Een glimlach kado

Tien jaar geleden begon ik met bloggen. Aanvankelijk deed ik dat schoorvoetend maar in de loop van de tijd werd het een heuse liefhebberij. Lezen is mijn grootste hobby maar bloggen staat zeker in mijn Top3. Als puber had ik de wens ooit een literaire roman of biografie te schrijven maar die ambitie verdween geleidelijk. Wat ik wel kan afvinken, is het schrijven van columns in twee Nederlandstalige culturele tijdschriften en het schrijven van boeken over informatietechnologie, in samenwerking met mijn eerste werkgever. Destijds was ik zelfs mede-oprichter en -eigenaar van een kleine uitgeverij.

Ik ben hard op weg mijn 1.000e blog te schrijven. Persoonlijke verhalen hebben vaak de kenmerken van een column. In algemenere blogs steek ik mijn mening doorgaans niet onder stoelen of banken. Reizen, politiek, boeken, leven in Spanje: het is een kleine greep uit de meestvoorkomende thema’s. Ik wil geen reclames op mijn blog die ik niet steun, zo wil ik geen geld verdienen. Vandaag de dag kijk ik met veel interesse naar de verrichtingen van het burgerjournalistennetwerk Bellingcat, opgericht door de Britse blogger Eliot Higgins. Daaraan zou ik als computer savvy blogger-met-veel-vrije tijd best willen deelnemen!

Ik ben geen blogkanon maar ik verheug mij in een trouwe schare lezers. Deze maand werd er meegelezen in Nederland, België, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Roemenië, Singapore, Thailand, Maleisië, Zuid-Korea, Java, Bali, Australië, Nieuw-Zeeland, Brazilië, Curaçao, Jamaïca en de Amerikaanse staten Washington, Utah, Californië, Kansas, Pennsylvia, Maryland, Delaware en New York. (Afrika ontbreekt stelselmatig.) Ik wil jullie hartelijk bedank voor die tijd en aandacht.

Het is vandaag Independent Bookstore Day. Een dag waarop wereldwijd wordt gevierd dat er goede, zelfstandige boekenwinkels bestaan. Paagman (Frederik Hendriklaan Den Haag) en Donner (centrum van Rotterdam) bezocht ik graag. Deze boekhandels zijn Groot maar dat is geen criterium voor Goed, wat mij betreft. Hun enorme aanbod aan kwaliteitsboeken over uiteenlopende onderwerpen en van alle denkbare genres maakt deze winkels een lusthof voor boekenliefhebbers. Bovendien is een bezoek aan die boekwinkels een ervaring. Je spreekt er af met vrienden, de kids worden beziggehouden, je kunt er lezen onder het genot van een hapje en een drankje.

Nog niet zo lang geleden, toen e-boeken net opkwamen, was men pessimistisch over het voortbestaan van de boekenbranche. Dat pessimisme lijkt nu verdwenen. Goede boekhandels hebben in de afgelopen jaren zelfs aan bestaansrecht gewonnen. 2016 was het tweede jaar op rij waarin de verkoop van nieuwe, gedrukte boeken in Nederland flink groeide, al lieten e-boeken iets betere groeicijfers zien. Er is geen enkele reden aan te nemen dat 2017 die trend zal veranderen.

Hetzelfde beeld kan worden geschetst van de Spaanse markt al lag het aantal verkochte, nieuwe boeken in 2016 nog steeds ver onder de verkoopcijfers van 2008, het laatste echt goede jaar voor de Spaanse boekenbranche. Vorig weekend werd in heel Spanje de Dag van het Boek gevierd. Een van die motto’s vond ik extra mooi: ‘koop een boek en doe een glimlach kado’ (compra un libro y regala una sonrisa). Van elk verkocht boek doneerde de zelfstandige boekhandel 1€ aan een actie tegen leukemie bij kinderen.

Bloggend aan mijn bureau zit ik met de rug naar mijn sterk uitgedunde boekenkast. Dat is niet uit gebrek aan respect; in tegendeel. Boeken behoren tot mijn allerbeste vrienden. In de loop van de tijd ontwikkelde ik een sterke voorkeur voor Engelstalig  werk. Soms denk ik met weemoed terug aan alle boekenrijkdom die ik ooit bezat… Niemand dwong mij om afstand te doen van boeken. Die aderlatingen gebeurden vooral in de aanloop naar verhuizingen. In Bali liet ik een grote internationale bibliotheek achter en tijdens de laatste -binnenlandse- verhuizing ging een deel van de collectie naar vriend Frans wiens boekenkast in hun nieuwe vakantiehuis op Cabo Coig wel wat vulling kon gebruiken.

Onlangs las ik met veel goesting het essay van Connie Palmen, getiteld ‘De zonde van de vrouw’. Prachtige boekomslag. Palmen is als taalvaardige filosofe bij uitstek geschikt voor het schrijven van biografieën. Zij is een uiterst creatieve biografe. Ik houd van biografieën als boekengenre, geniet ervan in het bewustzijn en het leven van anderen te treden. Palmen onderzoekt het verband tussen originaliteit, roem en zelfdestructie van vier zogenaamd ‘ongehoorzame’ vrouwen. De levens van Marilyn Monroe, Marguerite Duras, Jane Bowles en Patricia Highsmith worden onder de loupe genomen.

