Van roze maan naar rode planeet

Niet zo lang geleden blogde ik over het feit dat we als mensheid momenteel meer weten over ons heelal dan van de oceaanbodem. Ik schreef toen dat ik meer emotie voel bij de onderwaterwereld dan bij het universum. Oké, we weten niet precies hoe groot de kosmos is dus misschien klopt die uitspraak niet helemaal… Wat ik wel weet is dat we sinds 1969 twaalf personen op verschillende missies naar de maan stuurden en dat tot nu toe niet meer dan drie personen naar de diepste plek in de oceaan afdaalden (de Marianas Trench). Nu speelt zeker mee dat we kunnen meekijken met missies naar de maan en eventueel andere planeten. De allerdiepste onderwaterwereld is zo donker dat we daar als kijkers niets zullen meebeleven. 

Dat neemt niet weg dat ik recent mijn ogen uitkeek toen ik over de donkere Middellandse Zee uitkeek. Mijn liefje en ik liepen op een zwoele zomeravond -de zon was allang onder- een rondje langs de wandelboulevard toen we in de verte iets knalroze en kleins zagen bewegen. Was het een cruiseschip op met feestelijke buitenverlichting? We konden het ons nauwelijks voorstellen... Deze tak van de reisbranche kreeg immers de genadeslag van het coronavirus?! 

Een Spaanse vrouw met jonge kinderen keek daar naar hetzelfde verschijnsel en probeerde een foto te maken met haar mobiele telefoon. We vroegen haar wat zij dacht dat we zagen. Ze keek ons even vreemd aan en zei toen lachend “la luna”. De maan! Vol en zo roze! Hoe konden we zo dom zijn?! Nou, dat valt wellicht te verklaren. We bleken te kijken naar een maan die wij niet eerder zo uit zee zagen opkomen; zeker niet in die kleur. We keken met open monden toe hoe een roze bal in sneltreinvaart naar zijn vertrouwde plek aan het firmament rees. 

Een Engelsman die aan die boulevard in een vakantiehuis woont en met wie we soms een praatje maken, stond tevens met zijn mobieltje in de hand. Hem leek een foto wèl te lukken. Aan hem vroeg ik dan ook of hij een foto van ons wilde maken om dit moment vast te leggen. Die beeldopname had bij lange na niet de kleur die ik met eigen ogen zag, maar het moment ligt vast voor de eeuwigheid. De avond erop wilden we wederom naar de boulevard om dat spektakel te aanschouwen maar toen was er enige bewolking die het opkomen van de maan minder spectaculair maakte. Een Spaanse buur vertelde ons die avond dat de derde keer scheepsrecht moest zijn: de maan zou de volgende nacht nóg groter en helderder zijn. Hij kreeg gelijk. Met de grote zoomlens en veel geduld lukte het mij de roze maan vast te leggen. 

Enkele dagen erna begonnen we op Netflix met seizoen 1 van de 10-delige dramaserie ‘Away’. Het onderwerp is een vlucht naar Mars. NASA stuurt voor de eerste keer een team van vijf astronauten naar de rode planeet. De commandant en piloot van deze missie is de Amerikaanse Emma, gespeeld door Hillary Swank. De Atlas-crew bestaat voorts uit een Chinese (Lu), een Rus (Misha), een Indiër (Ram) en een Brit (Kwesi); ze zijn respectievelijk chemicus, ingenieur, medicus en botanist. Man, vrouw, zwart, wit, homo, hetero, joods, christelijk… aan diversiteit geen gebrek.

Ook niet aan drama: liefde, vriendschap, jaloezie, ambitie, geloof, politiek, grote tegenslagen en kleine strubbelingen, ziekte, bijna-dood, verdriet; het zit er allemaal in. Er gaat van alles mis aan boord, zowel in technische als  intermenselijke zin. Er wordt veel aandacht geschonken aan Emma’s gezin dat op aarde achterblijft. Het bestaat uit een puberende dochter en een echtgenoot, tevens astronaut. Hij krijgt op de dag dat Emma’s raket een tussenlanding maakt op de maan, een hersenbloeding en raakt deels verlamd. Emma wikt en weegt maar gaat door haar grote droom te verwezenlijken: als eerste met haar team te landen op Mars.

