Ingetogen

Elk nieuw jaar begint met de nagedachtenis aan mijn overleden vriendin Nelly. Daarna moet ik als blogger altijd weer even op gang komen. Een ingetogen blog is dan de beste opvolger. 

Afgelopen week vond in Bali een van de belangrijkste Hindoe-ceremonies plaats van de Balinese kalender: ‘Galungan’. Die kalender is gebaseerd op de fasen van de maan en afgelopen week was het volle maan. Op deze religieuze feestdag dalen de goden naar de aarde af en wordt de overwinning gevierd van het Goede (Dharma) op het Kwade (Adharma). 

Balinese Hindoes geloven dat hun vergoddelijkte voorouders dan tijdelijk terugkeren naar het aardse bestaan. De familie heet hen welkom met gebeden en offerandes bij de familie- en gemeenschapstempel. Langs alle huizen staan rond die dag penjors, metershoge bamboestokken versierd met kokosnootbladeren en ander materiaal. Die stokken staat voor Brahma, God van de schepping. De penjor staat voor vruchtbaarheid en voorspoed. Als de Galungan-viering op juiste wijze plaatsvindt, dat wil zeggen ingetogen, serieus en toegewijd, zal de stervelingen in de daaropvolgende maanden veel goeds overkomen. De voorouders vertrekken tien dagen later weer naar hun hemelse verblijf. Die ceremonie wordt ‘Kuningan’ genoemd. 

Die dag ontvingen we stemmige foto´s van de familie. Nu papa Ketut weer thuis is, wordt aan dit soort religieuze ceremonies veel aandacht besteed. Hij is een gelovige Hindoe die op dit punt het goede voorbeeld wil geven aan zijn kinderen. Aan Balinezen hoeven we de kracht van sociale structuren niet uit te leggen. Ze gaan met de hele familie naar de tempel en komen daar samen met buren en andere bekenden. We zagen jongste telg Santi bij bapak op schoot zitten en een serieuze Yuda met zijn grootmoeder -van vaders kant- zitten, met rijstkorrels op het voorhoofd. Jaren geleden leerden we zijn grootmoeder kennen. Zij maakt traditionele manden die ze op de lokale markt verkoopt. Ze maakte er twee voor ons, met onze voornamen erin vervlochten. Echt mooi! De rijst op hun voorhoofden  wordt in het Balinees ‘bija’ genoemd; het is een soort zegening, de korrels zouden de drager positieve energie geven. Ook moeder Elsa en Damai waren op beeld te zien, in kleurrijke ceremoniële kleding. Voor elke ceremonie een nieuwe outfit, zo lijkt het. Degene die schitterde door afwezigheid was nummer drie van het gezin (Varen). 

Op 1 januari van het nieuwe jaar hadden we weer een videosessie met onze Balinese mannetjes. Daar verscheen Varen ook kortstondig voor de camera. Mijn liefje en ik denken weleens dat hij tussen wal en schip valt... Hij is te klein en te druk voor zijn puberbroers en krijgt minder aandacht dan de jongste van het gezin, het enige meisje in dit jongenshuishouden. Soms lijkt het alsof Varen aandacht tekortkomt en die op luide en niet altijd vriendelijke wijze opeist.

Alsof de goden ermee speelden, kwam er later op de dag ook een filmpje met Varen. Op de achtergrond hoorde ik de holy man zijn mantras opzeggen. Ketut en andere zaten met hun ogen dicht en met gevouwen handen boven hun hoofd, mee te bidden. Tussen de vingers van beide handen houden ze dan bloemblaadjes vast. Kleine Varen worstelde met het bloemetje. Hij heeft de lange vingers van zijn papa maar toch lukte het hem niet. Telkens vielen er blaadjes af. Hij keek om zich heen voor steun maar ging door met proberen. Het was aandoenlijk. 

Damai viert volgende maand zijn verjaardag en we vroegen hem na te denken over een persoonlijk kado. De volgende keer meldde hij dat hij maar aan één geschenk kon denken: dat wij hem die dag zouden bezoeken in Bali. We moesten glimlachen toen hij dat zei. Als pa thuis is, weten wij van wie zo´n idee komt want Ketut is nogal een pleaser. Maar we weten ook dat de jonkies dat leuk zouden vinden. Als wij er zijn, is het namelijk elke dag feest. We vertelden hen niet dat mijn liefje problemen heeft met lopen vanwege een breuk in een middenvoetsbeentje. Zij wil daarvoor geen aandacht vragen. Als ze eventueel op een later moment met een gipspoot op de foto moet, is dat nog vroeg genoeg. 

We zeiden tegen de aanstaande jarige dat die wens niet zal uitkomen in februari. Hij moest iets anders verzinnen. Daarop stelde hij voor dat het gezin een avondje uitgaat naar Warung Ayu, een van de leukste lokale restaurants. Het is een plek in Lovina waar we zelf graag eten en waar we hen regelmatig mee naartoe nemen. De bijna-birthday boy kon zich verheugen op chicken cordon ‘blue’. Hij zegt het altijd verkeerd maar dat hoort bij de fun. 

Wat grappig is dat zij bij voorkeur Westerse gerechten kiezen, zelf heb ik een voorkeur voor Aziatische. Dagelijks komt er daar een lokale visser langs met zijn vangst en zo´n superverse vis van de hengel kan mij bekoren. Maar ook de noedel- en tomatensoep mogen er zijn. We kennen Ibu Ayu al honderd jaar. De halve Westerse wereld werd in de afgelopen jaren flexitariër of vegetariër maar onze mannetjes in Bali dromen van vlees als feestmaal. Het is hen vergeven. Zij maken de wereld niet slechter met hun eetpatroon.    

Dat etentje voor het hele gezin gaat er zeker komen maar hij moet ook nog een persoonlijk kado bedenken, voor hem alleen. Daarop wordt nu gewacht maar we hebben tijd.