Het is vandaag de dag van Driekoningen, de drie wijzen uit het Oosten.
Mijn liefje en ik halen de kerstboom hierna weg, bergen kerstballen en andere versieringen
op. Niet voor volgend jaar; dan hoop ik weer elders in de wereld te vertoeven. In
Spanje betekent vandaag allereerst een vrije dag voor alle werkenden. Er werden gisteren in onze autonome regio nieuwe,
verscherpte coronamaatregelen aangekondigd die per morgen ingaan. De avondklok
gaat nu naar 22:00 uur en de restaurants moeten om 17:00 uur hun deuren
sluiten. Ook de scholen gaan morgen weer open.
Op deze nationale feestdag eet men
hier Roscón de Reyes, een krans –vertaling van het Spaanse woord corona (!)- met
kandij en zoete vulling of een amandelstaaf in ronde vorm. Tenminste één
miljoen van dit soort taarten zou vandaag worden gegeten. Vooral jonge Spaanse kinderen
kijken uit naar Los Reyes Magos.
Normaliter worden in het ganse land optochten gehouden waarbij de drie wijzen
worden binnengehaald en de kinderen worden getrakteerd op snoepgoed. Vanwege
corona gebeurt dat nu bijna nergens. Er zullen hier en daar wel drie koningen door
de straten lopen maar kinderen zullen hen door ramen of vanaf balkons moeten aanschouwen.
De avond voorafgaand aan deze
dag zetten Spaanse kinderen hun schoen, zoals kids in Nederland dat een maand
eerder deden. Net als het Sinterklaasfeest in de Lage Landen discussies
oplevert, zo bestaan die hier ook. Een van deze koningen is zwart (Balthasar).
Tot voor kort werd hij vertolkt door een zwart geschminkte witte man. In Madrid
begon men als eerste met een werkelijk zwarte koning van Afrikaanse origine.
Kennelijk kent ook de eetbare Driekoningenkrans
een lange traditie: in de tweede eeuw voor Christus zou iets dergelijks al in
gebruik zijn bij de Romeinen, ter ere van de god Saturnus. Destijds bestond de
taart uit vijgen, dadels en honing. Die bevalt mij op het gehoor beter dan de
versies die je hedentendage in de winkels ziet liggen. Vanwege aversie tegen
teveel suiker koop, kook of eet ik zoiet niet. Onze vrienden Roland & Frans
brachten onlangs een amandelstaaf van bakkerij Tetteroo mee, een topbakker uit
Laren. Met niet al te zoete amandel gevuld, knapperige korst en subtiel amandelschaafsel
er bovenop. Die staaf was in één keer op. Smullen!
Volgens de traditie wordt in
Spanje een boon in de roscón verstopt. Degene die de boon in zijn of haar
stukje taart aantreft, wordt uitgeroepen tot Koning of Koningin van de Dag; met
alles wat daarbij hoort: onschendbaarheid, belasting ontduiken, een speedboat
van 2 miljoen, vakantiehuizen in zonovergoten oorden, duizenden maîtresses, op
vakantie in coronatijd, een eigen golfbaan, gouden toiletpotten, gevelpanden
met eigen naam in neonletters… Noem maar op!
Van echte koning naar nepheerser
is een kleine stap, wat mij betreft. Dit is mijn aller-allerlaatste blog over
Donald Trump. Dat beloof ik! Hoogstwaarschijnlijk plaats ik nog een uitzwaaiding
op 20 januari maar dat zal dan het einde van mijn Trump-obsessie zijn.
Vandaag wordt echter nog een
spannende dag in Washington D.C. want daar worden de stemmen geteld die Joe Biden
officieel tot winnaar van de afgelopen presidentsverkiezing moeten uitroepen.
Niets staat de president-elect dan nog in de weg om later deze maand te worden
ingezworen als de nieuwe president van de Joe Es of Ee.
Normaliter is dit een
routinekwestie. De stemmen worden per staat in een gesloten houten kistje de
Kamer binnengebracht. Het kistje wordt in het bijzijn van senatoren en
parlementariërs geopend en de stemmen worden hardop geteld door speciale leden
(zogenaamde ‘tellers’) van beide politieke stromingen: Democraten en
Republikeinen. Het zijn er 306 voor Biden en 232 voor Trump. Die stemmen moeten
vervolgens door alle aanwezige politici worden gecertificeerd. De president van
de Senaat, Vice-president Mike Pence (onderdaan van Trump), overziet de
procedure en roept aan het einde van die telling de winnaar uit. Trump legde druk op zijn tweede man teneinde iets ten faveure van zichzelf te doen. We gaan zien hoe Pence acteert.
