Geland

We zijn weer veilig aan de andere kant van de wereld. De reis was goed en boeiend, bomvol nieuwe ervaringen. We vertrokken op tijd uit Alicante en kwamen tijdig aan in Londen. Voor de douane stokte de doorstroom echter: teveel passagiers en te weinig beambten. Op enig moment riep een vliegveldmedewerker mensen met een specifieke code op de voorkant van hun paspoort naar voren. Die konden zich naar een korte rij begeven. Onze paspoorten bleken zo’n biometrische chip te bezitten! Ik legde het mijne in een scanner, werd gefotografeerd en de poortjes gingen open. In 5 minuten tijd konden we als eersten de koffers van de band halen.

In de avond vertrokken we in een A380 van Qantas naar Singapore. De bediening aan boord van Singapore Airlines is klantvriendelijker dan de Australische aanpak maar de stoelen van Qantas zitten beter. We hadden mazzel: we zaten met ons tweeën op een rij van drie stoelen. Een van ons kon dus min of meer gaan liggen, als daaraan behoefte was. Zelf kan ik niet slapen in een vliegtuig. Mijn tijdverdrijf aan boord bestaat uit lezen en films kijken. De science fiction-film ‘Source Code’ boeide mij het meest. Ook zag ik de indrukwekkende Australische film ‘Oranges and sunshine’ die verbeeldt hoe 130.000 Engelse kinderen na de tweede wereldoorlog van hun familie werden gescheiden en gedwongen ‘migreerden’ naar andere landen van het Britse Gemenebest. Een sociaal schandaal van ongekende omvang. Films werden afgewisseld met beelden van de skycam. Op de staart van het vliegtuig zat namelijk een webcam die mij als passagier real-time van bovenaf zicht biedt op het vliegtuig en de aarde eronder!

We kwamen met vertraging in Singapore aan maar het leidde (deze keer) niet tot problemen. Er was zelfs tijd om te winkelen. Ik kocht een nieuwe onderwatercamera (Sony Cyber-shot, 16 megapixels) die ook in High Definition kan filmen. Ik zal nog hard moeten studeren op alle functies van het apparaatje.
Het laatste traject van de reis gingen we doen met AirAsia, de Maleise low cost airline die al 3 jaren op rij is verkozen tot ‘s werelds bestpresterende prijsvechter. Voor vertrek checkten we online in waarna we een zogenoemde QR-barcode op de mobiele telefoon ontvingen. QR staat voor ‘quick response’. Ook nu werd die code gescand waarna de koffers zonder dralen konden worden afgegeven. Top!

Momenteel verblijven we in Canggu waar we logeren bij Theo, Marja en Zoë. Hun gezin is onlangs uitgebreid met Rizky, een golden retrieverpup die vanwege een allergie bij een van de drie als riziko kan worden gezien... Een leuk dier dat Snolliebollie wellicht ooit naar de kroon steekt?!

Ik waan mij hier in een bioscoop met een scherm van 180 graden: het ruime, open woonhuis met gastenverblijf ligt in een kom, omringd door terrasvormige sawa’s in verschillende stadia van de rijstbouw die trapsgewijs boven het huis uit torenen. Het uitzicht vanuit de woonkamer is werkelijk wonderschoon. Op de velden is het een drukte van jewelste en erboven zweven tientallen grote en kleine vliegers.

Theo wijdde mij in in de wereld van AR-toepassingen hetgeen staat voor ‘Augmented Reality’. Het is een terrein waarop beelden uit de werkelijkheid worden gecombineerd met virtuele maaksels; dat alles in 3D. Zo zag ik een virtueel meisje dansen op een stukje papier in de handpalm van Zoë… In de afgelopen dagen kreeg ik een fikse dosis nieuwe technologie voorgeschoteld. Mindboggling.

