Almadraba

Almadraba is Moors voor 'plaats waar de klappen vallen'. Ik vind het een mooie klank maar het duidt wel iets tamelijk bloederigs aan. Het is een begrip in Andalusië en heeft betrekking op de traditionele vangst van de blauwe tonijn die -in deze periode- van de Middellandse Zee naar de Atlantische Oceaan trekt, door de Straat van Gibraltar. De grote vissen worden in fuiken gelokt en vervolgens vanuit vissersboten met grote haken aan land getrokken.

Een aantal blogs geleden schreef ik over de klimaatveranderingen die volgens Greenpeace España verstrekkende gevolgen zullen hebben voor Spanje. Men verwacht dat door de voorziene temperatuurstijging van de Spaanse wateren (met 2 à 3 graden per jaar) vooral plankton en het aantal kwallen dramatisch zal toenemen.
In een plaatselijke krant las ik onlangs een artikel over het 'Portugese Oorlogsschip' (physalia physalis, Portuguese Man O'War) dat in Spaanse wateren zou zijn aangetroffen. Die constatering lijkt in overeenstemming te zijn met de voorspellingen van de Spaanse tak van Greenpeace.
De naam Portugees oorlogsschip klinkt net zo krijgshaftig als het dier is: het gaat namelijk om een, voor de mens uiterst giftige drijfkwal die normaliter alleen voorkomt in de warmere wereldzeeën. Het dier zou volgens het Spaanse Oceanografische Instituut via de Straat van Gibraltar vanuit de Atlantische Oceaan zijn 'binnengewaaid'. Volgens het betreffende artikel is het de eerste keer dat het dier aan de Spaanse Costa Blanca is gespot maar vorig jaar kwamen naar verluid al 60 mensen in Baskenland en Cantabrië, in het noorden van Spanje, in lichamelijke problemen. Het slechte nieuws is namelijk dat de kwal dodelijk kan zijn voor de mens. Het is dus uitkijken geblazen! Het zou overigens niet mijn eerste kennismaking met het drijvende dier zijn: ook tijdens eerdere reizen naar Amerika (Florida) en Australië vond ik blauwe poliepresten op het strand. Het is eigenlijk geen kwal maar een immense samenklontering van poliepen. De tentakels van het dier kunnen wel tot 70 meter lang worden en elk dier heeft er honderden. De aanraking met deze tentakels kan voor een mens tot de dood leiden; dat hoeft echter niet. Wat wel altijd het geval is na zo'n aanvaring is helse pijn op de contactplaatsen en hoge koorts. In het allerslechtste geval leidt het tot hartstilstand.

Maar niet alle dieren in Spaanse wateren zijn een bedreiging voor de mens. Er zwemt ook veel rond dat ons groot plezier kan verschaffen. Neem bijvoorbeeld dolfijnen. Binnenkort gaan wij een uitstapje maken naar Zuid-Spanje om in de Straat van Gibraltar zeezoogdieren te observeren. Dat gebied is een van Europa's belangrijkste voedselgebieden voor dolfijnen en walvissen. Orka's (orcinus orca, zwaardwalvis) komen hier op dit moment in achtervolging van de blauwe tonijn. Die tonijn is voor de zwaardwalvis een heerlijk hapje. Ook dat wordt een waar Almadraba maar dan zonder tussenkomst van de mens. Dat zullen wij echter niet kunnen aanschouwen daar het zich op grote diepte afspeelt. De een zijn 'brood', is de ander zijn boot... Wij komen in vrede.


