Het boeket

Eerder deze week vond de diploma-uitreiking plaats voor onze kleine, grote vriend Yuda in Bali. Kleintjes worden groot! Hij en zijn klasgenoten rondden junior high school af en zijn middelbare schoolleiding organiseerde een feestje voor alle leerlingen en hun familie. In onze Westerse wereld wordt dat moment in het voortgezet onderwijs niet uitbundig gevierd. Je gaat gewoon van de onderbouw naar de bovenbouw. In Indonesië ligt dat anders. Er zijn leerlingen die na het derde jaar van de middelbare school gaan omdat zij daarna niet langer leerplichtig zijn. Of ze gaan een type beroepsonderwijs volgen op een specifieke school. Yuda is nog net geen 16 jaar en hij gaat nog drie jaar verder op dezelfde school.   

De regelmatige lezer herinnert zich wellicht dat er een tijdje geleden een kwestie was over of hij op die school in Noord-Bali moest blijven of niet. Hij had een keer tegen zijn moeder opgemerkt dat hij zich er verveelde en dat hij naar een openbare school wilde. Dat bleek iets genuanceerder te liggen. Voor de komende jaren moet relatief veel schoolgeld worden neergelegd (naar Noord-Balinese begrippen). Hij, de oudste in het gezin van vier, wilde zijn ouders daarmee niet belasten. Zijn drie jaar jongere broer gaat vanaf nu ook naar dezelfde middelbare school en dan zijn er ook nog twee jongere kids die voor het eerst naar school gaan. Hij cijferde zich bij voorkeur weg.

Yuda´s beide ouders vertelden ons bij die gelegenheid (achter de schermen) dat ze zijn schoolgeld zelf kunnen betalen. Wij hebben er met ons vieren een grote voorkeur voor dat hij blijft op de prima school waar hij nu zit. We spraken met de jongeling over de situatie en ontwarden de knoop samen met hem. Nee, hij is niet verveeld en wil liever niet naar een andere school. Hij blijft waar hij is, heeft het naar zijn zin op school, gaat daar graag nog drie jaren verder leren. Wij waren zeer opgelucht.

Yuda rondde de SMP (Sekolah Menengah Pertama) met goed gevolg af en gaat na de schoolvakantie beginnen aan SMA, de Sekolah Menengah Atas ofwel Senior High School. Op dit punt in het Indonesische onderwijssysteem kunnen leerlingen ook SMK gaan volgen, Sekolah Menengah Kejuruan, dat staat voor middelbaar beroepsonderwijs. Een switch is ook van toepassing op leerlingen die niet de vereiste cijferreeks behaalden om naar SMA door te stromen. (Onze Yuda deed dat wel!) 

Hij is een knul die niet zeer gedreven is maar hij betuigt zich wel een goede leerling. Op vragen van ons en zijn ouders wat hij later zou willen worden, volgt doorgaans een lange stilte. We hebben hem -op zijn verzoek- weleens inzicht gegeven in onze ideeën over zijn beroepsmatige toekomst maar we weten niet precies wat zich in dat hoofd afspeelt. Hij is nogal een binnenvetter... Dus hoe langer hij in een leuke klas op een goede school zit, hoe beter. Dan kan dat moment van een serieuze beroepskeuze of een baan nog even voor hem worden uitgeschoven. De kans is klein dat hij aan de universiteit gaat studeren (qua ambitie en financiële middelen) maar misschien is een HBO-opleiding in een gewenste richting een mogelijkheid, met een beetje hulp van buitenaf. Maar zover is het nog niet. 

Mijn liefje herinnerde mij aan een situatie die we aantroffen in een resort in Lovina. Daar verbleven we toen we ons eigen huis aan de Balizee verkochten. Een van de jonge tuinmannen vertelde ons dat hij graag op een cruiseschip zou willen gaan werken maar hij sprak geen woord Engels. Zij raadde hem aan de gratis taalapp Duolingo te gaan gebruiken. Dat deed hij braaf iedere dag. Op zoek naar een beter leven. Goede educatie en zelfstudie zijn prioriteiten, wat ons betreft. Yuda´s perspectieven zijn hopelijk beter... 

