De Russen komen!

Vladimir Poetin bezoekt het Vaderland vandaag op uitnodiging van koningin Beatrix, in het kader van het Nederland-Rusland Jaar. Hij blijft slechts één dag. Zo belangrijk is cultuur. Ik vraag mij in alle ernst af of de reden van zijn bezoek toch niet vooral economisch (eigen)belang is. Ik hoop dat Rutte tijdens dit bezoek nog tijd heeft om de toenemende mensenrechtenschendingen in Rusland aan de orde te stellen.

Ik heb zelf voetstappen liggen in Rusland. In de jaren ’90 van de vorige eeuw was Oost-Europa mijn werkterrein. In dat kader reisde ik regelmatig naar die regio; zo ook naar Rusland. De eerste reis naar en van vliegveld Sheremetyevo herinner ik mij goed. Het cyrillische alfabet had héél veel geheimen voor mij dus het was lastig te weten waar je als reiziger naartoe moest. Niet eerder ontmoette ik zulk onaardig, onverschillig personeel. Ik kan het mij hebben verbeeld maar het leek alsof men mij met ogenschijnlijk sardonisch genoegen van hot naar her stuurde.

Andere herinneringen: een oude vrouw aan een klaptafel bij de ingang van de metro van Moskou met voor zich één glanzende appel die ze te koop aanbood. Met Russische ICT-collega’s in een appelgroene Lada door de stad rijden. Voor het eerst van mijn leven wodka drinken (za zdoróvje!) en daarna met moeite kunnen opstaan en de rode loper van het restaurant aflopen. De werkkamer van de fabrieksdirecteur die zo groot was als een balzaal, zijn bureau in het midden van de ruimte met daarop een zwarte en een rode bakelieten telefoon, met stoelen langs alle wanden waarop het bezoek plaats ‘mocht’ nemen. De aardige en competente productiedirectrice die eruitzag als een heuse matroesjka. De bommelding in mijn hotel met uitzicht op het Rode Plein waardoor ik middernachtelijk in pyjama, in de bijtende kou werd geëvacueerd. En tenslotte: een Nederlandse ex-pat collega die mij vertelde dat hij op een dag een pistool tegen zijn slaap kreeg toen hij in zijn auto stond te wachten voor een stoplicht. Dat was Rusland voor mij.

Intussen ontwikkelde het land zich onder Poetin bepaald niet ten goede. De rijken werden rijker, de armen armer. En vooral: de Rus werd minder vrij. 

Het Nederlandse kantoor van Amnesty International startte onlangs een mediacampagne tegen de komst van Poetin naar ons land. In de afgelopen jaren verslechterde de mensenrechtensituatie in Rusland in rap tempo en dat is uiterst zorgwekkend. 

De Amnesty-campagne richt zich allereerst tegen de inperking van de vrijheid van meningsuiting. De dames van punkband Poessie Riejot die een anti-Poetinlied ten gehore brachten in een orthodoxe kerk in Moskou ervoeren het aan den lijve. Twee van hen werden veroordeeld tot twee jaar strafkamp. Dit soort vervolging kan iedere kritische burger in Rusland overkomen. De campagne richt zich ook tegen repressie van homoseksuelen. Ook bij NGO’s met buitenlandse financiering die in Rusland actief zijn, zoals Human Right Watch en Amnesty International, werden onlangs invallen gedaan. Langzaam maar zeker glijdt het Rusland van nu af naar het bedenkelijke niveau van een voormalige Sovjetstaat...

Als je dan bedenkt wat er met Russisch geld buiten het land gebeurt dan is de verbijstering compleet. Ook hier, aan de Costa Blanca, is de komst van Russen niet onomstreden. De Bank van Spanje gaf vorige week een waarschuwing af over mogelijke witwaspraktijken van Russisch geld dat afkomstig is uit Cyprus. Men denkt dat Russische investeerders mogelijk de kust van de provincie Alicante gebruiken om door middel van banktransacties geld wit te wassen, volgens een locale krant. Tussen 1 januari 2010 en nu was er in Spanje zeker vijf miljard euro afkomstig van banken op Cyprus. Spaanse banken hebben de helft van deze transacties geweigerd. In deze provincie zijn circa 100 onroerend goedagentschappen actief die zich specifiek toeleggen op de verkoop van panden aan Russen. Tussen 1 januari 2010 en 31 december 2012 werden door Russische investeerders 6.300 panden gekocht.

Buurdorpen Torrevieja en San Miguel de Salinas alsook Orihuela Costa -mijn eigen woongebied- maken sinds 1976 deel uit van de belangengebieden in Spanje ten behoeve van de nationale defensie. Vanuit het oogpunt van nationale veiligheid gaat het verkopen van woningen aan inwoners van buiten de Europese Unie dan ook minder gemakkelijk dan locale makelaars en politici zouden wensen. Vooral Russen zijn daarvan de dupe, aldus die makelaars en politici (die zelf ook in de gaten moeten worden gehouden!). Voor de aankoop van een pand aan de Costa Blanca moeten Russen op dit moment toestemming vragen van het Spaanse ministerie van Defensie. Naar verluidt, worden de benodigde vergunningen in veel gevallen niet afgegeven. Maar het is niet meer te stoppen: Русские идут!