Cruisin' together... ♫

We gingen afgelopen weekend het water op met onze vrienden Paco y Rolando. Zij zijn zelf booteigenaren in Nederland maar we stapten niet bij hen aan boord. Nee, we gingen aan boord van een opgeknapt Spaans cruiseschip om te gaan varen op de Mar Menor, Europa’s grootste binnenzee (135km2). De Spaanse organisatie die de tocht organiseert en uitvoert, heet Cruceros Mar Menor. Niet heel creatief maar je weet wel waar je aan toe bent als je zoekt naar een bootritje. 

Wij zagen deze boot aan het einde van de vorige zomer naar de aanlegplaats van Los Alcázares varen en afmeren waarna een stel jolige passagiers van boord stapte. Dat wekte mijn belangstelling. Ik liep op de kapitein af en vroeg hem wat deze vaart inhield. Het bleek een zonsondergangcruise te zijn met wijnproeverette aan boord. Varend wijn savoureren? Dat leek ons leuk! Dat bleek echter de laatste vaart van het seizoen te zijn. Ik kreeg een folder mee die we bewaarden tot het volgende seizoen.

Nu dus. Momenteel vaart men alleen uit op zaterdagochtend (11:00 uur). Alhoewel de zomer hier is begonnen, is dit voor hen nog min of meer voorseizoen. Zonsondergangcruises worden alleen in het hoogseizoen georganiseerd. Dan kan voor deze rondvaart ook worden opgestapt in Lo Pagán en Santiago de la Ribera. Wellicht gaan mijn liefje en ik later deze zomer nog een keertje mee. 

Op de website van het bedrijf is te lezen dat het schip Joven Ana Belen vorig jaar grondig werd gerenoveerd. Er kwam een zonnescherm op het bovendek (geen overbodige luxe), het dek werd gemoderniseerd, de toegang to de boot werd vergemakkelijkt, de elektrische installatie werd vernieuwd, aan de achterzijde van het schip kwam een zwemplatform, de toiletruimte werd vernieuwd. De boot is nu ook toegankelijk voor rolstoelgebruikers. De Ana Belen werd uitgerust met een AIS-systeem (klasse A), een automatisch identificatiesysteem dat in verbinding staat met de Maritieme Reddingsdienst. Dus als het ten onder gaat, weet die dienst het tenminste! Nu moet wel worden vermeld dat de Mar Menor nergens dieper is dan zeven meter maar verdrinken kun je daarin niettemin. En, het klapstuk van alle verbeteringen, er werd een model van een zeepaard op de boeg geplaatst; het logo van het bedrijf. 

In 2012 waren er in Mar Menor nog ongeveer 200.000 zeepaardjes, in 2022 was dat aantal door hardnekkige vervuiling gedaald naar 800 exemplaren. In 2023 trof men er zelfs nul aan... De Universiteit van Murcia startte daarop een broedprogramma dat suksesvol is. In 2024 vond men weer een handvol jonge zeepaardjes in zee. (Ja, levend!) Als de conditie van het water voldoende is verbeterd, wil men deze bijzondere diertjes terugplaatsen in de lagune.

We waren niet de enige geïnteresseerden in dit tochtje op het water, ik denk dat alle kaartjes waren uitverkocht. Er stapte slechts een handjevol niet-Spanjaarden aan boord. De meerderheid bestond uit Spaanse gepensioneerden en ouders met jonge kinderen. Toen we aan boord gingen, ontvingen we een zonnehoedje met opdruk van het bedrijf. Als aandenken. 

Onze varende vrienden zijn meer luxe gewend aan boord van hun eigen gevaarte maar ze vonden het leuk om mee te gaan. Ana Belen voerde ons langs de vijf eilanden van de Mar Menor: Isla del Barón (ook wel Isla Mayor genoemd), Isla Perdiguera, Isla del Ciervo (Herteneiland), Isla del Sujeto en Isla Redonda (ook wel Rondella genoemd). Al deze eilanden zijn lava-eilanden, ontstaan door vulkaanuitbarstingen in dit gebied. Er was een gids aan boord. 

