Geen zondagskind

September was een mooie maand met veel verjaardagen. Een aantal vrouwen in mijn vriendenkring, personen die mij dierbaar zijn, vierden hun geboortedag: mijn liefje, Joan, Emmy, Nelly (†) en Bernadette. I love them all!

Laatstgenoemde, leeftijdgenote, vriendin en reismaatje is vandaag aan de beurt.

Bernadette’s afgelopen levensjaar kende meer dieptepunten dan gebruikelijk en wenselijk. Haar sportieve en ondernemende jongste broer kreeg tijdens het strikken van zijn schoenveters een zeldzaam ruggenmerginfarct dat uitmondde in een dwarslaesie. Terwijl ik dit typ, voel ik dezelfde verbijstering als die ik voelde toen Bernadette het ons vertelde. Sindsdien zit Kees in een rolstoel. Na een intensief revalidatieproces pakte hij de draad van zijn nieuwe leven voortvarend op. Ik neem mijn pet diep voor hem af.

Op de tweede dag van haar ski-vakantie ging Bernadette zelf onderuit op een ijzig stuk piste waarna een binding niet losschoot. Gevolg: een finaal afgescheurde knieband. Saillant is dat zij na die val nog skiënd naar de voet van de berg afdaalde. Ook zij is een taaie! Zij moest nu zelf revalideren. Inmiddels spint en wandelt ze weer met plezier en zonder pijn maar voorzichtigheid blijft geboden.

Dat was nog niet alles.

Op een zondagavond in mei kwam ze thuis van een leuke Spaanse stedentrip met familie. De huissleutel zat nog maar net in het slot of ze hoorde gekletter. Bernadette woont in een statig pand in een fijne Haagse buurt; haar huis bestaat uit een souterrain met een daarboven gelegen woonlaag. Boven haar bevinden zich nog twee woonlagen die op dat moment werden verbouwd. Ze liep haar huis in en kon haar ogen niet geloven. Water stroomde langs de wanden, droop van het ornamentale plafond, kroonluchters waren vol als emmers, suitedeuren waren ernstig beschadigd, de parketvloer krulde om haar benen. Ze belde politie en brandweer, die de waterval van boven stopten.

In de dagen erna werd duidelijk dat een schilder de provisorische bouwkraan per ongeluk en ongemerkt had geopend bij het verlaten van het pand. Toen Bernadette ons dit berichtte, had ze nog geen traan gelaten; aanvankelijk overheerste woede. We zijn inmiddels maanden verder maar de zaak is nog niet erg opgeschoten. De inboedel die was te redden, werd elders opgeslagen. Zelf woont ze sindsdien tijdelijk in een appartement van de bovenbuurman (wiens woningen werden verbouwd).

De betrokken verzekeraars wilden eerst onderzoek doen naar de kraan om te weten wie aansprakelijk moest worden gesteld maar niemand stak een hand uit. Als de gedupeerde niet zelf overal achteraan had gezeten, was er nóg minder gebeurd. Op haar initiatief ligt er nu een plan van aanpak voor het herstel maar wie aansprakelijk is en wanneer het werk is gedaan, is nog onduidelijk. Bernadette houdt de moed erin, positiva als ze is. Desalniettemin verwacht ze kerst niet in eigen huis te zullen vieren.

De volgende portie pech voltrok zich aan het begin van deze maand. Bernadette ging op zondagochtend sporten (weer zondag?!) en -praktisch en efficiënt als ze is- liep ze met sporttas en afvalzak naar de ondergrondse vuilcontainer om de hoek. Het liep niet  zoals gepland: de sporttas kwam als eerste in de container terecht. In die tas zaten haar privé- en werktelefoon, portemonnee met cash, bankpas, creditcards, rijbewijs, vervoerskaarten, kentekenbewijs en sportkleding. Terwijl de klep sloot, realiseerde ze zich haar fout. Vervolgens rende ze naar huis terug om een rol calamiteitentape te halen (die had ze nog liggen…). Ze plakte de container vakkundig af en hoopte dat mede-buurtbewoners dat zo zouden laten. Daarna belde ze het spoednummer van de gemeente.

De procedure is in zo’n geval dat de container in een speciale vrachtwagen wordt opgehaald, dan op een separaat terrein wordt geleegd waarna de gedupeerde de eigen tas uit de berg afval mag vissen. Niet op haar beste pumps maar wel op eigen kosten. De persoon aan de telefoon wist nog te melden dat het een dure grap zou worden.

Op zijn vroegst zou ze haar spullen terugkrijgen op de woensdag erna. “Maandag en dinsdag zijn hier altijd retedruk, mevrouwtje”. Aldus Dennis van de Planning. 

Het werd nog spannend want het KNMI gaf voor die ochtend code oranje af. Vanwege de storm mochten vrachtwagens niet op pad, een zwiepende container was helemaal uit den boze. Welnu, het zat een keertje mee. Woensdagavond was Bernadette inderdaad weer onder de appende mensen. Niet alles uit de tas werd behouden; aan sommige spullen zat een luchtje.

Lieverd, wij wensen jou een nieuw levensjaar toe met uitsluitend hoogtepunten en nul dieptepunten. Zero, zilch, zip, nada, noppes. Er zitten welgeteld 53 zondagen in het nieuwe jaar, te beginnen die van morgen, dus… opgepast! (Ook al staat zo’n veiligheidspak je schattig.) Het volledige personeel van de Haagse Afvalverwerking feliciteert jou vandaag ook.

Miss who was

26 september is de geboortedag van mijn vriendin Nelly die in 2009 op 48-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van ongeneeslijke longkanker. Dat onthutsende bericht kreeg zij in november 2005. Ik mis haar nog elke dag. Al is ze er niet meer om deze dag mee te vieren (wat Nelly als geen ander kon), vandaag heffen we het glas op haar.

I’m sitting and I'm thinking
every moment of today
missing you, my friend
only wishing I could say:
Happy Birthday! once again
as I had for many years.
But now it’s sent to heaven
while I cry so many tears.

You were a woman of many talents,
you could draw anyone with ease.
You created and the end result
was a gift so sure to please.

You aimed for true perfection
anything less just would not do.
Any mistakes would need correction
needed or not, but that was you.

So many years of fun times
I can not believe they now are gone.
I miss you more than words can say
thought your legacy still lives on.

I miss your smile, I miss your ways…
a heart of gold beneath the haze.
I hope you know how thankful
I was to have you there for me.
Always opening your home and heart
a true friend you would always be.

So today, let me say Happy Birthday
with sadness but little regret
to let you know I miss who was:
one of the greatest girls I ever met.

Dee Corpolongo (hedendaagse Amerikaanse dichteres)

Schokken

Gisteren vierden mijn liefje en ik de 28.7 op de schaal van Richter. Op 24 februari 1989 ontmoetten wij elkaar en sindsdien vieren wij elke 24e, niet alleen in februari maar in elke maand. Niet iedere 24e is even feestelijk maar we staan altijd stil bij dat moment. We lunchten bij Chiringuito Ramón en doken daarna in een heerlijke zee die nog circa 25 graden warm is. Dat vind ik misschien wel het allermooiste van onze nieuwe woonomgeving: dat ik te voet naar zee kan.