Al deze vrouwen moeten het stellen zonder vader maar met een dominante moeder, allemaal hebben ze een sterke missie (actrice worden, schrijver zijn) en kiezen hun eigen pad, alle vier gebruiken ze middelen om hun demonen te bestrijden. Van alle schrijfsters bezat ik alle boeken. De enige biografie over Marilyn die ik bezat, van Donald Spoto, deed ik voor vertrek uit Campoamor kado aan de Engelse buren. Palmen schreef een boeiend, zij het beknopt werk dat ik in een halve middag uitlas.

Afgelopen week las ik het boek ‘When Breath Becomes Air’ van Paul Kalanithi. Dit indringende en bij vlagen ontroerende autobiografische werk van deze Indiaas-Amerikaanse neurochirurg verhaalt over zijn roeping in de geneeskunde, zijn passie voor literatuur (met hoofdletter L) en zijn eigen sterfelijkheid. Kalanithi overleed op 37-jarige leeftijd aan uitgezaaide kanker. Dit boek, dat hij altijd wilde schrijven, is een aanrader.

Momenteel lees ik de autobiografie van Sonja Barend ‘Je ziet mij nooit meer terug’. Ik keek altijd met plezier naar haar televisieprogramma‘s en heb veel respect voor haar als interviewer. Ik was nieuwsgierig naar de zoektocht naar haar joodse vader. Haar memoires gaan tevens over haar grote liefde A. (een joodse man met een geschiedenis van onderduiken). Het gemis van haar joodse vader en het lot van haar katholieke moeder in oorlogstijd zijn de belangrijkste thema‘s. Vooral in de boekdelen waarin Barend in gedachten vragen stelt aan zichzelf en haar moeder, weet zij mij te raken. Het is een pakkend boek, ondanks de sobere taal.

Dat was het voor vandaag. En voor straks: lekker slapen en morgen gezond weer op. ‘A book a day, keeps the doctor away’!

Vlag en wimpel

De vlag kan uit: vandaag viert koning Willem-Alexander zijn 50e verjaardag. Om te gedenken dat hij een halve eeuw oud is, nodigde hij 150 mensen die op dezelfde dag dezelfde leeftijd bereikten, uit voor een feestelijk diner. Ik vond het een leuk initiatief. 
Het dichtstbijzijnde Oranjefeest vindt hier plaats in het park van Benijófar. Naar goed Hollands gebruik zijn er kraampjes met eerste- en tweedehands spullen en er zal de hele dag levende muziek worden verzorgd. Wij laten dit feest dit jaar (graag) aan ons voorbijgaan, al zal ik de hele dag mijn oranje outfit dragen.

Mijn liefje en ik keken gisteravond met miljoenen anderen naar het persoonlijke interview met de koning. Ik vond het een goed gesprek, met mooie momenten. Zoals toen hij eerlijk was over zijn rebelse pubertijd, zijn vader die worstelde met zijn Duitse roots en het gewicht van de Holocaust op diens schouders (zij het geen persoonlijke schuld), het verdriet om zijn broer Friso.

Ter gelegenheid van zijn verjaardag werd een nationale herdenkingsmunt geslagen. Dat ontwerp deed mij direct denken aan het Simplisties Verbond, believe it or not. (Een associatieve geest is een constante bron van plezier.) W-A begint aan zijn vijfde jaar als koning. Ik zette nog eens op een rijtje wat hij in zijn eerste 100 dagen in functie deed: Dodenherdenking en Bevrijdingsdag, opening van het nieuwe Ministerie van Defensie, staatsbezoek aan Luxemburg, tournee langs de Twaalf Provincies, handelsmissie naar Duitsland, staatsbezoek aan Denemarken, Veteranendag, staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk, fotoreportage in de tuin van De Horsten. Zijn werk is voornamelijk ceremonieel van aard maar -net als Sander van de Pavert- ben ik blij met een man als hij op de troon. Gemiddeld 70% van de Nederlanders vindt dat hij het goed doet als onze majesteit.

Nee, dan Donald Trump. Slecht vier op de tien Amerikanen vinden dat hij het goed doet, als president. Morgen zitten zijn eerste 100 dagen in het ambt erop. Een bekende Amerikaanse historicus die presidentiële biografieën schreef, noemde nummer 45 onlangs ‘een vat vol tegenstrijdigheden’. Ik vind dat de understatement van de maand. Vóór zijn inauguratie stelde Trump uit eigener beweging een lijst van beoogde maatregelen samen, die hij in de eerste 100 dagen zou gaan treffen. Action Man als hij is, stelde hij na zijn inhuldiging formeel A 100-day Action Plan op, onder het mom This is my pledge to you [the American people].

Sinds anderhalve week slaap ik heel belabberd (die vermaledijde aanstaande operatie). Mijn liefje suggereerde dat ik minder tijd en energie besteed aan die vermaledijde Trump. Één ding weet ik zeker: dat ga ik niet doen. Er schuilt een razende reporter in mij! Ik vind het fascinerende maar tegelijkertijd deprimerende materie. Afgelopen weekend twitterde The Donald voor het eerst dat die 100-dagen termijn belachelijk is. Niets menselijks is mij vreemd dus ik begrijp waarom hij dat zegt en schrijft. Zijn lijst met prestaties in binnen- en buitenland is namelijk niet om over naar huis te schrijven. Madurodank, Mister President (mijn dank is klein)!