Leeg

Mart Smeets is aan de Costa Blanca. Ik zag hem niet maar hoorde hem wel. En hoe! De 'Vuelta' startte hier onlangs, de Ronde van Spanje. De tweede etappe vond zondag jongstleden plaats en raad eens waar de finish lag? In Orihuela Costa. Preciezer gezegd: op de weg naar ons eigen strandje!
De dag ervoor was ik door een briefje onder mijn ruitenwisser door de lokale politie op de hoogte gesteld van het feit dat ik de volgende dag niet zou kunnen parkeren waar ik op dat moment stond. Het Spaanse fietsevenement kwam namelijk langs en veel wegen, waaronder de toegangswegen van en naar dat strand zouden worden afgezet. Voor de volgende dag moest dus iets anders worden verzonnen. Het strand is bij temperaturen van boven 30 graden Celsius immers nog steeds ‘the best place to be’.

We hadden bedacht dat we via een omweg naar een zuidelijker gelegen strand zouden rijden, genaamd El Mójon. Daar reden we in de loop van de ochtend zonder haperen naartoe. We troffen er veel parkeerplaatsen, een poederwit strand, fraaie golven en een verfrissende wind aan. En er bleek een heel leuk restaurant op het strand te staan waar mijn liefje al haar charmes in de strijd wierp om voor de lunch alsnog een tafeltje voor drie te reserveren. Natuurlijk slaagde zij daarin. De sardientjes en de tinto de verano smaakten ons goed.

In de loop van de middag werd het leger en leger op het strand. Dat ben ik gewend: veel Spanjaarden keren naar hun zomerhuis terug voor de lunch en de siësta. Maar dit was anders. Het werd dermate leeg dat we op een bepaald moment de enige badgasten op dat deel van het strand waren. Ik schreef die leegte deels toe aan de Vuelta. Als er zo’n evenement langs je deur komt, wil je het wel met eigen ogen zien, zal een groot aantal van hen hebben gedacht. Zelf ontloop ik files en grote mensenmassa’s liever, vooral in deze hitte.

Net voor de finish zou plaatsvinden, waren we terug in huis. Ik zette de televisie aan om te zien of het evenement rechtstreeks werd uitgezonden. De NOS toonde beelden van bekende steden en dorpen aan de Costa Blanca, zag de renners tegen hellingen oprijden waar mijn auto moeite mee heeft en Mart Smeets en een collega becommentarieerden dat alles.
Smeets heeft veel verstand van fietsen maar naar het zich liet aanhoren niet zoveel van Spanje, van Spanjaarden en van de Costa Blanca. Orihuela werd door hem verbasterd tot iets als Orimehoela.
Wat hij onder andere niet kon bevatten was dat een complete hoofdader voor de Vuelta werd afgesloten (de N-332). (Top)sport in Spanje? Daar moet veel voor wijken! De andere commentator verklaarde de grote interesse voor de Vuelta aan de Costa Blanca door te stellen dat “het leven er saai is… de zon komt elke dag op om 7 uur en gaat elke dag onder om 7 uur”.
Dat is één manier om tegen een Spaanse zomer aan te kijken… Ik ben geen zekerheidzoeker maar te weten dat de dag begint met een zonnetje, ervaar ik als een groot geschenk.

Smeets vertelde met verbazing in zijn stem dat hij voorafgaand aan de finish op het terras van een Thais restaurant een Chinese ober ontmoette die hem met een zwaar Rotterdams accent toesprak. Welnu, de Costa Blanca is een smeltkroes, van permanente en tijdelijke gelukszoekers. De gemiddelde ober in Spanje heeft overigens twee à drie banen.
Er werd nog een schepje bovenop gedaan: “je moet het hier zien: aaa-lles staat leeg, aaa-lles is te koop.” Hij doelde op huizen en appartementen. Zwaar overdreven al kan niet worden ontkend dat Spanje jarenlang teveel huizen bouwde en dat die vaak met geleend geld werden gekocht. Sommige van die 'eigenaren' -veelal Britten- leverden de sleutels bij de bank in en vertrokken naar het land van herkomst. Hoe het ook zij, Smeets zal in de toekomst hoogstwaarschijnlijk niet in het snabbelcircuit van Orihuela Costa opduiken... (Wat hij overigens niet zal betreuren.)