Bijna viel er niets te vieren… ik overleefde een stroomstoot van 220 Volt. Dat kwam zo. Emmy & Hugo hebben al jarenlang een bijzonder schilderij op hun Spaanse terras hangen. Het is pure kitsch met hoofdletter K: je hoort en ziet een waterval stromen, een kakafonie van dierengeluiden is te horen, bonte kleuren spatten uit de zware lijst. Dat kregen zij ooit kado van de Afrikaanse vrouw die hun huis in Nederland schoonhoudt. Ik merkte in de loop van de jaren op dat ik het schilderij wel wilde overnemen als zij er genoeg van hadden. Vorige week kwam een Whatsapp met een dergelijke strekking binnen dus wij haalden het gevaarte op. Hugo zei mij nog wel dat de stekker, die los zat, te strak in het stopcontact zit. (Voel je 'm aankomen?)

Ik probeerde het schilderij uit en stak de kapotte stekker in het stopcontact. Daarna zou ik de stekker  vervangen. Geluid en licht waren intact; mooi zo. Toen ik die stekker uit het stopcontact wilde verwijderen, lukte dat niet 1-2-3. Na nog een poging raakte mijn vingers kennelijk het binnenwerk en stond ik kortstondig op tilt. Eigen schuld, dikke bult. Blond-blond-blond! Met een zere vinger en een wit uitgeslagen hand ging ik op de bank liggen om bij te komen en riep mijn liefje die op het terras zat. Zij vertelde later dat ik lijkbleek zag. Het was een beetje eng maar het liep goed af. Zij stond erop dat de kitsch per direct het huis verliet. Binnen een uur was het schilderij weg bij de afvalcontainer. Iemand anders gaat nu met de schetterende olifanten aan de haal. Tja.

Ook op Bali beleven mensen momenteel spannende tijden. Gunung Agung, de vulkaan en hoogste berg van het godeneiland (ruim 3.000 meter hoog) roert zich weer. Langzaam wordt de vulkaan wakker. In het weekend meldde het Indonesische persbureau dat er in zes uur tijd 300 trillingen waren te voelen. Een radius van 12 kilometer om de vulkaan heen, is inmiddels als gevarenzone bestempeld. In dat gebied wonen tienduizenden Balinezen; hun evacuatie is begonnen. Er hangt nu witte rook boven de krater. Slangen en andere reptielen maakten zich reeds uit de voeten dus de uitbarsting kan elk moment worden verwacht. Wij Whatsappten met Elsa om te vragen of zij last hadden van die schokken. Gelukkig niet.

Het vliegveld van Denpasar is nog niet gesloten maar bij de eerste as zal dat wel het geval zijn. Er zijn negen alternatieve luchthavens in de regio aangewezen om vluchten om te leiden. In Australië breekt op dit moment de voorjaarsvakantie aan. Bali is, na Nieuw-Zeeland, de favoriete reisbestemming voor Ozzies. Tot voor kort was er geen sprake van een negatief reisadvies vanuit hun regering maar dat veranderde in het weekend.

De laatste keer dat Gunung Agung, de heiligste berg van Bali, tot uitbarsting kwam, was in 1964 na een rustpauze van 120 jaar. Naar schatting kwamen destijds 1600 mensen om, bijna 100.000 personen werden dakloos. Kasian. Sommigen die de berg als hun geboortegrond hebben, willen ‘hun’ berg en ‘hun’ goden niet verlaten. Mensen slapen met hun hoofd in de richting van de berg. Men kan erg bijgelovig zijn: een eruptie wordt gezien als het ongenoegen dat de goden spuien... 

Het heeft iets spookachtigs om naar zo’n uitbarsting toe te leven, ook als buitenstaander.

Indonesië is niet alleen de Gordel van Smaragd, het ligt aan de Ring van Vuur, de gordel van vulkanen die regelmatig wordt getroffen door aardbevingen en tsunami’s. De eerste keer dat wij Bali bezochten (2005), maakten we met een gids een tour naar berg Agung. Toen wij later zelf in het Hoge Noorden van het eiland woonden, maakten we enkele kleine bevingen mee. Ze staan nog stuk voor stuk op mijn netvlies. Eentje is altijd de sterkste; van die keer herinner ik mij het verlies van evenwicht en het water dat over de randen van het zwembad klotste. Het was een beetje eng maar het liep goed af. Het is een wonder dat er geen scheuren in het bad ontstonden. Ook dat overleefden we. Ik volg het nieuws op de voet en hoop dat de schade beperkt blijft.

Tja, wat gebeurde er precies?

Onlangs las ik het boek van Hillary Rodham Clinton, getiteld ‘What Happened’. De professionele pers had kritiek op het werk maar dat weerhield mij er niet van het te lezen. Integendeel. Het grootste punt van kritiek is dat de auteur niet kritisch genoeg zou zijn over haar eigen rol in de mislukte greep naar het presidentschap. Daar heeft men wellicht een punt maar er zijn genoeg passages in het boek waarin ze zegt dat ze dingen anders had moeten doen. Tijdens lezing van het boek maakte ik veel aantekeningen omdat het saillante details waren, haar woorden mij raakten of ontroerden, een uitspraak, statistiek of tekstregel mogelijk materiaal voor eigen blogs zou kunnen zijn.

In het begin van het boek verklaart Hillary haar verlies met deze woorden: “Maybe it’s because I’m a woman, and we’re not used to women running for President. Maybe it’s because my style of leadership didn’t fit the times. Maybe it’s because I never explained myself as bluntly as this.”

Dat is waar maar zeker niet de volledige verklaring. Ze had onder andere last van het feit dat concurrent Bernie Sanders (mede-Democraat) heel lang doorging met zijn eigen campagne waardoor Democraten niet één front vormde. Door Trumps manier van campagne voeren was er te weinig aandacht voor de inhoud van haar verkiezingsprogramma. In de loop der jaren verslechterde de verhouding tussen Clinton en de politieke pers waardoor zij steeds meer op haar hoede raakte wat tot nog meer kritiek leidde van hun kant. Een onderzoek door een gerespecteerd bureau toonde aan dat 62% van de persuitingen tijdens Clinton’s campagne negatief was (en 38% positief). Dan was er de Russische inmenging in de Amerikaanse campagnes; Poetin had een hekel aan Clinton, Trump was een vriend die diens macht en mannelijkheid verheerlijkte.

De kwestie van zakelijke mails op een privé-server en een privé-mailadres voor zakelijke gebruik als minister van Buitenlandse Zaken schaadde haar kandidatuur eveneens. De daaraan gerelateerde dramatische interventie door voormalig FBI-directeur Comey vlak voor verkiezingsdag (28 oktober) was hoogstwaarschijnlijk de nekslag voor haar.

Hoe het ook zij, dit is wat ze zegt in haar boek “you can blame anything you want, but I was the candidate. It was my campaign. Those were my decisions.”

Ze beschrijft haar tekortkomingen en de vergissingen (o.a. haar hechte relatie met Wall Street, na de financiële crisis), hoe ze tegenstanders onderschatte, wat haar koppigheid soms teweegbracht, hoe ze spijt heeft van sommige uitspraken tijdens de campagne.