Amerikaanse kwaliteitskranten, politieke websites en opiniebladen zullen de kans niet laten liggen de verrichtingen van hun president te evalueren. Weinig tot geen van de beloftes maakte hij waar. Hij tekende weliswaar de meeste presidentiële decreten aller tijden maar grote beslissingen kwamen er niet (op de bommen op Syrië na). Het zou zelfs kunnen gebeuren dat de overheid na morgen in slaapstand gaat; het budget is op. Een brevet van onvermogen voor de Republikeinen, die immers een meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat en bovendien een president uit hun gelederen. Tja. President Trump brak één record met vlag en wimpel: in zijn eerste 100 dagen bracht hij de meeste tijd door op de golfbaan, meer dan zijn drie voorgangers tezamen deden.

Compleet

Nog dagelijks zeggen mijn liefje en ik tegen elkaar dat we boffen met het nieuwe huis dat wij per 1 maart jongstleden betrokken. We voelen ons hier zó happy! We kunnen zowel binnen als buiten rondlopen, zitten geenszins op elkaars lip, hebben vijf zitjes op het terras, luisteren naar de vogeltjes. Heerlijk. Zelfs bloggen is nu leuker. 

Geen seconde verlangen we terug naar onze vorige woonplaats, al hebben we hier geen sweeping views zoals we die voorheen wel hadden over golfbaan en Mar Menor.

Inmiddels zijn we ‘compleet’: het langverwachte bureau arriveerde na ruim zes weken (in plaats van 21 dagen). Als bouwpakket in een doos, terwijl ik verwachtte dat het gemonteerd het huis binnen zou worden gedragen. Het duurde ongeveer twee uur voordat ik het in elkaar had; zonder gevloek of gemopper (ook opmerkelijk). Nu zit ik dagelijks in mijn kantoortje op een comfortabele bureaustoel. De laptop staat permanent op één plek.

De barkrukken kwamen net na Bernadette’s vertrek aan. Deze hadden slechts een levertijd van een week maar vanwege de Semana Santa lag de aflevering enkele dagen stil. We nuttigden tot nu toe slechts éénmaal een drankje aan eigen buitenbar. Ze zitten goed en passen precies bij het tonnetje, al zeg ik het zelf. Het is momenteel nog geen stabiel voorjaarsweer: dagen met strakblauwe luchten wisselen af met dagen waarop een frisse zeewind door de straat blaast. Vanmorgen hadden we een korte regenbui en de komende dagen zullen ook nog wisselvallig zijn. Een zonne-afdruk van mijn teenslippers op mijn voeten is reeds te zien dus ik mopper niet.

Van de vorige eigenaren namen we de eettafel en zes stoelen over. Onze eigen eethoek, een kleine tafel met vier Thonet-stoelen, zou in de nieuwe ruimte, die wij De Caravan noemen, in het niet vallen. Die eethoek ging naar onze vrienden Frans & Roland. Wij zijn groot voorstander van hergebruik van spullen; zeker als het kwalitatief goed materiaal is. De moderne Thonets die wij kozen, werden in de jaren '90 van de vorige eeuw speciaal met de hand voor ons gemaakt toen we ons huis in Kijkduin betrokken. De Duits-Oostenrijkse ontwerper en meubelmaker Michael Thonet ontwikkelde in het begin van de vorige eeuw een methode om massief hout te buigen en te lijmen en zo stoelen te maken. Deze stoelen werden stuk voor stuk klassiekers.

De eettafel met stoelen waren niet helemaal onze smaak. Roland noemt zo’n glazen plaat een kruizenkijker maar met keurige meisjes als wij valt er weinig te gluren. Wat ik persoonlijk veel storender vind, is dat je je gek poetst om de glasplaat mooi te houden en dat kruimels blijven steken tussen glasplaat en stalen frame. Bovendien is staal nogal koud aan het lijf maar dat verhielpen we met moderne kussens. Telkens als ik met mijn sneue heup opsta van die harde ondergrond, moet ik mijn gewricht echter weer goed klikken voordat ik kan weglopen. Met dat alles viel goed te leven. We gingen ervan uit dat we wel een keer tegen een toepasselijke set zouden aanlopen. We wisten nog niet goed wat in die ruimte wel of niet zou staan.

Afgelopen vrijdag reden we naar de Lidl toen we een tussenstop maakten bij een plaatselijke meubelzaak aan de overkant. 100% Spaans. Het zit waarschijnlijk al 100 jaar in de hoofdstraat maar we kenden het niet van binnen. We stapten in een grote hal met veel keuze. Er liep een mevrouw rond met een stofdoek die ons groette en weer door ging met haar werk. Deze werkster bleek de eigenaresse van de meubelzaak te zijn. We probeerden stoelen uit en bekeken de tafels die er stonden opgesteld. 

Daar stond een robuuste, witgelakte houten tafel die ik wel aandurfde. Mijn liefje laat op dit soort momenten -unieke momenten- de keuze aan mij over. Zij ziet minder scherp dan ik of iets kan passen of niet. De tafel bestaat uit drie delen maar één deel zit ingenieus in de tafel verstopt. Als we samen zijn, is 1.50m voldoende. Als je 'm uitklapt, is de tafel 2.25m lang, genoeg voor zes of zelfs acht gasten. We vroegen naar de levertijd. “Over een uur?” Zoonlief kwam de nieuwe eethoek twee uur later afleveren. De oude wacht in een lokale winkel voor tweedehandsspullen op een nieuwe eigenaar. De nieuwe stoelen zitten dermate zacht dat ik opspring en wegloop. De eerste post die we aan die tafel openden, was van Elsa, Yuda & Damai. Een verlaat verjaardagskado (kindertekeningen, kaarten en teksten) uit Bali. We kunnen ons geluk niet op. Het zit in kleine dingen.

