Halal-toerisme

We videoappten afgelopen zondag weer met onze extended family in Bali. Dat is voor beiden het hoogtepunt van de dag. Ketut schitterde door afwezigheid, hij bracht mensen naar het ziekenhuis. Elsa zag er tip-top uit in leuke kleren, met nagellak en lippenstift, een nieuwe ketting om haar hals en een baby op schoot. Die kleine groeit als kool sinds ze hem, naast borstvoeding, (suikerloze) milkshakes met vers fruit geeft. Yuda bekommert zich, naar verluidt, regelmatig om de kleinste boreling. Ook tijdens onze sessie nam hij Varen vaak op de arm. Er wordt wat gesold en getroeteld met nummer 3!

Ook wij kennen Yuda als kleine, grote lieverd. Al elf jaar. Wat deelden we veel met dit ventje! Doorgaans staat hij voor de camera en kijkt dan gebiologeerd naar het scherm. Alsof hij zich het beeld van ons wil inprenten. Hij was degene die zijn ouders voorstelde wekelijks naar het strand te gaan en naar de sterren te kijken, om zo verbinding met ons te maken aan de andere kant van de aardbol. Hij was degene die onze foto’s boven zijn bed wenste. Hij is degene die tijdens een sessie altijd zegt dat hij van ons houdt. Zijn jongere broer Damai (8) is de clown van de familie, de wildebras. Ze zijn een leuk team. Ik ben erg benieuwd wat de rol van de jongste des huizes wordt. Elsa is van mening dat hij ons zal herkennen, mochten we aan het eind van dit jaar naar Bali komen. We hebben het goed met elkaar. Kita senang.

Het was Yuda die ons afgelopen zondag in het Engels complimenteerde met de keuze van onze t-shirts, belangstellend vroeg of we al koffie hadden gedronken en wanneer we weer naar Bali komen. Het antwoord “waarschijnlijk aan het einde van dit jaar” legde hij in zijn voordeel uit. Wat hem betreft in juli, aan het einde van zijn schooljaar en op tijd voor zijn verjaardag. We moesten erom grinniken. Op de vraag van mijn liefje of een 12-jarige te oud is om nog een verjaardagsdoos te ontvangen, was hij duidelijk: “No.” Hij wenst dit jaar net zo’n goedgevulde doos als zijn broer die vorige maand ontving. Noblesse oblige.

Recent vonden in Huize Weltevree nogal wat veranderingen plaats. De beide broers  werden gescheiden van bed en hebben nu ieder hun eigen slaapkamer. Yuda kreeg de kleinste toegewezen. Op termijn zal Varen bij Damai op de kamer komen liggen. Daarnaast werd de badkamer van de ene kant van het huis naar de andere verplaatst. De vrijgekomen ruimte werd toegevoegd aan hun woonkamer. Yuda’s museum staat nu dus in de voormalige badkamer. We konden ons wel vinden in de wijzigingen. 

Door die scheiding ontstond wel een dilemma: wie mocht de foto van mijn liefje, vriendin Bernadette en mij boven zijn bed hangen? Yuda loste dat kinderlijk eenvoudig op: die was en is van hem. Terecht. Toen de betreffende foto werd gemaakt, was nummer 2 nog niet eens geboren! Wij stuurden Damai een alternatieve foto toe. Je ziet ons daarop in Spanje boven een toonbank met schaal- en schelpdieren.

Als we Elsa mogen geloven, stapt haar echtgenoot binnenkort weer aan boord van een cruiseschip. In de recentste editie van de ‘Bali Update’ las ik dat het eiland dit jaar 75 cruiseschepen denkt aan te trekken. De haven van Benoa is de beoogde plek waar ze aanmeren. Daar diepte men de passage naar de pier uit waardoor er 13 meter diepgang ontstond. De pier zelf werd eveneens gerenoveerd:  schepen van 250 lengte kunnen daar nu aanmeren. Er hoeft geen gebruik meer te worden gemaakt van tenderbootjes om passagiers aan land te brengen. Ter vergelijking: MS Zaandam, het middelgrote cruiseship van Holland Amerika-lijn waarmee wij in december 2018 van Buenos Aires naar Santiago de Chile voeren, steekt zes à zeven meter onder water en is 237 meter lang. Dat past. Het grootste cruiseschip ter wereld, Symphony of the Sea (Royal Caribbean), steekt weliswaar negen meter diep maar is a whopping 362 meter lang. Diepasnie!

