wordt aangeprezen. Veel zwervers, verwarde mensen, overal afval op straat, pies- en marihuanalucht alom. Toen we genoeg hadden gezien, wilden we met een taxi terug naar het hotel. Maar ja, welke dan? Er rijden veel taxis rond (met ieder hun eigen app) maar de ene tronie vond ik naarder dan de andere. Maar hoe kwamen we dan ‘thuis’? We besteedden er veel woorden aan onderling. De ene wilde dit, de ander wilde niet(s). Totdat mijn liefje een vrij nieuwe taxi met een frisogende chauffeur ontdekte in de stroom auto’s. De chauffeur wachtte even verderop op ons en bij hem sprongen we wel aan boord. We kunnen het navertellen, al had hij op- en aanmerkingen over onze spiksplinternieuwe pesosbiljetten uit de ATM. Die zouden vals zijn. We lieten daarna een stapeltje biljetten controleren bij de vriendelijke receptionist van ons hotel. Die zei ons dat de klacht onterecht was. 

Desalniettemin was er wel degelijk iets aan de hand. Niet alleen liet de Über-app ons in de steek, tijdens een thuisreis in een taxi blijken we wel degelijk vals geld uit de ATM van een lokale bank te hebben getrokken. Die beide ervaringen schokten ons... 

Dat gaf wel een knauw in ons reisplezier en ons vertrouwen in dit nieuw te bereizen land. Twee 50.000 pesos-biljetten met een zelfde nummer? De receptionist van ons hotel was net zo geschokt als wij. Gabriel García Márquez, de beroemdste schrijver van het land die figureert op deze biljetten, zou zich in zijn graf omdraaien. Ook een paar biljetten van 20.000 pesos bleek vals. We hebben gemengde gevoelens en vannacht dacht ik een tijdje aan weer naar huis gaan. Mijn liefje wist mij te overtuigen voorlopig door te gaan. Dat is de stand nu.

Gisteren gingen we op een lange City Tour  (grotendeels wandelend) onder leiding van stadsgids Maurizio. (De hop on-hop off-bus rijdt pas weer in februari; staat ook niet op de website.) Wij werden vergezeld door Miriam uit Ecuador. 

Mauro weet heel veel van zijn stad en van Colombia. Het was interessant om naar zijn uiteenlopende verhalen te luisteren. Over politiek, de inheemse bevolking (85 groepen met hun eigen taal, cultuur en gebruiken), de Spaanse conquistadores (veroveraars), het levensverhaal van de huidige president, het begin van het geweld in het land, de betekenis van goud, oude mythen en sagen, volksopstanden, de betekenis van de omringende bergen voor de stadsbewoners, typisch Colombiaans eten en meer. 

De bonus van die dag was alsnog een bezoek aan het museum van Fernando Botero, dat dit jaar 100 jaar bestaat. Ik wist niet dat deze kunstenaar zelf zo’n enorme, belangrijke kunstcollectie bezat. Hij schonk 120 kunstwerken van zichzelf en bijna 100 werken van vroege kunstenaars uit Europa en de VS, van zeer uiteenlopende kunststijlen (Salvador Dalí, Pablo Picasso, Francis Bacon, Willem de Kooning, Marc Chagall en vele andere grootheden).

We sloten de tour af met een lunch bij Perseverancia. Dat was een hele ervaring. In een enorme markthal met lange tafels wordt gekookt uit alle streken van Colombia. Mijn liefje en ik kozen de beroemdste kippensoep (Ajiaco) met aardappel en maiskolf, patacones (platgeslagen, gefrituurde banaan), avocado en witte rijst met sesamzaadjes. Best lekker, al was de portie te groot voor ons.

Nu zijn we bezig om het transport te regelen voor onze volgende stop. Die bestemming ligt 280km ten zuiden van de hoofdstad, dicht bij de volgende bezienswaardigheid van Colombia: de Tatacoawoestijn, op de lijst van UNESCO-Werelderfgoed. De route gaat deels door de Andes en de wegen zijn niet overal even goed. Daarom is het een rit van circa 7 uur. Vandaag bepalen we hoe en met wie we daarheen reizen.

Mijn liefje en ik wensen je een gezellige Oudejaarsavond toe en de allerbeste wensen voor 2024. Wij weten nog niet precies waar en hoe we de avond gaan doorbrengen maar gezien mijn huidige staat van dienst (chronisch slaaptekort) gaan we het vuurwerk in de stad niet afwachten. 

In de rechterkolom van mijn blog vind je het nieuwe webalbum dat ik regelmatig zal bijwerken. 

Wij zijn trekvogels (Winterklaar – deel 2)

In een eerder blog (Winterklaar - deel 1) schreef ik over gevederde vriendjes uit het hoge noorden die over Spanje vliegen om in het diepere zuiden te gaan overwinteren. Mijn liefje en ik gaan dat binnenkort ook doen. We verruilen Spanje tijdelijk voor een Zuid-Amerikaans land om daar van de zomer te gaan genieten. De laatste keer dat we zoiets deden, was net voordat de coronapandemie uitbrak. (Toen reisden we naar Bali.) In de jaren daarna maakten we wel korte reizen in Spanje en naar Nederland maar van een verre reis naar onbekende oorden die bovendien lekker lang duurt, was geen sprake. 

Daarvoor is het dus weer de hoogste tijd. Mijn reislust stak weer de kop op. Er was een tijd dat ik dacht dat die weg was. Er leek geen Wanderlust meer in mij te huizen maar ik vergiste mij. Er smeult weer een vuurtje van binnen. Voorpret is dubbele pret. Niet alleen is het een plezier om weer (samen) op pad te gaan naar het onbekende. Nieuwe dingen met eigen ogen zien, is de grootste drijfveer. Daar kan geen webcam tegenop! Reizen is verslavend. Nog wel...

We gaan overwinteren in Colombia. We maakten jaren eerder een tussenstop in hoofdstad Bogotá toen we vanuit Ecuador naar Spanje terugvlogen. Destijds beviel mij dat niet erg. Ik lag ziek in mijn hotelkamerbed. We vlogen vanuit de hoog gelegen Ecuadoriaanse hoofdstad Quito naar Bogotá (dat lager, op ruim 2.600m hoogte ligt). Ik stapte met hoogteziekte uit het vliegtuig en stapte er op het tweede traject weer mee in. We nemen nu pillen mee om ernstige hoofdpijn en misselijkheid te bestrijden. Maar misschien heb ik deze keer geen last? We gaan het zien.

Na ruim tien uur vliegen zullen we landen op vliegveld ‘El Dorado’ -de Vergulde-, de mythische Zuid-Amerikaanse tegenhanger van Utopia. Hoe leuk is dat?! We verblijven enkele dagen in de hoofdstad dus daar gaan we Oud & Nieuw en Nieuwjaar vieren. Ons hotel staat in een kek deel van het centrum en we bevinden ons op loopafstand van de Hop On-Hop Off-bus van Bogotá. Die brengt je in een ronde van vier uur langs de  belangrijkste hoogtepunten. Zitten en genieten. Dit is een uitstekende manier om de stad te verkennen, zeker voor iemand met een beetje jetlag. Pas in het nieuwe jaar gaan we beginnen aan een lange rondreis door lager gelegen gebieden.   

Colombia stond al geruime tijd op onze reiswensenlijst. Het is een geografisch zeer afwisselend land dat hoge bergen (Andes), twee oceanen, een tropisch regenwoud en een woestijn binnen de landsgrenzen heeft. Kom er eens om! Het land ligt rond de evenaar met een tropisch klimaat tot gevolg maar door de grootte en de hoogteverschillen heeft het land verschillende klimaatzones. In Bogotá is het winters, daarna is het bijna overal zomers en tropisch. Wat ook interessant is, is dat 18% van alle vogels wereldwijd daar voorkomt. Ik verheug mij met name op het zien van de vele soorten kolobries en roofvogels.