“It takes hands to build a house but only hearts can build a home.”  (Anoniem gezegde.)

Aardedag 2017

Vandaag is het Earth Day. In de aanloop naar deze dag startte NASA, het Amerikaanse agentschap dat over ruimteprogramma’s gaat, een project waarbij je een stukje van Moeder Aarde kon adopteren. De wereld is van ons allemaal maar ik zou Barefoot niet zijn als ik ook niet zo’n symbolisch puntje planeet adopteerde. Iedereen kreeg een willekeurig plekje toegewezen, een van de 64.000. Elk puzzelstukje is circa 70 kilometer breed. In mijn geval bleek dat te liggen op 17.52º S en 128.64º W, midden in de zuidelijke Stille Oceaan; tussen Australië en Chili, twee landen naar mijn hart.

Illustratie: Andrew Holder

Dat het vijf voor twaalf is voor Moedertje Aarde, blijkt onder andere uit het laatste nieuws dat het Groot Barrièrerif op sterven na dood is, na 25 miljoen jaar... Dit magnifiek onderwaterecosysteem, dat mijn liefje en ik meermalen bezochten, is officieel terminaal ziek. De koraalbleking in dit gebied is dermate ernstig en wijdverbreid dat herstel onwaarschijnlijk lijkt. Ik moest slikken toen ik het las. Fabien Cousteau, nazaat van de illustere Jacques Cousteau, merkte op dat het afsterven van koraal dezelfde functie heeft als de kanarie in de kolenmijn. Ergo, de planeet is ernstig in gevaar.

Dodelijke aardverschuivingen in grote delen van de wereld, ongekende overstromingen (onder andere in Spanje), smeltende ijskappen aan de Noordpool, verwoestende orkanen en cyclonen, afbrekende ijsschotsen zo groot als Spanje/Portugal/Frankrijk tesamen in Antarctica, nieuw ontdekte plastic soep in de Noordelijke IJszee, zwaar vervuilde diepzeetroggen in wereldzeeën en oceanen. Klimaatverandering? Hoezo? Menselijk handelen mede-schuld? Ben je gek!

Tja.

We zijn met ons allen verantwoordelijk voor klimaatverandering op aarde, hoe jong je ook bent. Ieder van ons is mede-verantwoordelijk voor toenemende temperaturen, stijgende zeespiegels en het massaal uitsterven van dieren. Opwarming van de aarde is een wereldwijd fenomeen, met miljoenen slachtoffers en miljarden schuldigen.

Onderzoekers van het Max Planck-instituut plaatsten een artikel in Science in november 2016 waarin zij voor het eerst een lineaire verband legden tussen CO₂-uitstoot door menselijk handelen en smeltend zomerijs in de Arctische cirkel. Dat deden zij op basis van wetenschappelijke gegevens die zij verkregen over een periode van 50 jaar. Een gemiddeld Amerikaans huishouden stoot jaarlijks 6.000 kg CO_2, uit, alleen al vanwege electriciteitsgebruik. Deze wetenschappers toonden aan dat de gemiddelde Amerikaan (lees: inwoner van een westers land) at all times 1.000 kilo kooldioxide uitstoot. Die kilo’s komen overeen met het verlies van 32ft² zomerijs. Omgerekend betekent het dat iedere westerling jaarlijks schuldig is aan het smelten van circa 20 vierkante meter ijskap.

De campagnevoerder Trump noemde klimaatverandering een verzinsel. Onder president Trump viert scepsis jegens klimaatverandering hoogtij. Deze regering verlaagt budgetten en personeelsaantallen van nationale en federale instituten als NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) en EPA (Environmental Protection Agency) dramatisch. Ook NASA’s afdeling Aardwetenschappen zal in de toekomst 0 budget ontvangen, als het aan de Trumpeteers ligt.

Ik vond het ronduit cynisch dat Trump Scott Pruitt als nieuwe directeur van EPA aanstelde. Deze man spande verbeten 14 rechtzaken aan tegen het federale agentschap en de klimaatmaatregelen, ten tijde van de Obama-regering. In zijn eerste persconferentie ontkende Pruitt glashard dat de uitstoot van koolstofdioxide de belangrijkste veroorzaker van klimaatverandering is.

Gastheer Chris Wallace van Fox News, de rechtspolitieke nieuwszender die doorgaans waarderend is over Trump en zijn beleid, viel Pruitt in zijn talkshow zelfs hard aan en veroordeelde diens uitspraken. Hij vroeg zijn gast op de man af waarom hij het Clean Power Plan van de Obama-regering wil afschaffen. Agentschap EPA stelde in die afgelopen regeringsperiode een aantal doelen op voor het jaar 2030. De invoering van dit plan zal in Amerika jaarlijks 90. 000 minder astma-aanvallen, 300.000 minder verzuimdagen (door ziekte) op werk en school en 3.600 minder premature baby’s tot gevolg hebben.

Pruitt gaf geen antwoord op de vraag maar antwoordde dat Trump zijn belofte uit de verkiezingscampagne houdt. Wallace draaide de duimschroeven verder aan: “But the question is, there are 166 million [American] people living in unclean air, and you're going to remove some of the pollution restrictions, which would make the air even worse.”

