Hara hachi bun me

In Australië zijn eind vorige maand de opnames begonnen van de nieuwe jaargang van Masterchef Australia, een van de meest bekeken en gewaardeerde kookprogramma’s op tv. Zelf volg ik deze kookwedstrijd sinds het prille begin (2009). Een van de volgende jaargangen bekeek ik op Australische bodem. We verbleven destijds in het vakantiehuis van onze vriendinnen Claire & July in Sydney. 

Inmiddels zijn er veel veranderingen in dit programma doorgevoerd maar de essentie bleef dezelfde: zet een groep thuiskoks in een professionele kookstudio, leg ze het vuur na aan de schenen en kijk wie er zich het best door alle uitdagingen en stress heen slaat. De winnaar vergaart daarmee bijna eeuwige roem en een geldprijs. Vaak volgt daarop een nieuwe (inter)nationale carrière.

Een paar van de veranderingen voor seizoen 16 zet ik hier op een rijtje. Er is een bijna geheel vernieuwde, vierkoppige jury die de verrichtingen van de kandidaten gaat beoordelen. De enige ‘ouwe rot’ die overbleef van vorig jaar is Andy Allen. Deze oud-kandidaat en winnaar van 2013 maakt sinds 2020 deel uit van de Masterchef-jury.

Dit jaar wordt hij vergezeld door een andere ‘ouwe rot’: Poh Ling Yeow. Als kandidaat eindigde zij als tweede in het allereerste seizoen van het programma, in 2009. Zelf vond ik haar destijds de beste van de twee finalisten. (Julie Goodwin won.) Die tweede plek schaadde haar niet, integendeel. De twee andere nieuwe juryleden zijn culinair recensente Sofia Levin en de Franse chef-kok Jean-Christophe Novelli. Levin is journaliste en woonachtig in Melbourne. Zij studeerde af in de Journalistiek toen het eerste seizoen liep. In 2021 begon zij met de website (en nieuwsbrief) ‘The Seasoned Traveller‘. Daarin legt ze de nadruk op culturele en culinaire diversiteit en roept ze haar volgers op to #eatcuriously. (Die site staat bij Mijn Links, in de rechterkolom.)

Jean-Christophe Novelli is een van oorsprong Noord-Franse kok uit Arras die in 1983 verhuisde naar het Verenigd Koninkrijk. Nadat hij daar een aantal Michelin-sterren bij elkaar had gekookt, opende hij er in 1997 zijn eigen restaurant ‘Maison Novelli’. In de afgelopen 20 jaar had hij restaurants in Engeland (5), in Frankrijk (1 in Normandië) en Zuid-Afrika (1 in Kaapstad), schreef kookboeken en startte een kookschool. Zelf had ik nog nooit van hem gehoord maar dat zegt niets over de man. 

De ervaren Jamie Oliver zal in de eerste twee weken optreden als mentor; ook voor de nieuwe juryleden. Er stond een interview (met foto's) met hem op de website van Sofia Levin. Daarin noemt hij Jean-Christophe 'a beautiful, romantic man' en Poh 'a little gift of sunshine'. Dus de onderlinge sfeer is kennelijk goed. Hij vertelt in dat interview ook dat hij zich in Australië thuis voelt (geen toerist). Zo voelde elk bezoek Down Under voor mij ook! 

Een andere verandering in het programma is dat er nu 22 amateurs gaan meedoen; voorheen waren dat er 18. Er zal in deze jaargang wederom geen auditiefase worden getoond. We beginnen met de Top22 en daarna is het een wekelijkse afvalrace. Hopelijk wordt het weer een interessante mix van culinaire culturen. Wat ik heel leuk vind, is dat drie uitzendingen van het programma zich zullen afspelen in Hong Kong. Vanaf nu ga ik geen zoekopdrachten meer uitoveren op het web bang als ik ben om iets te lezen dat ik nog niet wil weten. Het moet wel spannend blijven!

