Koning van de lucht

Het is deze week Nationale Vogelweek in Nederland en een blog van mijn hand mag dan ook niet ontbreken. Het is tevens Nationale Kijkerweek bij de Vogelbescherming; dat staat geheel in het teken van verrekijkers en telescopen. De vogelconcerten barstten hier deze week al vroeg los! Het is een week waarin een beetje vogelliefhebber de natuur in trekt. Je kunt je deze week aansluiten bij vogelexcursies die in talloze plaatsen wordt georganiseerd; soms geleid door bekende Nederlandse vogelaars zoals Arjan Dwarshuis, Camilla Dreef en Nico de Haan.

Mijn liefje kijkt door een verrekijker, ik via mijn cameralens. Sinds een kleine week horen we een nieuw vogelgeluid rondom het huis. Mijn liefje spotte een klein, geel luid zingend dotje op een Spaanse tv-antenne achter het huis. Ik haalde mijn telelens tevoorschijn en schoot een plaatje van de zingende vogel. Het blijkt te gaan om een sijs, een soort uit de vinkenfamilie. Dat kun je goed zien aan de snavel. Die is specifiek en stevig, zodat deze vogel gemakkelijk zaden uit hun zaaddozen kan halen. 

De sijs (serin in het Engels, volgens mijn DK Birds-vogelgids) is een permanente resident van Spanje; net als wij. Ik denk dat het een mannetje was, aan de kleur van de veren te zien. Het geluid dat het diertje maakt, wordt omschreven als kwikzilverig en dat vond ik een herkenbare omschrijving. Hij zingt in deze tijd van het jaar om een vrouwtje te verleiden. Er wordt doorgaans in mei gebroed dus dan moet hij wel opschieten met zijn verovering! In onze bougainvillea wordt thans door een mussenechtpaar hard gewerkt aan de bouw van een nest. We hebben al jarenlang een grote groep residente mussen in de tuin. BoWo is de pater familias. Al is hij de baas, wij noemen hem Bolletje Wol. Ze zitten graag in heggen of hagen. Als team zijn ze uitstekende insectenbestrijders (bladluizen, rupsen). Ze hebben het hier kennelijk naar hun zin; net als wij.

Nog niet zo lang geleden vonden we een kapot ei op de rand van een van de borders waarin zich een grote Stoute Jongens-boom bevindt. De Latijnse naam voor de struik is ‘duranta erecta’... misschien dat de Nederlandse naamgeving hiermee samenhangt?! Het is een struik maar in ons geval werd het een boom van minstens drie meter hoog van tenminste 20 jaar oud die groeit en bloeit als een dolle. We zijn er verguld mee. De bloemblaadjes zijn licht paars-violetblauw, groeien in trossen en zijn vergezeld van oranje bessen; die zijn overigens giftig voor dieren. Deze boom is tamelijk onderhoudsintensief maar is prachtig, een juweel in de tuin. We denken dat het een duivenei was dat uit een nest viel. We zijn niet erg verdrietig, ondanks dat we vogelliefhebbers zijn. Liever een broedende mus in de tuin dan een duif, om eerlijk te zijn. 

In de aanloop naar deze feestweek las ik een interessant artikel van de Wetenschapsredactie in de Volkskrant, over de zogenaamde ‘Egg Drop Challenge’. Scholieren uit diverse delen van de wereld moesten van de wetenschappers een manier vinden om een ei te laten vallen zonder het te breken. Ook Nederlandse scholieren waren bij de uitvoering van deze opdracht betrokken. Het werd door Nederlandse deskundigen betiteld als ‘een ontzettend leuk experiment’.

De uitkomst na 180 valexperimenten: een ei kun je -als het heel moet blijven- het best op zijn kant laten neerkomen. Deze uitkomst bleek het tegenovergestelde van wat AI-tools (als ChatGPT) en populair wetenschappelijke media vooraf stelden. Zij verkondigden dat een ei het sterkst is in verticale richting en dat je het dus juist het best op de punt kunt laten vallen. Maar de grote vraag was: is dat wel zo? 

Eieren blijken inderdaad stijver in verticale richting maar op de punt geven ze minder mee. Het is juist de stijfheid die het ei dan tegenwerkt bij het vallen. Dat het ei meer meegeeft op de zijkant, zorgt ervoor dat het meer kan vervormen om de klap op te vangen. Ongeveer zoals een stuiterbal gemakkelijker vervormt dan een koffiekopje. De belangrijkste les van dit experiment is echter dat je altijd vragen moet blijven stellen. 