Ik zag het met kromme tenen aan. Pruitt kreeg na het interview zware kritiek uit alle hoeken van de media. De vraag is dan ook niet zozeer waar Aardedag het fanatiekst zal worden beleefd. Wetenschappers uit zeer uiteenlopende disciplines gaan vandaag in heel Amerika massaal de straat op om te demonstreren, in de March for Science. Ik weet zeker dat ze op vele plekken in de wereld zullen marcheren. De aartsconservatieve gebroeders Koch (miljardairs), nazaten van een Zeeuwse emigrant, sponsoren op deze dag de viering van fossiele brandstoffen. Over provocaties gesproken. Kortzichtige, egoïstische, machtswellustige mannen helpen de aarde naar de verdoemenis. Pisnijdig word ik ervan!

Over optillen en opgetild worden

Het stof daalde neer, Bernadette keerde terug naar een Vaderland in vrieskou, terwijl we hier zes dagen genoten van elkaars gezelschap onder een strakblauwe lucht. Ik houd van deze lieve, enthousiaste en leuke vriendin die in korte tijd een bijzondere plek in mijn hart veroverde. Ik prijs mij gelukkig te weten dat dit gevoel wederzijds is. We ontmoetten elkaar in 2006 in Australië en sindsdien houden we contact en zoekt zij ons regelmatig op. Zij is iemand die mij leuker maakt, zoals mijn liefje mij een beter mens maakt. Dergelijke diepe vrouwenvriendschappen verheffen. Ze komen sporadisch in een mensenleven voor. Lucky me!

Bernadette komt altijd met een reistas vol kado’s. Voor mijn liefje bracht ze een stapel tijdschriften mee. Ik kreeg mooie boeken. Dat is inmiddels traditie. Een van die tijdschriften was OPZIJ, een blad waarop ik zelf als jong volwassene jarenlang was geabonneerd. Ik noemde muzelluf in die tijd ‘feministe’ en was actief in het Delftse Vrouwenhuis en bij de plaatselijke vrouwenradio. Ook was ik nauw betrokken bij de emancipatie van lesbische vrouwen en later bij het magazine van de Amsterdamse COC. Is de vrouwenstrijd gestreden? Ik vind van niet. Is vrouwensolidariteit van gisteren? Zelf denk ik dat niet.

In het blad las ik onder andere de column van Sheila Sitalsing (1968), die tevens columniste is voor de Volkskrant. Zij is econome van opleiding en free-lance journaliste. Ze is een nuchtere en optimistische vrouw, geboren in Paramaribo. Haar jeugd bracht ze door op Curaçao. Haar column in OPZIJ is gewijd aan haar moeder. Sheila wilde als klein meisje altijd worden opgetild door haar moeder. Op vele jeugdfoto’s staat ze dan ook in haar armen. Haar moeder was niet van de internationale vrouwensolidariteit, “van de politiek getinte eendracht die zich veelal op een abstract en afstandelijk niveau afspeelt. [..] Ze was van de onwrikbare en onvoorwaardelijke solidariteit met haar dochters.” Een beetje jaloers ben ik daarop wel; dat is niet iedere dochter gegeven. De relatie met mijn eigen moeder was complexer...

Moeder Sitalsing werd ziek en toen draaiden de rollen om. Toen was het dochter die moeder tilde. Sitalsing’s moeder overleed toen dochterlief op 9.000 kilometers afstand was. Nu is zij zelf moeder en de geschiedenis herhaalt zich met haar kinderen; die eisen “til mij!”

De vrouwen die ik in mijn meest uitgesproken feministische periode leerde kennen, maken geen onderdeel meer uit van mijn leven. Als ik (een van) hen morgen zou tegenkomen, zou ik met plezier een kopje koffie of een glaasje wijn met hen drinken maar daarbij zou het blijven. Ik zou interesse hebben in hun leven maar zou hoogstwaarschijnlijk geen blijvend contact houden. Die vriendschappen waren inderdaad politiek getint maar ze speelden zich niet op een abstract of afstandelijk niveau af. Die vrouwen waren deelgenoten in belangrijke jaren van mijn leven. Het contact met hen mede bepaalde toen mijn ziens- en leefwijze.

Sitalsing vraagt zich in haar column soms af of vrouwen wel echt van elkaar houden als mens. “Vrouwensolidariteit lijkt te bestaan uit elkaar de maat nemen.” Ik kan mij hierbij niets voorstellen. Nooit ben ik een strijd aangegaan met vriendinnen of vrouwelijke collega’s, al herinner ik mij dat ik met één van de dames van de vrouwenradio regelmatig in de touwen lag. Zij was in alle opzichten radicaler dan ik. Alles was voor haar politiek. Mijn homoseksualiteit was geen politieke keuze of stellingname, voor mij was het een fact of life, iets biologisch. Die gevoelens werd ik mij rond mijn twaalfde jaar bewust. Nooit stopte ik ze weg, nooit heb ik ze ontkend.

Die geschetste vroege vrouwenvriendschappen waren kennelijk niet diep genoeg om ze te behouden. Het was geen bewuste keuze om ze te laten doodbloeden; dat gebeurde.  Met Eliza, mijn vriendin van de middelbare school, onderhoud ik geen contact meer. Met Monique, mijn studiemaatje in Leiden, idem dito. Met ex-en? Hetzelfde verhaal. Dat zegt meer over mij dan over de hen. Toch zijn vrouwenvriendschappen van levensbelang, ook voor mij. Maar ze laten zich niet opdringen.