Wij dronken de Spaanse zomerwijn tot op de bodem leeg... Zomer in Europa zit er voor ons op. Deze week reizen we weer af naar Bali. We vliegen deze keer met een andere maatschappij dan we doorgaans doen maar wel in de A380. Dat komt omdat we ditmaal een anders-dan-anders schema zullen volgen: we gaan naar Australië maar maken een tussenstop van circa twee maanden in Bali. Tot later deze week - Leo Dovente!

De gevoelige plaat

Vandaag worden enkele grote en kleine vrienden door familie en hun naasten extra in het zonnetje gezet vanwege hun verjaardag. Het betreffen onze vriendin Rose-Marie (58), het prinsessenichtje Linde (3) en Yudha (4).
De jarigen wonen in drie landen, in twee continenten: Zwitserland, Nederland en Bali. Van alledrie houd ik. Hen en hun dierbaren wens ik dan ook veel meer liefdevolle jaren toe in goede gezondheid. Proost!

Dit jaar zullen we geen bezoek brengen aan vrienden en familie in Nederland en andere delen van Europa; de omstandigheden zijn er niet naar. Volgend jaar hopen we dat wèl te kunnen doen. Yudha is de enige wiens verjaardag wij alsnog in persoon zullen vieren. Vóór ons vertrek uit Bali in juli jongstleden zegden wij hem een feestje toe, na onze terugkeer. Onze koffer bevat kleine SpongeBob-kado’s en ballonnen voor hem. Deze grappige, gele huishoudspons die op de bodem van de zee -Bikini Bottom!- in een ananas leeft, is Yudha’s grote tekenfilmheld. Deze succesvolle Disney-creatie werd bedacht door een Amerikaanse zeebioloog die zijn leven in eerste instantie snorkelend en surfend doorbracht. Welnu, dat kan hij voor de rest van zijn leven blijven doen! De SpongeBob-merchandise is wereldwijd namelijk een doorslaand succes. In Spanje en Bali is het overal te koop.

SpongeBob past bij Yudha als water hoort bij een vis. Ook hij is als een spons waar het nieuwe kennis en levenservaringen betreft en tot mijn grote vreugde is ook hij dol op water. Hij kan al een beetje onderwater zwemmen. Ik ken hem sinds zijn eerste levensjaar maar we leerden hem beter kennen in het afgelopen jaar. Vanwege het tijdelijke vertrek van zijn vader Ketut besloten mijn liefje en ik unaniem dat het leuke jochie meer aandacht verdiende. Wij wilden het gemis van zijn vader een beetje compenseren en het eenouderschap van Elsa enigszins verlichten. Dat wilden wij, amateurpsychologen, des te meer nodig toen ook nog bleek dat zijn moeder zwanger was van nummer 2... Als hij nu maar niet jaloers zou worden?!
Dat gebeurde niet en wij klopten onszelf zachtjes op de borst. Met enkele wijze lessen aan Elsa en veel vitamine A (van Aandacht) en L (van Liefde) groeide Yudha uit tot een liefdevolle grote broer.

De vaste lezer weet dat dit mannetje het hart van mijn liefje stormenderhand veroverde; door zijn intelligentie, zijn glimlach en zijn eigenheid. Zij moest het in de afgelopen 5 weken in Spanje zonder hem stellen en dat bleek niet altijd gemakkelijk. Ze miste hem en ik ook. Hij is mijn favoriete leraar Bahasa Indonesia, hij houdt ons spits en jong. Alhoewel wij beiden onze lievelingen in het hart meedragen -waar we ook gaan- besloot ik hier iets tastbaars voor haar te fabriceren. Iets dat het gemis wat zou verzachten: een fraaie foto.