Daar laat ik het bij want zelf haat ik spoilers. We pinkten regelmatig een traantje  weg (al vonden we het in het begin teveel emotie) en keken vol bewondering naar de prachtige opnames en interessante experimenten die in het heelal worden gedaan. Vooral een shot in de allerlaatste aflevering (oké, één spoiler alert) kon mij bekoren. De astronauten kijken op naar de oranje-rode lucht. Daar zien we de Maan en blauwe planeet Aarde hangen, als discoballen aan het plafond. De crew deed acht maanden over de reis naar Mars, mijn liefje en ik vlogen pijlsnel door tien afleveringen. We kijken reikhalzend uit naar seizoen 2. Ze keren toch zeker terug?! Aanrader! 

Eerder deze week werd tevens het bericht gepubliceerd in Nature dat sterrenkundigen een gas in de atmosfeer van planeet Venus ontdekten dat wellicht duidt op leven in andere delen van ons zonnestelsel. Het team, onder leiding van een Britse wetenschapper, heeft er weliswaar geen materiaal of foto’s van maar met de gigantische telescopen die op aarde staan, denken ze de chemische stof fosfine te hebben ontwaard. (Dat is een gasvormige verbinding van fosfor en waterstof.) Men vermoedt dat het voorkomen van dit gas samenhangt met een vorm van leven op deze planeet; een vorm die zonder zuurstof kan, het zogenaamde ‘anaerobic life’.

Het was spectaculair nieuws. Zoals altijd zijn er dan ook onderzoekers die deze vondst en de verklaring in twijfel trekken maar voorlopig zorgt deze ‘out of the blue’-bevinding voor ophef in de wetenschappelijke wereld. NASA had tot dusver niet veel aandacht voor Venus maar deze vondst zou weleens een kantelpunt kunnen zijn. De atmosfeer van Venus zit bomvol kooldioxide, de oppervlaktetemperaturen liggen ruim boven 400 graden Celsius en de luchtdruk is gelijk aan de druk op ruim 900 meter onder water. Deze planeet is dus niet per se leefbaar voor tweevoeters als wij… Hoog in de atmosfeer zouden de omstandigheden van Venus echter weleens niet zo onleefbaar kunnen zijn. Er waren eerder robotmissies naar Venus -met name door de Russen- maar de planeet smelt staal als geitenkaas in de oven! 

Overigens las ik in een recent NASA-bericht dat we deze week formeel in een nieuwe zonnecyclus (Solar Cycle 25) zitten; de 25ste sinds astrologen dat begrip hanteren. Elke elf jaar begint de zon aan een nieuwe cyclus. Geen idee of we in de komende periode met een gevaarlijke zonnestorm te maken krijgen. In juli 2012 deed zich zo'n epische storm voor die planeet Aarde echter miste. De piek in zonneactiviteit wordt verwacht in juli 2025.

Alsof dat nog niet genoeg was om mij over de streep te trekken, keken we gisteravond naar aflevering 1 van de nieuwe Netflix-documentaire ‘Challenger: The Final Flight’ die deze week op de buis verscheen. Deze docu heeft vier afleveringen. 

Iedereen kent waarschijnlijk het verhaal van deze shuttle-missie uit 1986: de raket explodeerde luttele seconden na lancering en alle zeven astronauten kwamen daarbij om. Het was de eerste keer dat een burger mee ging op missie. Haar naam is Christa McAuliffe, ze was lerares. Ook hier betrof het een diverse crew: onder andere twee vrouwen, de eerste Amerikaanse astronaut met Aziatische roots en een zwarte Amerikaan.

We zullen de astronauten in het vervolg van deze serie persoonlijk leren kennen, nabestaanden werden nauw bij de documentaire betrokken en veel NASA-deskundigen komen aan het woord. Astronaut en nationale ruimteheld André Kuipers kon het, naar verluidt, niet drooghouden toen hij de documentaire in voorbeschouwing zag. Wat veroorzaakte deze ramp? We krijgen daarop uitgebreid antwoord. Ik kijk uit naar aflevering 2. Misschien word ik ooit nog Galaxy-gek? Niets mag maar alles kan in dit knotsgekke kronajaar!