Foto: Jamal Wilson (Getty Images)

Ze beschrijft zichzelf als dochter, vriendin, baas, collega, echtgenote, moeder en grootmoeder. Ze deelt af en toe een roddel met de lezer, maakt grapjes over haar haar, make-up, haar broekpakken (Pant Suit Nation!), hoe ze meerijdt in de auto als ze achterin zit (ze rijdt geen auto sinds 1996), haar favoriete Chardonnay en het belang van lekker eten, en veel meer. Als de gezonde Quest-repen te koud waren, ging ze erop zitten… Zie je het voor je?! Misschien had ze de grappige en warme kanten van zichzelf meer moeten tonen tijdens de verkiezingscampagne.

Ze doet aan yoga en beschrijft oefeningen (soms hilarisch), houdt van de literaire thrillers van Louise Penny, Jacqueline Winspear en Donna Leon. Ik ken het werk van deze Amerikaanse schrijfsters en was verrast dat ook Hillary ervan kan genieten. Bill, Chelsea, haar twee kleinkinderen en haar moeder Dorothy komen regelmatig langs in het boek, net als het goede werk dat de Clinton Foundation doet in de wereld. Ze schrijft uitgebreid over suffragettes en vrouwenstemrecht, over seksisme en vrouwenhaat in Amerika en in de Amerikaanse politiek. Over Russische hacks en de banden van Trump & Co met Rusland, cyberoorlogvoering, de War on Truth, de rol van Wikileaks, nepnieuws en Alt-Right. Al met al heel interessante, bij tijd en wijle intense leeskost.

De jonge Hillary was een van slechts 27 vrouwelijke studenten aan de Rechtenfaculteit van Yale, de eerste vrouwelijke partner van het meest prestigieuze advocatenkantoor van Arkansas, de eerste vrouwelijke president van de Legal Services Corporation – een non-profit organisatie die rechtshulp biedt aan minder bedeelden, de eerste die op het wereldpodium verklaarde dat mensenrechten vrouwenrechten zijn (en vice-versa), de eerste First Lady die werd gekozen in het  Openbaar Bestuur, de eerste vrouwelijke senator voor New York en de eerste genomineerde vrouw voor het presidentschap. Een beter leven voor kinderen en families was de sterkste drijfveer in haar politieke loopbaan.

Als er één ding voor mij als een paal boven water staat, is dat deze gedreven, gepassioneerde Democraat met campagne-leus Stronger Together en een progressieve agenda op 8 november 2016 de verkiezing had moeten winnen! Niet alleen omdat het tijd was voor een vrouw als president; vooral vanwege haar uitgebreide politieke ervaring, haar visie, normen en waarden, grote dossierkennis, haar Democratische hart dat in mijn ogen voor de juiste dingen klopt. Haar team was deskundig en toegewijd, haar achterban loyaal en fanatiek. Clinton‘s campagne kende drie miljoen donoren, vrouwen waren in de meerderheid – voor de eerste keer in de geschiedenis.

Toch ging het mis, met name in de week voor verkiezingsdag. 77.744 stemmen beslisten de uitslag terwijl 136 miljoen mensen naar de stembus gingen. Als 40.000 personen in Wisconsin, Michigan en Pennsylvia anders hadden gestemd, had Hillary gewonnen. Ik liet die cijfers op mij inwerken... maar ja, dat is nu eenmaal het Amerikaanse kiesstelsel met een Electoral College. Ze is trots op het feit dat ze de popular vote won met 3 miljoen meer stemmen dan Trump. Dat verlies doet echter nog steeds pijn; bij haar en bij mij.

Hillary Rodham Clinton mag terugkijken op een indrukwekkende carrière met veel successen. Ze is nog niet klaar al zullen we haar niet meer terugzien als kandidaat in een politieke race. Ik denk dat ik nog ga meemaken dat Amerika een vrouw als president krijgt. ‘What Happened’ is een interessant, goed geschreven boek. Zeer lezenswaardig voor iemand met politieke interesse. Ik heb er intens van genoten. Een absolute aanrader.

De Verenigde Staten en de wereld zitten nu opgezadeld met Donald Trump. Hoe lang nog? We zullen zien, het onderzoek naar zijn banden met Rusland breidt gestadig uit.

Op mijn radar

Afgelopen weekend vond de uitreiking van de Emmy Awards plaats in de Verenigde Staten. Het was een bijzondere jaargang, wat mij betreft. Donald Trump won -eindelijk- een Emmy, al was het niet in eigen persoon. Het was de nep-Donald, in de persoon van komiek Alec Baldwin, die er met de prestigieuze prijs vandoor ging! Hij is de geslaagde Trump-imitator in de comedy-show Saturday Night Life.

Het nieuwe SNL-seizoen begint op 30 september en hij zal weer als Trump van de partij te zijn. Ik kijk uit naar de YouTube-feestjes. In een recent interview met Ellen DeGeneres vertelde Baldwin dat er begin oktober een satirisch boek uitkomt dat hij schreef als Donald Trump, getiteld ‘You Can’t Spell America Without Me’. Het is een co-productie met de Amerikaanse schrijver en radiopresentator Kurt Andersen. Hoe komen ze erop?!

Kevin Spacey en Robin Wright, president Frank Underwood en echtgenote Claire van de serie House of Cards, zaten ook in de zaal. Ze werden tot nu toe elk jaar genomineerd maar wonnen tot dusver geen Emmys (wel Golden Globes). Seizoen 4 is bijna afgelopen, de trailer van seizoen 5 heb ik al gezien. Trump & Co zijn vreemd en eng, maar de Underwoods kunnen er ook wat van!

Nee, dan Hillary. Momenteel lees ik het boek ‘What Happened’ van Hillary Rodham Clinton dat net uitkwam. Ik vind het nóg jammerder dan ik het al vond dat zij geen president werd; dat was een van mijn eerste gedachten tijdens lezing. Het is in meer opzichten een heel ander werk dan haar vorige autobiografieën maar daarover ga ik binnenkort een separate blog schrijven. (Dat verdient ze.)

Wat ook bijzonder was aan de uitreiking van de Emmy Awards is dat Lena Waithe de eerste zwarte, vrouwelijke schrijver van comedy werd die de prijs in ontvangst nam. Met komiek en schrijver Anziz Ansari (van het 2015-boek ‘Modern Romance’), schreeft ze de episode ‘Thanksgiving’ voor de Netflix-serie Master of None; ze speelt er ook zelf in. “It’s very black. It’s very female. It’s really gay” zei ze over deze episode. Ik ga het op Netflix terugkijken. Waithe kwam het podium op in een vrouwensmoking en hield een gedenkwaardige toespraak waarin ze allereerst haar moeder en liefje bedankte. Vervolgens richtte ze zich tot haar LGBQTIA-familie:

“I see each and every one of you. The things that make us different, those are our superpowers. Every day when you walk out the door and put on your imaginary cape and go out there and conquer the world . . . because the world would not be as beautiful as it is if we weren't in it. [..] And for everybody that showed us so much love of this episode: thank you for embracing a little Indian boy from South Carolina and a little queer black girl from the South Side of Chicago.”