In de afgelopen jaren maakte ik duizenden foto’s, van vele mensen. Zo ook van Yudha. Als hij zin heeft, is hij een fotogeniek ventje. Dat is één van de dingen die ik extra leuk aan hem vindt: hij laat zich niet (ver)leiden, is doorgaans zichzelf en bij deze 4-jarige is dat al heel wat. Klein ventje, grote persoonlijkheid in de maak.
Ik ging op zoek naar een fotozaak en kwam terecht bij een lokaal bedrijfje, in de urbanisatie naast de onze. Ik legde uit wat ik wenste en kreeg een wel heel opmerkelijk advies van de commercieel medewerkster: “koop bij de 'Merca Chino' (de Chinese rommelmarkt) een leeg canvasdoek waarna wij de af te drukken foto zullen spannen op het bestaande frame. Goedkoper voor jou, goedkoper voor ons.” Spanje in crisistijd? Hoe het ook zij, ik vond het muy bien. Twee dagen later zag ik die kleine Balinees uit een grote printer rollen.

Het werd bij nader inzien geen foto van eigen hand maar een die mijn liefje schoot. Ik moet bekennen dat het een heel mooie foto is. Ik had 'm graag zelf gemaakt. De foto werd genomen in de bale bengong in de tropische tuin, na een kussengevecht. Twee personen kijken met liefde en overgave naar de cameravrouw. Hij en ik hangen nu pontificaal in de hal van onze Spaanse casa. Hij haarscherp op de voorgrond (ik kan zijn lange wimpers tellen) en ik vager op de achtergrond. Treffend. Die foto blijft waar die is. Wij zullen volgende week naar Bali terugreizen.

Zomergasten

De zomerse taferelen hier doen mij sterk terugdenken aan mijn jeugd in Nederland: nietsdoen, zwemmen, naar het strand gaan, tot laat buiten zijn. Aan meer kom ik thans niet toe. Ik ben dagelijks vooral druk met het beheer van de luiken voor de ramen en de ramen zelf. Om de warmte tegen te houden en het beetje wind dat er soms waait, binnen te laten. Met wisselend resultaat. Ik begrijp steeds beter waarom oude Spaanse huizen zulke kleine ramen hebben.

Ik kijk soms terloops naar mijn liefje en ben opgelucht als zij uit zichzelf zegt dat het water over haar gezicht of lichaam gutst. Ik ben dus niet de enige klamme. Onder dergelijke omstandigheden wordt zelfs bloggen hard werken. De frequentie van publiceren ligt dan ook laag. Tijdelijk houd ik een tropenrooster aan. Mea culpa.

Afgelopen zondag stond er geen zuchtje wind, in tegenstelling tot andere dagen. De enige plek waar het goed toeven was, was op het strand en in de zee. Het was al vroeg druk op La Glea. We vonden een plaats voor twee stoelen, dicht bij de branding en zegen neer. Voor ons geen koelbox op zo’n dag. De koelkast van de strandtent verzorgt de koudste drankjes. Het kleine familiestrand stroomde snel vol. Vanuit de verte zag het er Nieuw-Zeelands uit: overal pinguïns in de branding! En je kon over de parasols lopen. Ik had mijn camera niet bij mij dus dat kleurrijke beeld zit op mijn netvlies.

Er valt op zo’n dag inderdaad heel wat te zien. Het deed mij denken aan de film 'Alleman' van Bert Haanstra. Een film over gewone mensen die alledaagse dingen doen. De film, die in 1963 met verborgen camera’s werd gemaakt, gaf een treffend beeld van de Hollanders toen. Ik vind het nog steeds een treffend, zij het gedateerd portret.
De 21ste eeuwse versie van zo'n film kan ook boeien. Zeker in een multiculturele omgeving als de Costa Blanca in de zomer. De Nederlanders herken ik doorgaans van verre. Wat is het in ons en in elkaar dat onszelf zo herkenbaar maakt? Dat blijf ik een aparte sensatie vinden.
Spanjaarden komen met hun hele hebben en houden naar het strand: koelboxen, uitklapbare picknickzitjes, grote en kleine parasols, luchtbedden, tassen vol eten. Gezamenlijk prikt men tijdens de lunch genoegzaam met plastic vork uit goedgevulde plastic bakken met voedsel. Met praten stopt men niet. Gewriemel onder een handdoek als de zwem- of bikinibroek moet worden gewisseld, is kennelijk van alle tijden al is het aantal topless-badgasten hier groot. Spaanse jongeren komen doorgaans ook in groepsverband naar het strand. Hun tatoeages zijn niet meer te tellen (ook omdat ze soms goed verstopt zitten) en de inhoud van hun koelbox is doorgaans van heel andere orde: ik zag trendy dames die wodka-cocktails schonken aan hun mooie vrienden. Dat bleek hun lunch...