In tegenstelling tot wat de Engelse naam 'killer whale' suggereert, is een orka geen walvis maar een dolfijnensoort en heeft het dier, voor zover ik weet, nog nooit mensen aangevallen. De orka is de grootste dolfijnensoort: het dier kan tussen 6 en 9 meter lang worden en een volwassen mannetje kan een rugvin ontwikkelen van wel 2 meter hoogte.
Kort geleden las ik dat er een zonnebril op de markt is die blijft drijven, zeer toepasselijk genaamd 'Dolphin', van fabrikant Julbo. Dat lijkt mij wel wat voor deze excursie want ik ken mijzelf: ik kan zo maar met mijn hele hebben en houen over de reling hangen van enthousiasme! Ik hoop dat we op de geplande dag kunnen uitvaren en een groep(je) orka's mogen zien. Al is het maar een tip van zo'n indrukwekkende rugvin... Alhoewel het de juiste periode is om ze daar te zien -95% garantie, volgens de organisatie- is het altijd afwachten. Puur-natuur laat zich immers niet plannen. De camera's zijn opgeladen, de truien zijn gepakt. Aan de Atlantische kust staat altijd een frisse wind, de temperatuur van het zeewater komt er niet boven 20° Celsius. Of mijn zinkbare zonnebril het uitstapje heeft overleefd, vertel ik in mijn volgend blog.

Reiskriebels

Ken je het? Dat gevoel dat opkomt bij het zien van een reisprogramma, van aansprekende verre oorden? Ik krijg die kriebels al als ik naar de etappes van de Tour de France kijk die op dit moment wordt verreden. De glooiende velden, de vergezichten, het afwisselende landschap, de Franse klanken. Het gekke is dat Frankrijk bepaald geen 'terra incognita' is voor mij. We gingen er jarenlang met veel plezier op vakantie. Toch voel ik reiskriebels.
Ik voel een diep behoefte om op reis te zijn. Om constant op reis te zijn, eerlijk gezegd. De vrijheid die ik voel als ik onderweg ben... er is weinig mooier dan dat voor mij. Sommigen menen dat het voortkomt uit een behoefte om te vluchten uit het hier en nu. Dat het vooral wordt gevoeld door rusteloze mensen. Zelf ben ik van mening dat je niet kunt vluchten voor dingen of personen in je leven. Je neemt er weliswaar geografisch afstand van maar 'het' zal altijd met je meereizen.
Reizen is ook geen zoektocht naar mijzelf; die denk ik al te hebben gevonden. Noch is het een zoeken naar betekenis in het leven. Ik weet inmiddels waarom ik 's ochtends opsta: om het leven zelf, in goede en slechte tijden. En om weer in de ogen van mijn liefje te kunnen kijken. Dat geeft betekenis aan mijn leven. Ooit las ik de volgende zin in een reisboek: 'Life is not measured by the breath we take but by the moments that take our breath away'. Dat vat het goed samen.

Reizen is bovendien leerzaam en vormend, al merk je dat vaak pas achteraf. Zo vroeg ik mij eens af op de amechtigste hotelkamer ooit in het uiterste Noorden van Vietnam, tegen de Chinese grens, -zonder ramen bij 4° Celsius, douchekop hangend boven een vieze toilet, geen handdoeken- wat ik daar in hemelsnaam te zoeken had?! Op de foto zijn ook de lokaal aangeschafte 100% synthetische skijassen te zien die ons warm moesten krijgen. Made in China. Ik weet het inmiddels: het was een ijkpunt, een dalervaring. Alles beter dan dat valt nu mee, zo ervoer ik in Marokko in april van dit jaar.

Reizen is als een verslaving zonder (al te) nare bijwerkingen. De reiskriebels worden sterker naarmate de recentste reis langer geleden is. Het goede nieuws is dat de volgende reizen alweer voor de deur staan: eerst een korte reis naar Zuid-Spanje om orka's te zien, daarna voor lange tijd naar Bali. Daar we Bali al een aantal keren bezochten, is ook dit godeneiland geen onbekend terrein meer. We gaan er echter heel nieuwe ervaringen opdoen: de officiële oplevering van het huis doen met Willem de bouwopzichter, ons nieuwe 'thuis' inrichten, de tropische tuin aanleggen, kennis maken met onze Belgische buren Tom en Wendy. En niet te vergeten: een huistempel kiezen en de inwijdingsceremonie voor het huis plannen en organiseren met ons Balinese personeel. 'Urip-Urip' is de ceremonie waarmee de (huis)tempel tot leven wordt gebracht en 'Melaspasin' houdt in dat het perceel wordt geschoond van boze geesten zodat alle bewoners er een goed leven kunnen leiden. Het zijn deze keer reiskriebels met een dubbele bodem want we gaan (ver) weg maar komen toch thuis.

