Er viel in zeer korte tijd zoveel regen als er normaliter nog niet in een heel jaar valt. Op een enkele plek werd ruim 400mm neerslag gemeten. Dat is ongeveer de helft van wat er in een heel jaar in Nederland valt. Er vielen hagelstenen uit de lucht ter grootte van een fors uitgevallen Hollandse gehaktbal. Personen in de vrienden- en kennissenkring die niet precies weten waar wij vertoeven in deze regio, vroegen of wij het droog hielden. Welnu, wij ontsprongen de dans. Meer dan harde wind, wat buien en een donkergrijze lucht kregen we niet. We zaten hier kennelijk aan de rand van de depressie. Dank voor jullie medeleven!
Er waren dorpen en steden in het noorden van het land waar het hard toesloeg. Wij reden daar september jongstleden nog rond (onze rondreis door Aragón), zoals in Teruel, Utiel en Requena. Daar werden bewoners volledig overrompeld door het kolkende water. Er raasde een muur van regenwater door sommige bergdorpen. Meegesleurde auto’s stapelden zich op in de smalle straten, huizen liepen volledig onder of stortten in, bruggen bezweken, rivieren zwollen aan tot apocalyptische proporties. Nu is het onbegaanbaar gebied. Tot dusver overleefden 155 mensen* de ramp niet.
In dit soort stadjes bestaat geen riolering en vaak liggen ze aan de oever van een rivier of aan de voet van een heuvel of berg. Je kunt je de ellende dus voorstellen. Mijn liefje, de weervrouw van de familie, was eergisteren al bezig met het naderende noodweer. Zij weet wat een DANA teweeg kan brengen. Zij merkte de code rood vroeg op sinds zij zich via Whatsapp abonneerde op het weeralert van AEMET, de Spaanse KNMI. Ze meldde mij vanaf gisterenmorgen heel vroeg elk uur waar de noodsituatie zich had ontwikkeld en toonde mij beelden. Beelden die schokten. Ze las elke Spaanse krant in de getroffen regio. Langzaam ontstond de ramp ook in mijn hoofd.
Onze vrienden Simone en Han-Dick reizen momenteel met Nederlandse familieleden rond in Andalusië. Ook zij krijgen al dagen een stevige hoeveelheid regen op hun koppies. Kasian. De ondergrond is daar kurkdroog waardoor het water bijna niet wordt opgenomen.
De Spaanse regering riep drie dagen van nationale rouw uit. Die periode gaat vandaag in en duurt tot en met aanstaande zaterdag. Tres dias de luto nacional. In onze woonplaats zijn alle geplande festiviteiten (in verband met Allerheiligen en Allerzielen) geannuleerd, uit respect voor de doden.
Deze natuurramp kon gebeuren door een combinatie van een aanhoudend lagedrukgebied met een bel koude lucht erboven (de oude-vertrouwde DANA; in Nederland noemt men dit een 'koudeput'), een te warme Middellandse Zee (nog steeds boven 20 graden Celsius) en de gevolgen van klimaatverandering (opwarming). Hierdoor worden de buien extremer. Een zeer ongelukkig, zelfs dodelijk trio. Een die zich op enig moment weer kan voordoen in de nabije en verre toekomst. We moeten er hier mee leren leven. Wie de ogen hiervoor sluit, is naïef.
Wat daarop allemaal rijmt... asjeblief, massief, fictief, corned beaf, madelief, recidief, Tenerife, effectief, preventief, primitief, kiekendief, Tel Aviv, explosief, hartedief, digestief, impulsief, kalief, liefdesbrief, bloemmotief en zo voort.
Hieronder vind je de oorspronkelijke blogtekst.
*Inmiddels steeg het dodental naar boven de 200 en er worden nog vele mensen vermist. De reddingsdiensten zoeken in ondergelopen tunnels, ravijnen en een ondergrondse parkeergarage
-------------------------------------------------------------------------------------------
Jaap Bakker (1955) is dé man achter dat Rijmwoordenboek. Mijn eigen uitgave stamt uit 1986, al is het geen eerste druk. In dat jaar braken de samensteller met zijn boek nationaal door. Er bestond destijds nog geen rijmwoordenboek in Nederland; in omringende landen al wel. Bakker was sinds begin jaren '80 achter de schermen bezig om er een samen te stellen. Toen hij vernam dat de taalvirtuosen Ivo de Wijs en Drs P. er ook aan waren begonnen, overwoog hij te stoppen. Zij kregen de financiering echter niet rond. De Wijs wenste Bakker veel sukses met zijn project. De rest is geschiedenis.
