Woorden doen ertoe

Dit zijn de donkere dagen voor Kerst. Aan de Costa Blanca niet qua zonlicht. We vestigden afgelopen week wederom een weerrecord. De temperatuur lag hier tot voor kort rond 25 graden Celsius. Die is nu wel gedaald maar de zon schijnt elke dag. Maar aan het einde van een zeer bewogen jaar kan ik enige somberheid vanwege de toestand in de wereld niet ontkennen...

Enkele politici van de nieuwe lichting die thans in Den Haag rondwaart, zijn van mening dat het tijd is voor meer grappen en grollen in de politiek. Weg met al de zuurpruimen! Ik veerde op toen ik het hen hoorde zeggen. Wat valt er momenteel te lachen?! Ik beschouw muzelluf als iemand met een goed gevoel voor humor en maak zelf regelmatig een grap. Maar dit? De Amerikaanse filosoof Harry Frankfurt stelde in een essay, getiteld ‘On Bullshit’ (2005), dat flauwekul in de politiek gevaarlijker is dan leugens omdat het de waarheid volledig negeert. Het doel van bullshitters is niet om de waarheid te verdraaien. Ze gebruiken het om een bepaald narratief te versterken dat past bij hun politieke agenda. Klinkt dat bekend?

De roep om meer ‘lol’ en minder zure gezichten kwam van Geert Wilders (PVV), van de nieuwe kamervoorzitter Martin Bosma (ook PVV) en  van de nieuwe partijleider van de VVD (Dilan Yesilgöz). Een roep om een frisse wind uit niet zulke frisse kelen. 

Hun oproep tot optimisme deel ik dan ook niet. Ik behoor ook bepaald niet tot zuur-links. Enkele dagen later trof ik deze cartoon aan in de Volkskrant, van Bas van der Schot. Een tekenaar wiens tekeningen nu heel vaak een schot in de roos zijn. Kennelijk stoort het meer weldenkende mensen. 

Wat ik vooral erg vind, is dat de uitspraak werd gebezigd door Bosma, de ideoloog van de radicaal-rechtse PVV. De man met wie je altijd kunt lachen. Totdat het lachen je helemaal vergaat. Hij is de man die de term ‘kopvoddentaks’ bedacht (een belasting op het dragen van hoofddoeken door moslima’s). De man die de omstreden omvolkingstheorie aanhangt en verspreidt, een extreemrechtse complottheorie die stelt dat de Westerse inheemse bevolking zal worden vervangen door migranten van niet-Westerse culturen (met name moslims). Hij is ook degene die verantwoordelijk was voor de campagne ‘Minder-minder Marokkanen’. Voor die laatste uitspraak werd Geert Wilders door de rechter veroordeeld vanwege haatzaaien. 

Diezelfde Bosma is vanaf nu eerste vertegenwoordiger van het Nederlandse parlement, dat hij en zijn partijcollega’s eerder een ‘nepparlement’ noemden. Laat dat eens op je inwerken... Ik zie de lol er niet van in. De jofele Bosma is net als zijn politieke baas een wolf in schaapskleren. Ik vind het ontstellend dat hij ook door democraten in de Tweede Kamer moet zijn gekozen anders had hij geen meerderheid van de stemmen gekregen. Ik blog er al jaren over dat we alert moeten zijn op ondemocratische tendensen. Het lijkt tegen dovemansoren gezegd in Nederland. Woorden doen ertoe. Een partij als de PVV zoekt altijd een zondebok. Die ander heeft het altijd gedaan. Het uithollen van de democratie en het ondermijnen van de rechtstaat gaat heel geleidelijk. We zijn gewaarschuwd... 

Vaak kies ik tijdens verkiezingen op een vrouw. Telkens is er dan de hoop dat er eindelijk een vrouwelijke premier aan het roer komt te staan. Hoop doet leven. Nederland loopt op dit punt ver achter op Noord-Europese landen. Overigens werd de eerste vrouwelijke president al in 1960 verkozen in Sri Lanka (het vroegere Ceylon), Indira Ghandi kwam aan de macht in 1966 in India, Golda Meir deed dat in Israël in 1969, gevolgd door Eva Perón in Argentinië (1974). Dus waar blijft Nederland?! Anno 2023 zat er, wat mij betreft, geen premierskandidate bij. 