Bovendien is het cultureel een boeiend land, denk maar eens aan de precolombiaanse tijd in de archeologie. In het land leven nog miljoenen nazaten van inheemse volkeren met hun oude cultuur en gebruiken. Ook de Colombiaanse schrijver Gabriel García Márquez en kunstenaar Fernando Botero zijn daar geboren en worden er vereerd. Laatstgenoemde overleed in september van dit jaar op 91-jarige leeftijd. We gaan zijn museum in Bogotá zeker bezoeken. Maar van hedendaagse cultuur, zoals zich dat uit in street art, ben ik eveneens groot fan. Muurschilderingen vind je dan ook in de wijk Candelabria in de hoofdstad en op vele andere plekken in het land.

Laatst werden we gebeld door de klantenservice van supermarktketen Carrefour. Er was iets dat men wilde  ophelderen. Ik hoorde een bekende tongval en na afronding van het gesprek vroeg ik de jongedame waar ze vandaankomt. Uit Colombia! Daarop zei ik dat wij binnenkort zouden gaan overwinteren in haar Vaderland. Ze adviseerde ons daarop haar geboortestad Medellín niet over te slaan. Haar enthousiasme was aanstekelijk. Het vroegere centrum van narcostaat Colombia staat inderdaad op ons reisprogramma. Zeker nu we weten dat Provenza een van de 33 uitgeroepen leukste straten ter wereld is (en zich daar bevindt). Maar we kijken ook uit naar snorkelen in het Caribisch gebied en een tijdje luieren in een hutje op het strand met hangmat voor de deur. We mogen maximaal drie maanden blijven maar zien wel hoe lang we willen blijven. 

Sinds medio vorig jaar staat in Colombia, voor de eerste keer in de geschiedenis van het land, een linkse regering aan het roer. President Gustavo Petro en zijn regering ondervindt tot dusver nogal wat tegenslag. Dat weet ik omdat ik wekelijks de Colombia-nieuwsbrief van de Spaanse krant El País in mijn postbus ontvang. Daarop abonneerde ik mij ruim een jaar geleden, toen de contouren van een overwinteringsreis zich begonnen af te tekenen. We waren vorige jaar al van plan naar dit land af te reizen maar door fysieke klachten van een van ons ging dat niet door. 

De nieuwe regering is tot nu toe geen al te groot sukses. De communicatiestijl van Petro zelf was en is nogal onhandig op social media, zijn zoon blijkt zich schuldig te hebben gemaakt aan corruptie om zijn vader te bevoordelen in de presidentsverkiezingen (die zou er niets van weten), de president verving zeven van zijn (19) ministers, een van zijn vrouwelijke ministers zette een nepotistische foute stap en moest publiekelijk diep door het stof, hij verloor de politieke meerderheid in beide Kamers door onderling gedoe, de ‘Totale Vrede’-agenda verloopt niet zoals gepland, de beloofde hervormingen haperen (gezondheidszorg, pensioen en arbeid), de recente regionale verkiezingen pakten beter uit voor de oppositie dan voor de regerende partij, burgers worden ongeduldig, er is nog te weinig verbetering te zien in hun levens sinds zijn aantreden.   

Als we tegen kennissen of vrienden zeggen dat we een enkeltje Bogotá hebben, trekt menigeen een wenkbrauw op. Het lijkt te suggeren dat we geen plannen hebben om naar Spanje terug te keren; maar dat is niet zo. We hebben echter tijd en zin om de terugreis te laten afhangen van hoezeer we het daar naar ons zin hebben. Die wenkbrauw wordt in sommige gevallen hoog opgetrokken omdat men zich afvraagt of we wel naar zo’n gevaarlijk land moeten afreizen. De landkaart die bij het reisadvies van de Nederlandse overheid staat afgebeeld, vertoont rode, oranje en gele gebieden. Geen groene. Dus ik begrijp hun zorg maar het weerhoudt ons er niet van te gaan. Wel zullen we de rode gebieden mijden en de oranje en gele zones oplettend betreden. 

Onlangs las ik in de NOS-app dat het extreem-linkse Columbiaanse bevrijdingsleger ELN, een van de laatste groepen in zijn soort, het (lucratieve) verdienmodel van ontvoeringen en losgeld gaat stoppen als het huidige wapenbestand met deze regering wordt verlengd. Met dat geld financierden ze hun strijd tegen de vorige rechtse regering. Dat bestand loopt op 29 januari 2024 af. Een verlenging zou dus goed nieuws, voor alle Colombianen en voor menig  buitenlandse toerist.

Er gaan namelijk busladingen vol buitenlandse toeristen door het land trekken als wij daar zijn. Nederlandse reisorganisaties als Sawadee, Koning Aap, Djoser, Shoestring en TUI organiseren er rondreizen in deze tijd van het jaar. Het is de droge periode, met de meeste zonneschijn. Wij volgen de route van die reisgroepen grotendeels maar doen het met ons tweeën, op eigen wijze en op ons gemak. We zijn immers grey nomads...

De volgende blog komt dus vanuit Colombia (Leo Dovente). Misschien hebben we dan al onze eerste kolibrie gezien in dit vogelwalhalla. Of de bilaterale gynandromorfe groene suikervogel. De wonderen zijn de wereld nog niet uit. Fingers crossed. Tot laterrrrrr!

¡Feliz Navidad!

Vrede op aarde is dit jaar verder weg dan ooit dus daarover ga ik het hier niet hebben. Deze Kerstblog gaat over (kleine) mensen die de wereld mooier maken: de kids in Bali. Wij vertelden de oudste jongens een tijdje geleden dat we elkaar dit jaar niet in levende lijve gaan zien. Lang hoopten ze dat we na corona weer naar hen zouden afreizen aan het einde van het jaar maar we zijn in de afgelopen jaren elf keer naar Bali gereisd en kiezen anders dit jaar. Dat hebben ze verdrongen. Ze weten dat we niet komen maar we spreken er niet meer over.

Onlangs stuurden de beide jongens ons hun eindejaarsrapporten. Daar hoeven we inmiddels niet meer naar te informeren; dat sturen ze ons uit eigener beweging toe. Zij waren, naar verluidt, best tevreden met hun cijferlijsten. Dat vonden wij heel terecht. Ook wij zijn blij met de behaalde resultaten. Vooral hun hoge cijfers voor de Engelse taal vinden we top. Beter dan bahasa Indonesia en bahasa Bali! Mijn liefje en ik keken elkaar met glimmende ogen aan. Dat hebben we toch maar mooi voor elkaar gekregen. Het maakt dat we wekelijks heel gemakkelijk met elkaar kunnen communiceren via Whatsapp. Een groot goed.

Beide zitten op dezelfde (goede) middelbare school. Hun rapportgemiddelde ligt rond 7.5. En hun leesvaardigheid ligt flink boven dat van een gemiddelde Nederlandse puber. Met vriendin Bernadette deden we een duit in het zakje voor een gezellig Kerstdiner  met de hele familie. Met lekker eten maak je eenieder daar blij. Dat is eveneens iets dat we ze leerden. 

