Dagje in het riool

Onlangs betrapte ik het Jeugdjournaal op onjuiste berichtgeving. Daar werd het Nederlandse straatkunstwerk van Studio Giftig in Eindhoven uitgeroepen tot beste muurschildering ter wereld. Dat klopte niet. Ik zou het geen nepnieuws willen noemen. Het werk van dit getalenteerde Nederlandse kunstenaarsduo kreeg weliswaar niet de meeste stemmen uit het publiek, wel werd de schildering uitgeroepen tot het best in een andere categorie. Die van Expert Spotlight, waarbij een groep experts de keuze bepaalde. Het NOS Journaal nam die avond de foute uitverkiezing over zonder zelf te hebben gecheckt. Uit chauvinisme, denk ik. 

Die ware eer van beste ter wereld viel te beurt aan Nuno Miles. Hij schilderde in Portugal een hyperrealistische stier op een muur. Zelf vond ik het zeker niet de beste van alle inzendingen. Mijn stem kreeg het niet. Miles is een Portugees die is gepromoveerd in Media Arts aan de Universiteit van Lissabon en schildert sinds zijn kindertijd. 

Wat nóg vervelender was, is dat er dit jaar kennelijk werd gesjoemeld met de internationale volksstemming. Dat bericht trof mijn liefje, lezeres van veel Spaanse kranten, vanmorgen in een regionale Galicische krant aan. “Lees dit maar een goed”, sprak ze waarschuwend. Dat deed ik en stuiterde van mijn stoel. ¡Madre Mía! Was hierbij nou ook al sprake van manipulatie?! Twee deelnemers werden gediskwalificeerd voor het onrechtmatig ‘opblazen’ van het stemmenaantal. Waarschijnlijk waren er bots ingezet om dat aantal te manipuleren. Zo ook de maker van het kunstwerk dat de meeste stemmen kreeg. Nu kan het zijn dat kunstenaar Miles van niets wist maar dat zullen we waarschijnlijk nooit weten.  

De twee andere uitverkorenen behielden hun status; dus ook Studio Giftig. Street Art Cities die deze jaarlijkse uitverkiezing online organiseert, herzag de uitslag en koos een nieuwe winnaar. Zonder dat er op de website een woord werd gewijd aan het hoe en waarom. De nieuwe winnaar is de Chileen Cristóbal Persona die een charangospeler op een muur in Fene (Galicië) aanbracht, met de Andes op de achtergrond.  Het is een zeer stemmig werk, wat mij betreft. Het lijkt wel een foto, zeker als je naar de handen op de gitaar kijkt. Ik heb meer met deze muurschildering dan met de stier. 

Mijn liefje en ik gingen recent op excursie naar de Murciaanse stad Alcantarilla om daar de vele muurschilderingen te bekijken. Die stad bleek ook een genomineerd kunstwerk te hebben dat zou gaan meedingen naar de titel van beste muurschildering ter wereld. We rijden al 20 jaar langs die stad zonder er ooit te hebben gestopt. Alcantarilla betekent ‘riool’ in het Spaans dus ik nam mij voor aan inwoners te vragen hoe het kon dat iemand hun woonplaats zo noemt. In de aanloop naar dat uitje downloadde ik alvast een routekaart met de 60 werken die er zijn te zien. 

We vreesden dat deze stad niet erg fraai zou zijn. We verwachtten vooral industrieterreinen, uit de grond gestampt voor dat specifieke doel. Niets bleek minder waar! 

Alcantarilla is eeuwenoud en zou in de vijfde eeuw voor onze jaartelling zijn gesticht. In de achtste eeuw na Christus zouden de moren de naam Al-Qantara, ofwel ‘de brug’ aan de plaats hebben toegekend. Veel woorden die beginnen met het Arabische lidwoord al- hebben het in de Spaanse taal overleefd: al-calde (burgemeester), al-godon (katoen) en al-macen (magazijn) maar ook al-fabet, al-gebra en al-chemie in de Nederlanse taal. Weer later gaven de Romeinen het achtervoegsel ‘illa’ aan de naam. In 1266 viel de stad in christelijke handen en werd de naam gewijzigd in Alcantarilla. Door de nabijheid van twee rivieren, de Segura en de Guadalentin werd het een welvarende landbouwstad en een belangrijk transportknooppunt. De stad stond aan Republikeinse zijde ten tijde van de Spaanse Burgeroorlog en vocht tegen het Franco-regime. Nu wordt de stad geregeerd door de Partido Popular (PP). Alacantarilla heeft tegenwoordig bijna 45.000 inwoners en is een stadswandeling zeker waard, wat mij betreft. 

De kaart met muurschilderingen bleek van weinig waarde te zijn. Het gaf absoluut niet goed aan in welke straat ze zich precies bevonden dus we hadden regelmatig contact met de plaatselijke bevolking om onze weg te kunnen vervolgen. Mijn liefje, kaartdraagster, onderhield de contacten over de route en dan kon ik passanten vragen naar de naam van hun woonplaats. Hoezo riool? Sowieso een lelijk woord. In die duisternis leven toch uitsluitend ratten? Een aantal bewoners legden de nadruk op het feit dat zij hun stad 'Alcantarilla Villa' noemen. Om de naam iets fraaier te maken. 

Het leverde leuke en soms zelfs mooie gesprekken op. Zoals met die mevrouw met bontkraag die vertelde dat haar zoon ooit in Duitsland was gelegerd. Waren wij soms ook Duitse vrouwen? Net zo blond en welbespraakt als haar zoon dat had ervaren. Of de dame op het pleintje in de zon die vertelde over een ander kunstwerk in haar stad, van een Australisch hoofd, dat ooit een grote prijs had gewonnen. Ze toonde het ons trots op haar telefoon. Dat bleek te gaan om werk van de Londenaar Dale Grimshaw die in 2022 de prijs voor de beste muurschildering ter wereld ontving. Het was een portret van iemand uit Papoea-Nieuw Guinea. Grimshaw is ook een straatkunstenaar met een grote internationale carrière. 

Woensdag bleek marktdag te zijn dus er waren relatief veel (oudere) vrouwen op de been. Alcantarillanen zijn ont-zet-tend aardig en geïnteresseerd. Dat komt waarschijnlijk omdat ze nauwelijks buitenlandse toeristen aantreffen. (Wij hoorden die dag alleen maar Spaans op straat.) De ene persoon die we de weg naar de straatkunst vroegen, was nog aardiger dan de ander. We zetten heel veel stappen die dag maar die 60 schilderingen zagen we niet. We struinden door de wijk San Pedro waar onder andere het neo-barokke stadhuis zich bevindt en de aparte kerk met dezelfde naam (San Pedro Apóstol). Binnen was er prachtig glas-in-lood te bewonderen, de zonnestralen maakten het extra mooi. Langs de Calle Mayor bleken zich wel enkele muurschilderingen te bevinden. In de wijk San Roque staat een kerk met dezelfde naam die tijdens de burgeroorlog functioneerde als staatsgevangenis. 

We zouden gaan lunchen bij restaurant ‘Alkimia’. De voorgaande dag had mijn liefje die kekke plek met aantrekkelijke kaart onder mijn neus geschoven. Ik verheugde mij erop! Het restaurant bleek dicht te zijn. Tja. Dat is zó Spaans. Hoeveel moeite is het om die info op de website te zetten?! We vonden een goed alternatief in gastrobar ‘A Bombo y Platillo’. Die bleek bij nader inzien meer stemmen te hebben dan optie 1. Lekker gesmikkeld, klaar voor deel 2 van de dag. 

We besloten een taxichauffeur te vragen ons naar het werk van kunstenaar Dulk te brengen. De Valenciaan Antonio Segura is ook een gerenommeerde internationale kunstenaar die jaarlijks vier à vijf grote werken maakt. Vorig jaar begon hij in Korea, reisde daarna naar New York, kwam naar Alcantarilla en vertrok toen naar Australië voor werk. Zijn kunstwerken zijn het directe resultaat van zijn reizen naar afgelegen gebieden en zijn herinneringen aan de wonderen van de natuur en aan wilde dieren. Zijn werk getuigt van een sterke ecologische overtuiging om de kwetsbaarste ecosystemen en soorten ter wereld te beschermen. Het genomineerde werk heet dan ook ‘Animales’. 

Het was een erg aardige chauffeur die het kunststuk van Dulk weliswaar niet kende -wij toonden hem een plaatje op de telefoon- maar zich had voorgenomen om niet te stoppen voordat we het hadden gevonden. Er waren nogal wat werkzaamheden in de wijk waarin het zich bevond. Hij moest dus een paar keer omrijden. 

Op enig moment zagen we iets kleurrijks in de verte dus hij spoot erop af. Het bleek niet het gezochte werk te zijn (wel van Dante) maar ik sprong uit de taxi om die schildering toch vast te leggen. Die stond op een muur van een onooglijke parkeerplaats in een onbeduidende straat. Met de kaart in de hand legde ik de chauffeur uit dat het werk van Dante heel dicht bij het werk van Dulk moest zijn. Ik stapte in, klaar voor het vervolg. 

De chauffeur draaide de auto om de parkeerplaats te verlaten. Pas toen viel mijn oog op de tegenover gelegen muur. Gevonden. Joehoe! Het kunstwerk bevond zich onder onze neus al was het zo hoog als een flatgebouw. Dus ik stapte weer uit. Een groepje fantasiedieren in warme herfstkleuren. Geen winnend werk maar wel heel mooi gedaan. Ik klopte de chauffeur amicaal op zijn schouders om zijn volharding. We gaven hem een leuke fooi. Ook hij maakte een foto. Om 's avonds aan moeder-de-vrouw te vertellen. Zijn avontuur van die dag met de Holandesas...

Tevreden reden we naar huis terug. Mijn webalbum is aangevuld met foto's van dit uitje.