Een vrouw en een kip zijn de pest op een schip

Het is weer hoog tijd voor een blog over de razend-spannende Ocean Race. (De titel van deze blog verwijst naar een oud zeemansgezegde, met de nadruk op oude zeemannen...) De teams vertrokken uit Kaapstad en zeilen nu over de Zuidelijke Oceaan richting Brazilië. Dit is het langste traject van deze race om de wereld: 12.750 zeemijlen. Ze zullen er ruim een maand overdoen. Ik vond een aardige illustratie in een Nederlandse krant over de bevoorrading van Team Malizia voor dit monstertraject in de race. Voor een crew van vijf personen neemt men op dit traject onder andere 120 repen chocolade, zeven blokken Parmezaanse kaas, 50 appels, 600 theezakjes en 35 rollen toiletpapier mee aan boord.

De zeilboten zetten op 26 februari koers naar de Roaring Fourties en de Furious Fifties, de veelbesproken breedtegraden (40º en 50º ZB) die berucht zijn om hun stormachtige westenwinden en voortdurend hoge golven. Ze waren nog niet uit het zicht van de haven of de passage ging al snel -wederom- gepaard met schade aan drie van de vijf deelnemende boten. 

Voor Guyot Environment - Team Europa was de averij dermate ernstig dat ze naar Kaapstad moesten terugkeren. Het was aan de oplettende Britse Annie Lush (1980) te danken dat het probleem vroegtijdig werd ontdekt. (Lush deed aan een eerdere jaargang mee aan boord van Team Brunel.) Ze ging doodmoe naar bed toen ze dacht dat ze een vastgesjorde krat op de bodem van de boot zag bewegen. Even dacht ze te hallucineren maar ze nam het zekere voor het onzekere en deelde haar bevindingen met het team. 

Vanwege de constante klappen op het water raakte een deel van de romp van de kajuit ernstig beschadigd. Een bodemplaat van koolstofvezel (carbon fibre) van hun IMOCA 60 kwam los. In het Engels spreekt men dan over ‘delamination’, het scheuren van een of meer lagen carbon fibre door een breuk in het opvulmateriaal; een zogenaamd rompsandwich-probleem. Verder zeilen was volledig onverantwoord. Men lapte de schade zo goed mogelijk op om langzaam (minder dan 10 knopen), met een kleiner zeiloppervlakte en met motorondersteuning terug te varen. 

De boot is nu op het droge in Kaapstad voor een grondige reparatie. De bodem wordt deels losgesneden, de beschadigde koolstofvezelplaten vervangen, een deel van de tussenlaag vernieuwd en de lagen daarna weer aan elkaar gezet. Die reparatie zou aanvankelijk een dag of vijf à zeven in beslag nemen. Eerst liep men vertraging op door een voorbijtrekkende storm, daarna besloot men alle tijd te nemen. Het team gaf hun deelname aan dit traject. Vanaf Brazilië (Itajai) gaan ze weer volop meedoen; dan heeft men nog 60% van de race voor de boeg. 

Ook Team Malizia, waaraan de Nederlandse Rosalin Kuiper deelneemt, kreeg te maken met een fikse tegenslag. Er ontstond een scheur in de mast. Eerst schoot het grootzeil los en landde deels overboord. Vanwege het gewicht van duizenden liters zeewater dat vervolgens in de bolling van het zeil terechtkwam en het afbreken van een blok waarlangs het grootzeil wordt gehesen, sleet de grootzeilval door de mast als een mes door de boter. Kuiper, de lichtste van de crew en aan boord verantwoordelijk voor alle techniek, werd naar de top van de mast gehesen om de schade op te nemen en te fotograferen. Die mast is 28 meter lang. Ik voelde mijn eierstokken rammelen toen ik haar op een filmpje heen en weer zag bungelen aan een veiligheidslijn. Dat is geen klusje voor de faint hearted! Het bleek te gaan om een scheur van ruim 30cm. (Ze kwam bont en blauw uit de mast.) 

Het zeilteam had overleg met het technische team aan de wal over een oplossing. Men heeft een beperkte reparatiekit aan boord dus er moet verstandig met de beschikbare materialen worden omgegaan. Er zijn nog vele mijlen te gaan. Het plan ontstond om lappen koolstof over het gat in de mast te lamineren. Er moest echter ook een goed moment worden gekozen voor reparatie op volle zee, bij golven van tenminste drie meter hoog. Kuiper bereidde 18 koolstofvezellagen in de kajuit voor; dat was een tijdsgebonden, heel precieze klus. De reparatie ging uren duren en omvatte het schuren van de plek, het voorbereiden van het lamineren en het lamineren zelf. Britse collega Will Harris bracht die pleisters op de wonde aan de mast aan, bij een deinende zee. Men communiceerde met elkaar via Bluetooth headsets. Hij bungelde in het donker met een lampje op zijn helm, soms heftig heen en weer zwiepend.De mast moet na deze reparatie weer op volle sterkte zijn. En ja, er kan weer met grootzeil worden gevaren! 