Het leven komt neer op optillen en opgetild worden. Dat ben ik met Sheila eens.

Vrolijk Pasen!

Culinary Canvas (Easter Eggs) - Lauren Purnell

Gezeten aan mijn nieuwe bureau wens ik je een vrolijk pasen toe. ¡Feliz Pascua! Het is hier letterlijk een vrolijke boel, met Bernadette over de vloer. Mijn verjaardag vierden we gedrieën in restaurant Casa Araez, een lokaal etablissement dat we al jarenlang bezoeken maar dat in het afgelopen jaar de kaart regelmatiger veranderde, meer personeel in dienst nam en het logistieke proces verbeterde. Daar pakte ik een grote stapel piekfijne boeken uit die Bernadette meebracht. 
De autobiografie van Sonja Barend, de eerste roman van Pierre Jarawan, het essay van Conny Palmen, het boekenweekgeschenk van Herman Koch en het eerste boek van de Napolitaanse romantrilogie van Elena Ferrante. Dat laatstgenoemde boek ging haar om de titel: ‘De geniale vriendin’... ;-)

We kregen in de afgelopen dagen een voorproefje van de staat van onze Spaanse woonwijk in feestelijke tijden. Deze wijk bestaat grotendeels uit woningen die door Spanjaarden uit het binnenland tijdens Pasen en de zomermaanden worden gebruikt. In de afgelopen twee weken keerden mensen uit Madrid en Murcia naar hun huizen terug om de voorjaarsschoonmaak te doen en alles op orde te brengen voor de eerste vakantie aan de kust. De heilige week, Semana Santa, is voor de meeste Spanjaarden de belangrijkste en feestelijkste week van het jaar.

Het is thans behoorlijk druk in de straat; als wij relatief laat terugkeren kunnen we er niet parkeren. Ik vind het geen probleem een straatje verderop te parkeren. Het is boeiend om te zien welke buur met wie omgaat. Er valt op dat vlak nog veel te leren. De ene familie is de andere niet. Eén Spaanse familie was afgelopen week wel heel nadrukkelijk aanwezig. Ze zaten met tien personen op het terras en de drank leek rijkelijk te vloeien. Er klonk Spaanse muziek en een hoop geklap en geklets. Er bleek een jarige in hun midden die meermalen werd toegezongen, zelfs om 2 uur 's nachts. We hoorden het geduldig maar met enige verwondering aan. De dag erna was het geluid echter verstomd. Toen kwam het feestgedruis van een ander terras. Hoe het ook zij, het is prettiger naar een blij gezelschap te luisteren dan naar 50 langszoevende auto’s - per uur welteverstaan.

Op de avond van Goede Vrijdag maakten wij ons op om naar de boetprocessie in Pilar de la Horadada te gaan. Daarvoor reserveerden we een tafel bij Méson Los Caracoles in de hoofdstraat. We kennen de plek al jarenlang maar aten er niet eerder. Mijn liefje vertelde dat in sommige Tripadvisor reviews wordt gemopperd op het bedienend personeel; men zou niet aardig zijn jegens mensen met geen of weinig Spaanse taalbeheersing. Dat was voor ons geen reden om het restaurant te mijden. Het eerste dat mij er opviel, was de vriendelijkheid van het personeel. Tijdens het hele diner bleef de glimlach op alle gezichten, wie ons ook bediende. Eensgezind bestelden we biefstuk met ensalada de la casa. Mijn entrecote van de grill had de cuisson die ik wenste, ook Bernadette en mijn liefje waren tevreden over hun bestelling. De porties zijn groot, de kaart is niet verrassend maar de gerechten waren goed bereid. En men schenkt een goede rode huiswijn.

Daarna liepen we de zwoele zomeravond in, op weg naar de route van de paasprocessie. Na circa tien minuten kwamen we binnen het bereik van de trommels en trompetten. We bleven steken op een overzichtelijke hoek. Ik wist dat het een goede plek was want een filmploeg had daar hun opstelling gekozen. Hun apparatuur zag er uiterst professioneel uit. Drie cameramannen waren aan het werk: de ene op een verhoging die uitkeek over twee straten, de andere te voet met een traditionele camera op de schouder en nummer drie stond achter een lange hengel met daaraan een grote digitale camera. Hij gebruikte een joystick als afstandsbediening. Als amateurfotografe keek ik mijn ogen uit. De flexibele zwenkarm leverde fraaie beelden op in vogel- en kikkerperspectief. We stelden ons naast dit team op. Soms schoot er een man of camera voor de lens maar we hadden voldoende ruimte om rond te lopen.

Vrouwen in zwarte mantilla’s, mannen van broederschappen met hun veelkleurige puntmutsen (capriotes), devote deelnemers op blote voeten. Vaandels, bloemen, kaarsen en talloze vergulde ‘tronos’ die de lijdensweg van Jezus Christus uitbeeldden. Er waren overigens twee vrouwenteams; de zusterschappen. Wat mij tevens opviel, waren de vele Zuid-Amerikaanse koppies in het gezelschap. Het toppunt van inburgering, wat mij betreft. En ik zag heel veel toeschouwers, jong en oud, langs de route zitten en staan. Het was niet de eerste keer dat wij gedrieën de processie in Pilar de la Horadada gadesloegen. Deze keer voelde anders omdat mijn liefje en ik nu ingezetenen zijn. Het werd een ingetogen, indrukwekkende rondgang.

