Het mysterie

De recente presidentsverkiezing en de uitslag in Maleisië maakten dat ik veel aan MH370 dacht. De zittende president Najib Razak won niet, tegen alle verwachtingen in. Zijn opponent, de 92-jarige voormalig politiek leider (en dictator) Mahathir Mohamad ging er met de winst vandoor. Enkele dagen daarna las ik dat men bij de afgezette Razak thuis (Louis Vuitton- en Hermès-)tassen vol juwelen, dure merkhorloges en vreemde valuta aantrof. Die werden in beslag genomen, hij mag het land voorlopig niet verlaten. Er wordt nu onderzoek gedaan naar de honderden miljoenen die uit de staatskas verdwenen.

Anwar Ibrahim, politicus met een sterke reformasi-agenda en oppositieleider tussen 2008 en 2015, was tussen 1993 en 1998 vice-president van het land. Deze inmiddels 70-jarige man ontving onlangs een koninklijk pardon en werd per direct vrijgelaten uit de gevangenis. Hij werd meermalen in zijn leven door politieke tegenstanders aangeklaagd en veroordeeld wegens sodomie. Dat is een mooi woord voor het plegen van homoseksuele handelingen, een misdaad volgens de Maleisische wet.

Als blogger ben ik al jarenlang begaan met het lot van de verdwenen vlucht MH370, een vliegtuig van Malaysia Airlines dat op weg ging van Kuala Lumpur naar Bejing maar nooit aankwam. Het toestel had 329 passagiers en crew aan boord (waaronder 1 Nederlander) en verdween op 8 maart 2014 van de radar. Die empathie komt waarschijnlijk voort uit het feit dat mijn liefje en ik regelmatig met deze maatschappij naar Azië vlogen. Bovendien kan ik mij niet zo maar neerleggen bij het feit dat een Boeing 777, het op een na grootste vliegtuig ter wereld met twee werkelijk gigantische motoren, in het niets kan verdwijnen.

Anwar Ibrahim na zijn vrijlating

In de dagen na deze mysterieuze verdwijning kwamen er verhalen vrij over de 53-jarige Maleisische piloot Zaharie Ahmad Shah. Hij zou familie zijn van Anwar Ibrahim en fervente aanhanger van deze politicus. Zaharie zou zelfs op de ochtend van de noodlottige vlucht in de rechtzaal hebben gezeten waar hij moest toezien hoe Ibrahim wederom voor sodomie werd veroordeeld. 

Als het een zelfmoordactie van de piloot was, was dit dan het  motief? Er werd ook gespeculeerd dat zijn huwelijk op instorten stond maar dat is altijd door de familie weersproken. Wat we wel weten, is dat de politie op Zaharie’s computer thuis een simulatie vond van een vlucht naar de zuidelijke Indische Oceaan. Toeval? Dit zal ook een mysterie blijven.

Eerder deze maand was op Channel 9 (Australische tv) een uitzending te zien van het programma ‘60 Minutes’ dat geheel was gewijd aan vlucht MH370. In de teaser van het programma werd aangekondigd dat experts het raadsel rondom de verdwijning van het vliegtuig hadden opgelost. Dat wilde ik zien! Het programma is een soort Zembla dat ik op het web bekeek. Een panel van deskundigen en een presentatrice stonden in een duistere studio, rondom een tafel met digitale zeekaart. Het panel bestond uit: de Engelse Boeing 777-piloot en -opleider Simon Hardy, de Australische oceanograaf Charitha Pattiaratchi, de Canadese crash investigator Larry Vance, het voormalige hoofd van het Australische bureau van transport & veiligheid (ATSB) Martin Dolan en de Amerikaanse expert luchtruimveiligheid John Cox.

Enige sensatielust kan het programma niet worden ontzegd. Bij nader inzien kwamen weinig nieuwe feiten boven water (sorry, niet als woordgrap bedoeld). Aan tafel werden twee theorieën uitvoerig besproken: (1) het vliegtuig vloog door totdat de brandstof op was en stortte toen in zee, (2) het toestel werd tot het einde van de vlucht bestuurd door een piloot met een overtuiging.