Mijn liefje en ik prijzen ons gelukkig met zulke leuke kids. De oudste twee zijn pubers van ruim 16 en bijna 13 jaar oud. Zij mopperen bijna nooit, hoe lastig of eentonig hun leventje in Noord-Bali soms ook is. Ze talen niet naar drugs, tatoeages of sigaretten, hebben geen gedoe op school. Yuda, de oudste, begint wel te mijmeren over grote, snelle motoren maar de verwachting dat wij hem die volgend jaar -wanneer hij daarvoor de wettelijke leeftijd bereikt- gaan schenken, hebben we de bodem ingeslagen. Dat kan hij op zijn buik schrijven! We gaan niet bijdragen aan een mogelijk ernstig of zelfs fataal verkeersongeval. 

Ze zijn fanatiek op TikTok maar weten op tijd te stoppen en zich te richten op dingen die ze moeten doen voor school en familie. Kom er eens om?! We zijn vooral blij dat Yuda zich goed herstelde van de schok van de veel te vroege dood van zijn vriendinnetje eerder dit jaar. Dat baarde ons zorgen maar hij gaat weer lekker zijn gangetje en trekt vaak op met zijn leuke vriend Made. Ze hebben nu eindejaarsvakantie. Ze gaan onder andere lekker varen op de Balizee met de roeiboot die we Damai eerder dit jaar schonken op zijn verjaardag.

De jongste van het gezin, Santya, vierde haar verjaardag eerder deze maand. We zongen haar op afstand toe en kregen een bericht van een lief stemmetje terug. “Thank you” en “ I love you” in goed Engels. Er kwamen die dag filmpjes binnen van een bezoek aan een speelcentrum met ballenbak, klimrekken, glijbanen, kruip-door-sluip-door-toestellen. Ze was overal te vinden en nergens bang voor. Ze is een heuse tomboy. Die kleine komt er wel! We verwachten niet anders met drie oudere broers.

Pa Ketut geniet van zijn laatste weken thuis. En ook hij gaat nog deze maand zijn verjaardag vieren met zijn gezin. Dat zal wel tot een bezoek aan een warung (eethuis) leiden. Voor hen is december daarom sowieso een feestmaand. Zij vieren geen Kerst of Nieuwjaar. De Balinese kalender en jaartelling werken heel anders dan die van ons. 

Begin volgend jaar stapt pa weer aan boord van het cruiseschip van zijn Amerikaanse werkgever. De twee jongsten in het gezin zullen hem zeker gaan missen maar iedereen weet waarom bapak een tijdje weggaat; voor een beter leven voor het gezin. Dat wensen we hen toe onder ons kerstverlichte raam. Een boom leek ons dit jaar niet opportuun vanwege het aanstaande vertrek.

Bij hen hoef ik mij geen zorgen te maken of polarisatie tussen genodigden het kerstdiner zal vergallen. Dat zijn vooral Westerse zorgen. Zij hebben andere dingen aan hun hoofd.  

Ik wens jou fijne Kerstdagen en een smakelijk maar vooral conflictloos diner toe.

 

Woorden doen ertoe

Dit zijn de donkere dagen voor Kerst. Aan de Costa Blanca niet qua zonlicht. We vestigden afgelopen week wederom een weerrecord. De temperatuur lag hier tot voor kort rond 25 graden Celsius. Die is nu wel gedaald maar de zon schijnt elke dag. Maar aan het einde van een zeer bewogen jaar kan ik enige somberheid vanwege de toestand in de wereld niet ontkennen...

Enkele politici van de nieuwe lichting die thans in Den Haag rondwaart, zijn van mening dat het tijd is voor meer grappen en grollen in de politiek. Weg met al de zuurpruimen! Ik veerde op toen ik het hen hoorde zeggen. Wat valt er momenteel te lachen?! Ik beschouw muzelluf als iemand met een goed gevoel voor humor en maak zelf regelmatig een grap. Maar dit? De Amerikaanse filosoof Harry Frankfurt stelde in een essay, getiteld ‘On Bullshit’ (2005), dat flauwekul in de politiek gevaarlijker is dan leugens omdat het de waarheid volledig negeert. Het doel van bullshitters is niet om de waarheid te verdraaien. Ze gebruiken het om een bepaald narratief te versterken dat past bij hun politieke agenda. Klinkt dat bekend?

De roep om meer ‘lol’ en minder zure gezichten kwam van Geert Wilders (PVV), van de nieuwe kamervoorzitter Martin Bosma (ook PVV) en  van de nieuwe partijleider van de VVD (Dilan Yesilgöz). Een roep om een frisse wind uit niet zulke frisse kelen. 

Hun oproep tot optimisme deel ik dan ook niet. Enkele dagen later trof ik deze cartoon aan in de Volkskrant, van Bas van der Schot. Een tekenaar wiens tekeningen nu heel vaak een schot in de roos zijn. Kennelijk stoort het meer weldenkende mensen. 

Wat ik vooral erg vind, is dat de uitspraak werd gebezigd door Bosma, de ideoloog van de PVV. De man met wie je altijd kunt lachen. Totdat het lachen je helemaal vergaat. Hij is de man die de term ‘kopvoddentaks’ bedacht (een belasting op het dragen van hoofddoeken door moslima’s). De man die de omstreden omvolkingstheorie aanhangt en verspreidt, een extreemrechtse complottheorie die stelt dat de Westerse inheemse bevolking zal worden vervangen door migranten van niet-Westerse culturen (met name moslims). Hij is ook degene die verantwoordelijk was voor de campagne ‘Minder-minder Marokkanen’. Voor die laatste uitspraak werd Geert Wilders door de rechter veroordeeld vanwege haatzaaien. 

Diezelfde Bosma is vanaf nu eerste vertegenwoordiger van het Nederlandse parlement, dat hij en zijn partijcollega’s eerder een ‘nepparlement’ noemden. Laat dat eens op je inwerken... Ik zie de lol er niet van in. De jofele Bosma is net als zijn politieke baas een wolf in schaapskleren. Ik vind het ontstellend dat hij ook door democraten in de Tweede Kamer moet zijn gekozen anders had hij geen meerderheid van de stemmen gekregen. Ik blog er al jaren over dat we alert moeten zijn op ondemocratische tendensen. Het lijkt tegen dovemansoren gezegd in Nederland. Woorden doen ertoe. Een partij als de PVV zoekt altijd een zondebok. Die ander heeft het altijd gedaan. Het uithollen van de democratie en het ondermijnen van de rechtstaat gaat heel geleidelijk. We zijn gewaarschuwd... 

Vaak kies ik tijdens verkiezingen op een vrouw. Telkens is er dan de hoop dat er eindelijk een vrouwelijke premier aan het roer komt te staan. Hoop doet leven. Nederland loopt op dit punt ver achter op Noord-Europese landen. Overigens werd de eerste vrouwelijke president al in 1960 verkozen in Sri Lanka (het vroegere Ceylon), Indira Ghandi kwam aan de macht in 1966 in India, Golda Meir deed dat in Israël in 1969, gevolgd door Eva Perón in Argentinië (1974). Dus waar blijft Nederland?! Anno 2023 zat er, wat mij betreft, geen premierskandidate bij. 

Dilan Yesilgöz, de nieuwe partijleider van de VVD sinds dit jaar, hoopte zelf wel de eerste vrouwelijke premier van het land te (kunnen) worden. De hele verkiezingscampagne leek daarop gericht. We zagen haar in een campagnefilmpje in een lange rij van mannelijke premiers als laatste opduiken. Het was wensdenken van haar kant, een droomscenario. Zelf zag ik het niet in haar. Te oppervlakkig, te opportunistisch, te lichtgewicht. 