Kennelijk loop ik achter met mijn LGBT-label; ik mis een paar letters! Wat mij tevens opviel was dat Waithe zichzelf ‘queer’ noemt. Haar acroniem LGBQTIA omarmt de volgende groepen: lesbian, gay, bisexual, queer, transgender/transsexual, intersexual, asexual.

Foto: Kirk McKoy

De Q van Queer. Ik dacht eerlijk gezegd dat queer en gay hetzelfde aanduiden. Queer in de betekenis van ‘vreemd’ had vroeger een negatieve connotatie dus dat werd om die reden niet gebruikt om homoseksuelen aan te duiden. Dacht ik. Het blijkt weer in zwang te zijn. Queer duidt in essentie op iemand die niet hetero is, terwijl gay iemand aanduidt die zich voelt aangetrokken tot een person van hetzelfde geslacht. Het woord queer is meer ambigue dan homo en daarom neemt een jongere generatie het kennelijk weer in de mond. Op Google constateerde ik wel iets opmerkelijks. Ik typte in “the most famous queer person?” en er kwamen uitsluitend zoekresultaten met gay personen tevoorschijn. Ik ben dus niet de enige die de Q niet op de radar heeft staan.

Foto: Ed Kevishe

De I van Intersexual. Die letter had ik al eerder aan mijn LGBT-familienaam moeten toevoegen want er zijn nu eenmaal mensen die zowel vrouwelijke als mannelijke eigenschappen hebben. (Dat zou zomaar ook op mij kunnen slaan...) Bij sommigen gaat het een stap verder, bij hen is sprake van puur fysieke verschijnselen. Het 29-jarige Belgische model Hanne Gaby Odiele (Marc Jacobs, Prada, Chanel) vertelde eerder dit jaar in een Vogue-interview dat zij werd geboren met het androgyn insensitive syndrome (AIS), een genetisch defect dat ervoor zorgt dat -in haar geval- mannelijke hormonen hun werk gedeeltelijk maar niet volledig doen. Een soort hermafrodiet. Een interseksueel mens kan ook worden geboren met een onvolgroeid mannelijk of vrouwelijk geslacht.

De A van Asexual. Deze letter heeft betrekking op personen die geen seksuele gevoelens of verlangens kennen. (Het is niet hetzelfde als celibatair leven. In dat geval zie je vrijwillig af van seksuele activiteiten.) Het hoeft niet zo te zijn dat aseksuele mensen bang zijn voor intimiteit, sommigen hebben seks. Er zijn meer manieren om het te definiëren. 

Hoe het ook zij: welcome to the Family.

Over junk food

Foto: Geoff Johnson (voor POLITICO)

Afgelopen week las ik een interessant artikel in POLITICO, getiteld ‘The great nutrient collapse’. Het gaat over klimaatverandering en de gevolgen voor onze voeding. De openingszin luidde: “The atmosphere is literally changing the food we eat, for the worse. And almost nobody is paying attention.” Dat trok mijn aandacht.

Het gaat over de onderzoeken van wetenschapper Irakli Loladze. Hij is wiskundige van opleiding maar deed zijn doctoraalstudie in een Amerikaans laboratorium voor biologie. Daar stuitte hij op een puzzel die zijn leven zou veranderen. Mede-wetenschappers van datzelfde lab vertelden hem over een mysterieuze ontdekking bij zoo-plankton. Algen, het voedsel voor zoo-plankton, gingen sneller groeien toen ze met meer licht werden beschenen. Meer groei zou tot meer voedsel moeten leiden. Het plankton overleefde echter niet of slechts moeizaam. Wat bleek? Die algen groeiden inderdaad sneller maar ze bleken ineens veel minder voedingsstoffen te bevatten. Zo maakten wetenschappers onbedoeld junk food van algen.

Dat zette Loladze aan het denken: hoe ver zouden de bevindingen strekken? Zouden ze ook van toepassing zijn op gras en koeien? Op rijst en mensen? Wat zou dat betekenen voor planten die de mens eet?

Zijn eerste paper over dit onderwerp publiceerde hij in 2000. Daarvoor las hij alles over het stijgende CO₂-niveau in de atmosfeer en de gevolgen voor de natuur. Elk boomblad en elke grasspriet maakte meer suikers aan als het kooldioxideniveau steeg. Onderzoek naar de gevolgen voor de kwaliteit van planten die mensen eten, ontbrak evenwel. Algemeen landbouwkundig onderzoek toonde al wel aan dat groenten en fruit in de afgelopen 50 à 70 jaar minder voedzaam werden; het percentage mineralen, vitaminen en proteïne nam af.

Als postdoc-student aan Princeton University publiceerde hij in 2002 een paper getiteld ‘Trends in Ecology and Evolution’ waarmee hij de eerste wetenschapper werd die een verband legde tussen stijging van het CO_2-niveau, de kwaliteit van planten en de invloed op menselijke voeding. Stijgend CO₂-niveau spoort fotosynthese aan waardoor planten sneller groeien maar dat brengt tevens meer kooldioxide met zich mee dat ten koste gaat van de productie van proteïne, ijzer en zink in planten.

Hij luidde de noodklok maar bleek een roepende in de woestijn. Hij had moeite fondsen te werven voor nader onderzoek omdat biologen zijn onderzoeksresultaten te wiskundig en wiskundigen ze te zeer biologie-gerelateerd vonden. Zijn rapport en de bevindingen dreigden tussen wal en schip te geraken. Gelukkig vond zijn werk weerklank.

Deze zomer publiceerde een groep wetenschappers de eerste studie die tracht te schatten wat deze ontdekkingen betekenen voor de wereldbevolking. Planten zijn een cruciale bron van proteïne in ontwikkelingslanden. In 2050 zouden weleens 150 miljoen mensen aan een tekort aan proteïne kunnen lijden. Een gebrek aan zink, de belangrijke stof voor de gezondheid van moeders en zuigelingen, zou risico’s voor 138 miljoen mensen met zich meebrengen. Een miljard moeders en 354 miljoen kinderen kunnen tegen die tijd lijden aan bloedarmoede vanwege een tekort aan ijzer in hun voeding. Er zijn (nog) geen specifieke projecties gedaan voor de Verenigde Staten maar wetenschappers verwachten dat de toename van suikers in planten zal leiden tot een nóg hoger aantal Amerikanen met obesitas en hart- en vaatziekten.

Loladze zelf toonde in bijna 130 plantenvariëteiten en meer dan 15.000 monsters uit proeven in de laatste 30 jaar aan, dat de concentratie van mineralen als calcium, magnesium, potassium, zink en ijzer met gemiddeld 8% afnam. Net als het verloop bij algen worden planten langzaamaan junk food. Wat dat voor de mensheid gaat betekenen, begrijpt men nog nauwelijks. Ik word er niet vrolijk van maar meten is weten. Er zijn nog veel vragen, er moet nog veel worden onderzocht. Loladze geeft niet op.

