Er zijn stromingen en groeperingen die ervan overtuigd zijn dat kanker door psychische factoren wordt veroorzaakt. Een van die aanhangers is de Duitse arts Ryke Geerd Hamer. Hij is initiator van de 'Germanische Neue Medizin'. In een van zijn publicaties ventileerde hij zijn zienswijze: patiënten die zijn therapie volg(d)en mogen geen operaties ondergaan, geen medicijnen slikken en geen chemotherapie volgen. Volgens hem kan kanker alleen genezen door het oplossen van psychische conflicten. Kortom: het zit tussen de oren... Het werd Hamer in de jaren 80 verboden zijn beroep nog langer uit te oefenen omdat een rechter besliste dat hij had gelogen en patiënten had bedrogen. Tot op de dag van vandaag zijn er artsen die datzelfde ideeëngoed uitdragen.
Karin Spaink, Nederlandse schrijfster en voormalig borstkankerpatiënte, noemt groepen met bedenkelijke zienswijzen in haar boek 'Het strafbare lichaam' de orenmaffia. Zij stelt daarin dubieuze overtuigingen aan de kaak. Al lezend, begon het bloed in mijn aderen te kolken. Hierbij een heel kleine greep: “de eenvoudige waarheid is dat gelukkige mensen gewoonlijk niet ziek worden” en “de mensen hebben kanker omdat zij kanker zijn.” Ik vind het getuigen van crimenele kortzichtigheid. De denkwijze van kwakzalvers noemt Spaink in haar boek kwakdenken. Het is een wel heel creatieve aanduiding voor kwade bedoelingen. De geschorste behandelend arts van Sylvia Millecam, die een kwaadaardige borsttumor aanzag voor een infectie, heeft nu een praktijk waarin hij werkt als natuurgeneeskundige. Elk weldenkend mens krapt zich dan toch achter de oren?!Maar psychisch evenwicht en positief denken voorkomen geen ziekte. Als het zo simpel zou zijn, zou mijn liefje geen kankerpatiënte zijn geworden. Zoals zij in het leven staat, de wereld open tegemoet treedt, niet in problemen denkt maar in oplossingen en uitdraagster is van het harmoniemodel. Wie of wat zou zo'n mens kwaad willen doen? Positiviteit kan het ziekteproces wel beïnvloeden. Tegelijkertijd realiseer ik mij dat die instelling geen wonderen zal kunnen verrichten. Ook voor mij is overduidelijk: kanker ontstaat niet tussen de oren, het is een kwestie van grote pech.
Evenmin als ziekte ben ik ervan overtuigd dat ook genezing niet ontstaat tussen de oren. Maarten van der Weijden, winnaar van de gouden medaille op de 10 kilometer zwemmen in open water tijdens de Olympische Spelen van Beijing is ex-leukemiepatiënt. Hij publiceerde onlangs zijn autobiografische boek 'BETER'. Hij stelt daarin onder andere grenzen aan positief denken. De illusie dat je daardoor een grotere kans maakt om kanker te overleven vindt hij: “afschuwelijk voor de patiënten die het niet halen. Alsof die te weinig hun best zouden hebben gedaan.” De rationele Van der Weijden (voormalig student Wiskunde) is het hartgrondig oneens met Lance Armstrong die stelt dat een vechtersmentaliteit een positieve invloed heeft op het genezingsproces. “Ziek worden is een kwestie van pech, genezen is een zaak van geluk. Het enige wat je zelf kunt doen, is je overgeven aan de doktoren en de chemokuren ondergaan”. Aldus Van der Weijden. Hij spreekt uit ervaring, enkele van zijn positieve lotgenoten overleefden de kanker niet.
Wat inmiddels wel wetenschappelijk is bewezen is dat een depressie de overlevingskansen van een kankerpatiënt kan doen slinken. Dat concludeerde een team van onderzoekers aan de Universiteit van British Columbia. Het onderzoek is een samenvatting van 26 afzonderlijke studies, gebaseerd op bijna 9.500 patiënten.
De statistieken wijzen uit dat het sterftecijfer met 25% stijgt wanneer er milde symptomen van een depressie zijn. Bij patiënten met een diagnose van een kleine of zware depressie is dat cijfer zelfs 39%. De onderzoekers benadrukken dat er geen hard bewijs bestaat dat kankerpatiënten met een depressie eerder sterven dan dat ze zouden doen zonder depressie. Er is meer onderzoek nodig om op dit punt definitieve conclusies te trekken. Zoals er wat mij betreft ook meer onderzoek nodig is -maar dan vanuit justitie- naar orenmaffiosi.