En gisteren fietsten we voor het eerst naar onze favoriete tapasbar De Tonnetjes. Hoe leuk is dat?! We smulden van marineras, quisguillas, croquetas de gambas, pulpo à la plancha en rijkgevulde vissoep. Vandaag gaan we brunchen op het nieuwe terras van Frans en Roland. 

Is that a Birth-Day?

'Tis alas! Gisteren vierde vriend Frans, bijgenaamd Paco, zijn 50e verjaardag onder de Spaanse zon. Hij keek er niet naar uit deze leeftijdsgrens te overschrijden; het deprimeert hem. Hij kreeg een toepasselijke taart van zijn liefje. (Nee, het is geen rekenmachine.) Wij deden ons best hem te verblijden met kado’s en aandacht. Het werd een gezellige lunch met paëlla’s en de voetjes in het zand.

Vandaag is het mijn beurt. Ik ben al jaren gewend aan 50 zijn. Voor mij geen taart, wel slingers en ballonnen. De dag begon prima. Mijn liefje zong mij toe, haar kado viel in goede aarde. Bernadette vliegt later vandaag in, Frans zal op enig moment ook hier weer van de partij zijn. Onze vrienden Ger & Monika moesten op het laatste moment afzeggen. Monika’s vader kreeg een TIA en ligt in het ziekenhuis. Het is begrijpelijk dat ze onder die omstandigheden niet wegvliegen.

[For KR^* on her Sixtieth Birthday]

Blow out the candles of your cake.
They will not leave you in the dark,
Who round with grace this dusky arc
Of the grand tour which souls must take.

You who have sounded William Blake,
And the still pool, to Plato's mark,
Blow out the candles of your cake.
They will not leave you in the dark.

Yet, for your friends' benighted sake,
Detain your upward-flying spark;
Get us that wish, though like the lark
You whet your wings till dawn shall break:
Blow out the candles of your cake. 

Richard Wilbur (1921)

Kathleen Raine (1908-2003) was een Britse dichteres en literatuurcritica, bevriend met Wilbur.

Woensdag gehakdag

De datum voor de heupoperatie is bepaald: het wordt een woensdag in mei. Gisteren had ik een afspraak met de traumatoloog die mij onder handen gaat nemen. We waren op weg naar het ziekenhuis toen we een telefoontje van de afdeling kregen. De chirurg was vertraagd, de afspraak werd een uur verzet. We reden toch maar door, checkten in, lieten onze adressen in het systeem veranderen en togen naar het restaurant met een Engelse en Nederlandse krant.

Het was druk bij de dokter, de wachtkamer zat vol. Toen het mijn beurt was, viel ik met de deur in huis: “ik ben klaar voor de operatie”. Nog niet volledig in mijn hoofd maar ik ben helemaal klaar met de almaar sneuer wordende heup. De pijnscheuten zijn soms zo heftig dat ik sterretjes zie en ik loop bijna continu mank.

De arts was aangesloten; hij blijkt een aardige vent te zijn. Ik zei hem dat ik nog wel een prangende vraag had: of hij kan bevestigen dat er in mijn geval sprake is van congenitale heupdysplasie en of dat twee heupen betreft. De foto die hij van mijn heup in zijn dossier heeft, is van twee jaar geleden. Het was tijd voor nieuwe röntgenopnamen, nu van twee heupen. Ik kon direct terecht bij de röntgenafdeling en na vijf minuten was ik terug in de overvolle wachtkamer. Ik maakte regelmatig oogcontact met zijn assistente maar mijn naam werd niet geroepen. Het duurde en het duurde… Als ik daar in mijn eentje had gezeten, was ik misschien wel naar huis teruggekeerd. Nu hielden de dwingende ogen van mijn liefje mij op die plek.

Op enig moment kwam de assistente zeggen dat er nog één patiënt voor zou gaan en dat ik dan weer aan de beurt was. De foto met de twee heupen stond op het scherm van doctor César. Hij bevestigde allereerst dat er totaal geen kraakbeen meer zit tussen de kop en kom van de sneue heup. Dat verklaart de helse pijnen van nu. Hij zag wel dat de kop niet helemaal wordt gekapt door de kom maar van aangeboren heupdysplasie was hij niet 100% overtuigd. Het feit dat ik mijn hele leven als een eendje (voeten naar buiten) heb gelopen, zou het begin van de uiteindelijke slijtage hebben kunnen zijn. We besteedden er verder niet veel tijd en energie aan. De artrose is een feit, er moet een compleet nieuwe heup in. Vanwege mijn relatief jonge leeftijd en de staat van mijn botten zal er geen gebruik worden gemaakt van cement maar zal een titanium pin in mijn dijbeen (femur) worden geschroefd, met daaraan de kop.

Daarna werd ik nog even fysiek onderzocht op de behandeltafel. De sneue heup roteert niet goed; we constateerden het nog maar eens samen. De arts hielp mij zeer behendig overeind. Ik denk dat dit een van de belangrijkste bewegingen zal zijn tijdens de revalidatie. De datum voor de operatie werd gekozen. Na het vertrek van vriendin Bernadette wil ik nog ruim de tijd hebben om te ontgiften en dat kan goed met dit schema. Mijn operatie zal later op de dag plaatsvinden; dat vind ik wel jammer. Ik voorzie dat het een lange, nerveuze dag zal worden.