Sinds Masterchef Australia 2017 weer op de Nederlandse tv is te zien, nam ik mij voor regelmatig te bloggen over het kookprogramma. Afgelopen week stond in het teken van thuis koken, eenvoudig koken zonder speciale keukenmachines. Vooral  de opdracht om de beste chips & dips te maken, vond ik vermakelijk. Mijn liefje begint nog steeds te kwijlen als zij praat over de patat van Gijsje (Tilburg). Als kind kocht ze daar een zakje friet voor 25 cent, inclusief klodder zelfgemaakte mayo. Mijn schoonmoeder Johanna maakte zelf ook heerlijke dubbel gefrituurde frietjes.

De kandidaten met Aziatische roots bleken de meeste moeite met de opdracht te hebben. Welke aardappel kies je? Michelle van Indonesische afkomst wist niet dat je aardappelschijfjes eerst moet koken alvorens ze verder te verwerken. Kun je ook lekkere friet maken met zoete aardappel en polenta? (Ja.) Sommige kandidaten maakten frieten in een pan op het fornuis, anderen in de oven en in de frituurpan. Frieten werden eenmaal, tweemaal en zelfs driemaal gebakken. Begeleidende sauzen waren chili-mayo, zelfgemaakte whiskey- en barbecuesaus, aïoli van geroosterde knoflook. Yumm! Kandidaat Jess liet zich deze week van haar creatiefste kant zien. Brit Arum maakte wat mij betreft de mooiste frietjes. Aziatische Sarah profileerde zich als een alleskunner. Zij staan momenteel op mijn radar, al heb ik nog geen favoriet.

Lief en leed

De verjaardag van mijn liefje werd een overwegend gezellige happening. De dag begon heel vroeg en eindigde na middernacht. 's Ochtends stond een Skype-sessie met Bali gepland. Toen de camera aanfloepte, verscheen een rijkversierde chocoladetaart met kaarsjes in beeld, weldra gevolgd door gezang uit vier kelen. We bliezen de kaarsjes aan beide kanten van de lijn uit. Mijn liefje kreeg regelmatig een taartpunt aangeboden door bruine chocoladeplakhandjes. Het was goed zo, zij moeten er nog van groeien!

Yuda wilde zijn nieuwe badmuts showen maar dat viel niet mee met droge haren. Het werd een hilarische vertoning. Het siliconen flubberding werkte niet mee. In het zwembad is de muts een must. Ruim een maand is hij nu lid van een plaatselijke zwemclub. Hij traint vijf dagen per week voor een wedstrijd die in november wordt gehouden. Naar aanleiding van het advies van zijn zwemcoach gaat hij aan de match meedoen met schoolslag; hij deed de slag voor. Yuda wordt steeds grappiger: hij trok zijn poloshirt voor de camera omhoog en riep: “Sixpack!” We gaan het zien. Het lijkt erop dat zijn armen wel al meer spieren vertonen. Wij adviseerden moeder Elsa hem vooral carbs toe te dienen. 's Avonds zette zij The Big Swimmer een groot bord spaghetti bolognaise voor, inclusief geraspte kaas. De bofkont.

Mijn liefje en ik dronken daarna koffie op eigen terras, met een versnapering van vriendin Rose-Marie. Zij ging in Zwitserland -haar tweede vaderland- namelijk naar de bonbons-juwelier om chocoladetruffels te kopen. Ze meldde ons dat er een pakketje onderweg was. De dag vóór de verjaardag whatsappte ik maar eens met postbode Carlos of hij kon kijken of er post voor haar was. Ik had het nog niet getypt of hij bevestigde dat er een postpakje was. Ook toevallig?! Ach, Tante Pos in Spanje… (Bij die gelegenheid vertelde hij dat hij volgende week zelf jarig zal zijn.) De bonbons smaken verrukkelijk. Voor een feestelijke lunch bezochten we restaurant De Tonnetjes.

Ons nieuwe huis leent zich goed voor een groot gezelschap en voor een feestje onder de sterren. We stelden drie tafels op het terras op, waaraan kon worden geborreld en gedineerd. 's Middags maakte ik een grote fruitsalade voor het dessert, de aperitiefhapjes kochten we bij lokale winkels, het hoofdgerecht bestelden we bij onze favoriete eigen strandtent Ramón. Zijn kokkies maken zulke onovertroffen paëlla's dat we het zelf niet probeerden. Het werden twee grote schalen: een met kip, de andere met schaal- en schelpdieren. Ik haalde de pannen op de afgesproken tijd op, ze waren bloedheet en rijk gevuld. Perfect getimed, perfect bereid. De smaken waren voortreffelijk, de gasten smulden.

Op dezelfde dag werd het vierde kleinkind van onze vrienden Monika & Ger geboren; het eerste meisje – ze heet Katelyn. Moeder en kind maken het goed, oma Moontje is over the moon. Wij, surrogaatoma’s van twee Balinese ventjes, kennen het gevoel een beetje... Ook het negende kleinkind van Donald Trump werd op 12 september geboren; hij heet Eric Luke. Voor deze families en voor ons is het een dag om niet te vergeten.

Dat niet alles feestelijk was, bleek toen Jos diezelfde avond op ons versierde terras een telefoontje kreeg van haar beste vriendin in Nederland die de uitslag kreeg van  medisch onderzoek. Na bijna twee jaar in het medische circuit te hebben rondgedoold, hoorde ze dat ze lijdt aan longkanker met uitzaaiingen. Je kunt stellen dat artsen in het plaatselijke ziekenhuis iets over het hoofd zagen met levensbedreiging tot gevolg... Een vreselijk bericht, mijn nekharen stonden overeind. Jos was dermate van slag dat zij en Hemmy ons feestje vroegtijdig verlieten - begrijpelijk.

De boodschap aan Jos wierp mij terug naar 2005 toen mijn eigen beste vriendin Nelly diezelfde diagnose kreeg. Na weken van onzekerheid, waarin Nelly onderzoek na onderzoek onderging, hoorde zij hoe het zwartste scenario werkelijkheid werd. Nelly was in Rotterdam, ik was op Bali. Daarna belden we met elkaar maar zij kon zich dat gesprek later niet herinneren. Mij staat het in mijn ziel gebrand.

Haar behandelend artsen stonden destijds voor een onbekend fenomeen. Het bleek te gaan om een adeno-carcinoom in de longen, het niet-rokerscarcinoom dat zich in klierweefsel ontwikkelt, met uitzaaiingen in het stelsel van vaten zonder dat er op een PET-scan uitzaaiingen zichtbaar waren in het lymfestelsel. (Uitzaaiingen in vaten presenteren zich altijd als laatste, daaraan voorafgaand zijn uitzaaiingen in het lymfestelsel te zien.) Ze overleed in januari 2009. Nelly’s bijzondere verhaal, het verhaal van de bijzondere Nelly is op blog Trust the Process te lezen.

Ondanks dat kijkt mijn liefje terug op een mooie dag. De schone paëlla-pannen bracht ze de volgende ochtend te voet terug naar Chiringuito Ramón; dat past in haar dagelijkse Fitbit-schema. Momenteel loopt ze haar beste weken ooit, september is hier een goede wandelmaand. Gisteravond bereidde ik lasagna voor haar. Op route 67 kan ze wel wat extra koolhydraten gebruiken.

