IJsbeer in een regenjas

We hadden het plan opgevat om deze week enkele dagen in Valencia door te brengen. Het is een van de interessantste plaatsen in deze autonome regio, wat mij betreft. Onlangs las ik een leuk artikel in de online krant Las Provincias over deze  stad in de toekomst. Valencia is dit jaar de Europese hoofdstad van Design. Om dat te vieren, werd een tentoonstelling ingericht die uitgaat van twee ideeën: een toekomstig ideaalbeeld en een schrikbeeld. Deze expo is genaamd 'Perspectief 2030'. Zal men in de toekomst niet meer van het strand van Malvarrosa kunnen genieten vanwege bergen afval? Zullen de fallera's over de Plaza de la Virgen fietsen? Ik houd wel van dit soort vergezichten. Als er in mijn vroegere baan als consultant Change management naar een toekomstvisie voor de klant werd gevraagd, stak ik altijd enthousiast mijn vinger op. Aan fantasie geen gebrek! (Ideeën werden overigens altijd getoetst aan uitvoerbaarheid.) 

Nu ligt 2030 niet zo ver in de toekomst dus futurisme is hier niet echt aan de orde. Als men iets van die nieuwe ideeën voor de stad will uitvoeren, moet men vandaag beginnen. Er zijn immers maar acht jaren te gaan. Zelf zou ik het jaar 2050 hebben gekozen als uitzichtpunt. Lokale ontwerpstudio´s en een enkele buitenlander tekenden voor de opdrachten. 

Ik zag McPaëllas (is dat nu spookbeeld of ideaal?), een volledig vergroend Plaza de Virgen, de rivierbedding van de Turia die door mensen wordt bewoond, in creatieve torens die hoog de lucht in steken. In het andere ontwerp kreeg deze rivier juist zijn oorspronkelijke functie van waterweg terug. Ook de Huerta van Valencia was object. Dat is een nogal unieke gebied dat zich van de rand van de stad naar een verre horizon, ten noorden, zuiden en westen uitstrekt. Het wordt gedomineerd door rijstvelden en 'chufa'-gewassen (knolgewas tijgernoot), sinaasappelboomgaarden en groentenplantages (aubergines en artisjokken), wijnstokken en olijfbomen. Irrigatiekanalen lopen er doorheen en voorzien lokale boerderijen van water. Dit watersysteem stamt uit de tijd van de Arabieren. Het gebied is onder andere bekend van de alboriorijst die wordt gebruikt voor de traditionele Valenciaanse paëlla. (De plaats Alboraya ligt in dit gebied.) Voor de toekomst van de Huerta is er kennelijk geen middenweg: het overleeft of verdwijnt. In het ene toekomstscenario wordt water daar verticaal gebruikt maar er is ook een visie waarin het complete gebied tot  woestijn is geworden. 

In de ideale visie is de openbare ruimte van Valencia er voor mens, dier en vegetatie. Fietsen zijn het enige vervoermiddel, vogels vliegen vrij rond, men leeft op straat. Maar volgens de dystopische blik staat deze stad, die niet meer voor voetgangers is, vol voertuigen en vervuiling. Het is een onherbergzaam, bruin, duister landschap, waarin nauwelijks te leven is.

Zoals elk jaar, behalve in de afgelopen twee coronajaren, worden in Valencia eveneens in deze tijd van het jaar de wereldberoemde Fallas gevierd. Het is de typisch Spaanse manier om de winter af te sluiten en de lente te begroeten. Het is een spektakel van jewelste met huizenhoge poppen, prachtig verlichte straten en Spanjaarden (mannen en vrouwen) in traditionele klederdracht. Het is een van de grootste straatfeesten van Europa. Mijn liefje en ik maakten de festiviteiten er een aantal keren zelf mee; voor de eerste keer in 2007. Het is een feest van uitspattingen!

In El Diario van afgelopen vrijdag las ik een interview met de voorzitter van de Centrale Raad van de Fallera-organisatie, Carlos Galiana. Hij was enthousiast over de terugkeer van het evenement maar sprak ook zijn zorg uit over het naleven van de regels: maskers moeten te allen tijde worden gedragen bij massa-evenementen, regulering van het wildplassen, en dergelijke. Hij vertelde dat er een aanvraag binnenkwam van een fallera die met haar vriendin wilde paraderen in mannenkleding; het gaat om een zogenaamd Saragüell-pak. Het gaat om Alicia en Laura en laatstgenoemde wil zich niet als vrouw kleden maar geeft de voorkeur aan broek en vest. In artikel 64 van de fallero-regelgeving (uit 2002) staat echter dat het vrouwen niet is toegestaan om mannelijke kleding te dragen en vice versa. Het reglement moet naar de tijd van nu worden aangepast maar dat is iets voor het eerstvolgende feest. De stappen die nodig zijn om het te  wijzigen... oef! Aldus de president (die zelf een roze colbert droeg voor de foto). 

Deelnemen aan de Falles is extra leuk als je enigszins bent ingeburgerd. Dan begrijp je de meeste grappen en grollen en de soms satirische en scabreuze voorstellingen die met de poppen worden uitgedrukt. Er is een flinke dosis politiek aan de orde, altijd met een knipoog. Zo wordt op creatieve wijze kritiek geuit op de toestand in het land en de wereld. Daarom had ik wel zin om de jaargang 2022 te gaan zien. Uiterlijk maandagavond moeten alle ninots er staan, op dinsdag maakt de jury een ronde langs alle wijken, op woensdag wordt de winnaar gekozen. Dat is ook de dag waarop meisjes en vrouwen in traditionele kleding bloemoffrandes aanbieden aan de Maagd Maria; niet de levende, zij is ook een pop. 18 maart is de ‘Nit del Foc’, op die avond vindt de grootste en spectaculairste vuurwerkshow van het festival plaats. Daar zijn we niet per sé van maar het maakt deel uit van de Spaanse traditie. 

We boekten leuke accommodatie in het stadcentrum, een stadswandeling langs de mooiste ninots onder leiding van een lokale gids, lieten ons oog vallen op een paar aantrekkelijke restaurants en hadden veel voorpret. Totdat we de weersverwachtingen voor deze feestweek onder ogen kregen. In de eerste week van de Fallas werd een belangrijke mascletà, het afsteken van vuurwerk en het in de fik steken van sommige poppen aan het einde van de dag, afgezegd vanwege noodweer. Foto´s van ingepakte kunstwerken vlogen over het internet, een ijsbeer met een regenjas, Poetin met een regenkapje op, ze schetsten allemaal een schrikbeeld. Dit weertype belemmert het werk van de Fallas-kunstenaars ernstig. 

Voor de laatste feestweek waren de voorspellingen aanvankelijk nóg slechter. Er steekt daar een storm op (Celia) die zich mogelijk tot een DANA ontwikkelt. We zagen de bui al hangen… Volgens website El Tiempo was de kans op regen vandaag 100%. Dat werd teruggeschroefd. Morgen zou het een dag worden met zware windstoten (100-200 km per uur). Ook dat valt mee. Het blijft in ieder geval droog. Op woensdag keren de regenbuien wel terug. Vanmorgen namen we het definitieve besluit: we gaan. Lekker uitwaaien op een andere plek. We hebben er zin an!