8 maart 1908 was de dag van de eerste vrouwenstaking in de wereld. Die staking vond plaats in New York en was gericht tegen de slechte arbeidsomstandigheden in de textielindustrie, waarin veel vrouwen werkzaam waren. Het was het begin van de strijd voor vrouwenemancipatie. Twee jaar later riep Clara Zetkin, Duitse vrouwenrechtenactiviste, tijdens de tweede 'Internationale Conferentie der Socialistische Vrouwen' vrouwen en meisjes van alle landen op om zoveel mogelijk op dezelfde dag te betogen totdat het vrouwenstemrecht zou zijn afgedwongen. En zo ontstond 'Internationale Vrouwendag'. Nederland vierde de dag voor het eerst in 1912.
In mijn wildeharenjaren deed ik op 8 maart regelmatig mee aan een demonstratie of hielp ik bij de voorbereidingen van een viering op die dag. Met het stijgen van de jaren, verdwijnen de wilde haren. In recentere jaren stond ik in gedachten stil bij deze dag. Ik herdacht dan alle dappere, strijdbare vrouwen die ik -persoonlijk of anderszins- had gekend. Er was wel eens een jaar waarop ik pas 's avonds laat aan het feit dacht dat het op die dag Internationale Vrouwendag was. 8 maart zal voor mij echter altijd geassocieerd blijven met vrouwen van over de gehele wereld die vreedzaam demonstreren voor hun rechten. Dit jaar wil ik stilstaan bij de volgende aangelegenheden.
'Oog' is een online platform van de Volkskrant waarop audiovisuele kunstenaars op beeldende wijze commentaar geven op nieuwsfeiten. De videoreportage die ik heb gekozen is van beeldend kunstenaar Jerome Symons. De geluiden op deze video zijn van de vrouwendemonstratie in Teheran op Internationale Vrouwendag van 2007 die gewelddadig werd neergeslagen, waarbij vrouwen werden gearresteerd. Klik op Internationale Vrouwendag Teheran. In Iran vinden tot op de dag van vandaag executies en steniging van vrouwen plaats. Het is helaas niet het enige land waar vrouwenrechten onder druk staan.
Op deze memorabele dag tonen walvisdeskundigen van National Geographic hun wel heel bijzondere missie. Ze nemen ons mee op een reis naar de Stille Oceaan, langs de paaigronden van de blauwe vinvis. 15 blauwe vinvissen zijn met behulp van satelliettechnologie gemerkt zodat hun locaties en gedragingen kunnen worden getraceerd. Het is voor het eerst dat een kalf van een blauwe vinvis onder water is gefilmd. “Het is een meisje en we noemen haar Baby Blue”. Ze is grooooooooooooot, wel 7 meter lang en 2700 kilogram zwaar! Ma Walvis zal de geboorte van haar kalf ongetwijfeld als bevrijdend hebben ervaren... Deze primeur wordt uitgezonden op 8 maart om 20:00 uur op NGC. Ik ga kijken!
En vanzelfsprekend mag Nelly hier niet ontbreken. 8 maart staat voor mij namelijk ook voor de viering van vrouwenvriendschap. Mijn vriendinnetje is er helaas niet meer bij maar herinneringen aan haar zijn plenty. Ik herinner mij in dit verband haar weblog van oktober 2008, getiteld 'Benoem vrouwelijke Boswachters'. Een aantal dagen voor de geplande publicatie vroeg zij mij of ze dit wel kon schrijven... Ik las de tekst en had maar één advies: “niets aan veranderen, lieverd”. Lees hier Nelly's tekst. Anno 2009 zijn wij diep doordrongen van het feit dat het mannelijke economiemodel de wereld naar de rand van de afgrond heeft gevoerd. “Oh ja en dan houd ik erover op, vrouwen blijken ook goede crisismanagers te zijn. Waar wachten we eigenlijk nog op?”
“Er is een land waar vrouwen willen wonen”
Er is een land waar vrouwen willen wonen
Waar vrouw-zijn niet betekent: tweederangs en bang en klein
Waar vrouwen niet om mannen concurreren
Maar zusters en gelieven kunnen zijn
Waar rimpels niet de eenzaamheid voorspellen
Maar paspoort zijn naar wijsheid, aanzien ’s werelds raadsvrouw zijn.
Waar jonge vrouwen een leven voorbereiden
Waarin zij veertig, zestig, tachtig zullen zijn.
Er is een land waar vrouwen willen wonen
Waar onrecht niet als een natuurgegeven wordt beschouwd
Waar dienstbaarheid niet toevalt aan een sekse
En niet vanzelf een man de leiding houdt
Waar moeder niet hetzelfde is als huisvrouw
Waar steeds opnieuw wordt nagegaan wie zwak zijn en wie sterk
Waar allen zorgen voor wie hulp behoeven
En ’t brood verdienen met maar vijf uur werk.
Er is een land waar mannen willen wonen
Waar jongens van de plicht tot flink en stoer doen, zijn bevrijd
Waar niemand wint ten koste van een ander
En man-zijn ook betekent zorgzaamheid
Waar angst en rouw niet weggemoffeld worden
Waar mannen zonder baan niet denken dat ze minder zijn
Waar vrouw en man elkaar niet hoeven haten
Maar eindelijk bondgenoten kunnen zijn.
Er is een land waar mensen willen wonen
Waar jong zijn niet betekent dat je steeds wordt genegeerd
Waar zwakken met respect benaderd worden
En vreemdelingen niet meer gekleineerd
Waarin geweld door niemand meer geduld wordt
Waar allen kunnen troosten als een mens ten onder gaat
Dat is het land waar mensen willen wonen
Het land waar de saamhorigheid bestaat.
Joke Smit, gerespecteerd Nederlandse feministe (1933 - 1981)