De dag waarop wij op Bali zullen aankomen, valt samen met de verjaardag van Yudha. Hij is het zoontje van Elsa, onze aanstaande Balinese huishoudster die op 1 augustus formeel aan haar baan bij ons begint. Yudha is een lieflijk, slim mannetje dat zijn tweede verjaardag gaat vieren (inshallah). We hebben in Spanje enkele leerzame en praktische kadootjes voor hem gekocht. Zo kunnen wij, kinderlozen, toch een beetje voor oma spelen. Wij verheugen ons erop hen weer te zien.
Voordat wij Bali verlieten eerder dit jaar, creëerde ik een emailadres voor Elsa zodat wij contact konden houden. Het pakte uit zoals ik had gehoopt: af en toe komt er een teken van leven. Ik stelde in een recente mail voor het verjaardagsfeest van Yudha bij ons te vieren. Elsa zou sowieso in ons huis aanwezig zijn en waarom zouden we het Balinese welkomscomité niet uitbreiden en een feestelijk tintje geven? Dat idee viel in goede aarde. “And for Yudha it's good Idea. I will prepare favorite your food, if i'm not wrong your favorite food is sate, i hope still that. But if you have the other favorite food you must tell me, i prepare for you.” Ons welkomsmaal wordt dus saté mèt... dat wil zeggen: met een portie (voorlopig) gekalmeerde reiskriebels!

Denkend aan Bali...

Er ontploften helaas weer bommen op Indonesië. Drie Nederlanders raakten afgelopen vrijdag ernstig gewond bij een zelfmoordaanslag van radicale moslims van 'Jemaah Islamiah' op twee hotels in de Indonesische hoofdstad Jakarta, waarbij 9 doden vielen. Het is de eerste bomaanslag sinds jaren. En mijn liefje en ik maar denken dat de -relatieve- rust in de Indonesische archipel met de herverkiezing van de zittende president Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) zou worden gecontinueerd... Bali heeft de beveiligingsmaatregelen inmiddels verscherpt.

Op 8 juli jongstleden vonden in Indonesië de presidentsverkiezingen plaats. SBY kwam daarbij als winnaar uit de bus met 61.6% van de stemmen. Er wordt wel gesuggereerd dat de recente bomaanslagen ermee in verband staan. Terroristen gedijen immers goed bij chaos.
Zijn belangrijkste uitdaagster was Megawati Soekarnoputri van de PDI-P (Partai Demokrasi Indonesia-Perjuangan; het laatste woord betekent 'strijd'). De derde kandidaat voor het presidentschap was Jusuf Kalla van de Golkar-partij, de zittende vice-president van SBY.
In tegenstelling tot de landelijke uitslag werd Megawati op Bali de winnares met bijna 51% van de stemmen. SBY werd door 44% van de Balinezen gekozen en Kalla kreeg slechts 5% van de stemmen. Ik vroeg mij af waardoor deze winst van Megawati, dochter van Soekarno (de eerste president van het onafhankelijke Indonesië) op Bali was te verklaren?

Megawati's grootouders waren Balinezen. Alhoewel ze zelf moslima is, zal dat zeker Balinese stemmen hebben opgeleverd. Begin juli was zij voor haar verkiezingcampagne op Bali, in de hoofdstad Denpasar. Zij legde in haar campagne grote nadruk op het feit dat haar partij in het parlement tegen de beruchte 'anti-pornography law' had gestemd die vorig jaar werd ingevoerd. Saillant detail: de politieke partijen van haar concurrenten stemden voor de wet. Wij waren zelf op Bali toen SBY, die als gematigd bekend staat, de wet bekrachtigde met zijn handtekening. Iets dat velen op Bali niet hadden verwacht en wat daar dan ook veel stof deed opwaaien.