Beauty

Vandaag is het weer zover: Mijn schone liefje is jarig. Joehoe! We gaan er een gezellige dag van maken.  

♫Cumpleaños feliz, cumpleaños feliz, te deseamos cariña, cumpleaños feliz♫

The beauty of a woman

The beauty of a woman is not in the clothes she wears,
The figure that she carries, or the way she combs her hair.

The beauty of a woman must be seen from in her eyes,
Because that is the doorway to her heart, the place where love resides.

The beauty of a woman is not in a facial mole,
But true beauty in a woman is reflected in her soul.

It is the caring that she lovingly gives,
the passion that she shows.
And the beauty of a woman
with passing years only grows.

Audrey Hepburn (1929 – 1993)

¡Felicidades, mi amor!

Terug in de schoolbanken

De kinderen in deelstaat Valencia keren aanstaande maandag naar de schoolbanken terug. De zomervakantie komt daarmee ten einde, ze waren bijna drie maanden vrij. Voor de meeste werkende ouders duurde die vakantie dit jaar erg lang. We kennen hier een aantal moeders persoonlijk (Susy, Marie Jo en Lorraine) die zuchtten onder de druk. Eerstgenoemde is accountant op een druk kantoor, de andere twee hebben een eigen zaak. Hoe kunnen ze de kids drie maanden bezighouden en tegelijkertijd hun werk doen?! In Spanje bestaan zomerkampen maar die duren hooguit twee weken. Ik zag het deze zomer van heel dichtbij: Spaanse grootouders vingen hun kleinkinderen op, soms weken achtereen.

De arbeidsparticipatie van vrouwen in Spanje steeg in de afgelopen jaren flink. In 2016 lag het percentage werkende vrouwen op 46.1% ten opzichte van de totale beroepsbevolking; in 2000 was dat nog 39.4%. In Nederland lag het percentage vorig jaar op 45.7%. Voor wie het interesseert: het percentage vrouwen op de arbeidsmarkt is het laagst in de Verenigde Arabische Emiraten (12.4%). Het hoogste percentage werkende vrouwen was vorig jaar te vinden in Rwanda en Mozambique: beide landen scoorden 54.4%. Het gehele Arabisch Schiereiland scoort het belabberdst als het gaat om arbeidsparticipatie van vrouwen. Het is niet zo dat zij niet goed zijn opgeleid; integendeel. Deze statistieken zijn afkomstig van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), op basis van gegevens van de Wereldbank.

In een digitale Spanje-krant las ik onlangs een artikel over wat emigreren naar Spanje met iemand doet. Je zou er een ander, wellicht zelfs beter, mens van worden. Dit is de Top9 (van auteur Melissa): 

• Je gaat relaxter leven
• Je leeft meer buiten
• Je talenknobbel wordt groter
• Je wordt minder streng met tijd
• Je bouwt een internationale vriendenkring op
• Je wordt minder materialistisch
• Je leert je eigen plan trekken
• Je kunt op vakantie in eigen land
• Je gaat anders naar je vaderland kijken

Veel punten zijn in meer of mindere mate ook op mij van toepassing, al blijft mijn Hollandse inborst worstelen met de cultuur van 'manaña, manaña'. Desalniettemin is leven in Spanje ontspannen en plezierig; een talenknobbel draagt daaraan zeker bij. 

In het onlangs verschenen rapport Expat Insider 2017 las ik dat Spanje dit jaar terugkeerde in de Top10 van meest geliefde landen, voor wat betreft Quality of Life, Family Life en Cost of Living. (Er zijn zes categorieën.) 81% van de ondervraagde expats in Spanje geeft bovendien aan dat het gemakkelijk is om hier te integreren, 58% van de ondervraagden vindt het gemakkelijk om Spaans te leren; dit is onderdeel van Categorie Ease of Settling In.

Mijn liefje is binnenkort jarig en zij vond het een goed plan zich aan te melden bij het plaatselijke Instituut voor Volwassenenonderwijs. Ik zou dat initiatief gaan sponsoren. Doorgaans haat ze het als ik mij als schooljuf gedraag maar dit viel in goede aarde. Sinds we in een overwegend Spaans sprekende omgeving wonen, heeft ze last van haar haperende spreekvaardigheid. Ze verstaat alles dat wordt gezegd, zolang mensen maar Algemeen Beschaafd Spaans spreken en niet te snel of binnensmonds praten. Zelf Spaans spreken is echter niet haar forte. Vaak word ik erbij gesleept als de buren een gesprek aangaan maar dat is voor niemand ideaal. Haar talenknobbel moet dus worden vergroot.

Ze wilde (weer) serieus aan de slag met Spaanse les. We hadden privéles toen we nog in Kijkduin woonden, zaten in een klasje in Campoamor toen we daar permanent gingen wonen, volgden met vriendin Emmy een serieuze cursus bij een taleninstituut in Alicante. Het geleerde beklijfde echter niet bij haar want de noodzaak ontbrak. In onze vorige woonplaats aan de Costa Blanca werden we omringd door Nederlanders, Belgen en Britten. Je kwam een heel eind zonder Spaans te spreken. Nu niet meer. Ze wil kunnen kleppen met de nieuwe buren.

In het gemeentehuis hing een poster met de aankondiging ‘Español para Extranjeros’. Precies wat we zochten: Spaans voor buitenlanders. Daaronder stonden twee data: 1 – 15 september. Ik ging ervan uit dat de lessen op de eerste van deze maand zouden beginnen en elke dag zouden plaatsvinden, gedurende twee weken. Het blijkt anders in elkaar te steken. De data duiden op de inschrijvingstermijn van de cursus. Zij was de eerste die zich aanmeldde. Zo gemotiveerd als zij, zo staan ze niet vaak aan de balie!

Vanaf oktober gaat ze bijna een jaar lang klassikaal aan haar Spaanse taalvaardigheid  werken. Eenmaal per week, drie uur les per keer. De vrouw die de intake deed, was van mening dat ze beter zou passen op niveau 1 maar zelf stond ze erop te beginnen op nivel cero. Overmoed bracht haar ver in het leven, als pensionista kiest ze nu voor een bescheidener aanpak. Ik vind alles goed zolang ze er plezier in heeft. (Bovendien kan ze altijd overstappen.) Volgend jaar reik ik haar als verjaardagkado De Gouden Talenknobbel uit.

Boekenleesdag

Het is vandaag de dag van het lezen. Deze dag staat naast Wereldboekdag, die in april wordt gevierd. Deze dag zou, naar verluidt, zijn bedacht door een Amerikaanse bibliothecaris, die kinderen in het land wilde enthousiasmeren voor het lezen van boeken. Een goede zaak. Vandaag zou ik graag voorlezen aan de Balinese mannetjes maar de tijdmachine hapert. Vaak las ik aan Yuda voor, dat ga ik in december graag weer doen voor hem en zijn broertje.