Haar modus operandi tijdens de campagne vond ik dubieus: onwaarheden vertellen, politieke tegenstanders persoonlijk aanvallen (terwijl er onderling was afgesproken op de bal en niet op de speler te spelen), haar teksten die bol stonden van drogredeneringen. Hoe graag ik Nederland ook een vrouwelijke premier toewens, tijdens en direct na de verkiezingscampagne maate zij foute keuzen met verstrekkende gevolgen. Zo zette zij de deur open voor de PVV en gaf een Judaskus aan collega en partijgenoot Van de Burg (Spreidingswet). Door een motie die zij indiende, werd een genomen politiek besluit op losse schroeven gezet en het werk van de Eerste Kamer belemmerd. Wat bovendien niet moet worden vergeten, is dat de VVD onder haar politieke leiding tien zetels verloor in de Tweede Kamer. (In de peilingen van nu verliest deze partij er nog eens zes.)

Geen droomscenario maar een nachtmerrie, voor deze partij en haar nieuwe leider. Een ogenschijnlijk intiem onderonsje met de aanstaande premier van Nederland (wensdenken van Wilders) verbijsterde mij en ook daarin bleek ik niet de enige. 's Lands prominentste cabaretier en columnist, Youp van 't Hek, wijdde er vorige week zijn column aan. Dit schreef hij onder andere:

‘De mooiste foto van de week is die van een hurkende Dilan Yesilgöz bij Geert. Of knielt ze? De foto is gemaakt in het Nederlandse nepparlement en je ziet een dromerig starende Dilan. Ze kijkt een beetje weg van een diep nadenkende Geert aan wie ze waarschijnlijk net een intrigerende vraag heeft gesteld. Of ze heeft hem iets spannends voorgelegd. Welke vraag? Die kan over veel kwesties gaan. 

[..] Of het echt een oliekoekendomme motie was om de Spreidingswet in de ijskast van de Eerste Kamer te leggen? Of er zo langzamerhand niet te veel ijskasten in Den Haag staan?

[..] Dan vraagt ze fluisterzacht en besmuikt of Geert haar eigenlijk ook een politiek onbenul vindt. “Eerlijk zeggen”, stamelt ze. Of hij in de roddelgangen ook gehoord heeft dat Klaas Dijkhoff gepolst is om binnenkort de partij te redden? Domweg omdat de VVD anders een splinter wordt. En wat ze met haar Turkse paspoort moet doen? In welke ijskast? Oh ja, of de grote Geert haar de omvolkingstheorie nog eens wil uitleggen? Of kan ze dat beter aan Martin vragen? 

[..] Nu zijn ze lekker met de informatie bezig en schijnen ze openlijk te steggelen over de grondwet. In een democratie steggelen over de grondwet. Een aan niemand uit te leggen situatie. Maar zelfs Omtzigt heeft er ogenschijnlijk geen moeite mee. Ondertussen gaat Wilders heerlijke kerstdagen tegemoet. Hij overweegt om de foto van Dilan en hemzelf als nieuwjaarskaart te gebruiken.’  

De avond van diezelfde dag was Yesilgöz wederom onderwerp van gesprek in het satirische tv-programma ‘Even tot hier’. Dat zegt mij genoeg. 

Zij is mede verantwoordelijk voor de verkeerde afslag die mijn Vaderland op politiek vlak dreigt te gaan nemen. Nederland is het eerste land in West-Europa waar een extreemrechtse regering aan de macht komt (als de PVV een regering weet te vormen). De gedachte dat er weldra mogelijk sprake is van een gloednieuwe VVD-partijleider vind ik wel toepasselijk voor Kerst. 

Hierdoor en vanwege veel ander gedoe besloot ik als blogger dit jaar geen Jaaroverzicht te schrijven, zoals te doen gebruikelijk. Ik heb er geen zin in, al was het niet bepaald een saai jaar. Hierbij alsnog een kleine greep uit die gebeurtenissen. 

De bloedige oorlog op Oekraïens grondgebied die voortduurt. Marokko, Turkije en Syrië werden getroffen door aardbevingen. Cycloon Freddy en storm Daniel brachten grote vernielingen aan in de wereld. Er begon weer een burgeroorlog in Soedan. Oxfam Novib berekende dat er dit jaar wereldwijd elke 2.5 dag een humanitaire ramp plaatsvond. Nederland kreeg te maken met enkele stuitende extreemrechtse gevallen van laserracisme. Hamas en Israël raakten in oorlog. Een recordaantal migranten verdronk op de Middellandse Zee bij de oversteek naar een beter leven. Een recordaantal van 110 miljoen personen zijn deze Kerst wereldwijd ontheemd. Het aantal legercoups in Afrika nam drastisch toe. Door een giga-vloedstroom in Libië verdwenen en verdrinken hele dorpen en honderden mensen. Er waren zeer dodelijke branden in Europa en op Hawaii. Er kwam een exodus op gang in de Kaukasus. De temperaturen in de wereld braken wederom records. Er vonden relatief meer groepsverkrachtingen en gevallen van femicide plaats in Spanje. De vooruitzichten voor de vogels van het boerenland in Nederland werden weer slechter. De situatie van nationale vogel de grutto holde verder achteruit. Het fenomeen graaiflatie deed zijn intrede in de supermarkten. Nieuwe politieke partij BBB werd de grootste partij in alle Nederlandse provincies (volgens hen is er is geen stikstofcrisis). Kabinet Rutte IV viel over de asielcrisis. Wilders‘ partij werd de grootste bij de Tweede Kamerverkiezingen. De crompouce werd een hit. Joost Klein gaat in 2024 naar het Eurovisie Songfestival namens Nederland.

Zeg nou zelf... 

Een groot aantal zeer gewaardeerde en bekende/beroemde personen overleed dit jaar: Erwin Olaf, Wim de Bie, Sinéad O’Connor, Clairy Polak, Christine McVie, Burt Bacharach, Astrud Gilberto, Tony Bennett, Jack Zonfrillo, Martin Amis, Tina Turner, Milan Kundera, Marga Minco, Cormac McCarthy, A.S. Byatt, Huub Oosterhuis, Wim Kayzer, Ryuichi Sakamoto, Ellen Jens, Harry de Winter, Fay Weldon, Beatrijs Ritsema, Cilly Dartel, Dame Edna, Burney Bos, Glenda Jackson, Linda van Dyck, Willem Nijholt, Meir Shalev, Paul van Vliet, Bokito (gorilla) en Salinero (Olympisch paard). En niet te vergeten: ons buurhondje Chilli wier natte snuit nog wekelijks wordt gemist. 

Dat alles neemt niet weg dat er ook goed nieuws was te melden. Er rijden dit jaar wereldwijd veel meer electrische auto’s rond dan in 2022 en ook de zonnepanelenmarkt groeide exponentieel dit jaar. De uitstoot van broeikasgassen daalde in Spanje naar een historisch laag niveau dankzij de opmars van hernieuwbare energie. In Nederland broedden er dit jaar meer kraanvogels dan ooit maar de vogelgriep greep daar tevens massaal om zich heen.

Donald Trump werd aangeklaagd. Finland en Zweden traden toe tot de NAVO. Mijn liefje en ik bleken behoorlijk hittefit te zijn deze zomer. Koning Willem-Alexander maakte excuses voor het slavernijverleden. De Surinaamse decembermoordenaar Desi Bouterse kreeg definitief 20 jaar celstraf opgelegd. Nederlanders konden een aantal avonden achtereen van schitterend Noorderlicht genieten. Jenni Hermoso rekende af met het Spaanse machismo in de voetbalwereld. Het botbreukje in de voet van mijn liefje genas. Pedro Sánchez mocht in Spanje opnieuw een regering vormen. De klimaattop in Dubai (COP28) kwam tot een slotakkoord dat enige hoop voor de toekomst biedt. In Colombia werd voor het eerst een bilaterale gynandromorfe groene suikervogel gespot. 