Isla del Barón is het grootste eiland met bijna 94ha oppervlakte. Het is eigendom van de Spaanse adelijke familie Figueroa. Isla Perdiguera is met een kleiner  eiland verbonden door een zogenaamde zandtombolo; dat landje heet Esparteña omdat daar ooit veel aspertogras stond. Vroeger liepen daar veel patrijzen rond. Op en rond Isla del Ciervo vind je de interessantste flora en fauna, onder andere het zeepaardje. De eilanden Sujeto en Redonda zijn de belangrijkste broedplaatsen voor vogels. Rondom Sujeto ruik je de tijm en lavendel die er volop bloeit. Alle vijf eilanden zijn beschermd gebied. 

Gedurende deze twee uur durende trip werd het nooit enerverend maar het zicht was altijd goed en de kleuren van het water waren prachtig: van aguamarijn tot azuurblauw. We zaten lekker op het bovendek met zonnescherm, op een zee die door talloze zeilboten werd bevaren. Er was genoeg te zien. Alle vier vinden we het een feestje om op het water te zijn. (Mijn liefje en ik bevoeren alle oceanen van Moeder Aarde.) Zelf aan het roer of genietend van de verrichtingen van professionele schippers. We love our Blue Planet! Foto’s van dit uitje vind je in het Spanje-webalbum (rechterkolom).

Van Europa’s grootste binnenzee naar de oceaan is een vloeiende overstap. Deze week vindt in Nice (Zuid-Frankrijk) namelijk de VN Oceaan-conferentie plaats (van 9 t/m 13 juni). Dit is een belangrijke bijeenkomst. Deskundigen vergelijken deze conferentie met de VN-conferentie in Parijs van 2015. Daar werd het Akkoord van Parijs, een internationaal verdrag over klimaatverandering, door leden van de Verenigde Naties aangenomen. 

Voor een verdrag over oceanen lijkt er wereldwijd een gebrek aan commitment te bestaan. Er zijn deze week 60 staatshoofden aanwezig in Nice maar die van de Verenigde Staten schittert door afwezigheid. We weten dat Trump lak heeft aan dit soort afspraken en samenwerkingsverbanden. Die wil vooral ‘drillen’! Ook de demissionaire Nederlandse regering stuurde niemand. De afgetreden Minister van Waterstaat was een PVV’er dus dan weet je het... Natuurbeheer is geen hobby, Schiphol steunen en 130 rijden op de snelweg wel. Tja. 

Belangrijke onderwerpen zijn onder andere de regulering van diepzeemijnbouw, bescherming van internationale wateren, bestrijding van plasticvervuiling, instelling van visserijvrije zones en maatregelen tegen illegale visserij en industriële visvangst. 

De oceanen beslaan 71% van het aardoppervlak, omvatten 90% van de biosfeer, bieden voedselzekerheid aan meer dan drie miljard mensen, maken het transport van meer dan 80% van de wereldwijde goederen mogelijk en herbergen zeekabels die 98% van het internationale internetverkeer vervoeren. Nieuwe statistieken en analyses van de OESO tonen de cruciale rol aan die de oceanen spelen in de economie en het levensonderhoud van honderden miljoenen wereldburgers. 

Als we de oceaan als land zouden beschouwen, zou deze de op vier na grootste economie ter wereld zijn, volgens gegevens uit 2019. Van 1995 tot 2020 droeg de oceaan 3 à 4% bij aan de wereldwijde bruto toegevoegde waarde (de economische waarde van een sector) en bood werk aan 133 miljoen voltijdsequivalenten (de omvang van een personeelsbestand). 

Van kelpbossen die zo hoog zijn als reuzensequoias tot warmwaterreservaten waar grote walvissen worden geboren: oceaangebieden kunnen wedijveren met de grootsheid en diversiteit van bekende nationale parken op land. 