Die wet schrijft voor dat vrouwen te allen tijde fatsoenlijk moeten zijn gekleed. Dat betekent dat vrouwen niet meer in het openbaar mogen verschijnen met blote schouders. Dat is volgens deze wet, die door de moslimpartijen in het Indonesische parlement werd ontworpen, nu een overtreding. Overtreders van de wet kunnen een boete krijgen tot maximaal 5 miljoen rupiah (€ 350,=) en de gevangenisstraf kan oplopen tot maximaal 10 jaar cel. Het bizarre is dat er in de wet een uitzondering is gemaakt voor vrouwelijke toeristen: die mogen wel met blote schouders, in bikini of badpak in het openbaar verschijnen. Het is met name de Balinese vrouw die door deze wet in de problemen is gekomen. Nu gaan de meeste Balinese vrouwen die ik ken niet uit de kleren -zelfs niet op het strand- maar er zijn minderheden in Indonesië wier vrouwen traditioneel gekleed gaan met blote schouders en in sommige gebieden met ontblote borsten. De vier Indonesische provincies met grote niet-moslimpopulaties waarin dat aan de orde is, zijn: Bali, Yogyakarta, Papua en Noord-Sulawesi. Zij hebben ieder deze sharia-achtige wet verworpen, hetgeen wil zeggen dat zij deze wet op hun eiland niet zullen handhaven.

Weldra gaan wij een aantal maanden per jaar in een land wonen waar dit soort voorvallen plaatsvinden en waar een deel van de bevolking onder de armoedegrens leeft. Indonesië kent grote rijkdom, maar ook wijdverbreide, diepe armoede. Die twee uitersten bestaan op veel plekken naast elkaar. Volgens het Indonesische Bureau voor de Statistieken leeft circa 15% van de bewoners van de archipel onder de armoedegrens. Dat is een percentage dat in de afgelopen jaren weliswaar flink daalde maar het gaat nog wel over ruim 30 miljoen Indonesiërs. Op Bali ligt dat percentage onder de 10% alhoewel dat hoger is in het noorden van het eiland, onze toekomstige leefomgeving.

“Wat moet ik met die wetenschap?” Als kind kon ik niet goed tegen onrecht; vaak voelde ik het wereldleed op mijn schoudertjes drukken. Mijn salonsocialistische hart van nu heeft nog steeds moeite met onrecht en grote ongelijkheid in de wereld... Nee, ik heb geen psychiatrische hulp nodig; een verhelderend gesprek met mijn liefje voldoet doorgaans. Ik ben blij dat ik in West-Europa ben geboren, dat ik kansen heb gehad en ze heb benut. Dat heeft mij gebracht waar ik nu ben en daarvan mogen minder bedeelden die graag willen maar niet kunnen, meegenieten. Ik realiseer mij dat het hulp is op de vierkante centimeter maar meer aspiraties heb ik momenteel niet.

Kaal

Het is eindelijk gebeurd: de dozen voor Bali zijn ingepakt en op transport gesteld. Wij zitten nu in een huis dat behoorlijk kaal aanvoelt. Het is geen kaal huis, het is nu een (boven)gemiddeld vakantiehuis. De meeste schilderijen, boeken, foto's, fotolijsten, video's, CDs en DVDs, kleding, lampen, de schelpen, het kleed van Jan Snoeck dat speciaal voor ons is gemaakt... Al die voorwerpen zijn ons vooruitgesneld. Al zullen wij zelf als eersten op Bali aankomen.
Het internationale verhuisbedrijf Uythoven dat uiteindelijk de klus kwam klaren, deed het fantastisch: Jan (de eigenaar) en twee collega's werkten in 31° Celsius uren en uren om onze persoonlijke spullen op vakkundige wijze in 93 dozen (!) te pakken. Ze maakten creatieve constructies voor lampen, verzonnen een list om iets voor nieuwsgierige anderen onvindbaar te maken en werkten vooral heel, heel hard. De laatste dozen werden om 19:00 uur de luchtgeveerde, grote vrachtwagen ingeschoven.