De belangrijkste reden om niet uitgebreid op 2023 terug te blikken is vooral van praktische aard. Tegen die tijd ben ik juuist bezig met nieuwe dingen ontdekken en met vooruitkijken. Mijn liefje en ik zitten dan al hoog en droog in Bogotá, de hoofdstad van Colombia. Het zomert daar. 

Geert moest een weten!

Gisteren werd op een plein in mijn woonplaats ‘El Dia Internacional del Migrante’ gevierd, de internationale dag van de migrant. Terwijl Geert Wilders zich opmaakt om de grenzen te sluiten voor migranten van binnen maar vooral buiten Europa, vieren we hier dat zij er zijn en dat ze welkom zijn. Niet alleen uit solidariteit maar ook omdat de Spaanse maatschappij hen hard nodig heeft. Ik weet dat een minderheid van de Spanjaarden tegen deze vorm van migratie is. Dat betreft met name de stemmers op de extreemrechtse partij Vox; collega’s van Geert Wilders en zijn PVV-aanhang in mjn Vaderland. Gelukkig is Vox een splinterpartij die veel stemmen verloor tijdens de laatste verkiezingen maar wat klein is kan groot worden. Dat wijst de verkiezingsuitslag in Nederland uit. Dit soort partijen maakt zich niet alleen schuldig aan vreemdelingenhaat, men sluit de ogen voor deze economische realiteit. 

Op datzelfde plein werd ook de Kerstmarkt ingericht maar daar waren we na vijf minuten mee klaar; zo oninteressant als wat. Terwijl menigeen in Nederland deze tijd van het jaar gebruikt om kerstmarkten te bezoeken, heb ik werkelijk nooit begrepen wat je daar zoekt. Maar kerstmarkten zijn een wereldwijd fenomeen.

We liepen in de richting van het feestterrein waar op dat moment een optreden was van een klein gezelschap Oekraïense vrouwen. De officiële pers was aanwezig, er was publiek van alle leeftijden en er werd geklapt en gefilmd. Een vrouw zong en twee anderen bewogen theatraal mee op de muziek. Met de typische bloemenkransen op het hoofd, in geborduurde kleding. De lead zangeres had een goede stem, ze bewoog vakkundig. Geen idee of hier een bekende zangeres stond, het klonk in ieder geval zuiver. Haar liederen waren verhalend en meeslepend. De vrouwen eindigden hun optreden met de uitroep “Slava Ukraini!”. Naar goed Europees gebruik riep ik “Slava” terug. Dat zal ze leren, die verdomde Russen! 

Het is een gotspe dat er bijna twee jaar na het uitbreken van de imperialistische oorlog van Rusland op Oekraïens grondgebied nu in conservatieve kringen stemmen opgaan die de steun aan het gemaltraiteerde land wensen te beperken of zelfs te stoppen. Poetin laat zich niet stoppen. Geef hem een vinger en op termijn neemt hij de hele hand; daarvan ben ik overtuigd. Geert Wilders, een Poetin-aanbidder bij uitstek, is een exponent van dit soort ultraconservatieven. 

Mijn kleine woonplaats nam honderden Oekraïense vluchtelingen op in hun midden en daar ben ik blij mee. Ze verblijven onder andere in een jeugdherberg aan de rand van onze woonwijk. Ik kom ze soms tegen als medewerkers in winkels of in de horeca. Ik ben trots op de solidariteit die hiermee wordt getoond, trots op de bereidheid om onderdak te verlenen aan mensen die een veilig onderkomen zoeken in barre tijden. Wij hebben een politiek rechts stadsbestuur maar dat staat deze steunactie niet in de weg. Zo kan het dus ook. 

Na het Oekraïense optreden waren dansers uit Zuid-Amerika aan de beurt. Ik zag ze al van verre staan, in hun kleurrijke kleding. Met gezichten -het ene meer inheems dan het andere- die we kennen van eerdere bezoeken aan het Zuid-Amerikaanse continent. Mijn woonplaats heeft een tamelijk grote populatie mensen afkomstig uit die regio. De meerderheid van hen werkt op het land of in de bouw. Vrouwen werken als schoonmaaksters of verzorgers. Het grote voordeel is dat ze de meteen de taal spreken als ze hier aankomen. Het gaat om Colombianen, Ecuadorianen, Bolivianen, Paraguayanen, Peruanen, Uruguayanen en enkele Argentijnen en Chilenen. Er was ook veel publiek aanwezig uit deze landen. 

Ik kan niet helemaal de vinger leggen op de reden waarom zowel mijn liefje als ik zo ingenomen zijn met deze mensen. Het zal te maken hebben met het feit dat we zulke mooie intermenselijke contacten hadden tijdens onze rondreizen over dat continent. Mensen zijn daar zo vriendelijk en hun levenslust is aanstekelijk. Nooit maakten we daar iets mee dat negatief was. Dit soort ervaringen schept een band. Daarbij komt dat we blij worden van hun muziek en van de trots die ze tentoonspreiden als ze een deel van hun cultuur uitdragen. 

De eerste dansgroep was afkomstig uit Ecuador, dat vertelden ze ons zelf. Piepjonge, jonge en oudere vrouwen dansten op wat ik noem Andesmuziek; de panfluit was alomtegenwoordig. Er liep een drie turven hoge dreumes in klederdracht dwars doorheen. Aandoenlijk. Natuurlijk hoor ik dat er veel herhaling zit in deze muziek maar dat stoort mij niet. Bij de eerste klanken hadden wij beiden al zin om in het vliegtuig te stappen en weg te vliegen naar daar waar onze harten sneller kloppen. Een goede vriend in Nederland die van mijn liefje een opname ontving, meldde dat we dus helemaal niet weg hoeven want Zuid-Amerika is hier al! Leuk bedacht maar die vlieger gaat niet op. Maar we hebben nog even geduld. Eerst gaan we twee Kerstdagen in goed Europees gezelschap doorbrengen (Deens en Nederlands). ¡Con gusto! 

In het tweede deel van het Ecuadoriaanse optreden kwamen de mannen erbij. Elk van hen was een danser met veel gevoel voor ritme. Ze bewogen minstens zo soepel en elegant als hun vrouwelijke danspartners. De mannen waren gekleed in leren cowboy-broeken met daarop een laag lama- of alpacawol. Een van hen droeg een gilet met op de achterzijde een tekst die erop duidt dat men Latijns-Amerika weer tot leven wenst te brengen. Dat lukte die dag!

Daarna was het tijd voor een andere groep, uit een ander deel van Zuid-Amerika. Er was geen onderling contact tussen beide groepen. Ook deze vrouwen droegen kleurrijke kleding en linten aan hun polsen. Ze vormden figuren in de lucht met hun hoepels, op even opzwepende muziek. Ook dat was aanstekelijk. Ik kon moeilijk stil blijven staan. Het publiek klapte enthousiast mee. 

Een klein gezelschap oudere Spaanse flamenco-danseressen in vol ornaat (bata de cola) mocht op deze dag niet ontbreken. Ze hadden er zin an! Vrouwen draaien bij flamenco vooral met hun handen, armen en schouders. De dames draaiden sensueel om elkaar heen, met prachtige handgebaren en een klein beetje geklak van de hoge hakken. In vergelijking met de muziek uit de Andes, klinkt deze muziek nogal rauw in de oren maar ook dat kan ik inmiddels waarderen. 

Vervolgens traden er nog drie lagereschoolklassen Spaanse kids op, allemaal meisjes die hetzelfde waren gekleed, ieder van hen met een vrolijke kerstmuts op. Ze sprongen enthousiast in de rondte. Het was nogal ongecoördineerd (who cares?!) maar de juf-dirigente leek dik tevreden met hun optreden. Tientallen mobieltjes van trotse ouders kwamen tevoorschijn. Daarna waren ze in een mum van tijd weer verdwenen in de grote  schoudertassen. Toen was het uit met de pret. Alhoewel er in mijn woonplaats ook een aanzienlijke populatie mensen uit Noord-Afrika woont, schitterde die door afwezigheid. De vlaggen wapperden wel voor hen. 

