In aardbevinggebied

Maandagochtend werden we ‘opgeschrikt’ door een beving die een seconde of 15 à 20 aanhield. We lagen nog in bed, waren kennelijk allebei wakker en constateerden droogjes dat het om een aardbeving ging. Ik stond op om uit het raam te kijken. Ik weet niet precies wat ik daarmee wilde. Je kunt een beving immers niet zien. Niet lang daarna kwam de melding op de iPad binnen. Het bleek een beving te betreffen waarvan het epicentrum zich 87 kilometer ten noordwesten van La Punta bevond... in Argentinië. Dat ligt hier ruim 700 kilometers vandaan! De beving had een kracht van 6.3 op de schaal van Richter. Je vraagt je wellicht af wie in hemelsnaam zo’n app heeft. Het antwoord is simpel: iemand die is geïnteresseerd in de aarde en dus ook in de aardkost. Iemand die bovendien enkele malen een aardbeving live meemaakte in Bali en in Spanje op een breuklijn woont die een dichtbijzijnde stad in de vorige eeuw bijna met de grond gelijkmaakte. En iemand die zich realiseert dat Chili aardbevinggebied is. Elke week vinden er hier meer plaats. Soms voor de kust, soms op het land. Overal in Viña del Mar zie je borden met tsunami-aanwijzingen.

Vandaag bleef het hier rustig. We legden een bezoek af aan havenstad Valparaíso dat we met de bus bezochten. De naam van deze stad oefende al jarenlang een speciale aantrekkingskracht op mij uit. (Net als Sihanoukville in Cambodja.) Het stond dus op mijn wensreislijstje. De weg ernaartoe zal ik mij lang heugen. Ik maakte namelijk nog nooit van mijn leven zo’n drieste buschauffeur mee. Hij reed alsof hij door de duivel op de hielen werd gezeten. Mijn liefje en ik zaten met twee handen om de stoelleuning voor ons geklemd. Als we dat niet zouden hebben gedaan, zouden we bont & blauw zijn geweest van het geschud en gebonk. Een deel van het traject, langs de Stille Oceaan, is flink bochtig en ik begon licht wagenziek te worden vanwege het bizarre rijgedrag. Gelukkig was het maar 8 kilometer zuidwaarts rijden naar deze stad. We stapten uit zodra we een bord met een verwijzing naar het centrum zagen.

De havenstad wordt ook wel 'the jewel of the Pacific' of 'Klein San Fransisco' genoemd. Het juweelachtige zag ik geenszins, Klein SF kreeg het vanwege de steile straten in sommige delen van de stad die overduidelijk zijn: ik kreeg al kramp in de kuiten door ernaar te kijken! Het wemelt er van de zwerfhonden, sommigen in treurige staat. Valparaíso kreeg het in de afgelopen jaren nogal voor de kiezen: in 2013 was er een grote aardbeving die grote schade met zich meebracht. In 2014 gebeurde dat nogmaals maar toen gingen bovendien vele huizen in de heuvels van de stad in vlammen op en kwamen veel mensen om. De Chileense presidente verklaarde het gebied tot rampgebied.

Het historische centrum van Valparaíso staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Dat gebied ligt ongeveer tussen Plaza Anibal Pinto en Plaza Aduana. De eerste indruk in de eerste kilometer van onze route was er een van verpaupering en armoede. Ik zag veel onverzorgde, ongure, gestoorde mensen op straat. Dichter naar het historische gedeelte passeerden we mooie gebouwen en fraaie pleinen maar de stad kon ons niet echt bekoren. Wel zijn er authentieke trolleybussen, houten treintjes die je naar uitkijkpunten over de stad en het havengebied brengen en gekleurde huizen zoals we die ook zagen in havenwijk La Boca van Buenos Aires.

We bezochten een van de huizen van de beroemdste dichter van Chili: Pablo Neruda. Het bevindt zich in zo’n hoog gelegen stadswijk, genaamd Florida. Om in de sfeer te komen, las ik zijn Memoires in de afgelopen dagen in het Engels. Neruda was een bijzondere man en zijn opgetekende herinneringen reflecteren dat, net als zijn huis dat doet. Hij noemde het gekke pand La Sebastiana, naar de architect van het gebouw die overleed voordat het af was. Binnen mocht niet worden gefotografeerd. 

Neruda werd in 1904 in het zuiden van Chili geboren en wist al op jonge leeftijd dat hij dichter wilde worden. Hij verliet zijn ouderlijk huis op 16-jarige leeftijd en vertrok naar Santiago om daar te gaan studeren. Hij was een arme student met een missie. Zijn eerste gedichtenbundel werd in 1921 gepubliceerd. Voor zijn werk ontving hij de Nobelprijs voor de Literatuur (1971). Hij was uitzonderlijk goed in woorden. Hij werd Chileense consul in Burma, Indonesië en Spanje. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij lid van de Communistische Partij, beïnvloed door ervaringen in de Spaanse burgeroorlog. Vanaf dat moment wordt zijn poëzie geëngageerder. Onder president Salvador Allende werd hij Chileense ambassadeur in Parijs. Neruda overleed in 1973 aan prostaatkanker, net na de militaire coup door Augusto Pinochet. (Zijn vriend Allende maakte een einde aan zijn eigen leven voordat hij gevangen zou worden genomen.)

Na het bezoek aan het huis vol aparte meubels, glas-in-lood ramen en deuren en heel bijzondere, vaak nautische verzamelobjecten lieten we ons met de taxi naar het stadscentrum terugbrengen. De haven van Valparaíso wordt ook door cruiseschepen aangedaan; er lag er een, met Amerikanen en Duitsers aan boord. Ketut uit Bali die momenteel ook op zo’n schip vaart zal de plaats in maart 2015 aandoen. Voor de lunch werden we door een jongedame verleid om haar familierestaurant te betreden. Dat was niet verkeerd: ik at een heerlijke soep met zeevruchten, mijn liefje -allergisch voor schaal- en schelpdieren- koos veilig voor een kippepoot met Chileense salade. Daarna vervolgden we onze weg richting de wijk Artilleria waar een treintje ons naar een uitkijkpunt over de haven zou brengen. Het station bleek echter gesloten voor onderhoud. Tja. De wandeling, in een slecht onderhouden deel van de stad, was echter niet voor niets: ik zag heel erg mooie street art. Mijn collectie breidde enorm uit. Regelmatig werd ik door mensen gewaarschuwd dat ik voorzichtig moest zijn met mijn camera maar ik voelde mij beschermd: mijn liefje fungeerde als bodyguard.

Morgen blijven we weer een dagje in Viña del Mar, de thuishaven. We zijn blij dat we geen hotel boekten in Valparaíso. Morgen nemen we een duik in het woelige water van de Grote Oceaan; het moet er maar eens van komen.