Tamil County

Ik vermoedde het van te voren maar nu weet ik het (al): Sri Lanka is een zeer fotogeniek land. We zijn inmiddels vijf dagen op weg en hebben al veel afwisselends gezien: stads- en plattelandsleven, beach life, vogels, boeddhistische en hindoetempels, katholieke kerken en veel dieren. Het aantal foto’s loopt gestadig op. We waren op de plaats waar het wereldwijde boeddhisme begon (de koningsstad Anuradhapura), stonden voor de eeuwenoude boom waaronder Lord Buddha volgens de overlevering de verlichting bereikte, bezochten de grootste en de oudste hindoetempels van Sri Lanka (in Kalpitiya en Jaffna) alsook de grootste en oudste katholieke kerk van het land (Jaffna, begin 17de eeuw). Het lijkt wel een relireis?!

We sliepen in een halfopen hut aan zee waar we een lange strandwandeling maakten,  zwommen in een rustige Indische Oceaan en daar een grote, dode zeeschildpad aantroffen. De kraaien en honden lustten er pap van. Kasian. We hadden een hotelkamer met een buitenbadkamer waardoor we tijdens een nachtelijke stop door de muggen werden belaagd. In een stadspark keken we naar twee varanen op hun achterpoten alsof ze de tango dansten; het werd echter een gevecht op leven of dood. We passeerden geiten, koeien, straathonden en ezels op de grote weg. Boven onze hoofden cirkelden soms vier arenden tegelijkertijd, het aantal waadvogels op de foto zijn bijna niet meer te tellen. Op een later moment zal ik uitgebreider blogger over die beestenboel.

Het interessante Sri Lanka kreeg het in de loop van de tijd flink voor de kiezen. De vorige Singalese president maakte er, naar verluidt, een potje van. Twee van zijn broers werden na zijn verkiezing respectievelijk Minister van Defensie en van Economie, zijn zoon werd ongekwalificeerd de hoogste militair in het leger en zijn neef werd directeur van het internationale vliegveld. Dat geeft je te denken. De president knoopte tijdens zijn regeerperiode relaties aan met verkeerde landen waardoor het land op vele vlakken verder achterop raakte. Bovendien verdween heel veel geld in diepe familiezakken. Het land staat hoog op de internationale corruptie-index, twee plaatsen lager dan Indonesië.

We zitten thans in het uiterste noorden, in Jaffna. We zijn hier minder dan 40 kilometer verwijderd van Zuid-India. Mijn liefje vroeg gisteren aan de chauffeur of er een ferry-dienst bestaat tussen beide landen. Nee, dus. De relatie kan beter maar daaraan wordt door de nieuwe president gewerkt. In het restaurant troffen wij een Indiaas mannengezelschap aan. Zij aten allen met de vingers van hun rechterhand. Mijn liefje zag een van hen zijn klokkenspel recht leggen waarna hij ongegeneerd met diezelfde hand verder at, terwijl ikzelf een andere man in dat gezelschap zijn neus in zijn sari zag snuiten, zonder erbij te verblikken. Ik denk dus dat ik bij leven nooit dichter in de buurt van India zal komen in haar gezelschap. Nu zeg ik, ondanks mijn reislust, dat ik daarmee kan leven…

Jaffna was gedurende de 30-jarige burgeroorlog niet begaanbaar omdat de oorlog zich in volle hevigheid op Tamil-grondgebied afspeelde. Onderweg passeerden we het vredesmoment en in Jaffna zagen we de vernieling van soms heel dichtbij. Diezelfde president speelde een foute rol in die oorlog. Mannen met dat soort snorren moet je mijden! Het mooie van reizen onder lokale begeleiding is dat je veel komt te weten. Met chauffeur en gids Francis zijn we het stadium van terughoudendheid voorbij. Aanvankelijk keek hij de kat uit de boom bij zoiets gevoelig als een burgeroorlog maar inmiddels weten we veel meer over het dan toen we aan deze rondreis begonnen en dat is precies wat we willen.