Met de komst van Donald Trump als
president ontstond er een nieuw normaal. Beter gezegd: een geheel nieuw
Abnormaal. Afgelopen weekend konden we dat, dankzij de Washington Post, met
eigen oren horen: een uur lang zette Trump de hoogste verkiezingsbaas in
Georgia (Republikein) onder druk om nèt genoeg stemmen te vinden om daar alsnog
de overwinning op te eisen. Het zijn hopelijk de laatste stuiptrekkingen van
een zeer corrupte, criminele man.
Sinds de presidentsverkiezing van november hebben Trump en zijn team bijna 60 rechtzaken aangespannen om de uitslagen te
betwisten, tot aan het Hooggerechtshof toe. De stemmen zouden vals zijn, Democraten
hadden ‘zijn’ overwinning gestolen. Tot tweemaal toe weigerde de mannen en
vrouwen van de Supreme Court, met drie van ‘zijn’ rechters, zich in deze
kwestie te mengen of hem gelijk te geven. Nooit was er reden aan het
kiessysteem, het aantal stemmen en de uitslagen te twijfelen.
Nu wil het geval dat een groot
aantal Republikeinse senatoren en parlementariërs, onder andere uit de zes
staten waar Trump dacht te gaan winnen maar verloor, vandaag uit loyaliteit aan
Trump de certificering van de officieel uitgebrachte stemmen op Joe Biden zullen
gaan weigeren. Als een ware Don Corleone eiste Trump in de afgelopen tijd loyaliteit
van ‘zijn’ collega-Republikeinen. Een groot aantal van hen hoopt in de nabije
toekomst te worden herkozen en de toorn van de teleurgestelde en boze Trump-kiezer
zou ook op hen kunnen neerdalen.
Het wordt Trump’s ultieme
loyaliteitstest in eigen gelederen... Iedereen zal na vandaag weten wie van zijn
Republikeinse entourage verdorven genoeg is om iets dat keer op keer feitelijk
en rechtsgeldig blijkt te zijn, in twijfel trekt om ‘zijn’ corrupte baas te
plezieren. Dat politiek kan corrumperen, wereldwijd, weet eenieder met
interesse in dit onderwerp. Trump deed daar in de afgelopen jaren telkens scheppen
bovenop. Hij deinsde nooit terug voor dreigementen. Als leden van ‘zijn’ partij
dat niet doen, zouden ze weleens aan de vissen in de Potomac-rivier kunnen worden
gevoederd. (♫ Alles is van Don-nie ♫)
“Gebrek aan [een moreel kompas] verandert mensen
in zwanendons, in veertjes die je vanuit je handpalm met een ademzuchtje iedere
gewenste richting op kan blazen.” Ik vond de beeldspraak treffend en passend voor gebruik in dit blog. De passage
komt uit de laatste roman van Pieter Waterdrinker (1961), getiteld ‘De rat van
Amsterdam’. Ik zou het een hedendaagse, ietwat cynische schelmenroman willen
noemen.
Het boek gaat over de Joodse
Let Ruben Katz (met Russisch bloed) die vanuit de gevangenis terugkijkt op zijn
leven. Met zijn intellectuele ouders rijdt hij in 1990 in een urinekleurige Lada
de vrijheid tegemoet. Ze zijn op weg naar Israël maar stranden in Amsterdam. Het
gezin bouwt daar een nieuw leven op; met veel vallen en opstaan. Terwijl moeder
het verdriet om hun in Riga begraven dochter nauwelijks te boven komt en steeds
verder wegkwijnt, proberen vader en zoon Katz ieder op hun manier zo snel
mogelijk te integreren in het Bloembollenkoninkrijk aan Zee (Nederland). Vader
Katz begint een instituut voor Duitse taal- en letterkunde, terwijl Ruben Katz
na zijn rechtenstudie gaat werken voor de Nationale Armenloterij, een
filantropisch instelling. Door Waterdrinker een “rattenbolwerk” genoemd. De auteur schuwt grote thema’s in deze roman niet:
emigratie, ontheemding, zingeving, corruptie, liefde... Een zeer onderhoudende
en soms vermakelijke pil van 480 bladzijden, geschreven door een Hollander die onder
andere Russisch studeerde en al 20 jaar met zijn Russische echtgenote in Poetin’s
Rossiya woont.
