Oktober borstkankermaand

Elk jaar sta ik als blogger stil bij het feit dat het weer de maand is van aandacht voor borstkanker. Mijn liefje maakte mij onlangs attent op een interview in de VROUW-sectie van De Telegraaf, in samenwerking met Pink Ribbon. Het ging om de impact die kanker heeft op een relatie en dit relaas betrof Boukje Vogel en haar vrouw Ellie Lust, de bekendste politiewoordvoerster van Nederland.

Zij groeiden meer naar elkaar toe nadat Vogel op 41-jarige leeftijd de diagnose borstkanker kreeg gesteld. Het stel was nog maar net getrouwd toen de tumor, met uitzaaiingen in de oksel, werd ontdekt. Lust ging mee naar elk ziekenhuisbezoek, zat er bovenop als een behandeling plaatsvond, wilde precies weten wat er gebeurde. In het begin van de behandeling hield ze bezoek aan huis zo veel mogelijk af. “Thuis en ziekenhuis, altijd met ons tweetjes.” Ze leerde in die periode dat ze kennelijk brede schouders heeft. Dat alles is zeer herkenbaar.

Lust zegt in dat interview dat ze blij was dat ze waren getrouwd. “Door de status van echtgenote werd ik volledig betrokken. Iedereen kan immers vriendin-van zijn. Nu zat ik daar als vrouw van Boukje. In voor- en tegenspoed, in ziekte en gezondheid.”

Op dat getrouwd zijn na, heeft hun verhaal vele raakvlakken met het onze. Nooit was er destijds (2009) voor mij als partner-van, een moment waarop ik niet werd betrokken bij de behandeling van haar borstkanker. Het Spaanse medische team trad ons altijd samen tegemoet. Wij ervoeren in die periode overigens dat niet iedereen vriend of vriendin-van kon zijn... sommige mensen wisten zich geen raad met de situatie. En we kennen stellen die uiteengingen door kanker bij een van hen.

In ons verband was er echter geen seconde van twijfel aan mijn onvoorwaardelijke steun aan haar. Borstkanker hadden we samen. Punt uit. Mijn liefje bezag haar ziekte als een project, ik stond geheel ten dienste van haar en haar project. “Samen rooien we het”, een uitdrukking die we sindsdien bezigen in huize Barefoot.

In de maand oktober wordt in Nederland ook aandacht gevraagd voor orgaandonatie. Het is sowieso een hot topic vanwege het voorstel voor een nieuwe donorwet van D66 dat inmiddels door de Tweede Kamer werd aangenomen maar nog door de Eerste Kamer moet worden beoordeeld. Als ook de Senaat vóór stemt, is iedereen in Nederland in principe donor tenzij je je ‘Nee’ formeel laat vastleggen in het Donorregister. Het is een situatie waarvoor mijn beste vriendin Nelly, die in 2009 overleed aan de gevolgen van ongeneeslijke longkanker, zich met hart en ziel inzette.

Als jong volwassene droeg ik een donorcodicil bij mij. Ik weet niet meer wanneer en hoe ik die precies kwijtraakte. Mijn liefje en ik wilden ons jaren geleden tijdens een eerdere Nederlandse donorcampagne opgeven als orgaandonoren maar dat kan niet als je in het buitenland woont. Onze organen gaan nu dus, in het beste geval, na onze dood naar iemand in Spanje. Ons tweede Vaderland is al 24 jaar achtereen donorland nummer 1 ter wereld! Cijfers van 2015 van de Organización Nacional de Trasplantes toonden een 10% toename ten opzichte van het voorgaande jaar. Het aantal donoren komt neer op 40 personen per miljoen inwoners. In Europa ligt het gemiddelde op 19.6 donoren per miljoen inwoners en in Amerika ligt dat op 26.6 donoren pmi. Het aantal transplantaties nam toe met 9.4% ten opzichte van 2014. Vanwege een goed geolied netwerk van deskundigen vonden gemiddeld 13 transplantaties per dag plaats, meer dan een per twee uur. Hoe genereus is dat?!

In Nederland gaven in 2015 slechts 265 personen organen en 1.727 weefsel, na hun dood. In datzelfde jaar ontvingen 2.370 mensen een orgaan, cornea of hartklep van een overleden donor. Dat lage aantal donoren in het Vaderland wordt (onder andere) toegeschreven aan ons calvinisme, de zuinigheid die in onze genen zit. Deze problematische situatie aan de zijde van orgaanontvangers zal drastisch verbeteren zodra het 3D-bioprinten een grote vlucht neemt. 

De Nederlandse donorcampagne is getiteld ‘Een leven redden? Je hebt het in je.’ Mooi gekozen, wat mij betreft. Onlangs zag ik het bijbehorende filmpje: een jonge vrouw duikt in een zwembad en maakt onder water een foto van haar twee leuke kinderen. Een vrouwenstem zegt dat ze nooit zoiets zou hebben kunnen doen als ze geen donorlong had ontvangen.

Dat beeld deed mij sterk terugdenken aan een project waaraan Nelly meewerkte in 2008, getiteld LONGstories. In het kader van dit project werd zij gekoppeld aan kunstenares Astrid Bussink. Het betrof films, schilderijen of andere kunstwerken die werden gemaakt naar aanleiding van een verhaal van een longkankerpatiënt. Bussink maakte 'Perpetuum Mobile' op basis van Nelly’s verhaal. Het gaat over de vervormde ervaring van tijd die deze afmattende ziekte veroorzaakt. De ene dag voelde ze zich gered, de volgende dag moest zij weer vrezen voor haar leven. Mijn liefje en ik maakten het van dichtbij mee. Wat vermeldenswaardig is, is dat Nelly zelf graag de hoofdrol in Bussink’s film had gespeeld (met nog slechts één -zieke- long!). Tja. Je kunt deze film met deze link nogmaals bekijken.