Translate

woensdag 6 mei 2015

Over rood marmer en gele vestjes

Terwijl gisteren in Nederland de 70ste bevrijdingsdag werd gevierd met hagelbuien, straffe regen en storm, maakten mijn liefje en ik in bermuda en korte mouwen een uitstapje naar de marmergroeve La Romana, in een dorpje met dezelfde naam. La Romana heeft 2.500 inwoners en ligt in het binnenland van de provincie Alicante, ten noordwesten van onze woonplaats aan de Costa Blanca, op circa vijf kwartier rijden. We reden door het mooie, glooiende wijngebied van Alicante.

De Nederlander Jan Keijzers was de excursieleider. We spraken af in een restaurant in de regio. Als beeldhouwer koopt hij al jarenlang marmer in de betreffende groeve. Dat contact stelde hem in staat in de loop van de jaren in deze kleine maar belangrijke groeve rondleidingen te organiseren. In de meeste groeven worden excursies met een bus georganiseerd; La Romana mochten we te voet verkennen, we konden het productieproces van zeer dichtbij aanschouwen. Wel met helm op en fluoriserende veiligheidsvesten aan.

Het marmer dat ter plekke wordt gewonnen, is van het type Alicante rojo, rood marmer met een witte ader erdoorheen. Het is een kwalitatief mooi, relatief schaars product. De meeste belangrijke Spaanse overheidsgebouwen zijn hiervan voorzien. Marmerwinning in deze regio bood ooit werkgelegenheid aan ruim 30.000 personen. In La Romana werken slechts vijf mannen die we allemaal persoonlijk ontmoetten. Stoere kerels die trots zijn op hun werk en bezoekers aan 'hun' groeve hartelijk verwelkomen.

Het is een eenvoudig maar indrukwekkend productieproces. Grote platen marmer van meters hoog en diep worden als dikke plakken van de berg gezaagd. Voor dat doel worden grote diamantzagen gebruikt. Als dat is gebeurd, wordt een hoge berg zand tegen de plaat aangeschoven die de val van de plak moet breken. Daarna wordt die plak in stukken gezaagd, tot marmerbrokken van 20.000 à 30.000 kilogram. Ook dat zagen we gebeuren: in vijf minuten tijd worden vier boren per keer van boven naar beneden door het marmer gejaagd. Daarna schuift de machine op om de volgende vier gaten te boren; totdat het bedoelde stuk los is (vandaar die  boorribbels). Daarna rijden grote trucks de marmerbrokken naar de opslag. Het is een productieproces dat letterlijk veel stof doet opwaaien. Eigen waterbekkens verschaffen het water dat hoognodig is om alle stof in de groeve neer te slaan en de temperatuur tijdens het zagen laag te houden. Als dat niet zou gebeuren, zouden de diamantzagen continu breken. Desalniettemin zat het zand na de excursie overal: in mijn haren, op mijn huid, in mijn neusgaten en oren.

De crisis in de bouw maakte een einde aan deze lucratieve business in dit deel van Spanje. Vroeger bestelden landen als China marmertegels in La Romana maar tegenwoordig wordt een massief stuk marmer geëxporteerd waarna gebruikers het materiaal in eigen land gebruiksklaar maken. De plaats Novelda ambieerde ooit het epicentrum van de winning van rode Alicante te worden. De crisis en andere veranderingen zetten een streep door die rekening. We bezochten het mooie kapelletje voor het eerst in 2003. Mijn liefje en ik zeiden toen dat als we ooit zouden trouwen, we het daar zouden doen. Het gebouw dat doet denken aan de Gaudí-stijl bestaat grotendeels uit het rode marmer van La Romana. Jan wist ons te vertellen dat de orgelpijpen nog steeds ontbreken, door geldgebrek. Hij vertelde ons eveneens dat recent een belangrijk subsidieproject in een regionale mijn stopte: men experimenteerde met nieuwe technologie waarmee men dwars door de marmerwand kan zien waar de kwaliteitsstukken zitten.

We mochten fossielen rapen maar de medewerkers van de marmergroeve deelden ze tevens uit. Ze stammen uit het geologische tijdperk Carboon (onderdeel van het Paleozoïcum), circa 300 miljoen jaren geleden. Het zeeniveau was toen relatief hoog en grote delen van het huidige Europa waren bedekt met moerassen. Daarin werden afgestorven plant- en boomresten opgeslagen die een groot deel van de tegenwoordige steenkoolvoorraden van Moedertje Aarde vormen; vandaar de naam. Tussen het rode marmer zie je dan ook hier en daar zwarte plekken. Die stukken zijn niet geschikt voor de verkoop. Op de plaats van deze marmergroeve was vroeger zee. Het merendeel van de fossielen die we daar aantroffen, bestond dan ook uit ammoniet en fossiele schelpen. Ammoniet is te herkennen als een opgerolde schelp met ramshoornpatroon; het is een onderklasse van de inktvis. Een fraaie collectie ging mee naar huis, ik was als een kind zo blij... Robert Luis Stevenson zei ooit: het is misschien een fortuinlijker lot om genoegen te beleven aan het verzamelen van schelpen dan om als miljonair geboren te zijn.” Schelpen verzamelen is de meest verfijnde kunst van Moeder Natuur!

In tegenstelling tot voorgaande excursies, maakte ik deze keer onderdeel uit van de achterhoede. Ik was de enige die het opmerkte. Het pad in de marmergroeve leidde namelijk omhoog en dat was en is een uitdaging voor mijn sneue heup. Het was bovendien modderig dus ik deed het rustig aan. Het bekijken van het hoger gelegen waterbekken liet ik om die reden aan mijn neus voorbijgaan. Ik concentreerde mij continu op mijn silly walk. Mijn liefje was heel tevreden. Ze zei mij dat ik liep als Anky van Grunsven. Ik wist precies wat zij bedoelde: als de paarden van Anky. Een piaf en paardendraf. De wandeling van twee uur hoefde ik niet te bezuren en dat is pure progressie!



Geen opmerkingen:

Een reactie posten