In oktober vorig jaar verscheen
het boek ‘Authoritarian Nightmare: Trump and his Followers’ van de Amerikanen John
Dean en Bob Altemeyer. Dean was adviseur van Nixon, direct betrokkene bij het
Watergate-schandaal. Hij bekende destijds schuld aan obstructie van de
rechtsgang. Altemeyer is emeritus hoogleraar in de psychologie en deed
jarenlang onderzoek naar autoritair gedrag.
In het eerste deel van hun boek
onderzoeken ze Trump’s jeugd, carrière en presidentschap. Trump’s vader was een
ster in het intimideren en controleren van anderen. De zoon bleek te aarden naar
zijn daddy. Zelf vertoont hij nu alle kenmerken van een dominante, autoritaire
leider. “A type who desires personal power; thrives on inequality; cheats to
win; and is amoral, bullying, vengeful, exploitive, mean-spirited and
manipulative.” De auteurs stellen vervolgens dat “Donald Trump would be
nothing but a Twitter troll” zonder zijn gevolg. Deel 2 van het boek gaat over
de eigenschappen van zijn gevolg, de Trump-aanhangers.
Altemeyer ontwikkelde tijdens
zijn academische carrière onder andere de RWA-schaal, een aanduiding voor Right
Wing Authoritarianism. (Je kunt je eigen gevoeligheid hiervoor op het web testen.)
In de jaren '80 en '90 van de vorige eeuw werden Amerikaanse politici van beide zijden voor
het eerst aan zo’n test onderworpen. Daaruit kwam naar voren dat Republikeinen
bijna allen significant hoger scoorden op deze schaal dan Democraten. De
hoogste scores werden behaald door afgevaardigden uit de zuidelijke staten.
“Trump’s base is oblivious to
his unpresidential behavior, endlessly forgiving of his incompetence, and
stands “ready to give Trump all the power he wants” in exchange for his promise
to reverse societal change and protect them from the purported danger posed by
“lawless” minorities and immigrants.” Tja.
De kans dat de actie van Trump’s
Republikeinse hielenlikkers, bekend als The Mafia Brotherhood, vandaag sukses
zal hebben, wordt door deskundigen als klein ingeschat. Hun bezwaren moeten
namelijk worden overgenomen door de leden van beide huizen. Democraten hebben echter
de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden dus de kans dat ze met hun motie
meegaan, is minimaal. Bovendien heeft de voorzitter van de Senaat, de
Republikein Mitch McConnell, Biden eerder -zij het laat- erkend als winnaar van
deze presidentsverkiezing. Hij riep zijn collega’s in de partij op deze actie
niet te ondernemen of ondersteunen. Maar ja, wie luistert er tegenwoordig nog
naar rede, naar een gematigde stem?!
Vandaag zal het dus nog stormen
aan de andere kant van de Atlantische oceaan. Van Trump zijn we binnenkort af, Trumpisme
zal nog wel even voortduren in de Amerikaanse politiek. Dat laat ik voortaan langs
mij heen gaan. Ook dat is een belofte!
Afgelopen weekend las ik een mooi
interview met programmamaker, China-deskundige en verwoed vogelaar Ruben Terlou
in de Volkskrant. Aanstaande zondag begint zijn nieuwe 7-delige reisserie op
NPO2 (20:20 uur), getiteld ‘De wereld van de Chinezen’. Deze keer reist hij
niet door China maar gaat hij op zoek naar Chinezen in het buitenland. Ik werd groot
fan van zijn vorige programma’s dus ik zal steevast voor de buis zitten. Op de
VPRO-site las ik dat hij onder andere dissidente Chinezen opzoekt in Madagaskar
die groot fan blijken te zijn van Trump. Terlou raadt ons, Westerlingen, aan
een draai van 180 graden te maken. We maakten ons druk over de tweets van de
Amerikaanse president. “Maar alsjeblieft,
draai 180 graden, open je
ogen en kijk naar het Oosten.”
En zo is ook deze blog dan weer rond.