Lamento

Het Nederlands Kankerfonds KWF gaat dit jaar 43,7 miljoen euro investeren in een groot aantal nieuwe projecten. Van laboratoriumonderzoek tot implementatie van nieuwe zorginnovaties; van kinderkanker tot uitgezaaide kanker van onbekende oorsprong; van diagnostiek tot palliatieve zorg. Het hele oncologische veld krijgt hiermee een enorme impuls. 

Soms komt kanker aan het licht maar kunnen medici de bron niet vinden. Men gaat nu de primaire tumor opsporen met behulp van een radioactieve speurstof (tracer) en een PET-scan. Chemotherapie kan zenuwbanen beschadigen en leiden tot ernstige, langdurige pijnklachten (neuropathie). In het Amsterdam UMC gaat men onderzoeken of psilocybine, de werkzame stof van paddo’s, kan helpen die klachten te verlichten. Men gaat onderzoek doen naar nieuwe operatietechnieken met hologrammen waarmee tumoren effectiever kunnen worden verwijderd. En er komt vervolgonderzoek naar de behandeling van hersentumoren; onderzoekers willen de bloed-hersenbarrière gaan opentrillen met ultrageluid om medicijnen beter bij de tumor te krijgen. Bij verdenking op longkanker moet longweefsel worden afgenomen. Dit gaat momenteel via een punctie door de borstkaswand, met kans op bloedingen of een klaplong. Uit onderzoek blijkt dat een nieuwe techniek 'navigatiebronchoscopie' veiliger en betrouwbaarder is. Die aanpak gaat men vervolmaken. Hoe vroeger en nauwkeuriger kan worden gescreend op kwaadaardige tumoren, hoe meer overlevingskans een patiënt heeft. 

Dat noemen we vooruitgang! Van genomisch tot klinisch, met behulp van kankerscreening, slimmere meettechnologieën, telegeneeskunde, AI-assistentschappen (betere prognoses) en precisie-oncologie. Het zijn voorbeelden van de steeds hechtere samenwerking tussen wetenschap, big data en technologie. We komen steeds dichter bij het moment waarop kanker zoals we dat tot dusver kenden en behandelden, gaat veranderen. Het is nog steeds een vurige wens om deze dodelijke ziekte bij leven te zien veranderen in een chronische ziekte.

Alle progressie kwam helaas te laat voor mijn vriendin Nelly bij wier sterfdag ik vandaag stilsta. 

Na weken van onzekerheid, van het ene onderzoek naar het andere gaand, werd na een kijkoperatie in november 2005 de diagnose inoperabele longkanker in een vergevorderd stadium gesteld. Alleen palliatief behandelen was nog mogelijk. De artsen stonden destijds voor een onbekend fenomeen. Er was sprake van een adenocarcinoom (een kwaadaardige tumor) in de longen met uitzaaiingen in het lymfevatenstelsel, zonder dat er op een PET-scan uitzaaiingen zichtbaar waren in de lymfen. Tot het einde van het proces hield ze een blog bij die als link op mijn blog staat. Af en toe lees ik stukken tekst weer door. Ze was een goede schrijver, een indrukwekkende patiënte maar bovenal een heel mooi mens.   

De pijn om Nelly´s dood (2009) werd minder in de loop van de tijd maar het gemis bleef.

Beloftes van terugkomst

Dit vaarwel is uit mijn diepste binnenste gerukt,
geen boeiwoord meer gepreveld of je stevig
 
vastgepakt zoals ik je in een wervelstorm zou
beetpakken, weggaan is zo verraderlijk,
 
het was windstil toen je vertrok. En nu loop ik
met het lood in mijn schoenen je te zoeken,
 
van je poe-ze-poes maar geen hond die
daarnaar luistert, geen hond die daarin trapt.
 
Mezelf uiteindelijk in slaap gesust met beloftes
van terugkomst: een knerpend grindpad
 
en je verheugde gezicht, een uitleg waarmee ik
uit de voeten kan, zoiets, maak er wat moois van.
 
Maar de wind blijft in zijn kooi, de schapen groeien
van vacht naar vacht, en ik blijf zacht in mijn
 
verdriet, in de hoop dat het dan niet overspoelt,
dat je me niet met je in zee liegt. Want wat ik weet
 
wordt waar, wat ik weet is een nodeloos gebaar,
het heeft geen zin meer om je naar huis te vleien.
 
Je bent niet meer hier, maar op een plek waar
de wind je welterusten kust, je zachtjes toedekt.

Marieke Lucas Rijneveld