In refuse, reduce, reuse, recycle-modus

Het is vandaag World Environment Day, Wereld Milieudag. Deze dag, ook wel Eco Day genoemd, werd in 1974 uitgeroepen door de Verenigde Naties om mensen in de hele wereld bewust te maken van het belang van zorg voor natuur en milieu. De dag wordt inmiddels in 100 landen gevierd. Angola is dit jaar gastheer. Het lange tijd door burgeroorlog geteisterde west-Afrikaanse land heeft een lange kustlijn, uitgestrekte bossen en heel veel grasland. 's Lands inheemse dierenbestand bestaat onder andere uit leeuwen, mensapen en reuzensabelantilopes. Die antilopesoort komt alleen in Angola voor (zelfs nergens anders in een dierentuin), wordt ernstig bedreigd en staat op de rode lijst van de IUCN.

De laatste 100 exemplaren leven daar in twee gescheiden leefgebieden. In juli gaan Angolese rangers met helicopters op zoek naar meer dieren om te taggen. Ze worden verdoofd en daarna voorzien van een halsband die signalen uitzendt zodat men ze kan volgen en zo hopelijk kan beschermen tegen stropers. De eerste drie antilopes krijgen een naam die in de afgelopen weken door de WED-gemeenschap is gekozen. Mijn voorkeur ging uit naar ‘Milele’, een Kiswahili-woord dat ‘voor altijd’ betekent in de hoop dat het de dierensoort geluk brengt. De drie gekozen namen worden later vandaag bekendgemaakt tijdens festiviteiten in Luanda, hoofdstad van Angola.

Op deze dag staan natuur en milieu centraal; de wereldwijde acties zijn zeer divers. Er is veel dat je zelf kunt doen uit zorg voor de planeet; niet alleen vandaag. Alle beetjes helpen. Mijn liefje en ik scheiden plastic, glas en papier. Wij gebruiken eigen boodschappentassen en nemen andere acties om het gebruik van plastic te beperken. We zijn voorstanders van hergebruik en letten op ons energieverbuik. We eten bij voorkeur lokale producten, kiezen minstens tweemaal per week voor een vegetarische maaltijd, eten minstens twee keer per week duurzame vis, verspillen niet of nauwelijks en laten de auto enkele dagen per week staan. (Mijn liefje doucht korter en minder vaak dan ik.)

Ondanks al die oprechtheid en goedbedoelde acties vroeg ik mij in alle ernst af of dat alles voldoende is. Vooral reizen is enorm vervuilend. De CO₂-uitstoot van een gemiddelde vliegvakantie bedraagt 1.200 kilo. Onlangs las ik dat 's werelds grootste cruiseschip, vreemd genoeg de Harmony of the Seas genoemd, net zoveel CO₂ uitstoot op volle zee als 84.000 auto’s en net zoveel zwaveldioxide als 376 miljoen voertuigen. Duurzaam cruisen bestaat niet. 

Ik was nieuwsgierig naar de eigen carbon foot print, de som van alle uitstoot die samenhangt met de keuzes die ik in mijn huidige leven maak. Op de website van het Engelse WWF trof ik een enquête aan die mij duidelijkheid moest geven.  De vragen vielen in vier categorieën: voeding (10%), wonen/leven (20%), reizen (35%) en overig (5%). Tijdens het invullen begon het te dagen: niet alles wat mijn liefje en ik doen op het vlak van duurzaamheid en milieuzorg kwam terug in de enquête. Gezien het aandeel reizen wist ik bij voorbaat dat ik niet opperbest zou scoren. Het eindresultaat was ontluisterend…

Ik ben geen vegetariër of veganist. Regelmatig uit eten gaan leidt tot verspilling. Lokaal reis ik nooit met bus of trein dus dat leverde evenmin pluspunten op. Ik maak geen gebruik van zonne-energie alhoewel ik in een heel zonnig land leef. De recente aanschaf van een nieuwe wasmachine en koelkast -de meest energiezuinige in hun soort- scoorden tevens slecht. Het is echter vooral het regelmatige reizen over lange afstanden dat het beeld ernstig vervuilt. Kortom: ik doe niet genoeg, bij lange na niet. A guilty conscience is a curse for ever. 
Tijdens een recent etentje met vrienden Frans & Roland bracht ik het onderwerp ter sprake. Voor Frans was het duidelijk: de grootste dienst die ik Moedertje Aarde in mijn leven bewees, was kinderloos blijven. Schuldgevoel is onzin. De ironie wil dat we jaarlijks naar de andere kant van de wereldbol reizen om tijd door te brengen met onze Aziatische familie; twee jonge ouders en hun beide zonen. Tja.

Het Eco Day-thema van 2016 is Go Wild for Life, een gepassioneerde oproep tot het uitbannen van illegale handel in (wilde) dieren en dierlijke producten. Door die handel gaat de biodiversiteit van Moedertje Aarde naar de knoppen, worden landen van hun natuurlijke erfgoed ontdaan en sterven diersoorten uit. Het smokkelen en doden van dieren door de georganiseerde misdaad ondermijnt economieën en ecosystemen en houdt wereldwijde corruptie in stand. Die misdaden tegen dieren bedreigen vooral de olifant, neushoorn, tijger, gorilla en zeeschildpad. Olifanten, neushoorns en zeeschildpadden zag ik meermalen in hun natuurlijke habitat. Onvergetelijke momenten! De voetafdruk van een reislustige Hollandse mag dan niet schoon zijn, deze petitie tekende ik vol overtuiging.