Zelf liep ik de gehele dag rond met roodaangelopen hoofd. Niet van de opwinding maar van de warmte. Ik voelde mij enigszins verloren want ik wilde die hardwerkende mannen niet voor de voeten lopen maar er was in het huis nergens een ruimte waar niets gebeurde. En het werd leger en leger.
Wij mochten na hun vertrek een beetje dobberen in eigen zwembad (ik had geen puf meer voor serieus baantjes trekken) maar zij moesten in Torrevieja nog een halve wagen aan vracht gaan laden... Ik heb groot respect voor die kerels. Helden vind ik het. Het kleine familiebedrijf specialiseert zich in verhuizingen vanuit Nederland en België naar Frankrijk, Spanje en Portugal en zij doen daarin goede zaken. In de 20 jaren die ik inmiddels met mijn liefje samenleef, ben ik acht keer verhuisd. Al mijn eerdere ervaringen met verhuizers lieten te wensen over maar op Uythoven kan een reislustige Hollandse vertrouwen!

Na een verfrissende duik en douche verlieten wij het kale huis. Te voet gingen we op zoek naar een restaurant in 'Centro Comercial La Fuente'. Het centrum staat er al lange tijd maar het trok ons tot nu toe niet aan om daar te gaan lunchen of dineren. Tot gisteravond. Hoe gek kan het lopen: gaan we onze Spaanse omgeving voor langere tijd verlaten, krijgen we er ineens interesse in? Een mens is een vat vol tegenstrijdigheden. Wij kwamen terecht bij het Italiaanse restaurant 'La Piazza': strak interieur in de kleuren rood-wit-zilver, mooi gedekte tafels, comfortabele stoelen, design-bestek, betrekkelijk veel privacy vanwege de afstand tussen de tafels, tafeltjes voor twee maar ook voor zes of acht. Het restaurant blijkt te worden gerund door een competent Oostenrijks ventje. Hij ziet er jong uit maar heeft klaarblijkelijk al een aantal horecajaren onder de riem: hij was informatief (hoe lang we vanwege de drukte zouden moeten wachten op ons hoofdgerecht), aandachtig, efficiënt en aardig.
Mijn voorafje van reuzengarnalen met knoflook en rode peper was heel vers en smakelijk en de gedeelde pizza als hoofdgerecht (we hoefden niet zelf om een tweede bord te vragen) was zoals je het verwacht bij een goede Italiaan: dunne bodem, knapperige randen, niet te dik belegd en veel smaak. En dat op loopafstand?!
Het werd gemoedelijk druk in het restaurant en op het omringende terras. Het was goed te zien waar de economische klappen zijn gevallen: er waren nauwelijks Britten te bekennen. Mijn liefje vertelde mij dat ze op die plek voor het eerst in jaren het gevoel van Spanje Vakantieland had omdat ze 'onze' woonomgeving ineens door een toeristische bril zag tussen al die vakantiegangers. Terwijl wij hier toch al sinds 2002 komen en er sinds 2005 permanent wonen. Bijzonder.
Na enkele uren liepen we voldaan naar huis terug. Die voldoening kwam vooral voort uit wat er die dag allemaal in gang was gezet. Ons aanstaande vertrek naar ons eigen huis in Bali, de niet voor de hand liggende keuze die we nu weer maken. Jan, het verhuisopperhoofd, noemde ons 'ondernemende' vrouwen... De tranen hoefden niet meer te vloeien; dat was al gebeurd op de dag vóór de verhuizing. De enkele boeken die ik voor de verhuizers had verstopt, zijn nu de schamele vulling voor de geheel ontruimde boekenkastenwand. “Een huis zonder boeken is als een lichaam zonder ziel” schreef Cicero ooit en dat vind ik onbestaanbaar. Het huis voelt dan wel kaal aan maar het is zeker niet ontzield! Er is één fotolijstje in huis gebleven (inclusief kaarsjes)... van Nelly. Zij gaat in augustus met óns mee.

