Te midden van alle infrastructurele misère in Bali (zie voorgaande blogs) was er deze week wel degelijk één lichtpunt.Enkele weken geleden vertelde ik Ketut, onze betrouwbare projectmanager (!), van mijn 'laatste plan' dat tijdens dit bezoek zou moeten worden uitgevoerd. Ik vroeg hem dan ook met mij op zoek te gaan naar een houtbewerker in de omringende dorpen die het plan voor ons zou kunnen uitvoeren. Wij klopten aan bij houtbewerkingsbedrijfjes waar het plan om uiteenlopende redenen afketste. Dat verbaasde mij: zo vreemd en moeilijk was het idee niet?!
Na weer een weigering en teleurstellend gezucht van mijn kant, deed Ketut het volgende voorstel: waarom zou zijn pa het niet proberen te maken? Ik ken Pa Ketut als een kundige bamboebewerker. Ook had ik in de afgelopen maanden geleerd dat de Balinees naar één specialisme streeft, all-round deskundigheid komt hier nagenoeg niet voor. Het gaat zelfs nog verder: als je iemand vraagt een klusje te doen op het terrein van een ander, zal hij of zij dat werk zelf niet aannemen.
Ketut, een goed opgeleide jonge Balinees, is daarop een uitzondering. Hij kan veel en is zeer leergierig. Om die reden noemen wij hem 'manager proyèk', hem zo legitimerend om zich namens ons op alle terreinen te begeven zonder dat er problemen onstaan. Hij vervult zijn rol met verve. Onze huidige situatie hier zou vele malen slechter zijn als hij er niet was geweest om te vertalen, een list te verzinnen, de oplossing aan te dragen.
Kennelijk zit het in de familie want zijn pa kan ook meer. Uit de conversatie bleek dat hij van origine houtbewerker is, een van de traditionele beroepen op Bali. “Waarom had ik daaraan niet eerder gedacht?! Natuurlijk mocht hij de opdracht uitvoeren. Graag zelfs!” Ik weet namelijk hoe zorgvuldig hij werkt en ik gun deze aardige man de extra inkomsten van harte. Ketut's familie behoort tot de zogenaamde 'Bali Aga' ook wel de ware Balinezen genoemd. Families die al duizenden jaren op Bali wonen en nog relatief traditioneel leven.
Er kwam weer een instructietekening met letters en afmetingen uit de hoge hoed. Op basis hiervan vervaardigde Pa Ketut iets heel moois; niet van bamboe maar van teakhout deze keer. Hij kent 'slechts' het Balinese schrift (lijkt op Sanskriet) dus het resultaat is deste opmerkelijker. Ik zie dat hij het hout met grote liefde bewerkte, de letters -die zijn zoon hem voordeed- zijn zeer verfijnd vormgegeven. Ik ben hem zeer erkentelijk.
Onlangs namen wij op ons landgoed de Jalan Nelly, de Nellyweg in gebruik. Daaraan kwamen twee mannen en mijn persoontje te pas: Arya, de tuinman, die het gat groef en Ketut die het cementpapje maakte voor een stevige voet. Zelf zette ik de houten constructie op de juiste plek. Grapsgewijs riep een Hollandse passant dat ik 'voor paal stond' maar nooit eerder heb ik dat zó graag gedaan!
Nelly werd in de afgelopen maanden ook voor die mannen een bekende in huis. De 'bovenwereld' speelt in het leven van de Balinees een grote rol. Het is de onzichtbare wereld van de goede krachten. Elke week wordt er bij haar foto een verse bos bloemen geplaatst. Elsa, onze huismanager, zal dat tijdens onze aanwezigheid blijven doen. Een boeket uit eigen tuin, aangevuld met bloemen uit de rijpere tuin van de buren. Binnenkort zullen wij echter geheel zelfvoorzienend zijn.
Nelly's straatnaambord staat op het pad dat van het terras van het centrale huis naar het gastenhuis leidt. Het is heel toepasselijk uitgevoerd: puur natuur, stijlvol, met de voet stevig in de aarde en de kop vrij in de zilte lucht. Teakhout kan tegen een stootje, dat vergaat niet zo maar... De Nellyweg is omzoomd door bloemen: sadap malam (witte jasmijn die 's avonds heerlijk ruikt), spider lady (een witte bloem met uitlopers die op de poten van een spin lijken). Nelly was bang voor spinnen maar van deze zou ze volop hebben genoten. Heliconia (tropischer kan niet!), ixora (verfijnde bloemtrossen in rood en geel), hibiscus (de absolute favoriet van mijn liefje) en baby blue (tere, blauwe bloemen).
Een bont gezelschap voor een kleurrijk mens. Ik mis haar nog elke dag. Maar op de Nellyweg is Nelly nooit ver weg. We kijken ernaar uit hier over enkele maanden weer -met haar- te lopen.
Dit is voorlopig de laatste blog uit Bali want zeer binnenkort gaan wij aan onze terugreis naar Spanje beginnen. ¡Hasta pronto!