Dilan Yesilgöz, de nieuwe partijleider van de VVD sinds dit jaar, hoopte zelf wel de eerste vrouwelijke premier van het land te worden. De hele verkiezingscampagne leek daarop gericht. We zagen haar in een campagnefilmpje in een lange rij van mannelijke premiers als laatste opduiken. Het was wensdenken van haar kant, een droomscenario. Zelf zag ik het niet in haar. Te oppervlakkig, te opportunistisch, te lichtgewicht. 

Haar modus operandi tijdens de campagne vond ik dubieus: onwaarheden vertellen, politieke tegenstanders persoonlijk aanvallen (terwijl er onderling was afgesproken op de bal en niet op de speler te spelen), haar teksten stonden bol van de drogredeneringen. Hoe graag ik Nederland ook een vrouwelijke premier toewens, tijdens en direct na de verkiezingscampagne maate zij foute keuzen met verstrekkende gevolgen. Zo zette zij de deur open voor de radicaal-rechtse PVV en gaf een Judaskus aan collega en partijgenoot Van de Burg (Spreidingswet). Door een motie die zij indiende, werd een genomen politiek besluit op losse schroeven gezet en het werk van de Eerste Kamer belemmerd. Wat bovendien niet moet worden vergeten, is dat de VVD onder haar politieke leiding tien zetels verloor in de Tweede Kamer. (In de peilingen van nu verliest deze partij er nog eens zes.)

Geen droomscenario maar een nachtmerrie, voor deze partij en haar nieuwe leider. Een ogenschijnlijk intiem onderonsje met de aanstaande premier van Nederland (wensdenken van Wilders) verbijsterde mij en ook daarin bleek ik niet de enige. 's Lands prominentste cabaretier en columnist, Youp van 't Hek, wijdde er vorige week zijn column aan. Dit schreef hij onder andere:

‘De mooiste foto van de week is die van een hurkende Dilan Yesilgöz bij Geert. Of knielt ze? De foto is gemaakt in het Nederlandse nepparlement en je ziet een dromerig starende Dilan. Ze kijkt een beetje weg van een diep nadenkende Geert aan wie ze waarschijnlijk net een intrigerende vraag heeft gesteld. Of ze heeft hem iets spannends voorgelegd. Welke vraag? Die kan over veel kwesties gaan. 

[..] Of het echt een oliekoekendomme motie was om de Spreidingswet in de ijskast van de Eerste Kamer te leggen? Of er zo langzamerhand niet te veel ijskasten in Den Haag staan?

[..] Dan vraagt ze fluisterzacht en besmuikt of Geert haar eigenlijk ook een politiek onbenul vindt. “Eerlijk zeggen”, stamelt ze. Of hij in de roddelgangen ook gehoord heeft dat Klaas Dijkhoff gepolst is om binnenkort de partij te redden? Domweg omdat de VVD anders een splinter wordt. En wat ze met haar Turkse paspoort moet doen? In welke ijskast? Oh ja, of de grote Geert haar de omvolkingstheorie nog eens wil uitleggen? Of kan ze dat beter aan Martin vragen? 

[..] Nu zijn ze lekker met de informatie bezig en schijnen ze openlijk te steggelen over de grondwet. In een democratie steggelen over de grondwet. Een aan niemand uit te leggen situatie. Maar zelfs Omtzigt heeft er ogenschijnlijk geen moeite mee. Ondertussen gaat Wilders heerlijke kerstdagen tegemoet. Hij overweegt om de foto van Dilan en hemzelf als nieuwjaarskaart te gebruiken.’  

De avond van diezelfde dag was Yesilgöz wederom onderwerp van gesprek in het satirische tv-programma ‘Even tot hier’. Dat zegt mij genoeg. 

Zij is mede verantwoordelijk voor de verkeerde afslag die mijn Vaderland op politiek vlak dreigt te gaan nemen. Nederland is het eerste land in West-Europa waar een extreemrechtse regering aan de macht komt (als de PVV een regering weet te vormen). De gedachte dat er weldra mogelijk sprake is van een gloednieuwe VVD-partijleider vind ik wel toepasselijk voor Kerst. 

Hierdoor en vanwege veel ander gedoe besloot ik als blogger dit jaar geen Jaaroverzicht te schrijven, zoals te doen gebruikelijk. Ik heb er geen zin in, al was het niet bepaald een saai jaar. Hierbij alsnog een kleine greep uit die gebeurtenissen. 

