Over olie en bollen

De Britse TV-kok Nigella Lawson proefde deze maand in een uitzending van De Wereld Draait Door een oliebol, op verzoek van een vrouwelijke Jakhals. Poedersuiker dwarrelde op haar fraaie japon. 'Net gemorste heroïne', aldus de (oer)Hollandse interviewster. Nigella antwoordde met: 'no worries, it's worth it'. Dat is de vraag... Ik keek onlangs op Nigella’s website en vond daadwerkelijk een foto met recept voor het Hollandse kleinood. Ze meende het dus. Zelf ben ik geen groot fan van de oliebol, noch van haar recepten. Die vind ik doorgaans nogal gewoontjes. Maar als zij ergens van proeft, doet ze dat op uiterst bevallige manier. Bij een door Nederlanders beheerd hotel-restaurant in Lovina bestelden wij een portie oliebollen voor eigen consumptie. Vorig jaar trakteerden wij het ganse personeel op een bol maar geen van hen kon het hapje waarderen. Er werd langdurig en luid gekauwd maar er bleef veel bol op ieders bord achter. Alhoewel wij geen grote liefhebber zijn van dit culturele erfgoed, krijgen dit soort vaderlandse tradities extra betekenis als je in den vreemde verblijft. 

Ik vroeg aan de warme bakker waarin de bollen waren gebakken. In kookolie. Jawel, maar van welke soort? Dat had mijn speciale aandacht. Al een jaar hebben wij namelijk palmbomen in de tuin die rode vruchten dragen. Bij toeval kwam ik erachter dat uit die vruchten rode palmolie wordt verkregen. Ze liggen in grote hoeveelheden aan de voet van elke palmboom. Sinds dat nieuwe inzicht keek ik met andere ogen naar die bolletjes waarvan de pit spontaan tot nieuwe palmstek groeit. In de kraamkamer staan er inmiddels teveel om in eigen tuin te worden uitgezet. Eerder zei ik grapsgewijs tegen tuinman Putu dat wij de nieuwe buur volgend jaar van jonge zelfgekweekte palmbomen kunnen voorzien voor zijn hele tuin. Al woekert het in eigen tuin, het is niet zonder waarde. 

Palmolie wordt gemaakt van de vruchten van de palmboom die in trossen halverwege de boom groeien. De vrucht bestaat uit een rood velletje dat om een pit zit. Palmolie bevat een hoog percentage verzadigde vetten en natuurlijke antioxidanten. Palmpitolie wordt gewonnen uit de pit van de vrucht; dat is niet hetzelfde als palmolie dat van het vruchtvlees wordt vervaardigd. Ongeraffineerde palmpitolie is weliswaar gezonde kookolie maar bevat nauwelijks caroteen en vitaminen E. Geheel of gedeeltelijk geharde palmpitolie is uiterst ongezond. Rode palmolie daarentegen bulkt van de natuurlijke vitamine E en caroteen en is daarmee gezond. Onze lege wijnflessen worden tegenwoordig door de echtgenote van de tuinman gebruikt als houder voor zelfgeperste palmolie die ze op de markt verkoopt. Het hoeft weinig betoog dat de constante aanvoer van flessen haar productie en omzet flink verhoogde. De een haar fles is de ander haar succes! De rijke portie natuurlijke antioxidanten in rode palmolie wapent ons tegen vrije radicalen die ernstige schade kunnen aanbrengen aan een mensenlichaam. Weet dus wat je eet. Een goede gezondheid is een groot goed. Aan de vooravond van 2010 wens ik mijn liefje en muzelluf vooral dat toe. 

2009 werd voor ons een annus horibilis door het overlijden van mijn beste vriendin Nelly en de kankerbehandeling die mijn liefje moest ondergaan. Al had 2010 wederom verrassingen voor ons in petto, het werd een in vele opzichten beter jaar; met het voorspoedige herstel van mijn liefje als apotheose. We tellen onze zegeningen dan ook. Een mens moet het optimisme van vandaag niet kwijtraken door de pech van gisteren. 