Er zijn hier tevens Scandinaviërs, Britten, Belgen, enkele Portugezen en steeds meer Russen te ontdekken. Een klein gezelschap Russen met baby streek zo ongeveer neer onder de parasol van een Spaanse familie. Ongevraagd. Een reactie liet niet lang op zich wachten. De Spaanse moeder maakte haar man attent op de ongewenste toenadering. De Spaanse vader gebaarde druk, stond op zijn privacy. De Russische pater familias schoof een metertje op met zijn gevolg. Was het een poging om met lokalen in contact te komen? Ik denk het niet. Ik heb ervaring met Russen op vakantie...

Afgelopen zondag keek ik met interesse naar het programma 'Zomergasten' met de Nederlandse journaliste Step Vaessen in de hoofdrol. Vroeger werkte zij als NOS-correspondente voor Zuid-Oost Azië en nu is ze verslaggeefster bij de Engelstalige zender van El Jazeera. En verslag deed zij! Vakkundig. Ze vertelde over haar bestaan aan de Jalan Kimia in Jakarta met haar zoon Agus. Dat zorgde voor een avond vol herkenning.
Wat mij opviel was dat er veel werd gesproken en relatief weinig werd getoond. Wat ik het opmerkelijkst vond was haar mening over de president van de Indonesische republiek: “een bange man”… Dat was zonder twijfel haar meest uitgesproken commentaar van de avond. Ik vond Vaessen innemend maar ze bleef afstandelijk. Ik ben benieuwd naar haar nieuwe boek 'Jihad met sambal' dat begin augustus verscheen.

Ook wij krijgen zomergasten. Morgen zullen wij Jos en Hemmie tracteren op een driegangendiner en volgende week ontvangen wij een heuse logée. Koken voor mensen die zelf heel goed kunnen koken (dat weet ik uit eigen ervaring) en die van mooi en lekker eten houden, is geen sinecure. Het schept een band maar verplicht ook!
Dit zijn de hoogtijdagen van gemakkelijke maaltijden; onze nieuwe tafelgrill maakt dan ook overuren. Daar het hier thans te tropisch is om urenlang in een hete keuken te staan maar er ware culi’s komen eten, riep ik de hulp in van Ferran Adrià, de Catalaanse superkok die zijn driesterren-Michelinrestaurant 'El Bullí' in Rosas onlangs definitief sloot. Hij heeft nu weer tijd voor gewone mensen. Ook de gast van volgende week komt genieten. Van de Spaanse zon, van tapas, van tinto verano en van een samenzijn met ons.

Mediterraan

De Middellandse Zee strekt zich uit tussen drie continenten, heeft een kustlijn van 46.000 kilometer waarlangs bijna 130 miljoen mensen wonen. Ik ben er 1 van en daar ben ik blij mee. Sterker nog: ik zou niet ver van een grote plas water kunnen leven. De Middellandse Zee wordt ook wel de mini-oceaan genoemd. In de afgelopen dagen dobberbe ik er af en toe. Je zou denken dat ik elke dag op het strand ben te vinden maar dat is niet zo. Er waren prachtige, regelmatige golven en menig body board kwam dan ook in actie. De ironie wil dat mijn eigen plank, die ik een jaar of 10 geleden in Noord-Spanje kocht, in een schuurtje in Noord-Bali ligt; ironisch omdat de golven van de Balizee zich nauwelijks boven kniehoogte verheffen…

Op sommige dagen zag de Middellandse Zee eruit als de Caribische zee: turkoois. Niet diepblauw of lichtblauw, zoals ik het doorgaans beleef maar groenig. Alhoewel het geheel van witte stranden met zo’n kleurrijke zee er prachtig uitziet, denk ik toch “niet goed...”