Een dag niet gelezen, is een dag niet geleefd. Ik kan mij niet herinneren dat iemand mij aanzette tot lezen. Eenmaal in de bieb deed ik het uit muzelluf. Interesse in taal en nieuwsgierigheid kwamen eerst, een rijke verbeelding deed de rest. Dat geldt tot op de dag van vandaag. Mijn moeder vreesde destijds dat ik “mijn verstand zou verlezen”. Ik geloof dat er nooit een dag was waarop ik niet las. Misschien kreeg ze gelijk… (maar een leesbril draag ik nog niet!). Ik wissel papieren boeken graag af met digitale; voor mij is het nooit het een of het ander. Het goede van de reader is dat ik het ding op elk moment op de gewenste lettergrootte kan zetten. Amigos para siempre!

In de afgelopen weken las ik weer een stapel boeken weg, onder andere ‘The Ministry of Utmost Happiness’ van Arundhati Roy en ‘Lincoln in the Bardo’ van George Saunders. Beide boeken zijn kanshebbers voor de (internationale) Man Booker Prize 2017 waarvan de uitslag volgende maand bekend zal worden gemaakt. Ik vind het razendknap als een auteur met zijn of haar debuutroman wordt genomineerd voor deze prestigieuze prijs; laat staan dat je 'm wint. Zelf heb ik nog geen idee wie dit jaar gaat winnen. 

Ik vond de roman van Roy -de tweede sinds haar debuut waarvoor ze in 1997 de Man Booker Prize ontving- het best van deze twee genoemde werken, al is de internationale literaire kritiek laaiend enthousiast over het boek van Saunders. Roys boek is activistische non-fictie en dat spreekt mij aan. India en de strijd om Kashmir vormen de achtergrond, de schrijfster stelt opmerkelijke personages centraal: een hermafrodiet, zwervers, Kashmiri-onafhankelijkheidstrijders en velen meer. Het is een boek met tientallen verhaallijnen die elkaar voortdurend kruisen. Er is op elke bladzijde veel te beleven, wat mij betreft.

Saunders historische roman -zijn literaire debuut- speelt zich deels af in de geestenwereld; ‘bardo’ is een begrip uit het boeddhisme en betekent vagevuur of hiernamaals. De jong overleden zoon van president Lincoln, Willie, is een van de personages. Ze zijn dood maar denken dat ze kunnen terugkeren naar de mensenwereld. De hoofdthema’s van het boek zijn dood, leven en inleving. De vorm van het boek, korte hoofdstukken met citaten uit echte of gefingeerde geschiedenisboeken, was erg apart. Het boek uitlezen vereiste doorzetting. 

Serieuze literaire fictie wissel ik doorgaans af met iets dat gemakkelijk weg leest. Afgelopen week las ik ‘The Good Daughter’, de laatste nieuwe van de Amerikaanse literaire thrillerschrijfster Karin Slaughter. Het gaat over twee jonge meisjes en hun eigenzinnige vader die zwaar getraumatiseerd raken door een wrede overval op hun familie. Na een recente schietpartij op een school in dezelfde stad komt het verleden de meisjes en hun vader (alle drie advocaten) weer lastig vallen. Nieuwe geheimen dreigen, oude worden onthuld. Zoals vaak bij Slaughter, lees je dit boek in treinvaart uit.

Er verschijnt ook veel interessants op politiek vlak; dat is niet verwonderlijk als je de wijde wereld van nu beziet. Onlangs las ik het boek ‘The Big Lie: Exposing the Nazi Roots of the American Left’ van de Amerikaanse politieke commentator Dinesh D’Souza (van Indiase afkomst). Hij schreef eerder een hatelijk boek over president Obama dus dat zette de toon. Ook zijn recente werk vond ik naar. De auteur wekt de indruk zijn hypothese met serieuze historische feiten te staven maar veel sleept hij er met de haren bij, wat mij betreft. D’Souza stelt dat de linkse beweging: fascisten waren, een voorbeeld voor de Nazi’s, voorstanders van slavernij, Indianen opsloten in concentratiekampen, geen respect hadden voor democratie. Niks deugt aan Links. Het boek poogt hen in de verdomhoek te plaatsen en daar te houden. Plan niet geslaagd. Ik vond het een te doorzichtige preek voor eigen parochie om het boeiend te vinden.

En na alle recente, licht en zwaar gestoorde acties van president Donald Trump, die om die reden The Lone Deranger wordt genoemd, heeft een mens met politieke interesse behoefte om iets opbeurend te lezen.

Het betreft memoires, getiteld ‘Al Franken, Giant of the Senate’. Ik moest al lachen om de boekomslag en de titel. Al Franken schreef 35 jaar lang satire, waarvan 15 jaar voor Saturday Night Live, waarin hij tevens optrad als komiek. Daarna was hij korte tijd politieke presentator op de radio. Zo kende ik hem niet.

Franken is van Joodse afkomst en studeerde aan Harvard. Hij is een ouderwetse Democraat die van zijn geëmigreerde ouders leerde dat de burgerrechtenbeweging een goede zaak is. Hij beschrijft op heldere, doorgaans luchtige, wijze hoe hij na een carrière in showbiz in een politieke loopbaan terechtkwam. Het antwoord is duidelijk: hij wilde iets goeds bijdragen aan het leven van mensen in Minnesota, zijn achterban.

Dat is niet helemaal waar. Franken geeft toe dat hij destijds de zittende Republikeinse senator Norm Coleman -naar verluidt, een arrogante en corrupte kwast- een lesje in nederigheid wilde leren. Die liet zich zeer negatief uit over een van Frankens politieke helden uit Minnesota, voormalig Democratische senator Paul Wellstone die met zijn familie in 2002 omkwam in een vliegtuigongeluk. (Coleman volgde hem op.) In 2008 versloeg Franken Coleman met slechts 312 stemmen. Na acht maanden hertellen en procederen nam Franken in 2009 plaats in de Senaat. Hij is inmiddels bezig aan zijn tweede termijn.

Zijn gevoel voor humor en satire spelen hem regelmatig parten tijdens de eerste verkiezingscampagne en als Senaatslid. De bevlogen Franken moest veel af- en bijleren. In het boek beschrijft hij zijn successen en zijn flops, zijn relaties met politieke tegenstanders en collega’s in detail. Gezondheidszorg, educatie en klimaatverandering zijn hot topics. Hij beschrijft hoe de Republikeinen stelselmatig de agenda van Obama torpedeerden. Die president moest en zou mislukken. De politieke machtsspelletjes verbazen mij niets maar de verhalen zijn telkens weer ontluisterend. Ik vond het boeiend om door Franken's bril, een bijzondere, een kijkje achter de schermen van de Amerikaanse politiek te krijgen. Hij blijft positief, zelfs onder de huidige omstandigheden met Trump & Co. Franken is een eerlijke man naar mijn hart. (Frank Underwood was als senator lichtjaren onbetrouwbaarder…) In 2018 gaat Al Franken weer voor herverkiezing; ik zou het wel weten. Deze meeslepende autobiografie is het lezen meer dan waard, om meer dan een reden. 

We loose ourselves in books. We find ourselves there too. Ik wens je een goed boek toe, zeker vandaag.

Ken je dat?

Dat je de pan wilt uitlikken? Masterchef Australia is sinds deze week weer op de Nederlandse televisie te zien: Net5. Joehoe! Vriendin Bernadette maakte ons erop attent dat seizoen 2017 aftrapte. (Ik verwachtte het elk moment.) We misten de eerste tien minuten maar keken het begin van de eerste episode de volgende middag terug in de herhaling. Sindsdien zijn we bij en staat de doos Kleenex op tafel.  