Er gaat op zo’n dag van alles door mij heen. Migreren is niet eenvoudig, zelf deed ik het een paar keer dus ik spreek uit ervaring. Ergens in den vreemde opnieuw beginnen, weer een plek voor jezelf zien te vinden, een nieuwe cultuur proberen te doorgronden en een nieuwe taal leren. Dat vormt je en het beïnvloedt je kijk op het leven. 

Sommige migrantenverhalen zijn suksesstories. Inmiddels kent iedereen die het wil zien de verhalen van de keerzijde van deze medaille. Dit jaar verdronken er meer migranten op de Middellandse Zee dan ooit tevoren. Die mensen gingen op zoek naar een beter leven en kwamen er niet eens aan toe. Ik voel juist compassie met migranten en zo bekeek ik mijn omstanders van deze dag dan ook. Daar komt ook mijn diepe weerzin tegen types als Geert Wilders, Donald Trump en Victor Orbán vandaan, met hun ‘eigen volk eerst’. Tja. 

Kerst met blote benen, in korte mouwen en onder een strakblauwe lucht. Niet uitzonderlijk aan de Costa Blanca maar wel memorabel. Ik zag migranten die blij zijn onderdeel te zijn van een nieuwe wereld maar die tegelijkertijd trots zijn op hun afkomst, hun gebruiken en hun cultuur. Die dragen ze uit met heel hun hart. Deze dag van de migrant was aan ons, migranten uit West-Europa, heel goed besteed. We sloten de middag samen af met een lekkere lunch in een nieuwe gastrobar in de woonplaats. Met jonge Spaanse vrouwen van gemengd bloed die het restaurant runnen. 

Dessert Masters

Vriendin Bernadette zat laatst te zappen op de bank toen ze op een nieuw Australisch kookprogramma stuitte op de Nederlandse tv. Die vondst appte ze direct door. Zo ontdekte ik dat mijn alltime favoriete kookprogramma, Masterchef Australia, een spin-off heeft die aan mijn aandacht ontsnapte. 

De 2023-editie van Masterchef Australia was een grote deceptie, wat mij betreft. Een aantal keren blogde ik erover maar het wilde mij maar niet bekoren, in tegenstelling tot (bijna) alle voorgaande jaargangen. Mijn analyse van dat falen ligt volgens mij in het feit dat het eenvoudigweg niet bijzonder genoeg was dit jaar. Dat gold zowel voor de kandidaten als voor de gerechten die ze bereidden. Het lag net boven mijn eigen kookkunsten en daar zit je toch niet op te wachten?! 

De bedenkers van het programma onderkenden het en gaan het roer in 2024 omgooien. Volgend jaar komt er een nieuwe jury. Jock Zonfrillo overleed dit jaar, Melissa Leong komt niet meer terug. Alleen Andy Allen blijft. Hij zal in het nieuwe seizoen worden vergezeld door Poh Ling Yeow (kandidate in de allereerste jaargang; ze werd tweede), culinair journaliste Sofia Levin (oprichtster van het tijdschrift Seasoned Traveller) en de Franse Michelinsterrenchef Jean-Christophe Novelli (nooit van gehoord maar dat ligt aan mij). We gaan zien of deze ingreep goed uitpakt. Maar de deelnemers aan de nieuwe jaargang moeten ook wel inspireren, hoor!

Zo slap als Masterchef Australia 2023 was, zo veel beter is seizoen 1 van dit nieuwe concept: Dessert Masters. Ik vind deze serie dé uitsmijter van 2023! Zelf ben ik niet van het bereiden van desserts (wel van het nuttigen) maar ik ben gefascineerd door de combinatie van techniek en creativiteit die er bij het maken van dit soort gerechten aan te pas komt. En het simpele feit dat ze het season 1 noemen, duidt erop dat er meer volgt. Seizoen 2 is al vooraangekondigd. 

Melissa Leong en Amaury Guichon vormen samen de jury in dit nieuwe programma. Mel is zo zoet in dit programma, ze lijkt een zachtere versie van zichzelf... Amaury vind ik een Frans-Zwitserse engerd maar daarmee zijn 13.4 miljoen anderen het oneens. Zoveel volgers heeft deze patissier op Instagram! 

Dat medium leent zich uitermate goed voor zijn fabuleuze creaties. Eetbare telefoons, klokken en ander uurwerk, levensgrote draken, dinosaurussen, robots, designer-tassen, een diamanten ring in een doosje, een tafelvoetbalspel (!), een giraf, een haai, het Amerikaanse Vrijheidsbeeld, een  hobbelpaard, een transistorradio, planeet Saturnus (nee, niet op ware grootte), een telescoop, een schaakspel, een olifant, een theeset. Je kunt het zo gek niet bedenken of hij maakt het, voornamelijk van chocolade. 

Wat ik wel erg goed aan hem vind als jurylid, is dat hij uiterst kritisch is en vaak de vinger op de zere plek legt van een ontwerp of een smakencombi. Hij houdt zijn mond niet, ook als het sterren van de patisserie betreft. Dat moet ik de engerd nageven.  

Bij de kandidaten van dit programma zitten ware toppers. Het draait om mensen die al een grote naam en reputatie opbouwden als gesettelde pattisiers en restaurantbezitters of het zijn rijzende sterren van de patisserie. Zo zijn daar Kirstin Tibbals - Queen of Chocolate, Reynold Poernomo - The Masterchef Alchemist, Anna Polyviou - Punkprinses van de Patisserie, Adriano Zumbo – Australië’s Willy Wonka, Jess Liemantara - The Prodigy (Het wonderkind), Morgan Hipworth - The Donut King (winnaar van Junior Masterchef 2020) en Gareth Whitton - The King of Tarts (werd bekend met zijn taarten in coronatijd). Kay-Lene Tan (voormalig leerlinge van de beroemde Franse patissier Joël Robuchon), Andy Bowdy (voormalige Head Pastry Chef in een van de restaurants van de beroemde Heston Blumenthal) en Rhiann Mead zijn eveneens suskesvol als patissiers maar zij hebben nog geen illustere bijnamen. 

Het sneue lot van de eerste afvaller viel toe aan Rhiann Mead (in rood schort). Ze was nooit een Masterchef-kandidate maar werkte wel als Hoofd Patisserie voor grootheid Peter Gilmore. Deze chef leverde vaak het dessert voor de stresstest in de finale; vaak zo goed als onmogelijk na te maken kunstwerken. (Denk aan de Snow Egg en Chocolate Ethereal...) 

Mead was Pastry Chef in zijn restaurants Quay en Bennelong, beide gevestigd in de haven van Sydney. Zij rolde de patisseriewereld in tijdens een tussenjaar in Londen. Daarna zou ze terugkeren naar Australië om daar fysiotherapie te gaan studeren. Ze kreeg een vrijwilligersbaan op de chocolade-afdeling van het Londense warenhuis Harrods en was verkocht. Vervolgens liep ze stage bij een vermaarde Britse patissier en vervolgde daar een studie aan de Royal Academy of Culinary Arts. De rest is geschiedenis. Het kan raar lopen in een mensenleven. Daar zijn bijna alle kandidaten een voorbeeld van. “Je wordt niet als banketbakker geboren, je wordt tot banketbakker gemaakt”. 