Het Amerikaanse 11th Hour Racing Team heeft het eerste snelheidsrecord van deze editie op zak. Ze legden in 24 uur tijd ruim 544 nautische mijlen (ruim 1.007km) af, gemiddeld bijna 42km per uur. In de afgelopen week kregen ook zij met pech te maken. Twee van hun kleinere zeilen raakten beschadigd waardoor ze niet optimaal konden varen. Het weer was te slecht voor onmiddelijke reparatie dus men liep meer achterstand op. Inmiddels zijn de beide zeilen gerepareerd maar nu lijkt er ook iets met het roer aan stuur- en bakboord niet in orde te zijn; er zitten scheurtjes in. Ze hebben slechts één reserveroer dus een beschadigde is vervangen. Dit traject wordt niet voor niets de ‘Demolition Derby’ genoemd! 

Het Zwitserse team Holcim PRB gaat al dagenlang ruim aan kop en lijkt dat zonder schade te doen. Ze liggen nog maar 130 zeemijlen voor op de rest. Een aantal dagen geleden was dat nog bijna 500 nautische mijlen. In de zuidelijke oceaan kan je positie snel veranderen Je hoeft maar in een windstille zone terecht te komen of schade op te lopen en de voorsprong verdampt. 

In de week van wereldwijde Women´s Marches èn van Internationale Vrouwendag kan er niet genoeg worden gezegd en geschreven over de rol van vrouwen in deze tak van sport. Aan jaargang 2014-15 van de -toenmalige- Volvo Ocean Race deed voor het eerst een volledig vrouwelijke bemanning mee, genaamd Team SCA. Ik was fan en volgde hun verrichtingen op de voet. Ze zeilden op een knalroze boot met de Engelse Samantha Davies (1974) aan het roer. Enkele jaren daarvoor nam Davies al meermalen deel aan de Vendéé Globe solorace om de wereld. Ze finishte als derde. De zeer ervaren Davies zeilt nu mee aan boord van Team Biotherm, als bemanninglid met skipper Paul Meilhat. 

Papierkunst van de Oekraïnse 
Asya Kozina

Het meedoen van een compleet vrouwenteam aan deze roemruchte zeilrace leidde sindsdien tot een kleine revolutie: een grotere vertegenwoordiging van vrouwen in de Ocean Race. Dit is de eerste jaargang waarin elk deelnemend team tenminste één vrouw in de bemanning moest hebben. Bovendien ontstond uit Team SCA een nieuwe organisatie, genaamd ‘The Magenta Project’. Dat non-profit collectief streeft naar een grotere betrokkenheid van vrouwen in de top van de zeilsport. Zo bestaat er bijvoorbeeld een Mentoring Programma dat is bedoeld om vrouwelijke aspirant-zeilers van over de hele wereld in contact te brengen met ervaren en soms illustere mentoren uit de zeilwereld.

Gendergelijkheid staat hoog op het programma; het gaat om gelijkheid in kansen  en salaris. Dat dit broodnodig is, blijkt uit het verhaal van IMOCA-zeilster Clarissa Crémer. Haar sponsor voor de Vendée Globe Race 2024, Banque Populaire, liet haar “aan de kade achter”. Ze werd aan de kant geschoven als toekomstig schipper van het team. Deze beslissing werd genomen toen Crémer op het punt stond weer aan het werk te gaan na haar zwangerschapsverlof. Ze miste de vroege kwalificatie-evenementen vanwege de geboorte van haar eerste kind. Dat werd haar onterecht zwaar aangerekend. 

Onder andere Sam Davies zet zich in voor meer gerechtigheid voor zeilvrouwen die tevens moeder zijn. Als je gaat deelnemen aan een zeilrace rond de wereld, zet je je moederschap tijdelijk aan de kant. “Als je offshore stapt, moet je vergeten dat je moeder bent. Je mag je niet schuldig voelen, je moet 100% energie steken in de bemanning, de boot en de race. Dat kan alleen als je weet dat er goed voor je kind wordt gezorgd en daar komt veel bij kijken.” Naarmate meer sponsors op zoek gaan naar meer diverse zeilers en hun persoonlijke verhalen, is het van cruciaal belang dat ook goed moederschapsbeleid onderdeel wordt van de bedrijfs- en sponsoraanpak.

Een van de redenen -misschien wel de belangrijkste- waarom vrouwen moeite hebben om voet aan de grond te krijgen in dit soort professionele offshore-races, is vanwege fysieke verschillen. Er is een wijdverbreide perceptie dat vrouwen er niet sterk genoeg voor zijn. Davies, Lush en Kuiper bewijzen het tegendeel.