Eeuwige trouw

Deze blog is vandaag alleen voor Emmy.
De 49-jarige Barefoot on the Beach uit Spanje maar van Hollandse origine was zo gek van haar hond dat ze heeft besloten met het dier te trouwen. De ceremonie werd bijgewoond door een priester en enkele dorpsbewoners. De vrouw trouwde met haar hond omdat deze 'over kwaliteiten beschikt die alleen haar vader had'.

Familieleden van de vrouw probeerden het huwelijk te boycotten. Ze vonden het een stompzinnige stap om haar eenzaamheid te bestrijden. Barefoot is werkelijk gek van haar 10 jaar oude hond. “Ik heb zo lang gebeden voor een levenspartner die alle kwaliteiten van mijn vader had. Mijn vader was lief en trouw, hij heeft nooit teleurgesteld”, aldus B.
Mannen ziet de Spaanse niet meer zitten. “Ik heb relaties met veel mannen gehad, en ze zijn allemaal dezelfde rokkenjagers en vreemdgangers. Mijn hond is lief, trouw en zij behandelt me met zo veel respect.” Het kersverse echtpaar heeft ook een kinderwens. Barefoot heeft besloten dat ze kinderen gaan adopteren, schrijft De Pers.

Het is voor mij een droomhuwelijk... Daarop zou Yolanthe Cabau van Kasberg, die andere halve Spaanse van Hollandse origine, jaloers zijn. Maar snolliebollie -links op de foto- heeft al jaren geleden voor een andere vrouwtje gekozen. Daar kan ik niet tegenop!



P.S. Heeft het jou een beetje opgemonterd, Em?
De Ghanese Emily Mabou heeft het overigens echt gedaan.

Merdolino!

De verhuizers komen een weekje later, hebben ze ons gisteren laten weten. Die vertraging heeft niets te maken met het feit dat hier een hittegolf is uitgebroken. Alhoewel ik dat wel zou begrijpen: bij deze temperaturen is verhuizen geen pretje. Behalve te cateren voor alle aanwezigen, behoeven wijzelf op de dag van de verhuizing niets meer te doen. Het inpakken en opbergen doen sterke mannen voor ons.

De hittegolf wordt veroorzaakt door hete lucht die afkomstig is uit Afrika. Afgelopen week verklaarde AEMET, het Spaanse meteorologisch instituut, een hete zomer te verwachten in het zuiden van het land met temperaturen die 1.5 graad boven normaal liggen. Deze temperaturen zullen echter niet hoger uitvallen dan in de zomer van 2003. Toen vielen er door een hittegolf in Europa duizenden doden. Naar Nederlands begrip is sprake van een hittegolf als er 5 aaneengesloten zomerse dagen (van 25 graden Celsius of hoger) zijn, waarvan 2 tropische dagen met een temperatuur hoger dan 30 graden Celsius. Dat is hier zeker van toepassing. Het voelt tropisch aan, met een windje, en dat bevalt mij. Je zult mij niet horen mopperen over deze temperaturen al merk ik wel dat mijn energieniveau lager ligt. Het heeft mij echter nog niet tot een siësta genoopt al is het middagdutje in Spanje alom geaccepteerd en gerespecteerd. Medisch onderzoek heeft aangetoond dat het houden van een siësta gezond is. Mensen die af en toe een middagdutje doen, hebben 12% minder kans op hart- en vaatziekten dan mensen die nooit een middagdutje doen. Bij mensen die dagelijks een middagdutje doen, ligt het risico zelfs 37% lager. Aldus onderzoek uit 2007. Tussen 12:00 en 15:00 uur zijn wij sowieso niet buiten te vinden. Zelfs niet in het zwembad.
Onder deze weersomstandigheden kan ik mij niet druk maken over de vertraging. En ook niet over het feit dat ons huis inmiddels op een uitdragerij lijkt. Overal staat of ligt wel iets dat normaliter in de schuur staat of achter kastdeuren ligt. Alles in het kader van verhuisgemak en overzichtelijkheid, hoe paradoxaal dat nu klinkt. Die paar dagen extra maakt ook niet meer uit.

