Welcome to Our Ool

Vanwege het stormachtige weer in Nederland mochten caravans in de afgelopen dagen niet de weg op en annuleerde KLM een flink aantal vluchten naar zomerse vakantiebestemmingen. Hier vielen de mussen letterlijk van het dak. Wij hadden in de afgelopen dagen gevoelstemperaturen van boven 40 graden Celsius maar wij sloegen ons er goed doorheen, al zaten we bij tijd en wijle glimmend en glibberig in huis.

Gisterochtend lagen we dermate vroeg in het zwembad dat we zonder zonlicht zwommen; de koperen ploert kwam nog niet boven de daken uit. Dat kwam niet eerder voor; niet verwonderlijk coz we don’t do early mornings! 's Middags hebben wij daar niets te zoeken: het bad wordt dan door kinderen en tieners overspoeld. Een vriend die we hier leerden kennen gaat daar nooit zwemmen omdat hij al kriebels krijgt bij de gedachte aan alle stiekeme plasjes die in het water worden gedaan. Het valt mij overigens op dat menig Spaans kind plast op het strandzand en niet in zee. Hebben ze van hun ouders geleerd, neem ik aan. Over mensenplasjes in bad of zee kan ik mij persoonlijk niet druk maken. Over mensenplastic des te meer.

Over dit onderwerp weet Boyan Slat, de Nederlandse TU Delft-student en bedenker van het project The Ocean Cleanup mee te praten. Hij komt elke maand een stap dichter bij de realisatie van zijn project om in tien jaar tijd bijna de helft van de drijvende afvalbelt op het oppervlaktewater van de noordelijke Stille Oceaan op te ruimen. Voor dat doel bedacht hij met een team een soort grote drijvende stofzuiger met grijparmen; zijn oplossing maakt gebruik van subtropische stromingen die de plasticsoep in zijn armen drijft. Een mooie vondst. Slats project start in het tweede kwartaal van 2016, voor de kust van een eiland dat zich bevindt tussen Japan en Korea. Ik volg zijn vorderingen op de voet.

In een Duitse krant las ik deze week over een ander project van de Spaanse zee-ecoloog Andrés Cozar Cabañas; hij bekleedt een leerstoel aan de universiteit van Cádiz. Met zijn team ontwikkelde hij een wereldwaterkaart met daarop de concentraties plasticsoep. Miljoenen tonnen plastic drijven op vijf grote subtropische stromingen in zeeën en oceanen mee. Vooral hun informatie over de toestand op het zuidelijke halfrond bleek waardevol.

De hoeveelheid plastic afval verviervoudigde sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw. Wind, golven en zon breken het plastic af. Het onderzoeksteam van Cozar verwachtte meer plastic aan het wateroppervlak aan te treffen. Tijdens hun onderzoeksproject op alle wereldzeeën dat negen maanden in beslag nam, namen zij 3.070 waterproeven. Ze vonden minder plastic dan verwacht waarmee ze op een tot nu toe onbeantwoorde vraag stuitten: waar bleef al dat plastic?

Het blijkt te zijn gezonken waardoor netten die ultrafijne deeltjes niet meer kunnen opvegen. De diepzee is het grootste, minst bestudeerde ecosysteem op aarde. Het schokkende is dat die diepzee -die we dus nauwelijks kennen- waarschijnlijk voor altijd veranderde door het plastic afval. Cozar meent dat het verdwijnen van die plastic deeltjes is te verklaren door het feit dat kleine vissen die in diepten van 180 tot 1.000 meter leven (de zogenaamde twilight zone), die deeltjes eten. Bewijs hiervoor werd in specifieke vissenmagen gevonden. De betreffende vissen dienen vooral als voedsel voor tonijn en zwaardvis dus dan weet je in welke magen dat plastic uiteindelijk terechtkomt; met allerlei gezondheidsproblemen tot gevolg.

Het goede van dit artikel vind ik dat de Duitse redactie lezers aanspoort het gebruik van plastic sterk te beperken en die boodschap resoneert bij ons. De Oosterburen doen het (ook) zo gek nog niet in Zuid-Europa! Niet alleen gebruiken wij eigen boodschappentassen en gooien we het plastic wekelijks in de betreffende afvalbak, ook reduceren wij het verdere plasticgebruik in het huishouden. 

Bovendien treedt mijn liefje regelmatig op als bag lady op het plaatselijke strand. We rapen plastic van het strand en vissen plastic uit zee. We weten immers uit ervaring wat afval met zeezoogdieren en vissen in die grote poel doet. Ruim een miljoen zeevogels en tenminste 100.000 zeezoogdieren sterven jaarlijks door het eten van plastic. Op de foto is een schildpad te zien wiens lichaam door een six-packring van plastic in een onnatuurlijke vorm groeide. Plastic is gruwel. Welcome to our Ool. Make sure there is no P in it!