Over olie verder gesproken: wat mij deze maand tevens opviel, was dat de Internationale Voetbalbond FIFA -een corrupte bende?- het oliestaatje Qatar koos als nieuwe gastheer voor het Wereldkampioenschap Voetbal. Qatar?! Daar is geen voetbalcultuur, er bestaat niet eens een stadium en het is er bloedheet - veel te heet om te voetballen. Bovendien is dit het land van de onvrijheid, van de systematische onderdrukking van vrouwen, van martelingen van politieke tegenstanders en andere ongein. Er zullen wel dikke enveloppen over tafel zijn gegaan. Een gotspe. Het toernooi zal pas in 2022 plaatsvinden dus er moet veel, heel veel gebeuren voordat mannen in die grote zandbak kunnen gaan  voetballen. Als ze überhaupt komen...

Het nieuwe jaar staat voor de deur. Ik wens familie, vrienden, kennissen, vaste en regelmatige bloglezers een in alle opzichten goed 2011 toe. Een aantal van mijn dierbaren kan wel een extra portie 'good vibes' gebruiken in het nieuwe jaar: Diederik, mijn zussen, Richard en Leon. Vooral hen wens ik beterschap toe in de ruimste zin van het woord: meer gezondheid, minder kopzorgen, meer energie, minder hartzeer en zielepijn. Zij weten waarom ik dat schrijf. Als blogger ga ik in 2011 eerst oefenen en dan solliciteren naar de functie van tekstschrijver van Hare Majesteit... Mijn hemel, die kersttoespraak was niet al te best. De rede van de Belgische koning was zo mogelijk bedroevender. Eenzelfde teneur maar zijn tempo lag nóg lager. So much for reflection?! Hun redes zijn niet meer van deze tijd maar twitterende vorsten hoeven van mij evenmin. Ook mijn tweede Nieuwjaarsresolutie 2011 is een feit: een container met persoonlijke spullen zal dit jaar van Bali naar Spanje terugkeren. Het avontuur in Noord-Bali is niet ten einde maar we gaan ons er niet permanent vestigen. Voor vandaag een goede jaarwisseling gewenst en vanaf morgen: selamat tahun baru!

Voldoende of genoeg?

Als foodie was ik altijd al geïnteresseerd in koken en eten maar in de afgelopen weken ging het mij nóg meer bezighouden nu mijn liefje gedurende enkele maanden medisch wordt behandeld. Tijdens die behandelingen krijgt haar lichaam veel giftige stoffen binnen. Het kan daardoor verzwakken dus het is belangrijk dat zij goed blijft eten en in conditie blijft. Mijn liefde voor deze vrouw gaat ook door de maag.
Het is algemeen bekend dat chemotherapie eetlustverlies en smaakverandering kan veroorzaken. In de afgelopen weken ontstond aan onze eettafel regelmatig discussie over 'genoeg' en 'voldoende'. Dat was geen semantische woordenwisseling: mijn liefje vindt tegenwoordig al snel dat zij genoeg heeft gegeten. Te snel naar mijn zin èn die van zuster Clivia. Wij vinden beiden dat zij niet voldoende eet en aangezien dat twee tegen een is...

Ik begrijp heel goed dat eten met weinig eetlust al gauw als proppen aanvoelt en dat is niet fijn. Proppen is dan ook geenszins de bedoeling. Maar een lepeltje extra van het een of ander stelt iedereen tevreden. Het is immers belangrijk dat Señorita Spillebeen op gewicht blijft.
Zelfs zuster Clivia kan geen wonderen verrichten: mijn liefje mag tot niets worden gedwongen. Ze kan het gepureerde voedsel toch niet met een trechter in haar keel gieten?! De patiënte mag dan donshaartjes hebben, ze is zeker geen gansje! De eerste de beste keukentrol zou de daad bij het woord hebben gevoegd. Zoniet zuster Clivia. Zij probeert het de patiënte op culinair gebied zo veel mogelijk naar de zin te maken: 's morgens ontbijt met frambozen en aardbeien op toast en 's middags mag zij het helemaal zelf bepalen; vooropgesteld dat het voldoende is. 's Avonds worden stamppotjes gemaakt die gemakkelijk naar binnen glijden, lievelingsgerechten met bonen, smaakvolle pasta's met veel vers bereide tomatensaus. Bij voorkeur nuttigen we seizoensproducten, van Spaanse origine. Dat is goed voor ons en voor het milieu.