In de afgelopen dagen shopten we doelgericht voor de container. Onder andere in Murcia, waar het op die dag 35 graden Celsius was. Het is momenteel de warmste stad van Spanje: gemiddeld 36 graden. Het is een fraaie universiteitsstad waar we normaliter graag rondlopen maar nu was het wel een opgave. We hadden een aantal specifieke voorwerpen op ons lijstje staan die wij graag zouden willen meesturen naar Bali. Een van die dingen is de Merdolino. Het was het eerste Alessi-voorwerp voor de badkamer, ontworpen door de Italiaan Stefano Giovannoni en hij kreeg nogal wat kritiek te verduren om zijn gedurfde keuze. Je zit vast te popelen om te weten wat het is.

Waaraan denkt een mens bij het woord 'Merdolino'? Juist: aan merda, poep! De Merdolino heeft een borstel van rubber hetgeen veel hygiënischer is dan een toiletborstel met haren. Het geheel ziet er tegelijkertijd leuk uit. We hebben 'm in alle kleuren gekocht (inclusief poepbruin). Merdolino is trouwens best een geschikt woord om te gebruiken als iets tegenzit. Het is weer eens wat anders dan 'shit'.

Deze week zijn twee van onze aanstaande personeelsleden in Bali aan hun voorbereidende stage begonnen. Het betreft onze pembantu Elsa, die wij van ons vorige bezoek aan Bali kennen, en Ketut, onze tugang kebun, de tuinman. Elsa is een ervaren kok en huishoudster maar er valt altijd iets bij te leren. Ketut is nieuw in de branche en moet leren tuinieren en het zwembad onderhouden. Hij leert het van een ervaren collega die in de tuin van een andere villa werkzaam is. Het ligt in de bedoeling dat Ketut tevens onze chauffeur wordt. Wij zullen hem op termijn sponsoren bij het behalen van zijn rijbewijs. Alhoewel ik -volgens anderen- moedig ben om zelf auto te rijden in Bali, ben ik niet dapper genoeg om tegen die tijd zijn rij-instructrice te worden! Ons derde personeelslid Made, onze pengawal (beveiligingspersoon), begint wanneer de bouwactiviteiten van de villa en het gastenhuis zijn afgerond. Zo'n security-man is in Noord-Bali absoluut geen noodzaak, het is eeder 'plaatselijk gebruik', werkverschaffing. Ons huis zal officieel op 1 augustus klaar zijn. Hoog tijd om de boeken voor mijn talenstudie van Bahasa Indonesia weer uit te kast te toveren, als ik ze tenminste kan vinden...

Op schema

We liggen op schema qua voorbereidingen voor de zeecontainer die volgende week bij ons op de stoep zal worden gezet. Dat komt vooral omdat de werkzaamheden hier vreedzaam en in harmonie verlopen. Dat is niet evident op een schip met twee kapiteins! Ik vind het hoopgevend: wellicht dat ik met de jaren dan toch mijn wilde haren en mijn boevestreken aan het verliezen ben en milder word. Deo Volente en Inshallah... (ik wil geen enkele god verzoeken).

Het huis begint zo langzamerhand vol te hangen met stickers 'Blijft' en 'Bali'. Meer smaken hebben we momenteel niet maar het is desalniettemin keuze genoeg om het ingewikkeld te maken. Over smaken gesproken: van mijn contactpersoon bij Nespresso España -ik ken hem niet persoonlijk- ontving ik een wel heel attente reminder voor mijn aanstaande verblijf in Bali. Dat weet de marketing manager kennelijk allemaal van mij maar in dit geval vind ik dat niet zo erg want was is een dag zonder Nespresso?! Ik ben geen verslaafde koffiedrinker maar die ene kop in de ochtend moet wel van heel goede kwaliteit zijn. Ook hier huldig ik het standpunt: “liever geen koffie dan smakeloze koffie”. Ons geliefde koffiezetapparaat 'Le Cube' gaat mee in de zeecontainer en als we terugkeren naar Europa, nemen we de 'Essenza', die in Bali op ons wacht, mee terug in een handige draagtas voor in ons Spaanse huis en in de caravan. Zo zijn wij overal van alle koffiegemakken voorzien.