Enige tijd geleden kreeg ik te maken met heel weinig eetlust. Ik werd al misselijk bij de gedachte aan eten. Bij de eerste hap zette de misselijkheid door en kon ik niet verder. Dat is niks voor mij. Ik ben altijd een lekkerbek geweest. De enige oorzaak die ik kon bedenken, was het organische supplement dat mijn liefje en ik enkele weken daarvoor begonnen te slikken. Het betreffende natuurproduct (ook wel Indiase ginseng genoemd) wordt al duizenden jaren toegepast in de Indiase kruidengeneeskunde.

In de nieuwsbrief ‘A Healthy Life’ van de Nederlandse voedingsdeskundige Juglen Zwaan (1982) die ik al tien jaar lees, werd het supplement aangeprezen. Het zou goed zijn voor het gehele gestel, je zou er onder andere beter van gaan slapen. Dat laatste trok mij met name aan. 

Nadenkend over mijn gebrek aan eetlust en de telkens opkomende misselijkheid, viel het kwartje op enig moment. Misselijkheid en eetlustverlies waren bekende bijwerkingen van die pil bij een minderheid van de slikkers. Kennelijk hoorde ik bij die groep. Dus ik stopte ermee en toen waren de klachten snel voorbij; wel was ik inmiddels 5 kilo lichter. 

Nu zijn mijn smaak en trek gelukkig terug en kook ik weer met plezier. De porties zijn sindsdien wel kleiner, de borden minder vol. Daar is niets mis mee. Minder opscheppen is minder eten. Dat kan geen kwaad.  

In Japan hanteert men het principe dat je moet stoppen met eten als je 80% vol bent. Dit wordt ‘hara hachi bun me’ genoemd en zou voor het eerst zijn opgedoken in geschriften over de drie pilaren van Zen (onderwijs, oefening, verlichting). Het begon in Okinawa en dit is -niet toevalligerwijs- al jarenlang de Japanse stad met het laagste percentage hart- en vaatziekten, kanker en beroertes van het land. 

Volgens de 2024-cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft gemiddeld 36% van de Nederlanders last van matig overgewicht en 17% zelfs van ernstig overgewicht (obesitas). Daar mag dus wel wat minder in... Maar hoe weet je nu of je op dat percentage zit? 

Het gevoel dat je vol zit, komt vanuit je maag. Hoe groter die maag is, hoe langer het bereiken van dat punt duurt. (Vandaar dat obese mensen vaak een maagverkleining wensen.) De oplossing zit in het goed kennen van het eigen lichaam en... in matiging. In Spanje kun je doorgaans zonder problemen halve porties bestellen of een gang met elkaar delen. Het gaat echter niet om het precieze percentage. Gezond en lekker eten blijft mogelijk met dit principe.

Na dit eetlustverlies bedacht ik mij dat dit het goede moment was om kleinere bakvormen te gaan gebruiken en kleinere porties te bereiden. Mijn liefje is al geen grote eter (dat komt door bepaalde medicatie die ze gebruikt). Thuis lunchen is in Huize Barefoot regelmatig de hoofdbreker van de dag. Daarom lunchen we liever buitenshuis dan dat we 's avonds uit eten gaan. 

In Nederland eet je tussen de middag boterhammen met een grote keuze aan broodbeleg. Hier ligt dat minder voor de hand ook al krijgen we vaak het gezondste zelfgebakken brood van onze Deense buurman Jan! We begonnen dus ook aan het zelf kweken van bio-tuinkers voor op de boterham. De zaadjes bestelden we online. Voorheen kochten we bij de Engelse supermarkt regelmatig een bakje tuinkers maar na Brexit was dat niet meer verkrijgbaar en in Spaanse winkels is dit product niet te vinden. De eerste batch smaakte goed. We verzorgen tevens twee verschillende tomatenplantjes die we ontvingen als kadootje van onze Noorse buren Bodil en Ásbjørn. De borelingen worden met liefde verzorgd door mevroi de tuinkabouter. We kijken de tomaten zowat uit de potjes... 

Mijn verwachting is dat NET5 deze jaargang van het Australische kookprogramma weer op de Nederlandse tv gaat uitzenden; hopelijk vanaf augustus 2024. Als ik na afloop van dit nieuwe Masterchef-seizoen 80% voldaan ben, is dat een grote bonus. Aan het einde van de vorige jaargang had ik er namelijk bijna mijn buik van vol.