La Niña & Cisca

We videoappen al bijna acht maanden wekelijks met onze nog steeds niet-schoolgaande mannetjes in Bali. Wekelijks stellen we belangstellende vragen over hun bezigheden, zij houden een presentatie en wij organiseren een Engelstalige quiz. Afgelopen weekend hadden we een extra lange sessie. Deze keer bereidde ik een presentatie voor over de vier seizoenen in dit deel van de wereld. Zomer en winter kennen ze, van lente en herfst kan dat niet worden gezegd. Ik illustreerde het een en ander met bloeiende bloemen, verliefde vogels die nesten bouwen, kou, bladeren en veel wind. Ga er maar aanstaan! Eens een juf, altijd een juf. 

Het was de bedoeling dat zij een presentatie hielden over de twee seizoenen in hun tropische Bali maar dat schoot erbij in. Lupa! Glad vergeten. Dit eiland ligt op de evenaar en kent slechts twee seizoenen: wet (of rainy) season en dry season; regenseizoen en droog seizoen. Het regenseizoen begon vorige maand en houdt doorgaans aan tot maart. Het zou er, naar verluidt, momenteel bloedheet zijn. Dit jaar dient men daar rekening te houden met La Niña, het weerfenomeen dat ervoor zorgt dat het oppervlaktewater van de omringende oceaan snel afkoelt en zo extreme tropische stormen en overstromingen kan veroorzaken. 

De dienst National Disaster Management waarschuwde de autoriteiten vorige maand. Flinke regenbuien zijn deze tijd van het jaar bepaald niet vreemd weet ik uit eigen ervaring. Ik herinner mij horizontale regenbuien die door de lamellen van het huis kwamen en een volledig ondergelopen tuin goed. Een uur later was alles weer kurkdroog. Dit regenseizoen zou heftiger worden vanwege... Het Meisje. Nederlandse vrienden die pal aan de Balizee wonen (zeg maar gerust op het strand) hebben zandzakken en pompen klaar liggen. Kasian. 

De deputy-chef van de betreffende overheidsdienst vroeg regionale leiders alvast aan de slag te gaan met maatregelen. Zo werd voorgesteld scholen tot schuilplaatsen te bestemmen in gebieden waar talloze bewoners vanwege extreme wateroverlast elders onderdak moeten zoeken. Maar ja, hoe houd je covid dan buiten de deur? Duivelse dilemma’s...

De jongens wisten ons zondag te vertellen dat ze deze week beiden weer naar school zouden gaan. Joehoe! Moeder Elsa moest wel een verklaring ondertekenen waarin ze geen claims gaat indienen indien zich een probleem zou voordoen. Dat deed ze, blij als zij ook is dat haar twee oudste kinderen weer levend onderwijs ontvangen. Ook wij waren verbaasd maar blij. Met een wekelijkse nieuwsbrief over Bali en artikelen in de digitale Jakarta Post houden we ons op de hoogte van het nieuws over Bali. Langzaam maar zeker gaan zaken weer open alhoewel het land de grenzen tot eind van dit jaar gesloten houdt voor buitenlandse toeristen. De meeste hotels liggen er verlaten bij. Ik weet niet precies hoe verstandig en terecht een verdere opening als deze is want het virus lijkt er nog volop te woeden. Bovendien weet ik van Westerse landen als Nederland en Spanje hoeveel besmettingen er momenteel op scholen plaatsvinden maar ook in Bali zal men een keer een begin moeten maken met het nieuwe normaal.

Pa Ketut meldde ons recent trots dat hij uit tientallen kandidaten werd gekozen om tijdelijk aan een lokaal koraalplantproject mee te werken. Hij kan weliswaar niet zwemmen maar dat is klaarblijkelijk geen probleem. Ik probeer al dagen uit te vinden wat zijn rol precies is maar dat is tot op heden onduidelijk. Hij was ooit  projectmanager van Villa Kerang (Villa Schelp), onze tropische villa in Noord-Bali. Samen raapten we aangespoelde schelpen en dood koraal (karang) aan het eigen strand en op het strand van vissersdorp Patas (waar Elsa werd geboren) om de bloembakken langs onze buitenmuur te verfraaien dus dit brengt prettige herinneringen terug. Een koraalproject is sowieso een goede zaak voor het eiland van de Goden. De lokale overheid doet er veel aan om bewoners op de been te houden. Zelf plantte Ketut met zijn oudste twee jongens fruitbomen op een onbebouwd stuk land tegenover hun huis, met toestemming van een van de grondeigenaren. De opbrengst kunnen ze zelf nuttigen en uitdelen maar ook op de lokale markt verkopen. Alles om een beetje geld te verdienen 

In een Bali-nieuwsbrief las ik een inspirerend artikel over een bewoonster in een dorp in het hoge noorden van Bali die spontaan Engelse les ging geven aan jonge dorpsgenoten. Het gaat om Sisca Dharma De Panggabean (42). Als ik niet beter wist, zou ik denken dat Pangaboon een schuilnaam is. In haar achtertuin bouwde ze een schuurtje van 4x2 meter waarin ze kinderen ontvangt en in een vreemde taal onderwijst. Medio oktober begon ze ermee en sindsdien hebben al ruim 60 kinderen les van haar gekregen. 

Ze geeft haar lessen op vijf niveaus: van de appelklas voor beginners (van 7-8 jaar) via de mango- en jackfruit-klas tot aan de jeugdklas voor gevorderden (middelbare scholieren). Elke klas bestaat uit 15 leerlingen die verplicht zijn handen te ontsmetten en een mondkapje te dragen. De kinderen die zich geen mondkapje kunnen veroorloven, ontvangen er gratis een van ‘Mami Sisca’. Een mooi initiatief. 

Yuda vertelde dat hij laatst online een Engelse taaltoets moest doen en dat hij daarmee een 8.5 behaalde. Deze knul heeft al minstens zes jaar meertalig onderwijs -waaronder Engelstalig- en kent ons al zo goed als zijn hele leven dus dat cijfer verbaast mij niet. Dat neemt niet weg dat hij Engelse volzinnen liever vermijdt maar dat heeft meer met zijn karakter te maken. Hoe het ook zij: we vinden hem en zijn broer lieve, leuke en gave gastjes!

Cisca ontpopte zich spontaan tot juf en sprong in een gat dat lokaal ontstond door deze covidpandemie. Ze zag kinderen verveeld rondhangen door het ontbreken van school terwijl hun ouders juist te druk waren met hun hoofden boven water houden om zich er zorgen over te maken. Ze sprak haar plan eerst door met de ouders, nam vervolgens contact op met het hoofd van de eigen gemeenschap en met een regionale leider. Zo ontstond brede steun voor haar leerproject. Sisca leerde zichzelf Engels en verdient het benodigde lesgeld door het leggen van Tarot-kaarten voor geïnteresseerden. Wel is ze van plan hulp te vragen van de Engelse faculteit van de Undiksya Universiteit in Singaraja. (Yuda’s middelbare school is verbonden aan die universiteit.) 

De journalist die het artikel schreef, meldde dat de baritonstem van de juf door de tuin galmt. Baritonstem? Ja, want zij is lid van de grote transgendergemeenschap van Indonesië! Sisca was eerst een hij maar als zij trad ze jaren geleden toe tot een gemeenschap in Noord-Bali en werd daar kennelijk als transgender een gewaardeerd ingezetene. Daar kan menig Westers land een voorbeeld aan nemen!