Ondanks alle huiselijke activiteiten heb ik nog tijd voor gedobber in zee. Of een flink aantal banen in ons zwembad want ook dat water is inmiddels zodanig opgewarmd dat ik de duik wel aandurf. Van al die uurtjes in het water ben ik een zuideuropese teint aan het ontwikkelen, alhoewel ik mij goed met zonnebrandcrème insmeer. Ook hier is de UV-factor hoog, net als in Nederland in de afgelopen dagen.
Naast tijd voor zwemmen, zijn er gelukkig ook voldoende uren beschikbaar voor het lezen van de boeken die ik in Nederland aanschafte. De boeken van Max Pam en Bernard Schlink zijn uit en gisteren ben ik aan een eerder verschenen, gebonden en geïlllustreerde uitgave van het boek 'De omweg naar Santiago' van Cees Nooteboom begonnen. Nooteboom, een van de winnaars van de Nederlandse P.C. Hooftprijs. Een hoofdprijs, vind ik. Ik kocht de jubileumuitgave van zijn literaire reisverhaal als een ode aan Spanje. Alhoewel wij nu niet definitief uit Spanje vertrekken, voelen de voorbereidingen voor het eerste verblijf in onze eigen villa op Bali toch een beetje aan als afscheid. Maar zolang onze Spaanse casa niet is verkocht (hetgeen wel even kan duren vanwege de ingezakte huizenmarkt alhier), zullen wij hier heel graag terugkomen. Het huis is heerlijk, de locatie is uitstekend, Spanje is mooi, de Spanjaarden zijn hartveroverend en we hebben vrienden hier. Hoeveel redenen wil een reizend mens hebben om naar een bepaalde plek terug te keren?!

We zaten eerder deze week op het strandje van Lo Pagan, bij een strandtent die wordt gerund door zigeuners; 'gitanes' zoals ze hier heten. We waren blij te zien dat zij weer acte de présence gaven. Van dit soort strandlocaties zijn er in deze omgeving veel te weinig.
Je kunt er heerlijke verse sardines eten, die ik namens de hele familie schoonmaak, en ook de 'chipirones' (kleine pijlinktvissen) zijn niet te versmaden. Ik zat daar op een doordeweekse woensdag met mijn voeten in het zand, uitkijkend over al dat strandgekrioel van -vooral- Spanjaarden en voelde mij een ware bofkont, een mazzelmeissie.

Ik las dus de eerste bladzijde in Nooteboom's boek en voelde direct een weemoedige sfeer over mij heen komen. Ik heb al zo vaak afscheid genomen van mensen en van plaatsen sinds ik jaren geleden Nederland verliet... Het afscheid nemen went langzamerhand wel maar ik zal er nooit goed in worden. Het boek gaat niet mee in de container want tegen die tijd heb ik het nog niet uitgelezen.
Ook Nooteboom is een groot liefhebber van Spanje, alhoewel hij zijn eerste kennismaking met het land (al in 1953!) een teleurstelling noemde. Hij schrijft: “Spanje is bruut, anarchistisch, egocentrisch, wreed, Spanje is bereid zich voor onzin de das om te doen, het is chaotisch, het droomt, het is irrationeel. Het veroverde de wereld en wist er niets mee te doen, het haakt in zijn middeleeuwse, Arabische, joodse en christelijke verleden en ligt daar met zijn eigenzinnige steden gebed in die oneindige, lege landschappen als een continent dat aan Europa vastzit en geen Europa is.” Misschien is dat wel waarom het land mij zo aantrekt: het is Europees maar toch ook weer niet. Ik herken veel in die beschrijving, al kwam ik vele jaren later aan. Ik houd van dit land dat zo gul voor mij is (geweest). Ik herdenk de vele, vele gelukkige momenten maar ook de verdrietige momenten die ik hier hebben gekend... Om niet te vergeten.