De Britse Boeing-expert deed iets dat hij nooit eerder deed: hij liet een vliegtuig tweemaal crashen, volgens theorie 1 en 2, op een vluchtsimulator. Piloot Hardy raakte zelf overtuigd van theorie 2: de zeer ervaren Zaharie vloog het toestel bewust naar het einde van de wereld om het daar in de woelige baren van de zuidelijke Indische Oceaan te doen verdwijnen. Om het nooit meer te doen vinden. Als kijker was ik erbij in de cockpit en dat maakte de beelden extra indringend. De discussie rondom de tafel was boeiend en soms ongemakkelijk. 

Hardy bestudeerde het vluchtplan van MH370 en zag daarin opmerkelijke dingen. Piloot Zaharie: 

• wist heel precies hoe hij de luchtverkeersleiding van Thailand en Vietnam om de tuin moest leiden door scherp langs de grenzen van hun luchtruim te vliegen en daarmee weinig tot geen aandacht te trekken;
• bracht een laatste groet aan zijn geboorteplaats Penang voordat hij de transponder uitzette en verder zuidwaarts (in plaats van noordwaarts) koerste.

De Candees onderschreef theorie 2. De rechter flaperon en andere onderdelen die aanspoelden op Mauritius, Madagaskar en Mozambique zouden nooit in hun geheel zijn teruggevonden als het toestel een neusduik had gemaakt. Het toestel zou dan in miljoenen stukken uiteen zijn gespat. De mannen gingen nog een stap verder: de kapitein zou de druk in het vliegtuig opzettelijk hebben verlaagd waardoor passagiers en bemanning bewusteloos raakten. Vandaar dat er geen telefoongesprekken, SMS of andere vormen van contact vanuit de cabine met de buitenwereld kwamen.

De Australiërs hielden vast aan theorie 1. In 2014 berekende het bureau ATSB, op basis van gegevens van een INMARSAT-satelliet die boven het midden van de Indische Oceaan hangt en met hulp van stromingsgegevens van oceanografen, dat het toestel zou moeten liggen op de zevende cirkel. (In eerste instantie werd binnen die cirkel gezocht.) 

In januari van dit jaar begon de recentste zoektocht naar het verdwenen vliegtuig. Het  schip ‘Seabed Constructor’ vond tot nu toe geen spoor van een romp of andere onderdelen van het toestel. Aanhangers van theorie 2 zijn nu van mening dat het vliegtuig ver buiten deze zevende cirkel terechtkwam, op de plek waar tot dusver niet werd gezocht. De omstandigheden op de zuidelijke Indische Oceaan worden binnenkort te ruw om verder te zoeken.

Ik ben niet de enige blogger die dit bizarre verhaal op de voet volgt. Een internationale groep van experts, zich de MH370 Independent Group noemend, schrijft en publiceert papers die soms tamelijk technisch van aard zijn maar altijd interessant. Zij vroegen zich onlangs af wat er na de recente uitslag van de presidentsverkiezing zou gebeuren. Zou de nieuwe president Mahathir Mohamad kiezen voor het vinden van de waarheid? Of zou hij de noodlottige vlucht voor eigen politieke doeleinden gaan gebruiken? Hij was als president destijds van mening dat MH370 door geheime Boeing-technologie in de cockpit was omgeleid door kwaadwillenden. Tja.

Wat zou de nieuwe politieke situatie in het land betekenen voor de zoektocht naar het spooktoestel? Mohamad’s toekomstige opvolger, de onlangs vrijgelaten Anwar Ibrahim, is familie van de piloot en zou wellicht -gezien de heersende theorieën- geen behoefte hebben aan nog meer onderzoek naar de gang van zaken. Het is immers al pijnlijk genoeg. Of juist wel? Inmiddels weten we het antwoord daarop: volgende week stopt men definitief met de zoektocht naar het toestel. Het wachten is dan nog slechts op het rapport van de falende zoekactie. Kasian.

Een van de experts in het Australische tv-programma zei dat er nog nooit een vliegtuig niet was teruggevonden. Het kan jaren duren maar dat zal ook voor MH370 gelden. Geen idee of ik dat nog ga meemaken.