Het zijn de Tamils die door elkaar opvolgende boeddhistische regeringen als ‘terroristen’ werden neergezet terwijl zij hun grond, religie, taal en cultuur beschermen. Begrijp mij niet verkeerd: de militante Tamil Tigers waren bepaald geen lieverdjes en veroorzaakten veel leed in het noorden en noord-oosten van het land. Sri Lanka is een boeddhistisch land en sommige partijpolitici zijn van mening dat de minderheden in het land, Tamils voorop, dat goed in hun oren moeten knopen. In de politiek is alleen plaats voor Singalezen (boeddhisten), zij hebben het hier voor het zeggen. Onderling kunnen mensen uit de minderheidsgroepen het goed met elkaar vinden: er wordt multi-culti getrouwd, buurten zijn eveneens gemengd. Het waren doorgaans ontwikkelde Tamils die zich het sterkst verzetten tegen het regeringsleger. Voor de goede orde: de Singalezen van Sri Lanka kwamen uit het noorden, de Tamils uit het zuiden van India. Er vielen tienduizenden doden, overigens ook aan Sinha-zijde. Complexe materie.

We spraken onderweg iemand met een Tamil-moeder en een Singalese vader wier Singa-echtgenoot deelnam aan de burgeroorlog. Na de vrede keerde hij ernstig beschadigd en ontregeld huiswaarts. Inmiddels scheidden ze omdat hij niet kan vergeten en zij niet kan leven met een man met een geweer naast zijn bed. De oorlog veroorzaakte door alle lagen van de bevolking diepe wonden die nog niet zijn geheeld, zoals het zich laat aanhoren. Door Tamilland reizend, zie ik met lede ogen aan dat er nog veel politieposten en grote militaire kampementen zijn. Soms om de kilometer. Ik kan mij voorstellen dat Tamils dat zeven jaar na de vrede, als uiterst provocerend ervaren.

Als je dan de uitleg over de nationale vlag leest, kan ik niet voorkomen dat mijn wenkbrauwen ver voorbij mijn haargrens schieten. Daar gaan we (van links naar rechts): de verticale oranje balk vertegenwoordigt de Tamils, de groene balk de moslims, de gele rand rondom vertegenwoordigt de andere minderheden in het land.

De twee voorpoten van de leeuw staan voor de puurheid in geldzaken, de blaadjes in de vier hoeken om de leeuw heen zijn van de Bo-boom en vertegenwoordigen het boedhisme en de invloed daarvan op de natie. Elk blad vertegenwoordigt een andere deugd: ‘kindness, friendliness, happiness & equanimity’. De donkerrode kleur vertegenwoordigt de overige religies. Tja.

Ook de tsunami van 2004 maakte veel slachtoffers in Sri Lanka. De vernietigende watermassa kwam van Sumatra in het oosten en veroorzaakte hier tienduizenden doden. Francis, wiens geboortegrond aan de oostkust ligt, verloor negen familieleden tijdens de ramp. Alleen het uiterste noorden waar we thans vertoeven, werd gespaard. Francis’ familie at jarenlang geen vis… Ik herinner mij het eerste bericht nog goed: mijn liefje en ik voeren op een Brits cruiseschip in Midden-Amerikaanse wateren, met veel Sri Lankaans personeel aan boord. De telefoonlijnen waren continu bezet omdat mensen contact probeerden te krijgen met het thuisfront. We gaan binnenkort een kerk bezichtigen die nog steeds onder de modder zit.

In Jaffna lijken mijn liefje en ik zelf bezienswaardigheden. Al menige keer waren we onderwerp van gesprek, van onderzoekende blikken en van uitgebreide selfiesessies van jongemannen. Vandaag op de verse groentemarkt werd ons enkele keren gevraagd waar we vandaan komen, gevolgd door een praatje. Het leek alsof men het leuk vond dat we uit Holland komen. Velen spreken hier uitsluitend Tamil, een enkeling spreekt Engels. Men is uiterst vriendelijk. Morgen is het hier Nationale Onafhankelijkheidsdag. Ik ben benieuwd wat we meemaken.