Provincie Bali heeft het beoogde aantal toeristen voor 2019 gesteld op 8 miljoen; dat is tweemaal zoveel als het aantal eigen bewoners. Heel Indonesië, dat uit 34 provincies bestaat, rekent dit jaar op 20 miljoen toeristen. Vorig jaar stapten ruim 125.000 passagiers in de archipel vanaf hun cruiseschip aan Indonesische wal. Ik ga ervan uit dat ze alleen in het droge seizoen in Aziatische wateren rondvaren, niet in het regenseizoen. Het streefcijfer van 75 cruiseschepen jaarlijks voor Bali moet dan in circa zes maanden worden bereikt. Dat zijn ruim 12 aankomsten per maand en dat komt meer op drie per week. Geen sinecure. We zullen volgend jaar weten of die verwachtingen zijn uitgekomen.

De Indonesische presidentsverkiezingen vinden op woensdag 17 april plaats. Ruim 190 miljoen mensen gaan op die dag naar de stembus. Spannend! Zittend president Joko Widodo (PDI-P) wordt uitgedaagd door Prabowo Subianto (1951) van partij Gerinda. De running mate van Prabowo, zakenman en politicus Sandiaga Uno (1969) die vice-president wenst te worden, maakte recent een goede beurt bij de Balinezen. Hij vindt dat Bali een “Halal destination for Islamic travelers” moet worden. Je kunt niet beweren dat Uno niet “outside the box” denkt. Tja. Er zouden daarmee triljoenen Indonesische roepiahs zijn te verdienen. Weer zo iemand die denkt dat alles om geld draait…

Diverse polls tonen aan dat ruim 50% van de ondervraagden voor Jokowi zegt te gaan stemmen (versus 30% voor zijn opponent). Al werd ik in de afgelopen jaren geen groot fan van de huidige president vanwege zijn slappe houding jegens radicale moslims binnen de landsgrenzen, door wegkijken bij toegenomen intolerantie jegens andersdenkenden en door diens onzichtbaarheid in internationale politiek, zie ik hem liever in die rol dan kandidaat Prabowo. Die blunderde een aantal keren spectaculair. Bovendien modelleerde hij zijn campagne naar die van Trump met de leus ‘Make Indonesia Great Again’.

Ik vermoed dat het aantal Jokowi-stemmers in Bali door bovenstaand akkefietje zal zijn toegenomen. Elsa was in ieder geval duidelijk op wie zij gaat stemmen. De vice-gouverneur van het Eiland van de Goden, Cok Ace, was er als de kippen bij om de uitspraak van Sandiaga te bekritiseren en van de hand te wijzen. Bali is de enige Hindoe-provincie van Indonesië en dat zal sommige islamisten een doorn in het oog zijn. (Bali werd in 2002 en 2005 getroffen door bomaanslagen van moslimterroristen waarbij honderden doden vielen.) De meeste toeristen komen juist naar het eiland om een glimp op te vangen van de hindoeïstische cultuur en de vele tradities. De reacties van Balinezen waren dermate fel dat Sandiaga zijn geplande campagnestops in die provincie moest annuleren.

Vandaag wordt in Bali ogoh-ogoh gevierd. Deze oudejaarsdag gaat gepaard met feestelijke optochten door de straten, met grote poppen die aan het einde van de processie in brand worden gestoken. Op de internationale school maakten de beide mannen er dit jaar een. De eerste foto's ontvingen we reeds. Ze zijn niet alleen lief, ze zijn ook uiterst creatief. 

Morgen vindt daar Nyepi plaats, Stiltedag. Dan begint Nieuwjaar voor de Balinese hindoes. Je wordt geacht binnen te blijven, geen licht te onsteken en geen handelingen te verrichten. Omdat Elsa een baby heeft, mogen ze in huis het licht aandoen. Da's mazzel voor eenieder. Alle 468 vluchten van en naar het eiland zijn die dag geannuleerd. Happy New Year, sweeties!