IJspilaartjes

Recent las ik een artikel over een ijskerstboom die in 3D werd geprint. Drie natuurkundigen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) printten een kerstboompje van ijs, van 8 centimeter hoogte. De printer deed er 26 minuten over want het moest ijslaagje voor ijslaagje worden gedaan. 

De mannen ontdekten bij toeval dat je met ijs kunt printen. Dat heet met een mooi woord ‘serendipiteit’, het per ongeluk vinden van B terwijl je op zoek bent naar A. Het woord kwam ik meer dan 20 jaar geleden voor het eerst tegen en ik heb het altijd voor iets bewaard. Nu is dat moment. Mijn liefje en ik waren destijds voor het eerst aan het rondtoeren in Cornwall. We waren in Engeland woonachtig en brachten een vakantie door in die westelijk gelegen counties. Het is daar mooi en woest, al vind je er bijna geen bomen. We liepen op een zonnige dag door de smalle straten van St. Ives, een pittoreske stadje, op weg naar het plaatselijke Tate-museum toen ik dit woord tegenkwam op een bord aan de gevel van een huis. De eigenaren waren ook bij toeval op die plek gestuit. Het woord bekoorde mij (taalfreak), het lag lekker in de mond. Op dat moment wist ik nog niet wat het betekende, nu wel. Serendipity... het zat al die jaren in een geheugenlaatje in mijn brein. 

De Amsterdamse wetenschappers deden onderzoek naar hoe waterdruppeltjes zich gedragen zonder luchtweerstand, dus in een vacuüm. De druppeltjes bevroren op de bodem van de proefopstelling en vormden daar ijspilaartjes. Ze kochten een 3D-printer en vervingen de kop door hun eigen sproeikop. Die produceert een veel fijnere waterstraal, zo dun als een mensenhaar. De printerconstructie plaatsten ze vervolgens in een vacuümkamer. Ze richtten de straal zodanig dat er een kerstboompje uit het apparaat tevoorschijn kwam. Ze zien veel andere toepassingen voor hun ontdekking; bijvoorbeel in medisch onderzoek. De foto werd door een van de mannen zelf gemaakt. Gelukkig is hun vondst beter! 

Wij, IJspilaartjes (uit Pilar de la Horadada), waren gisteravond met een gast in Torrevieja om daar de kerstparade te zien. De stad was fraai verlicht en mooi aangekleed. Deze stad was ooit de armste van heel Spanje volgens het INE, het Spaanse Bureau voor de Statistiek maar in 2023 schudde men die kwalificatie van zich af. Waarschijnlijk door de komst van veel gevluchte Russen met grote sommen geld; het grootste aantal Russen van heel Spanje. Het besteedbare inkomen per hoofd van de bevolking steeg daarmee. Je ziet het aan de winkels in het centrum: Franse champagne, kaviaar, dure kledingmerken. Er zijn winkels die door Russen worden beheerd, taalinstituten waar Russisch wordt onderwezen, artsen, advocaten, projectontwikkelaars die Russisch spreken en een uitsluitend Russische clientèle bedienen. Maar daarvoor kwamen we niet.   

We kwamen voor ‘el gran desfile de Papá Noel’, de grote kerstparade. We nodigden Ellie uit om met ons mee te gaan. We reden op tijd van huis weg, warme kleding aan voor een avond die weleens fris zou kunnen worden. Welnu, we zagen alles, behalve de kerstparade... Die ochtend vond een van ons een beschilderde steen met een kerstboom erop bij de spullen op het strand, plus datum en vindplaats (Torre de la Horadada). Het is een van de vele tradities in Spanje dat die steen met Kerst ongezien aan vreemden wordt doorgegeven. Aldus geschiedde. We stopten het kleinood onder een snelbinder van een geparkeerde fiets aan de boulevard van Torrevieja. 

Een andere traditie die we recent ontdekten, is de poepende man in de kerststal. Het is een oud gebruik dat stamt uit Catalonië. 

Het beeldje in kwestie is van de ‘caganer’, een hurkende man met een rode baret en rode sjaal. Het is de uitdaging voor veel Spaanse kinderen om deze figuur met blote kont (inclusief drol) in het kersttafereel te ontdekken. Meestal zit hij ergens verstopt. Hier vonden we hem achter een muur. De Belén -verbastering van het woord Bethlehem- van Torrevieja is relatief groot. 

Waar die caganer-traditie vandaankomt, was mij niet bekend. Het Spaanse gezin dat achter ons liep tijdens de bezichtiging van de kerststal, wist het ons ook niet te vertellen. Dus internet bracht (gedeeltelijk) uitkomst. Het is kennelijk een vruchtbaarheidsritueel dat stamt uit de 19^de eeuw maar het zou ook van eerder kunnen zijn. Zo wordt de baroktijd genoemd, een periode in de kust met een hang naar hyperrealisme. Het zou het spirituele combineren met het dagelijkse (heidense) en zou vrede en geluk brengen aan de kijker. Poep in je ogen? Hier wel! Symbolen en rituelen hebben betekenis voor velen. De poeperd speelt ook een rol in de kersttradities van Frankrijk, Italië en Portugal. 

We liepen op een bepaald moment weg van de hoofdroute van de kerstparade en ontdekten in een fraai verlichte straat een Iraans restaurantje. Die keuken kende geen van ons (foodies) dus daar hadden we wel zin an! We ontdeden ons van de dikke jassen, zegen neer in een warme zaak, zaten lekker, babbelden gezellig en lieten zo de gehele optocht met reuzensneeuwpoppen, eenhoorns en dansende elfen aan ons voorbij gaan. Tja. Het eten was heerlijk, vooral het voorgerecht. Een soort mezze met veel groenten (met name aubergine en tomaat), gefermenteerde yoghurt, noten en knoflook. Heel veel knoflook. Heerlijk! 

Wij komen dit jaar als lokale vriendenclub op de 24^ste voor de eerste keer 's avonds bijeen bij onze Zwitserse vriendin Liselotte. Zij is blij dat ze nog op deze aardkloot rondloopt na alles dat ze afgelopen zomer meemaakte. Kerstavond is in de meeste Europese landen bijzonderder dan eerste of tweede kerstdag. Die laatste twee zijn voor vooral gevuld met samenzijn en (veel) eten. Kerstavond is een avond van bezinning en een terugblik op een -in ons geval- bewogen jaar, al gaan wij ook lekker eten. Liselotte is een goede kok. Het is tevens de viering van hoop en vrede maar daarvoor zullen we hard ons best moeten doen!  

Zoals al vele jaren, zijn we op eerste kerstdag uitgenodigd bij onze Engelse vrienden Pat & Sue. Dat werd traditie in de loop van de tijd. Zij hebben dit jaar een gast, Ellie uit Schotland, die we kennen van eerdere visites. Sue maakt een uitgebreide Engelse kerstbrunch, met kalkoen, traditionele bijgerechten en een dessert (X-mas pudding). De maaltijd wordt gevolgd door de kerstbingo die mijn liefje en ik organiseren. Geheel in stijl. Dit jaar is de zak met te winnen kado’s extra goed gevuld. Wij komen deze dagen wel door! 

Mijn liefje en ik wensen jou vanuit een zonnig Spanje een fijne Kerst.