Het programma ontroert niet alleen, het inspireert ook. Als thuiskok probeer ik liever nieuwe gerechten uit dan dat ik recepten wekelijks herhaal. De afgelopen maand hielden we het in de keuken van huize Barefoot nogal simpel, het was te warm voor culinaire uitsloverij. Afgelopen week was echter druilerig dus geschikt om uitgebreid te koken. Het leukste eigen gerecht van deze week werd een groentetaart met haloumi, een zilte kaas van koe-, geiten- en schapenmelk. Dat product ontdekte ik in 2011 tijdens een vakantie aan de Australische oostkust. Onlangs trof ik die kaas aan in een nieuwe supermarkt met vooral Engelse producten. Ik kom er niet mee door een auditieronde maar lekker was het! Buurvrouw Barbara kreeg een taartpunt mee naar huis, mijn liefje likte het bakblik uit.

De uitspraak die blogtitel en openingszin werd, tekende ik op uit de mond van de Australische kok Maggie Beer (1945). Ze is een vaste verschijning in Masterchef Australia. Beer is een enthousiast, lief mens, ik teken ervoor op die manier oud worden. Deze week bestond grotendeels uit auditierondes. Ze was jurylid in de tweede episode, toen reeds 20 kandidaten hun kookschort verdienden; er waren nog vier schorten uit te geven. De kandidaten moesten koken met citroenen, de citrusvrucht moest de hero of the dish zijn. Je kunt er alle kanten mee op: zoet en hartig. De luchtige profiteroles, gevuld met citroen-venkelijs vond ik het bijzonderst. Het water liep mij in de mond.

Inmiddels is de Top24 bekend, al ken ik de kandidaten nog niet allemaal bij naam. Met opzoeken ben ik thans heel voorzichtig… voor je het weet, zie je de naam van de winnaar van 2017 en dan is het niet spannend meer. 

Karlie, Samuel, Pete en Benita zag ik als kijker nog niet acteren. Wie dan wel? Ben, de man met Nederlandse voorouders die tijdens de eerste auditieronde een schort verdiende met Hollandse stamppot. Michelle met Indonesische roots die kandidaat Reynold uit editie 2016 (ook Indonesisch) als grote voorbeeld heeft. Een arts zonder naam die zijn werk opgezegde. Advocaat Benjamin met flinke baard die zijn toga aan de wilgen hing. Leuke Sam de bouwcoördinator die een alternatief kaas/wijn/chocolade-plankje bereidde. Verpleegster en pottenkindje Jess. Rashedul uit Bangladesh wiens schattige zoontje zijn grootste fan is. Pia -moeder van twee kinderen- die leerde koken van haar ontroerende Italiaanse moeder. De 18-jarige student en wonderboy in de keuken Callen. OK verpleegkundige Eliza die een perfect chocolade fondant-taartje bereidde. Homoseksuele teddybeer Bryan (Aziatisch) die in het gewone leven freelance fotograaf is.

Het is weer een bont gezelschap en dat is een van de redenen van het succes van dit programma, wat mij betreft. Ik heb op dit moment nog geen favoriet.

De Brit Arum kreeg een tweede kans en veroverde het laatste schort met een wel heel bijzondere opdracht. De kandidaten moesten een recept van Anna Polyviou, de Punkprinses van de Patisserie, volgen. Voor wie het niet weet: Polyviou is Chef Desserts van hotel Shangri-La in Sydney. Heur haar zat weer perfect. Het gerecht heet Anna’s Rotje, bestaat uit 76 bereidingsstappen en tien ingrediënten. Marshmellows, geroosterde melkchocolade, pinda’s, zout, cacaoboter en -poeder, pindakaas, frambozenbrulée, citroengel, chocoladesponscake, crunch van knettersnoep, chocolademousse; dat alles zat in dit explosieve buisje van getemperde chocolade. Ga er maar aanstaan als je daarmee auditie moet doen! 

Voor vijf amateurkoks liep dit met een sisser af, bij Arum knalde het. Daar steekt mijn groentetaart povertjes bij af… Jess bezweek bijna toen ze haar idool, The Sweet Creator, zag binnenkomen. (Ze hebben bijna hetzelfde haar.) Dat soort beelden en teksten maakt het programma zo leuk om te zien. De prijzenpot van Masterchef Australia 2017 bestaat uit AU$250.000, een trofee, een culinaire carrière en bijna-onsterfelijkheid.

De eerste echte kooktest van de Top24 vond plaats onder leiding van Elena Duggan, de winnares van Masterchef Australia 2016; ook zij heeft Hollandse en Indonesische roots. Haar Nederlandse opa aan vaders kant trouwde met een Indonesische vrouw die vegetarisch was. Zo ontstond haar gevarieerde kookrepertoire. Elena’s favoriete comfortvoedsel is een broodje kaas met tomaat. Nou, als dat niet Nederlands klinkt?! Ze bracht de imposante trofee mee die ze vorig jaar won. En een mooi gevulde Mystery Box waarmee de kandidaten van dit jaar in 75 minuten een gerecht moesten bereidden. Er ontstond veel moois. Rashedul liet echter 5 minuten voor opdienen zijn bord vallen... Daardoor wordt hij een van de vier die aan de eerste afvalronde gaan deelnemen.

Er zullen dit seizoen weer interessante chefs langskomen bij mijn favoriete kookprogramma. In een inleidend filmpje zag ik dat Yoram Ottolenghi en Heston Blumenthal van de partij zullen zijn. De Brit Marco Pierre White zien we niet terug als jurylid en daar ben ik persoonlijk niet rouwig om.  In de jaren dat mijn liefje en ik in Engeland woonden en werkten, lunchten of dineerden we enkele keren -ook met vrienden- in zijn restaurant Criterion aan Piccadilly Circus in hartje Londen en dat was altijd een feestje. Hij is een fantastische kok maar om een heleboel andere redenen ben ik geen fan van de man.

In het voormalige Masterchef-team ontstond ruzie tussen juryleden Preston en White. Het onderwerp van de kinnesinne was de wilde White Jr. (Hij snuift en slikt zich suf van papa's geld, gaat publiekelijk van bil en zit van top tot teen onder de tatoeages.) In een interview vroeg men Preston wat hij vond van het gedrag van de jonge Marco Pierre. Die liet zich in nette bewoordingen negatief uit over de jongeman waarna de hele familie White boos werd. Het escaleerde snel op Twitter maar uiteindelijk werd het bijgelegd. White Jr bood zijn excuses aan de culinair recensent aan, White Sr verruilde Masterchef Australia voor Hell's Kitchen Australia bij de rivaliserende omroep Seven. Dat programma zou weleens kunnen floppen… Tja.

Sinds het eerste seizoen ben ik groot fan van Masterchef Australië. Die liefde duurt al negen jaar; daaraan zal voorlopig niets veranderen. Wat wel anders is dan in vorige jaren, is dat er op vrijdag geen episode was te zien. Vreemd. Ik weet nu hoe zwarte gaten ontstaan.