Het ziekenhuispersoneel zal de autorisatie van de verzekeraar aanvragen. Later deze maand zal ik alle pré-operatieve onderzoeken op één dag ondergaan. Ze zijn efficiënt in hospital Quirón. Op de kamer van dokter César hangt een oorkonde waarop staat dat hij in 2015 met zijn team winnaar was van de prijs voor meest patiëntgerichte afdeling van het ziekenhuis. We gaan het aan den lijve ondervinden. 

Overigens bood de assistente haar excuses aan voor het lange wachten. Ik was blij dat ik bleef. Tot in de operatiekamer, zei de arts bij het afscheid nemen. Ik zei hem daarop gezond te blijven. Hij wenste mij met een lach op zijn gezicht hetzelfde toe. Ik hoop juist dat hij mij  weer gezond gaat maken!

Op weg naar huis vroeg mijn liefje mij of ik blij was dat de datum is bepaald. ‘Blij’ is niet het juiste woord; wel vind ik het goed dat ik deze stap nu heb gezet. Ik sliep vannacht als een roos (in tegenstelling tot de voorgaande nacht). Het voelt alsof de last van mijn schouders is, vreemd genoeg. Mijn liefje, Florence-Nightingale-in-spe, hielp mij vanmorgen in bed overeind. Niet zo behendig als doctor César deed... ik kon erom lachen. Daarop moet ze nog flink oefenen maar die tijd breekt binnenkort aan.

Geen kattenpis

We wonen in een heel rustige straat met voornamelijk Spaanse niet-permanente buren. Er is veel groenvoorziening in de buurt dus de hele dag hoor je het getwiet en gefluit van gevederde vriendjes. We hebben echter tevens twee notoire zwerfkatten in de omgeving, een beige-witte met een korte staart en een kleine zwarte. Ze worden helaas gevoederd door Argentijnse buren aan de overkant van de straat.

Mijn liefje behield ongevraagd twee katten toen zij en haar voormalige partner 30 jaar geleden uiteengingen en ik was helemaal geen katten gewend toen ik bij haar ging wonen. Porcelaine, een Siamese kater, en Scarlett O’Hara, een lapjeskat, maakten destijds nog twee jaar deel uit van ons gezin voordat zij op 18- en 19-jarige leeftijd overleden. Hij was eigenzinnig en macho, zij teruggetrokken, schrikachtig en tenslotte incontinent. (Ze kwam uit een asiel.) Ik heb goede herinneringen aan die diertjes, al staat de geur van kattenpis mij nog altijd tegen.  

We proberen het de zwerfkatten zo onaantrekkelijk mogelijk te maken om ons domein te bezoeken, zonder de beestjes in gevaar te brengen. Gif toedienen is wat mij betreft uit den boze. Bovendien is dat sinds 2008 bij wet verboden in Spanje al zijn zwerfkatten in het hele land een groot probleem. Daarvan hadden we geen last op twee hoog. We hebben nu geen hoge muur om ons huis en dat willen we graag zo laten. Je moet immers wel heel hoog bouwen wil je het winnen van de sprongkracht van katten.

We begonnen met een dure spray die katten op afstand zou houden. Het goedje spoten we op de muren en op het terras net achter de muur. Tegelijkertijd kocht ik gaas dat ik aan de tuindeuren bevestigde zodat de dieren niet meer tussen de spijlen van tuinhekken konden glippen. We bleven echter kattenpootjes zien, met omwoelde aarde in de plantenbakken. Vervolgens kochten we stenen om de bodem te bedekken en bloemen en planten in bakken werden van satéprikkers voorzien. We lijken het probleem voor het moment in de hand te hebben. Al enkele dagen zijn er geen sporen van kattenpootjes meer te zien. Bij de plaatselijke Lidl verkoopt men binnenkort een apparaat op zonne-energie dat katten met een hoge toon (niet voor mensen hoorbaar) op afstand houdt. We zijn niet voor één gat te vangen. Het wordt wellicht een lange strijd maar die gaan wij, tweevoeters, winnen!

Tja, elluk voordeel hep se nadeel.

De nieuwe vloer in de eetkamer is gelegd, de klusjesman kwam afgelopen week de laatste dingen in en om het huis ophangen. (Het wachten is nog alleen op mijn bureau; we zijn al een week over tijd...)

Het leek een goed idee: kruidenpotjes aan de patiowand. Daar kan een kat niet bijkomen. Mijn liefje bracht recent een verrassing mee toen ik vanwege mijn steeds sneuere heup wederom verstek moest laten gaan bij het boodschappen doen. Ze kocht twee leuke houders voor mijn geplande kruidenwand aan de zijkant van het huis. De volgende dag schaften we de meestgebruikte kruiden aan: mint, peterselie, basilicum en tijm. Het staat schattig maar het was van korte duur.

Twee dagen later hingen alle kruiden er namelijk verlept bij. Het is kennelijk te warm op die plek. De kruidentuin werd naar een schaduwrijkere plek op het zijterras verplaatst. Het risico bestaat nu weliswaar dat katten erop afkomen maar dat merk ik snel genoeg. Morgen ga ik cactussen kopen voor de potten aan de patiowand. Die zijn beter bestand tegen extreme omstandigheden.

En later deze week staat een bezoek gepland aan de chirurg, ter voorbereiding op de aanstaande heupoperatie. Na mijn verjaardag. Ook geen kattenpis.