Aangezien de overgang van junior high school naar senior high school bij ons op zo’n andere manier verloopt, hadden we niet in de gaten dat er sprake was van een heuse diploma-uitreiking. Tijdens onze maandelijkse videoapp-sessie zei hij wel dat zijn ‘graduation’ voor hem het leukste moment van de aanstaande week zou worden. Echt landen deed die uitspraak nog niet. Totdat we de jongeman voor het eerst in pak voor het eigen huis zagen poseren! 

Ter voorbereiding op deze dag had moeder Elsa een bijzonder boeket samengesteld voor de feestneus. Er zaten echte en onechte bloemen in maar de onechte waren van echt Indonesisch papiergeld gemaakt. In zwart ingepakt (passend bij zijn pak), met een knalrode strik er omheen. Ze had Yuda verteld dat het geschenk afkomstig was van ons. Wij wisten van niks maar waardeerden dat gebaar. Ik denk dat het een van de vele gebruiken van het land is. De leerling wilde het boeket echter, naar verluidt, niet vasthouden op de dag van de diploma-uitreiking! 

Yuda is op een leeftijd waarop je niet uit de pas wilt lopen; dat snap ik. Hij is een van de jongere tieners (alsmede een van de tengerste) van zijn klas maar hij is vooral cool... Dan ga je niet met een boeket nepbloemen in de arm staan. Totdat we foto´s ontvingen van hem en medeleerlingen die ook boeketten vasthielden. De ene nog groter dan de andere. Het waren doorgaans wel meiden. En hij dus. 

De schoolleiding hing hem een medaille om en moeders zal hem het boeket in de arm hebben gedrukt. De meisjes omarmden hun boeket, hij hield het losjes in één hand. Verschil moet er zijn. Ik moest erom grinniken. Hij deed het toch maar mooi, waarschijnlijk voor ons, zijn oma’s-met-de-witte-huid. 

Van de alumnus zelf ontvingen wij ongeveer 20 foto’s van het evenement. Ook eentje waarop hij en vier andere leerlingen stonden. Wat zij met elkaar gemeen hebben, is dat ze voorheen op dezelfde goede lagere school zaten (NBBS, North Bali Bilingual School). Zij vierden die dag dus ook nog een kleine reünie, volgens moeder Elsa. Wat ons betreft blijft Yuda de koele gast maar ook de lieve knul die hij is.

Toeval bestaat want op diezelfde dag kwam onze Surinaamse buurvrouw Beppy ons een overheerlijke bolu kukus brengen, een gestoomde sponscake die uit de Indonesische keuken stamt. De cake was gifgroen, heerlijk luchtig en niet te zoet. Onze Surinaamse buren hebben vrienden met Indonesische roots in hun kerkgemeenschap hier.   

En vandaag is het de beurt aan nummer 2, Damai. Er komt geen einde aan deze festiviteiten! Ook hij sluit op feestelijke wijze zijn lagere schooltijd af. Daarmee is hij een officiële schoolverlater. Ook hij ging naar de NBBS en gaat nu naar de middelbare school van zijn grote broer. Ook hij krijgt vandaag van zijn ibu een fraai boeket, namens ons. Hij schreef ons dat hij blij is "but also a little bit sad". Hij laat veel herinneringen en vrienden achter en zei dat hij zijn geweldige juffen en meesters evenzeer gaat missen. Dat is typisch Damai. Enkele foto`s van zijn graduation stop ik in mijn webalbum. 

Als sponsoren sluiten wij een belangrijke periode in hun jonge levens af. Ouders en grootouders doen dat voor hun nageslacht. Wij, kinderlozen, doen het voor anderen. Wij losten onze beloften aan deze Balinese ouders en hun oudste kids in. Dat voelt heel goed. Vandaag keken mijn lief en ik elkaar aan en knikten... Een mooie klus is geklaard (maar het is nog niet af).   

Nu breekt voor beide leerlingen een lekker lange schoolvakantie aan. We subsidieerden nieuwe paddles voor de (opblaas)roeiboot die we hen enkele maanden geleden kado deden dus ze kunnen de zee op om zich te verpozen. Net als hun pa Ketut. Hij was in de afgelopen dagen op het cruiseschip van zijn Amerikaanse werkgever in de buurt van ons maar het lukte niet om elkaar te ontmoeten. Er staat nu een ontmoeting gepland voor juli, als het schip wederom in de haven van Alicante aanlegt. Hij deed de aanvraag voor een vrije dag aan wal bij zijn leidinggevende, wij zetten de aanstaande ontmoeting in onze agenda.