Ra-ra, welke Franse beroemdheid maakte deze uitspraak beroemd, zij het met een andere inhoud? (Antwoord: Simone de Beauvoir. Zij zei ooit: je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt.) 

De tweede afvaller was de grote Adriano Zumbo (1981), bedenker en maker van de Croquembouche, een torenhoge taart gemaakt van honderden gevulde soesjes, van de Fairy Tale House – een peperkoekhuis (gingerbread) en de V8 Cake van vanille in alle verschijningsvormen. Een grootheid in zijn vakgebied. Zijn eliminatie was dan ook de schok van de week. Tijdens een opdracht rondom films als inspiratiebron maakte hij een milkshake uit de film 'Grease'. Hij vervaardigde een beker van chocola met rietje, gevuld met aardbeiencake en bubbels van aardbei. De beker had echter een barstje -al waren de smaken heel goed- en dat kostte ‘The Sweet Assasin’ de kop. Ik zag het ongeloof in zijn ogen toen hij werd weggestuurd...  Daarna vielen Anna Polyviou (van de roze hanekam) en Andy Bowdy af. Anna serveerde veel te weinig, Andy veel te veel. Dat maakte goed proeven een probleem. 

Zelf ben ik vooral fan van Reynold (links van de taart). Hij leverde gisteren zijn speld in die hij eerder bijeenbakte en hem immuniteit moest geven tot de halve finale; dat was de enige manier waarop hij zich staande wist te houden in deze moordende competitie. Zijn beide kerstballen van suiker braken voordat hij ze kon opdienen. 

In 1999 emigreerde het gezin met drie kinderen van Indonesië naar Australië. Reynold was destijds vier jaar oud. Met $300 spaargeld begonnen zijn ouders een restaurant in de garage. Het waren moeilijke tijden. De ouders werden tijdelijk weggevoerd, er dreigde zelfs deportatie. Het kwam goed door de inzet van een migratiemedewerker. 

In 2015 deed Poernomo mee aan Masterchef Australia en eindigde als vierde. In 2016 zette hij met zijn beide broers KOI Dessert Bar op in Sydney. Inmiddels hebben ze er twee zaken bij: KOI Dessert Kitchen (experimenteerplek) en Monkey’s Corner. In 2017 stond hij in de Forbes Asia-lijst van succesvolste Aziatische jongeren onder de 30 jaar. In 2020 keerde hij terug naar Masterchef Australia; die serie heette ‘Back to Win’. Hij eindigde als derde. Hij won dus nooit maar is desalniettein een kandidaat met een staat-van-dienst waar je U tegen zegt. Hij is ongeëvenaard als patissier en doet zijn bijnaam als tovernaar eer aan. Hij is technisch zeer begaafd, heeft veel oog voor detail. Momenteel worden voorbereidingen getroffen voor een KOI Dessert Bar in Melbourne. Hij bouwt langzaam aan een zakenimperium...

Dit heerlijke programma is dagelijks te zien op NET5 om 19:30 uur. Als je het wilt volgen, moet je snel instappen. We zitten inmiddels in de halve finale. Ik denk dat seizoen 1 van Dessert Masters voor de Kerst is afgerond. Dan hebben we alle tijd om het geleerde in de praktijk te brengen. En een kerstrode hanekam staat (bijna) iedereen! Hallelujah, vrede op aarde. 

De razende reporter

De regelmatige lezer weet dat ik mij onlangs aanmeldde bij een van mijn favoriete Nederlandse radioprogramma’s (Vroege Vogels) als lokale reporter, na een oproep van hun kant aan luisteraars in het buitenland. Dat leidde aanvankelijk tot een geanimeerd telefoongesprek en verdere afspraken met Gert, een van de redacteuren van het programma. In een vervolggesprek vroeg hij mij een reportage te gaan maken over vogelen aan de Costa Blanca en over de problematiek van Mar Menor, Europa’s grootste binnenzee die sterk vervuild raakte. 

Het idee ontstond al snel om opnamen te gaan maken in Lo Pagán (een kustplaats in San Pedro), in buurprovincie Murcia. Op die plek aan het water komen drie werelden samen: die van natuurpark Las Salinas de San Pedro, van de landtong van La Manga en van de Mar Menor. Drie vliegen in één klap waarover heel wat valt te vertellen. Het idee over de inhoud vormde zich eveneens snel in mijn hoofd. Gevederde vriendjes, zoutwinning en modderbaden, de zorgelijke toekomst van La Manga (zeespiegelstijging) en het milieudrama dat zich afspeelt in en rondom de zoutwaterlagune. 

Op zondag gingen mijn liefje en ik naar Lo Pagán. Op een ‘field trip’ zouden onze schoolgaande mannetjes in Bali zeggen. Om te zien hoe we de opnamen het best konden aanvliegen en wat daar momenteel is te zien op vogelgebied. Op deze vrije dag waren er veel Spanjaarden aan het wandelen. Gezellig. Maar als je daar bent met je recorder krijg je te maken met veel ruis. (Zeg maar gerust lawaai.) Een familie passerende, keuvelende Spanjaarden maakt net zoveel geluid als een overvliegende jet van de Adelaarspatrouille van San Javier! 

Een van de verstandige beslissingen was dan ook om de reportage op een doordeweekse dag te doen. We luisterden er naar de branding. Zou dat licht kabbelende water een leuke achtergrond kunnen zijn? Redacteur Gert had mij voorafgaand een aantal tips toegestuurd. Niet lopen en praten tegelijk, liever een aantal korte opnamen dan een lange lap tekst en let op de wind. Niet aan dovevrouwsoren gezegd. En nog enkele richtlijnen: een introductie van jezelf, iets over jou als luisteraar van het programma en denk vantevoren na over het begin en het einde van je monoloog. 

Ik nam mijn camera mee om foto’s voor eigen gebruik te maken; dat doe ik altijd als ik ga vogelen. In de zoutmeren trof ik onder andere volwassen grote flamingo’s aan (Phoenicopterus roseus) die apart gedrag vertoonden. Twee van hen kwamen luid gakkend op elkaar af, een van hen spreidde de verentooi als een donsdek. Daarna keerden ze weer van elkaar af. Een mooi gezicht. Ik probeerde wat van het geluid vast te leggen maar ik weet niet of dat voldoende lukte. Ook liepen er steltkluten rond, zag ik een bonte strandloper en een groepje drieteenstrandlopers in de branding scharrelen. 

Op enig moment zat er een meeuw te rusten op een paal in een van de zoutpannen. Die zat daar op zijn gemak dus ik had genoeg tijd om de telelens te gebruiken. Het bleek een geringde meeuw te zijn met een snavel en poten zo rood als een kerstroos. Dat stak mooi af tegen de blauwe achtergrond. Ik heb niet veel kennis van meeuwen dus thuis zou ik wel gaan uitzoeken wat ik precies had gefotografeerd. 

Ik kwam niet verder dan een roodsnavelmeeuw maar dat was atypisch omdat die vogel alleen voorkomt in Australië en Nieuw-Zeeland. In zo’n geval neem ik doorgaans  contact op met de bekendste vogelaar van Nederland, Arjan Dwarshuis. Hij antwoordde nog dezelfde dag. Deze keer vroeg ik het ook aan nieuwe collega Gert. Beiden gaven gelukkig hetzelfde antwoord (pfff). Het gaat om een smalsnavelmeeuw, ook wel dunbekmeeuw genoemd (Larus genei). Dit is een meeuwensoort die voorkomt in het Middellandse Zeegebied en verder oostelijk in het Zwarte Zeegebied en in Azië. De vogel was geringd en de code was goed leesbaar: 9L9. 