Onderzeese canyons evenaren de pracht van sommige canyons op aarde, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk, Spanje, Verenigde Staten, Australië, Zuid-Afrika, Argentinië en Chili. Net zoals deze parken op land in beheer zijn en zijn gereserveerd voor het algemeen belang, zijn beschermde zeegebieden (Marine Protected Areas) onderwaterreservaten waar de schoonheid en gezondheid van mariene ecosystemen moeten worden behouden.  

MPAs beslaan tot nu toe samen circa 75.000km2. Dat is slechts een fractie van het wateroppervlak want het komt neer op 2,8% van de totale oceaan. Ongeveer 10% daarvan ligt in territoriale wateren (0-12 zeemijl), 5% behoort tot exclusieve economische zones en 0,14% betreft de volle zee. Met volle zee worden internationale wateren buiten de maritieme grenzen van landen aangeduid. Deze beschermde gebieden liggen in de wateren van het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika, Verenigde Staten (incl. Hawaii), Australië, Kiribati, Ecuador en Chili. Daarenboven zijn er twee internationale commissies die over zo’n gebied besluiten, rondom Antarctica (27 landen) en in het noord-oosten van de Atlantische Oceaan (15 landen en de EU).

Bescherming van mariene ecosystemen werkt. Er bestaat inmiddels een aantal Blue Parks op de wereldkaart. Dit zijn eveneens beschermde natuurgebieden (MPAs), met de juiste regels en het juiste beheer om de natuur in die wateren te beschermen. De criteria voor Blue Parks zijn gebaseerd op de wetenschap achter de effectiviteit van beschermde natuurgebieden. Ze beslaan met elkaar op dit moment slechts 1% van de wereldwijde oceaan; beheerd door 23 landen. Maar niet alle MPAs zijn Blue Parks, ofwel niet gebaseerd op wetenschappelijk standaarden voor effectief beheer. Gebieden voor de kust van Colombia, Filipijnen, Costa Rica, Verenigde Staten en Brazilië zijn thans genomineerd om Blue Park te worden.

Beschermde, goed beheerde zeegebieden kunnen de effecten van overbevissing ongedaan maken, kwetsbare koraalgemeenschappen versterken en onszelf -nationaal en wereldwijd- beschermen tegen stijgende zeespiegels en sterker wordende stormsystemen. Het probleem is echter dat veel delen van de oceaan eigendom zijn van niemand (en daarmee dus van iedereen). Dat bemoeilijkt het dragen van verantwoordelijkheid voor het beheer van bepaalde blauwe zones. 

In een tijd van versnelde klimaatverandering, afnemende visserij en een stijgende zeespiegel die de 3,5 miljard bewoners van kustgebieden wereldwijd bedreigen, moeten landen pleiten voor de bescherming van de oceanen door middel van goed beheer. 

Er is een dringende noodzaak om de bescherming van tenminste 30% van de oceanen vóór 2030 te versnellen. Dit internationale 30x30-voornemen werd jaren geleden geformuleerd. Dat wordt in de volksmond het Verdrag voor de Hoge Zee genoemd. Daarvoor zijn 60 ratificaties nodig; 31 landen -waaronder Spanje- deden dat eerder. 18 landen en de EU verbonden zich er formeel aan afgelopen maandag tijdens de top in Nice. Dat brengt het aantal op 49 ratificaties. (Nederland tekende al wel maar ratificeerde nog niet.) Hoewel de mijlpaal van zestig landen mogelijk pas eind dit jaar wordt bereikt, biedt deze conferentie een belangrijk podium om politieke steun te verkrijgen. De tijd dringt.

Een ander belangrijk agendapunt in Nice is de decarbonisatie van maritiem transport. Het doel is een stappenplan overeen te komen voor het verlagen van broeikasgasemissies op het water. En ja, dat geldt ook voor cruiseschepen of ze nu groot zijn of klein.