Dergelijke maaltijden 'gaan erin als een ding in een ouderling'. Het is een gezegde dat ik jaren geleden voor het eerst optekende uit de mond van een vriendin. Ik kende die oud-Hollandse uitdrukking niet maar ik ben dan ook niet van kerkelijke huize. Wel vroeg ik mij af wat voor 'ding' dat dan is dat zo gemakkelijk in een ouderling verdwijnt. Ik kreeg er de gekste ideeën bij. Na enig speurwerk kwam ik erachter. Het correcte gezegde luidt: 'dat gaat erin als Gods woord in een ouderling'. Daar ik de variant van onze vriendin veel en veel leuker vind, bezigen wij die tot op de dag van vandaag.

De hoofdmaaltijden werden in de afgelopen weken kleiner en eenvoudiger maar gedurende de hele dag serveer ik nu gezonde en smakelijke tussendoortjes in de vorm van vers fruit, gedroogde vruchten, hartige toast, avocado, yoghurt, noten, een muslireep. Ook vezels zijn belangrijk. Ik let goed op vetgehalten maar momenteel mag ze best een beetje worden vetgemest, er mogen wat kilootjes bij. Het suikergehalte blijf ik als vanouds beperken. Suiker is niet goed, niet voor gezonde mensen maar zeker niet voor mensen die kanker bestrijden. Bovendien zitten er al genoeg natuurlijke suikers in vers fruit.

Dacht ik tot voor kort -en vele anderen met mij- dat antioxidanten goed zijn voor de mens en eventueel kanker kunnen tegengaan, begin augustus van dit jaar werd het tegenovergestelde bekendgemaakt. Onderzoekers van de Universiteit van Harvard toonden aan dat antioxidanten kanker niet voorkomen maar juist bevorderen. Wij vonden dat schokkend nieuws. Het onderzoek heeft geen betrekking op antioxidanten die van nature in verse groenten, vers fruit en olie voorkomen. De hoeveelheden daarin zijn dermate gering dat ze geen schade aan de gezondheid berokkenen. De onderzoekers hebben aangetoond dat antioxidanten in de vorm van voedingssupplementen, dat wil zeggen pillen met een hoge dosis, kankerwekkend zijn. Antioxidanten die aan levensmiddelen zijn toegevoegd, staan op een etiket aangeduid met E-nummers (E300 tot E321). Ook die moeten zo veel mogelijk worden vermeden. Weet wat je eet!

Ook van koffie is bekend dat het antioxidanten bevat. In een vergelijkend onderzoek naar die stof in verschillende (natuurlijke) dranken waaronder koffie, groene thee, rode wijn en citrussappen bleek het koffiebonenprutje over de hoogste capaciteit te beschikken. Toch raden onderzoekers aan dat men het beter bij één of twee kopjes koffie per dag kan houden en daarnaast vooral ook veel verse groenten en fruit te eten. En dat is precies wat we doen.

In de ochtend nuttigen wij genoegzaam een kopje Nespresso-koffie. Met de complimenten van de heer Clooney, door ons ook wel 'Dokter Koffie' genoemd. De manager van dat product verdient wat mij betreft een grote marketingprijs. Je kunt de koffie zo sterk drinken als je wilt, voor iedereen is er wel een smaak voorhanden. Sinds wij deze koffie ontdekten, kan geen ander merk eraan tippen. Mijn liefje noemt dat moment van koffiedrinken zelfs met een knipoog 'haar hoogtepunt van de dag'. Dat zegt genoeg.