Laatst las ik een heel aardig krantenartikel (Vk) over hem en zijn nieuwste herziene uitgave. Wie is deze man, 'die met de volledigheid van een wiskundige, de precisie van een atoomklok en de onvermoeibaarheid van een verzamelaar zijn leven aan het rijm heeft gegeven'?
Hij studeerde Geneeskunde in Groningen in een ver verleden. Zijn liefde voor het lichte vers en lied ontstond bij het lokale studentencabaret. Begin jaren '80 kreeg hij een opleidingsplek op de afdeling Neurologie in het AMC van Amsterdam; een opleiding die hij nooit afmaakte omdat het rijm aan hem trok. Hij werd part-time docent aan een opleiding voor paramedici. Zo hield hij vier dagen per week over voor zijn Grote Liefde. Zijn bed bevindt zich tussen twee kasten met liedbundels en rijmwoordenboeken.
Bakker deed vijf jaar over de eerste editie van zijn Rijmwoordenboek. Schrijven deed hij toen nog met de hand. Toen het boek af was, ontving hij een computer met daarbij een cursus Wordperfect.
Wat is rijm precies? Twee woorden rijmen als er sprake is van een klankovereenkomst vanaf de laatste beklemtoonde klinker(combinatie) van de woorden. Rijm is het magnetisme van de taal. Twee woorden die rijmen trekken naar elkaar toe, je moet ze met kracht uit elkaar halen. Rijm geeft het gevoel dat het klopt wat er staat. Rijm is ook onverwacht omdat het twee woorden aan elkaar kan klinken die inhoudelijk niets met elkaar te maken hebben. (De journalist noemt hier Israël/kinderspel als voorbeeld... Tja.)
Bakker haat schrikkelrijm, een term die hij zelf heeft gemunt. ‘Het heeft zelfs Van Dale gehaald’, zegt hij met kalme trots tijdens het interview. Van schrikkelrijm is sprake als een niet-beklemtoonde lettergreep rijmt op een beklemtoonde. Zoals bijvoorbeeld zing op schering, of dag op inslag.
In de inleiding van deze 17de druk buigt de samensteller zich over de vraag of gelijke klanken met en zonder slot-n zuiver op elkaar rijmen. ‘Als Eden u te weinig biedt, zoek dan rustig uw heil in Ede.’ Het moet wel leuk blijven. Dat zegt veel maar niet alles over deze man. Het ambacht van het precieze rijm wordt nog maar weinig beoefend... Zelf pas ik ervoor te rijmen maar niet te dichten!
Sinds de vorige herziene editie (2010) kwamen er in het nieuwe boek circa 5.000 woorden bij. Dat brengt het totaal op 95.000! Hij ontvangt al jarenlang suggesties van enthousiaste types zoals ik, op Post-its en in mails. Voor mij geen Van Dale, ik ga uitsluitend voor de Bakker-versie. Je zou zijn Rijmwoordenboek bijna een burgerinitiatief kunnen noemen... Maar ere wie ere toekomt.
De
pompoenen zijn reeds uitgehold
De
spinnenpoten rondgetold
Lust
jij een bloedwijntje erbij?
Dat
is gegarandeerd niet giffenvrij!
Halloween
is het favoriete feest
Daarom
zie ik eruit als griezelbeest
Die
heksenhoed past iedereen
Maar
't is ongeschikt voor een brekebeen
Want
zweven op een bezemsteel
Is
het allerbelangrijkste onderdeel
van
de Halloweense taken
Daarin
mag geen heks verzaken
Dit
is wat heksen ook graag doen:
Knutselen
aan een noodrantsoen
Van
Dick Schoof maken ze worst
En
Faber dient als crispy korst
Wat
doen we met de blonde Geert?
Die
vermalen we tot koffie verkeerd
En
voor Yeşilgöz, op een kattenrug,
Een
ritje naar de hel en trug!
Door
Jaap kwam het allemaal goed
De
rijmwoorden vlogen uit de hoed
Als
dank voor al zijn toewijding
Is'ie
welkom in mijn heksenkring
Geen opmerkingen:
Een reactie posten