Afgelopen weekend stond ik bij de grote visbank van Carrefour te wachten op mijn beurt. Ik trok nummer 97 terwijl de teller op 66 stond dus dan heb je een idee van de drukte die er heerste. Nu de vakantie voor het overgrote deel van de Spanjaarden is begonnen, lopen de kustplaatsen vol. Mensen komen vanuit het binnenland voor een maand (of langer) naar hun appartement of huis aan de kust. Papa werkt deels en pendelt heen en weer terwijl mama en de kids minstens een maand lang aan de kust blijven. Daar Spanjaarden van lekker eten houden, was het vol bij de visboer. Om mij heen kijkend, kon ik niet bedenken dat het economisch zo slecht gaat met Spanje…
De ene kreeft, langoestine, krab na de andere werd aangeschaft. Het betrof vooral kilo’s garnalen in alle soorten en maten en grote en kleine inktvissen. De Spanjaarden eten bij voorkeur vis uit eigen zeeën en groot gelijk hebben ze. De mooiste rode garnalen komen uit de baai van Santa Pola, op steenworp afstand van onze woonplaats maar daarvoor moet je wel sparen om die te eten: 1 kilo kostte afgelopen weekend € 69. In voorgaande winters kon dat oplopen tot € 150 per kilo.

Ook ik koop bij voorkeur lokale produkten. Ik stond er slechts voor een handje Spaanse inktvisringen. We schaften namelijk een nieuwe tafelgrill aan en ik had zin om die zelf daarop te bereiden. Het is een van de favoriete tapas van mijn liefje. Mits goed bereid, is het een heerlijk voorgerecht. (Ze mogen namelijk niet rubberachtig worden.)
Om een lang verhaal kort te maken: het resultaat was niet om te eten. De ringen waren allemachtig zout en het dunne deegje dat om elke ring had moeten zitten, was een regelrechte flop… maar ze waren supermals en dat is pure winst! Nadere bestudering maakte duidelijk dat het gevolgde recept geschikt was voor frituren en dat kan nu eenmaal niet op een grill. Volgende keer beter. De ervaring deed mij echter dieper nadenken over het zoutgehalte van de Middellandse Zee.

Elk afgelopen jaar nam de watertemperatuur van de westelijke Middellandse Zee (dus ook aan de Costa Blanca) met 0,002 graden Celsius toe, net als het zoutgehalte: met 0,001 eenheid. Een zoutere zee betekent dat er meer Middellandse zeewater verdampt dan er vers zeewater inkomt. Voor nadere conclusies is meer onderzoek nodig, aldus de woordvoerder van het Spaanse Oceanografische Instituut. Al dobberend, zei ik onlangs tegen mijn liefje dat het aardig begint te lijken op de ervaring die wij jaren geleden hadden in de Dode Zee. Nog even en ik kan ook mijn Spaanse krantje rechtop in zee lezen?!

Al lijken die getallen te veronachtzamen, er is wel degelijk iets aan de hand. Er is sprake van een consistente temperatuur- en zoutgehaltetoename die samenhangt met de gevolgen van de opwarming van de aarde. Het ecosysteem van de Middellandse Zee is al jarenlang overbelast.

De ‘Mediterranean Science Commission’, opgericht in 1910, deed onlangs het voorstel om 8 zeegebieden als mariene vredesparken aan te wijzen om de onderwaterwereld te beschermen en een beter milieubeleid mogelijk te maken. Minder dan 2% van de Zee wordt thans beschermd. Een van de redenen voor de moeizame samenwerking in de internationale wateren is dat watergrenzen heel lastig zijn te trekken en het feit dat daarbij vele landen zijn betrokken.
Het dichtstbijzijnde vredespark ligt in het uiterste Zuiden van Spanje. De biodiversiteit in de Middellandse Zee wordt ernstig bedreigd door overbevissing, vervuiling, stijging van de oppervlaktetemperatuur, de komst van exoten. Vorige week woensdag werden enkele stranden aan de Costa Blanca geteisterd door kwallen, er is op sommige plekken sprake van de Poseidon-alg en zeegras stapelt zich hier en daar op. Die vredesparken moeten er maar gauw komen, wat mij betreft.