In the sea, NOT in the soup!

Met de Australische zomervakantie voor de deur is er in de media veel aandacht voor haaien. In het weekend patrouilleert de kustwacht hier inmiddels met vliegtuigjes en helicopters. Op de televisie zag ik recent een soort Postbus 51-uitzending over wanneer, waar en hoe je redelijk veilig zwemt in Australische wateren. Het komt in het kort op het volgende neer: niet zwemmen bij zonsop- en ondergang, niet in onhelder of onrustig water, niet in je eentje, niet in de buurt van zeehonden, scholen vis en dolfijnen.

Vooral dat laatste gaf te denken. Grote vissen en andere zeezoogdieren vormen de favoriete maaltijd van haaien. Haaien overleven als soort al miljoenen jaren en daarvoor heb ik diep respect. Hun fysionomie veranderde in die periode nauwelijks. Dit indrukwekkende roofdier beweegt zich bovenaan de voedselketen. Alleen van mensen hebben zij te duchten.

Elke dag zien we rondom Forster Main Beach grote groepen wilde dolfijnen ontspannen door het water gaan. Een dag geen dolfijnen zien vanaf het strand, is uitzonderlijk (en voelt als een verloren dag). Onlangs zag ik daar tevens een grote school vissen uit het water opspringen. Het leek op een zilveren wolk en ik vond het een prachtig gezicht. Wellicht joeg iets groots achter hen aan?

Ik vroeg mij af of er weleens een shark attack had plaatsgevonden in de wateren rondom Forster-Tuncurry? De volgende dag bezocht ik de openbare bibliotheek. 'Yes, indeed' maar het was lang geleden. De Tweede Wereldoorlog liep op zijn laatste benen; de Sovjets begonnen op die dag aan een groot tegenoffensief en in Forster werd gesurfd... Het was op 14 januari 1944 dat hier ene Peter Weir in de Forster-golven werd aangevallen. Hij was zoon van de staatssecretaris van Financiën van NSW. De familie was hier op zomervakantie en zou naar Sydney terugkeren maar de zoon wilde langer in Forster blijven om te surfen en te zwemmen. Niet lang daarna vond het incident plaats. Tja. Dat heet dikke pech…

Mensen zijn geen voedsel voor haaien al lijken we er vanuit de diepte wel op met onze bungelende armen en benen. Met en zonder plank. Gelijkenis met een octopus, zeehond of dolfijn kan niet worden ontkend... Een haai tast iets met de bek af; de meeste haaien bijten niets eens door. Als een witte haai dat zou doen, verlies je geen lichaamsdeel maar je leven. Deskundigen berekenden dat er dan bij een 4-meter lange haai 3.000 kilo druk per centimeter haaietand wordt uitgeoefend. Peter Weir verloor een onderbeen en overleefde het. Een lokale visser vertelde mij dat er toentertijd veel meer haaien rondzwommen dan nu. De grootste haai die hij ooit zelf ving was 4.11 meter met, naar verluid, 'enorme kaken'.

Als je er lang over nadenkt, ga je hier nooit meer zwemmen of surfen. Ik laat mij er niet door weerhouden. Ik ben alert en houd mij aan de adviezen. Afgelopen weekend dartelde ik -volgens mijn liefje 'als enige 50-plusser'- in de branding, tussen kids en tieners. Ik had het erg naar mijn zin, terwijl mijn liefje op een kampeerstoel vanaf het strand toekeek. Op enig moment riep een jochie van een jaar of 10 luid “shark!” Zijn vriendje, met wie ik een week eerder kennismaakte toen hij mij vroeg of ik de boogieboardlerares van Claire en Julie was (joehoe!), schrok zich een hoedje. Ik hoorde zijn hart overslaan. Ik zag de -flauwe- grap aankomen en schrok daarom niet.

Elk jaar worden 73 miljoen haaien gedood omwille van hun vinnen. Voor de soep. Vaak worden de vinnen afgesneden en het haaielichaam in het water teruggegooid. Zonder vinnen sterft een haai de verdrinkingsdood. Ik fin dat uitermate wreed. Daarom ben ik een groot voorstander van de campagne 'Stop Shark Finning'. Hong Kong beheert 50 à 80% van de wereldwijde handel in haaievinnen, afkomstig uit circa 100 landen. Een grote hotelketen ‘Hongkong and Shanghai Hotels Ltd’ haalde haaievinnensoep onlangs van de menukaart in al hun restaurants. Dat is goed nieuws voor het zeezoogdier.

De Europese Unie is verantwoordelijk voor 14% van de wereldwijde haaienvangst. Tot mijn grote ontsteltenis blijkt Spanje de grootste haaievinnenleverancier?! Zelf volg ik een shark-free dieet. Ik eet wel elke week andere vis. De laatste keer dat ik bij de viswinkel was, zag ik daar haaiefillets liggen. Ik vroeg waar ze vandaan kwamen. 'From the lake'. Daar zitten ze dus ook. Ik wilde weten welke haaiensoort het was. 'Geen idee'. Voor veel Australiërs is een haai een haai. Soorten doen er niet toe, al weet iedereen dat een ‘great white’ de allergevaarlijkste is. Sommigen zijn van mening dat de enige goede haai een dode haai is.

Mocht ik tijdens mijn verblijf in New South Wales worden opgevroten door een haai, treur dan niet te lang om mij. Het feit dat ik aan mijn einde kwam door een van de fascinerendste dieren in mijn leven moet troostrijk zijn. De tekst zal zijn “she loved them and they liked her”…
But no worries, mate. Ik ben van plan nog vele gloedvolle blogs te schrijven over de noodzaak om haaien te beschermen!