De bloedige oorlog op Oekraïens grondgebied die voortduurt. Marokko, Turkije en Syrië werden getroffen door aardbevingen. Cycloon Freddy en storm Daniel brachten grote vernielingen aan in de wereld. Er begon weer een burgeroorlog in Soedan. Oxfam Novib berekende dat er dit jaar wereldwijd elke 2.5 dag een humanitaire ramp plaatsvond. Nederland kreeg te maken met enkele stuitende extreemrechtse gevallen van laserracisme. Hamas en Israël raakten in oorlog. Een recordaantal migranten verdronk op de Middellandse Zee bij de oversteek naar een beter leven. Een recordaantal van 110 miljoen personen zijn deze Kerst wereldwijd ontheemd. Het aantal legercoups in Afrika nam drastisch toe. Door een giga-vloedstroom in Libië verdwenen en verdrinken hele dorpen en honderden mensen. Er waren zeer dodelijke branden in Europa en op Hawaii. Er kwam een exodus op gang in de Kaukasus. De temperaturen in de wereld braken wederom records. Er vonden relatief meer groepsverkrachtingen en gevallen van femicide plaats in Spanje. De vooruitzichten voor de vogels van het boerenland in Nederland werden weer slechter. De situatie van nationale vogel de grutto holde verder achteruit. Het fenomeen graaiflatie deed zijn intrede in de supermarkten. Nieuwe politieke partij BBB werd de grootste partij in alle Nederlandse provincies (volgens hen is er is geen stikstofcrisis). Kabinet Rutte IV viel over de asielcrisis. Wilders‘ partij werd de grootste bij de Tweede Kamerverkiezingen. De crompouce werd een hit. Joost Klein gaat in 2024 naar het Eurovisie Songfestival namens Nederland.

Zeg nou zelf... 

Een groot aantal zeer gewaardeerde en bekende/beroemde personen overleed dit jaar: Erwin Olaf, Wim de Bie, Sinéad O’Connor, Clairy Polak, Christine McVie, Burt Bacharach, Astrud Gilberto, Tony Bennett, Jack Zonfrillo, Martin Amis, Tina Turner, Milan Kundera, Marga Minco, Cormac McCarthy, A.S. Byatt, Huub Oosterhuis, Wim Kayzer, Ryuichi Sakamoto, Ellen Jens, Harry de Winter, Fay Weldon, Beatrijs Ritsema, Cilly Dartel, Dame Edna, Burney Bos, Glenda Jackson, Linda van Dyck, Willem Nijholt, Meir Shalev, Paul van Vliet, Bokito (gorilla) en Salinero (Olympisch paard). En niet te vergeten: ons buurhondje Chilli wier natte snuit nog wekelijks wordt gemist. 

Dat alles neemt niet weg dat er ook goed nieuws was te melden. Er rijden dit jaar wereldwijd veel meer electrische auto’s rond dan in 2022 en ook de zonnepanelenmarkt groeide exponentieel dit jaar. De uitstoot van broeikasgassen daalde in Spanje naar een historisch laag niveau dankzij de opmars van hernieuwbare energie. In Nederland broedden er dit jaar meer kraanvogels dan ooit maar de vogelgriep greep daar tevens massaal om zich heen.

Donald Trump werd aangeklaagd. Finland en Zweden traden toe tot de NAVO. Mijn liefje en ik bleken behoorlijk hittefit te zijn deze zomer. Koning Willem-Alexander maakte excuses voor het slavernijverleden. De Surinaamse decembermoordenaar Desi Bouterse kreeg definitief 20 jaar celstraf opgelegd. Nederlanders konden een aantal avonden achtereen van schitterend Noorderlicht genieten. Jenni Hermoso rekende af met het Spaanse machismo in de voetbalwereld. Het botbreukje in de voet van mijn liefje genas. Pedro Sánchez mocht in Spanje opnieuw een regering vormen. De klimaattop in Dubai (COP28) kwam tot een slotakkoord dat enige hoop voor de toekomst biedt. In Colombia werd voor het eerst een bilaterale gynandromorfe groene suikervogel gespot. 

De belangrijkste reden om niet uitgebreid op 2023 terug te blikken is vooral van praktische aard. Tegen die tijd ben ik juuist bezig met nieuwe dingen ontdekken en met vooruitkijken. Mijn liefje en ik zitten dan al hoog en droog in Bogotá, de hoofdstad van Colombia. Het zomert daar.