Plasticsoep

De rust keert hier langzaam maar zeker weer. Vakantiegangers met schoolgaande kinderen keren naar hun woonplaats in het binnenland en naar hun vaderland terug. In de afgelopen dagen ruimden we rondom het zwembad hun afval op: leeggelopen luchtbedden, lekke zwembanden, kapotte bodyboards, gebroken spaghetti floats. Mijn liefje en ik storen ons mateloos aan die gemakzucht. Hoe komt men erbij dat je afgedankte spullen zo maar kunt laten liggen? Ruim je rommel op, temeer daar het plastic betreft! Wij verzamelen alle plastic verpakkingsmaterialen en gooien die wekelijks trouw in de daarvoor bestemde container, de gele.

Ik kan mij niet heugen dat ik ooit een zak of ander verpakkingsmateriaal op straat gooide. Dat zie ik hier mensen, jong en oud, 'gewoon' doen. Vooral jonge Spanjaarden maken zich eraan schuldig. Vroeger sprak ik mensen regelmatig aan op dat soort gedrag. In de trant van ‘pardon, meneer/mevrouw, u laat iets vallen’. Dat doe ik nu -hoegenaamd- niet meer; dat liet mijn liefje mij beloven. Zij is bang dat ik door zo’n opmerking een klap op mijn kop krijg (of erger).

Ik denk dat ik mij altijd sterk bewust ben geweest van het belang van een schoon milieu. Dat zal hoogstwaarschijnlijk voortkomen uit mijn liefde voor de natuur. Mijn liefje is door datzelfde virus aangetast. Haar noem ik regelmatig liefdevol 'my bag lady'. Ze raapt altijd en overal plastic afval op. Vooral op stranden. Je hoeft maar één keer een verhaal te hebben gelezen of een foto te hebben gezien van een schildpad of een zeezoogdier met een plastic zak om de kop om je te realiseren hoe dodelijk dat materiaal is.

In Bali voedden wij ons personeel langs diezelfde lijnen op. Ik herinner mij de eerste keer die ik onze nachtwaker aansprak op zijn gedrag. Hij, de meest gelovige Hindoe van het stel, kwam elke avond met een plastic zakje vol offerandes naar onze villa en vervulde op het hele terrein en achter de zeewal, op het strand van de Balizee, trouw zijn religieuze plichten. Op een bepaald moment viel mij op dat hij geen zakje terugbracht als hij van het strand kwam. Op een avond besloot ik achter hem aan te lopen. Toen zag ik dat hij zijn plastic zakje op het strand liet liggen. Ik confronteerde hem daarmee en legde uit dat zeedieren in plastic stikken en dat zijn geliefde Bali bovendien van al dat plastic afval niet mooier en schoner wordt. Het maakte kennelijk indruk op hem want hij vertelde het aan een van zijn collega’s die mij dat later vertelde. Nee, de baas houdt niet van plastic. Sindsdien weet ieder personeelslid maar ook tijdelijke werkers en andere bezoekers dat wij niet van plastic houden. Het zijn onze kleine bijdragen aan een schonere aarde. Alle beetjes helpen.

In juli 2008 blogde ik voor de eerste keer over de drijvende afvalbelt van plastic in de Stille Oceaan. Deze 'plasticsoep' zou voor 13% bestaan uit plastic wegwerpflessen, voor 9% uit plastic zakken en verder uit miljoenen rietjes, ballonnen, deksels van milkshakebekers, in zee geraakt strandspeelgoed, frisbees, touw en vislijnen. Deze immense archipel van afval vormt een ernstige bedreiging voor het leven in zee.

De BBC maakte enige tijd geleden een website waarmee men inzichtelijk wil maken wat de dimensies van iets onbekends zijn door het in verhouding te brengen met iets dat bekend is (http://howbigreally.com/). Op die manier kun je bijvoorbeeld ervaren hoe lang de Chinese muur in werkelijkheid is, hoe diep een bepaalde zee of oceaan is of hoe ernstig een overstroming was, zonder ooit ter plaatse te zijn geweest. Ik gebruikte de applicatie eens toen ik in Noord-Bali vertoefde om de omvang van die drijvende vuilnisbelt in verhouding te zien, door het over Indonesië te leggen. Daar werd ik stil van...

Begin deze week vond ik een nieuwsartikel over verzorgingsproducten die plastic deeltjes bevatten. Het onderwerp stond zelfs op het programma van het Journaal. Dit microplastic blijkt vooral in peeling- en scrubproducten te zitten van Etos, Kruidvat, Hema, Nivea, Olaz, Dove en andere fabrieken casu quo merken. Dergelijke hard- en zachtschurende plastic bolletjes komen tevens in Colgate- en Elmex-tandpasta’s voor. Ronald van Welie, directeur technische zaken van de Nederlandse Cosmetica Vereniging, wil eerst nader onderzoek doen naar eventuele schadelijke gevolgen voordat de branche maatregelen neemt. Tja. Een extra feit in dit verband: merk Rituals besloot per direct de samenstelling van de eigen producten aan te passen.

Dit soort plastic is (wellicht!) niet schadelijk voor de mens maar aantoonbaar kwalijk voor het leven in zee. Al die bolletjes spoelen namelijk via onze afvoerputjes en wasbakken uiteindelijk richting zee... Volgens wetenschappers kleeft aan al dat plastic ook nog een onzichtbaar probleem: gifstoffen die chemische verontreiniging veroorzaken. Algen plakken aan het drijvende plastic vast waardoor het zwaarder wordt, zinkt en door vissen en zeezoogdieren wordt gegeten. Wij eten vis en krijgen zo ons eigen plasticafval binnen. Zo is de cirkel weer rond. Maar het is geen mooie. Ik weet voorlopig genoeg! Je vindt de soeplijst hier.