Onze vrienden Paco & Rolando voeren in de afgelopen weken met hun motorboot naar het Hoge Noorden van Nederland, inclusief Waddeneilanden. Op de terugtocht naar het Westen, in de jachthaven van Makkum, troffen ze een Nederlandse vogelaar en zeearendkenner. De mannen meerden daar af en bleken rechtstreeks zich te hebben op een zeearendenpaar op een nest met twee jongen. De bofkonten! Rolando schatte terecht in dat wij in hun plaats lyrisch zouden zijn over zo’n toeval. De man in kwestie (zij vroegen zijn naam niet) filmt en fotografeert voor het programma Vroege Vogels. Na enig speurwerk van mijn kant blijkt het te gaan om de Fries Albert Draaijer uit Koudum. Deze 70-plusser volgt de zeearenden, de grootste arendsoort van Europa, in zijn woonomgeving al ruim zeven jaar op de voet. Hij noemt zeearenden ‘vliegende deuren’ vanwege hun enorme spanwijdte! Hun andere bijnaam is ‘koning van de lucht’. Afgelopen weekend was half vogelend Nederland aanwezig op de Waddeneilanden, voor het jaarlijkse Waddenvogelsfestival. Daar horen onze vrienden nog niet bij maar wij geven de hoop nog niet op! 

Deze vogelweek kan niet beter worden afgesloten dan met het NK Vogelfluiten, georganiseerd door mijn favoriete radio-programma Vroege Vogels. Dat kampioenschap wordt op 18 mei gehouden tijdens het radioprogramma (tussen 9:00 en 10:00 uur). Alhoewel ik zelf een aardig deuntje fluit (geleerd van mijn vader), doe ik niet mee. Anderen zijn er veel beter in. In een trailer hoorde ik al indrukwekkende imitaties. Vogelimitatoren uit het hele land doen mee. Hoofdprijs is de felbegeerde 'Gouden Luistervink'. De Stichting Luistervink Nederland is van mening dat je vogelkijken doet met je oren. Ik ben benieuwd wie deze prijs opeist. Vroege Vogels biedt al jarenlang een vogelzangcursus aan, geleid door twee kenners van vogelzang: Dick de Vos en Henk Meeuwsen. Die laatste heeft zijn achternaam mee, de eerste bepaald niet (in dit verband). 

Het onderhoudende natuurprogramma Vroege Vogels zoekt momenteel een nieuwe locatie om van daaruit te gaan uitzenden. Jarenlang deed men dat vanuit het Naardermeer (tussen Amsterdam en ‘t Gooi) maar men moest op zoek naar een andere locatie. Het gebied staat onder druk. Door aanhoudende droogte moet er veel inspanning worden verricht het oudste natuurmonument van Nederland voor de toekomst te behouden. De redactie zoekt nu naar de geschiktste plek voor de komende jaren. In de tussentijd wordt uitgezonden vanaf Mediapark Hilversum en dat is even wennen voor de redactie! Binnenkort zal de nieuwe locatie bekend worden gemaakt. 

In de uitzending van vorige weekend werd stilgestaan bij de stiekeme bezuiniging van kabinet-Schoof op het budget van de Nationale Parken van Nederland. Zonder overleg schrapte de regering bijna 24 miljoen euro op het huidige budget, zoals viel te lezen in de Voorjaarsnota. Die bezuining zal vooral natuureducatie treffen en de vrijwilligers die het verzorgen. Die scholing is vooral gericht op de Nederlandse jeugd. Deze geldstop is een misser van jewelste. 

Het is bizar dat het Rijk, samen met provincies en gemeenten onlangs nog een manifest opstelde over de 21 Nationale Parken die het land rijk is. Dit manifest is getiteld ‘Samen werken aan karakteristieke natuurgebieden’. Het doel hiervan was om de kwaliteit van de parken, een favoriete plek om gratis te recreëren voor menig Nederlander, in de komende jaren drastisch te verbeteren. En nu dit?! De inkt van het manifest was nog niet droog of men trok de handen er volledig vanaf... Tja.

De vogel in de header van deze blog is een zeearend in Friesland. De foto is genomen door Albert Draaijer.