Gert was enthousiast en suggereerde dat ik voor de opnamen op zoek ga naar meer info over de ring met nummer om de linkerpoot van de meeuw. Waar en wanneer gebeurde dat? Die gegevens kon ik dan later opnemen in de reportage. Hij zou voor mij uitzoeken waar ik die zoektocht kon starten. Op het fact sheet stond alvast te lezen dat de vogel werd geringd in Spanje, na 1993. 

Daarop stuurde ik een mail met mijn foto naar het Spaanse contactpunt om meer gegevens te verkrijgen over dit gevederde vriendje. De European Colour-Ring Birding-organisatie liet snel van zich horen. 

Mijn observatie werd als valide bestempeld en opgenomen in hun database -met mijn naam erbij als officiële spotter- maar op dat moment had ik nog geen antwoord op mijn detailvragen. Dus er ging weer een mail naar hen terug. Mijn observatie was inmiddels officieel vastgelegd in hun online bestand en ze gaven mij een eigen gebruikersnaam en paswoord. Zo kon ik lezen dat deze meeuw voor het eerst in december 2012 werd gezien rond deze zoutpannen. Daarna gebeurde dat nog vier keer, met enkele jaren tussenpozen. Mijn observatie is nu de laatste in dat rijtje. Deze meeuw, ik noem de vogel Gert, is dus tenminste 11 jaar oud maar zou in theorie ook 30 jaar oud kunnen zijn. Dit gevederde vriendje en ik zijn voor eeuwig met elkaar verbonden. Hoe leuk is dat! 

Op maandag maakten we de eerste opnamen. Het was tamelijk rustig en er stonden wederom foeragerende flamingo’s in de salinas. Voor het eerst zag ik daar een kleinere, rozere variant. Ik denk dat het de Phoeniconaias minor is, een soort die vooral in Afrika voorkomt. Het aparte was dat het dier met de roze poten shuffelde op de modderbodem om zo iets eetbaars op te werpen. Dat doen grote flamingo's niet. Mijn liefje las onlangs een artikel -dat zij met mij deelde- over de bedroevende staat van nationaal park en vogelwalhalla Doñana in Andalusië (1.300km groot). Door aanhoudende droogte in het gebied en door illegale waterputten die daar door aardbeientelers werden geslagen, droogde de zoetwaterlagune op. Het is geen goede plek meer voor (trek)vogels. Zou deze kleine flamingo een van de vluchtelingen zijn? 

De opnamen verliepen best aardig, al zeg ik het zelluf. Er nam inmiddels een tweede redacteur contact met mij op (Anouk). Zij vroeg mij een filmpje van mezelf te maken ‘voor op de socials’ en gaf mij enkele tips. Ze wil enige achtergrondgeluiden, beeld van de omgeving en van de reporter. Dus ik nodig binnenkort alle aanwezige Spaanse buren uit om met mij mee te gaan naar het lokale strand. Als achtergrondgeluid. Met de groeten en de beste wensen voor 2024 uit het luidste land van Europa! Van mijn liefje moet ik wel eerst naar de kapper. ‘Vanwege de socials’... Tja.

Ons avontuur met de buitenopnamen deed mij terugdenken aan een vroeger verhaal. Mijn liefje maakte vele jaren geleden met studiemaatjes buitenopnamen, als onderdeel van haar HBO-afstudeerproject. Het ging over een HR-gerelateerd onderwerp en in plaats van de scenes in een stoffig kantoor te doen, kozen ze voor Deltapark Neeltje Jans -Oosterscheldekering- als toplocatie. Nadat ik haar bijna 35 jaar geleden leerde kennen, toonde ze mij die film een keer. Je wilt immers indruk maken op een nieuwe liefde... Ik deed het destijds net niet in mijn broek van het lachen. Die opnamen waren een regelrecht drama. Door de harde wind die er stond en het ontbreken van een goede richtmicrofoon waren de serieuze gesprekken die ze voerden ab-so-luut niet te horen. Geen letter. Het feit dat ze dit mislukte project met mij deelde, nam mij voor haar in. (Haar afstuderen werd en niet door gehinderd.)

Aan Gert stuurde ik die middag twaalf korte opnamen. De kwaliteit viel niet tegen, gemaakt met de gratis recorder-app MyRecorder. Niet alles verliep even vlekkenloos maar dat lag aan mij. Het team van redacteurs kan nu naar hartelust knippen en plakken in mijn bijdrage. Daaruit kan wel een verhaal van een paar minuten worden samengesteld, vermoed ik. De opname met het verhaal van de geringde meeuw stuurde ik ook reeds in. Mij rest er nu nog ééntje: die van mijzelf en de aankondiging van mijn reportage. Voor de socials. Dat ga ik aan het plaatselijke strand doen, in shorts en met versgekapte haren. 

Daarna zit het Razende Reporter-project erop. Als je wilt horen wat ik te vertellen heb, moet je op 31 december luisteren naar Vroege Vogels, op NPO Radio 1 (7.00-10.00 uur). Veel plezier! 

Ik ga redacteur Gert vragen of hij ook nog iets van mij wil ontvangen uit Colombia, onze aanstaande overwinteringsbestemming. Ik heb de smaak te pakken. Misschien ga ik nog eens aan een podcast beginnen. Denk zelf aan een titel als 'Wat een Pottenkast!' Ondertitel: mooi roze (oudroze) is niet lelijk. Bladerend door het boek ‘Birds of Colombia’ van natuuronderzoeker en fotograaf Otto Pfister -met meer dan 320 soorten die je daar zonder al te veel inspanning kunt zien- kwam ik tot de conclusie dat ons veel bijzonders staat te wachten in dit Zuid-Amerikaanse vogelwalhalla.

Raadsel van het jaar

Het is 5 december, weer tijd voor rijmelarij.

Maar zonder AI, dat beloven wij!

 

Tante Piet vroeg aan mevrouw de Sint

wat zij van de Pilaartjes vindt

“Wie zijn dat dan?” wilde zij weten

Barefoot & Co waren alweer vergeten

 

De een 'n bird, de ander een mens

Ze wonen al jaren buiten de grens

Dat alles staat in Sints Grote Boek

Wie zoet is krijgt lekkers. Een plakje kruidkoek?

 

Sint verliet Spanje, zij wonen daar nu

Zij dragen shorts, wij dragen een plu

Da's niet het enige dat anders is:

hún dag eindigt vaak in gekissebis

 

Daarop vroeg de Sint aan Piet:

“waarom stopt dat dan niet?”

Dat is hét raadsel van dit jaar...

Hoe verknocht zijn ze aan elkaar?

 

Zie je de een, dan zie je de ander

In alles zijn ze medestander

Over reizen, natuur en politiek

denken ze vaak zeer identiek

 

Zijn ze woke of dat juist niet?

Wat vindt Sint en wat vindt Piet?

Zelfs Ozosnel vraagt 't zich af

Normaliter zwijgt die als het graf!

 

Soms zijn ze Kneus en half-Kneus

Hun gezondheid is dan dubieus

De gewrichten piepen en kraken

Het zou je bijna depri maken!

 

Is een van hen een beter mens?

Wat is precies de kwintessens?

Het belangrijkst in hun samenzijn?

Voor B. is M. haar medicijn

 

De een 'n guppy, de ander een haai

De ene bier, de andere kaai

Ze noemen elkaar ‘de tegenpool’

Maar eigenlijk is dat apekool!

 

Hoewel? Qua hobby zijn ze 'n blend

Denk maar eens aan schrijftalent...

Slechts één is de Sudoku Queen

Zij is Hoofd Spreadsheet bovendien

Hun band is hecht, dat moet je weten

Ze zijn -au fond- echt geen sekreten

De roe is daarom onverdiend

Sint toont zich graag hun kindervriend!