Graag wil ik nog even terugkomen op de aardbeving van afgelopen vrijdag
die we hier goed voelden. Die had een magnitude van 3.4 en vond plaats in de
Middellandse Zee, op 12 kilometer diepte. Als je op ons lokale strand staat en over
het water kijkt, kun je op een heldere dag de locatie zien waar het epicentrum van
deze zeebeving lag. In de dagen erna zocht ik naar aanvullende informatie. We
kochten een regionale (Murciaanse) krant maar de redactie vond het gegeven kennelijk
niet interessant genoeg. We troffen een kleine vermelding van de aardbeving in
onze provincie Alicante aan op hun bladzijde 24.
Dat snap ik. Provincie Murcia heeft namelijk Lorca te betreuren. Daar
vond op 11 mei 2011 (dezelfde dag!) een aardbeving plaats van magnitude 5.1, op
slechts 1 kilometer diepte. Veel krachtiger en veel minder diep… ¡Madre Mia! Er
kwamen tien personen om en in de stad ontstond erg veel schade aan huizen en
andere gebouwen. Die schade is nog steeds niet volledig hersteld. Geloof het of
niet maar precies op het moment dat wij vrijdag ‘onze’ aardbeving beleefden,
luidden de klokken in Lorca ter herdenking van de slachtoffers van destijds. Toeval?
We gaan het volgend jaar op deze datum zien.
De afgebeelde kaart werd opgesteld door het Nationaal Geografisch Instituut van Spanje (IGN).
De stippellijn die je ziet, loopt vanuit het binnenland naar het oosten van
Pilar de la Horadada. Sinds een jaar wonen wij daar in een buitenwijk aan zee.
Mijn liefje en ik blijken precies op die breuklijn te wonen (de rode stip). Dat idee
beangstigt ons niet, bovendien kunnen we er niets aan veranderen. We wonen hier
met veel plezier en hopen van ganser harte dat het zo mag blijven.
Moeder Aarde kent zeven grote tektonische platen (aardplaten) en een
aantal kleine. De Afrikaanse en de Euraziatische aardplaten hebben grote oppervlakten.
Het Iberisch Schiereiland ligt in geofysische zin tussen Afrika en Eurazië
ingeklemd. (Het schiereiland heeft een sub-plaat maar daarover
wordt heden ten dage in de wetenschappelijke literatuur niet gerept.) Aardplaten bewegen
naar elkaar toe of van elkaar af. Die van Afrika zoekt contact met Europa,
langzaam schuift die over de tektonische plaats van Eurazië. Kasian.
De aardkorst is constant in beweging en zo ontstaan breuklijnen. Daarbij komt
zoveel energie vrij dat op die plekken aardbevingen en vulkaanuitbarstingen
ontstaan. De aarde kent grote en kleine breuklijnen. Een breuklijn is een
gebied waar tektonische platen tegen elkaar aan liggen. Californië, de stad aan
de westkust van de Verenigde Staten, heeft de dikke pech op twee grote, elkaar
kruisende breuklijnen (BL) te liggen: die van San Andreas en van San Jacinto. Daar
wordt al jarenlang gespeculeerd over ‘The Big One’, een helse aardbeving die de
stad compleet zou kunnen vernietigen.
Het zuid-oosten van Spanje is het gebied met de meeste seismische risico’s
van het land. De afgebeelde kaart spreekt over de gevaarlijke provincie Granada
maar als je goed kijkt, zie je dat er nóg een kuststreek donkerrood kleurt (de zwarte cirkel). Dat
betreft de kaap om Cartagena heen; iets ten noorden daarvan ligt onze woonplaats.
Hoe konden we het kiezen?!
In dit deel van Spanje loopt een flink aantal kleine
breuklijnen. De Crevillente BL, Bajo Segura BL, Carrascoy BL, Alhama de Murcia
BL, Albox BL, Palomares BL, Carboneras BL en nog wat andere. Mijn liefje en
ik leven op een zogenaamde ‘strike-slip fault’; een horizontaalverschuiving
ofwel een opzij schuivende breuk. Met 5 millimeter per jaar schuiven we naar het
zuidoosten. Algeria here we come!
De zwaarste zeebeving in Europa vond op 1 november 1755 plaats, in de
Atlantische Oceaan voor de kust van Lissabon (P). Het was er een van magnitude
8.5 en veroorzaakte golven van 10 à 15 meter hoog. Die golven overspoelden deze
Portugese stad en Cádiz en Huelva (ES), waarbij 60.00 mensen het leven lieten.
Zeker 1.200 doden vielen op Spaans grondgebied. Niet alleen in de oceaan, ook
in de Middellandse Zee doen zich tsunami’s voor. De recentste was in 2003 en
was het gevolg van een aardbeving in Boumerdès (Algerije), met een
kracht van 6.8. Een groot gedeelte van de Spaanse oostkust en de Balearen
kregen destijds te maken met golven van meer dan 1 meter hoog. Ik herinner mij
vergane boten in Zuid-Spaanse havens op tv.
Op papier heeft Spanje inmiddels een goed werkend Tsunami Early Warning
System. Organisaties als de Joint Research Center (Europese Unie), de
oceanografische commissie (UNESCO), het Spaanse leger en de Spaanse
Havenautoriteit werken samen met gespecialiseerde Portugese, Balearische en
Algerijnse instanties om rampen te voorkomen. Ik vond uitgebreide documentatie over
dit onderwerp van het Spaanse Ministerie van Publieke Werken en Transport
(2017). Spaanse stations geven hun gegevens door via satellieten, internet en
GPS. Een van de 60 realtime-meetstations staat in buurgemeente Los Montesinos. Een
zogenaamde mareograaf, een multifunctionele sensor, is opgesteld in de haven
van Cartagena. Alle die maatregelen moeten ons veilig houden.
In 2017 kwam een documentaire uit, getiteld ‘La Gran Ola’ (de grote golf)
die was te zien op het Spaanse Netflix. Die miste ik maar de trailer zag ik
wel. Daarin kondigen Portugese en Spaanse seismologen een zeer krachtige tsunami
aan die weer vele levens zal eisen en grote schade zal aanrichten. Daarbij
zullen opnieuw de Portugese kust en Cádiz en Huelva op het Spaanse vasteland het
hardst worden getroffen. Daarvan is men zeker. De Spaanse Big One. Hun vraag is dus niet of, hun enige vraag is: ¿Cuando?
Aangezien er vorige week vragen binnenkwamen van vrienden en kennissen
alhier over wat te doen in geval van een aardbeving of tsunami, hierbij enkele
officiële adviezen. Voor wat ze waard zijn. Je kunt het plaatje aan de
binnenkant van de voordeur hangen, naast het alarmnummer. Niet dat wij er verstand
van hebben maar we zijn wel ervaringsdeskundigen. Toen we in Bali leefden,
woonden we namelijk aan de Pacifische Ring van Vuur. Bijna heel Indonesië ligt daaraan.
Het is de aanduiding van het hoefijzervormige gebied rondom de Grote Oceaan
waarin de meeste aardbevingen en vulkaanuitbarstingen ter wereld plaatsvinden.
Daar maakten we meermalen krachtige bevingen mee, die soms
tsunami-waarschuwingen tot gevolg hadden. Die overleefden we tot dusver.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten