Mies voor Luís

Dit is bloesemtocht - deel 3. Onze Deense buren reden enkele weken geleden naar Murcia om de bloeiende amandelbomen te zien. Ze keerden vroeg naar huis terug: naar verluidt, was er nog niets te zien. Zij vermoedden dat we ongeveer anderhalve week zouden moeten wachten om de bloesem te kunnen zien. Dat was waar maar het was slechts een deel van de waarheid. 

Mijn liefje en ik reden onlangs naar die regio om de bloemenpracht hopelijk nu wel te kunnen aanschouwen. De eerste blikken in de verte beloofden weinig goeds... De kleuren (roze en wit) spatten niet van de velden. Waren wij ook nog te vroeg? Op een bepaald punt waar ik altijd tenminste één foto maak (hierboven), was nog weinig kleur te bekennen. De heuvel die als achtergrond dient, was als vanouds.

Toen we verder reden, leken de bomen in de gaarden dood?! Net als in voorgaande jaren in het binnenland van Alicante, was de besmetting hier nu ook een feit. We zagen futloze amandelboomgaard na -boomgaard. Donkere stammen, soms als gekapt, zonder een bloemetje aan de takken. Hier en daar bloeide nog een veldje welig maar de meeste bomen waren kaal. ¡Madre Mia! In de aanloop naar dit uitje hadden wij in geen enkele landelijke of regionale krant iets gelezen over een ophanden zijnde natuurramp in Murcia. Wel was ik ettelijke keren op de viering van bloesemfeesten gestuit. Mula en Flor en omgeving. Daar moet het beeld net zo triest zijn... 

Ik vroeg mijn liefje of wij, mensen, de aarde teveel hebben uitgeput? Of was het met name te wijten aan klimaatverandering? Boer Luís gaf ons het antwoord. We sloegen een zijweg in en daar kwam hij ons op zijn tractor voorbij. We groetten hem hartelijk terwijl we langsreden en zagen dat hij stopte. Dat was voor ons reden genoeg om de auto aan de kant te zetten en met hem te gaan praten. 

Hij bleek een erg aardige, open man. In een blauwe overall met een wollen muts op zijn karakteristieke kop. Ik vroeg hem met mijn armen in de lucht wat er in hemelsnaam was gebeurd met zijn amandelbomen. Vorig jaar bloeide bijna alles hier nog?! Dat beaamde hij. Deze  winter was echter veel te droog geweest. 

Daar komt bij dat als de winterse temperaturen aanhouden, de amandelwesp sterft. Het is dit insect dat zorgt voor een amandelplaag. Als het hard genoeg regent, spoelen de eitjes van deze wespensoort weg en komt er geen nieuwe generatie uit. Dat gebeurde afgelopen winter helaas niet en boer Luís, die ecologische amandelen verbouwt, zag het nakende leed met lede ogen aan. 

Deze wespensoort bestond daar een aantal jaren geleden nog niet. Eerst kwam er een plaag in de provincie Alicante, nu was die dus overgewaaid naar Murcia. Omdat Luís ecologische boer is, gebruikt hij geen bestrijdingsmiddelen dus hij heeft weinig alternatief. De zieke bomen moeten met de hand uit de grond worden getrokken en jonge aanplant teruggezet na een rustperiode. We zagen later dat al veel van de buren dat hadden gedaan. 

Hij vertelde ons dat zijn schoonvader de tegenoverliggende velden bezit en bewerkt. Daarop stonden eveneens amandelbomen met hetzelfde probleem (een deel was abrikozenboom). Hun amandeloogst is dit jaar naar de knoppen. De prijzen van deze heerlijke noot zullen omhoog schieten. Ik vond het niet per se jammer voor ons maar wel erg triest voor hem. Hij bleef er echter relatief monter onder. 

Het bestuur van de regio heeft nieuwe maatregelen getroffen om de plaag effectief te bestrijden. De aangetaste amandelen vallen zonder ingreep niet van de boom ten tijde van de oogst. Ze blijven hangen en zijn gemakkelijk te herkennen aan hun kleur (grijs) en grootte (klein). Dat betekent dat de larven dan in de amandelen blijven en een nieuwe generatie wespen kan voortbrengen; met alle gevolgen vandien. Men heeft de boeren dus een deadline gegeven om de zieke amandelen handmatig te verwijderen en te vernietigen. De Murciaanse regering heeft tevens een programma in het leven geroepen voor de uitroeiing of bestrijding van het ongedierte dat deze plaag veroorzaakt. 

Als boeren de enigen zijn die de aangetaste amandelbomen moeten verwijderen en niets wordt gedaan aan reeds verlaten gewassen of amandelbomen langs openbare wegen en paden, is er geen manier om het probleem definitief uit te roeien. 

Inmiddels is er wel financiële compensatie voor de boeren in de extreemdroge gebieden in deze regio. Zij ontvangen met elkaar € 4,5 miljoen van de Europese, Spaanse en regionale overheden. Deze compensatie moet de kosten dekken voor het rooien en vervangen van amandelbomen die door de droogte zijn afgestorven. Het tarief bedraagt ​​€12 per boom, met een maximum van €24.000 per bedrijf. Men schat in dat het gaat om 375.000 bomen in dit gebied.

Ik wenste hem veel sterkte. We reden in mineure stemming verder. De bloemenpracht van voorgaande jaren bestond daar niet meer al zijn de foto’s die ik maakte, heel kleurrijk. Maar het zijn wel foto’s met een grijs randje. Bloemen van de amandelboom zijn hermafrodieten en eenhuizig, dat wil zeggen dat ze zowel meeldraden als een stamper bezitten. Op sommige foto’s staat een hommel of bij die op de nectar en de geurende bloesem afkomt. Die bevinden zich aan de goede kant van deze geschiedenis. Zij zijn de bestuivers, zij zijn de toekomst.