Stigmata

Op een ochtend bezocht ik het kleinste kamertje in onze casita toen mij iets opmerkelijks opviel. In de aanloop naar Trumps eerste verkiezing in 2016 tot president van de Joe-Es-of-Ee kocht ik op Amazon voor een prikkie een partij wc-borstels met het gele haar (de borstel) en het gelaat van De Donald. Ik gaf het kado aan menige vriend met overeenkomstige voorkeuren. De borstel is nog steeds te koop bij Amazon maar de prijs steeg aanzienlijk. 

Lang bewaarde ik mijn eigen exemplaar ongebruikt in de voorraadkast, om uiteindelijk in te zien dat het beter was deze man aan het werk te zetten in de kamer waar hij hoort. Niet in de Oval Office maar op de plee. Je kon wel spotten met hem maar hij zou het Witte Huis voorlopig toch niet verlaten.

Wie schetst mijn verbazing toen ik op zondagochtend jongstleden, in datzelfde kamertje, iets zag dat mij verwonderde. Het rechteroor van Trump was roodgekleurd... Wat was hier aan de hand?! Dit was toch geen Turijn of Sienna? Mijn liefje en ik zijn helemaal niet mystiek aangelegd; wij geloven niet in Santa Rita of Santa Gemma! Maar wonderlijk was het wel. 

Toen had ik nog niets gelezen in de NOS-app of een krant. Even later vernam ik dat er een moordaanslag was gepleegd op presidentskandidaat Donald Trump. Een gestoorde 20-jarige jongeman met een semi-automatische AR-15 van zijn vader had op hem geschoten tijdens een campagnerally in Pennsylvania. (Dit verkiezingsjaar wordt deze staat gezien als medebepalende swing state.) De dader zou staan geregistreerd als Republikein maar hij doneerde ten tijde van de inauguratie van president Biden aan de Democraten. De schutter werd ter plekke doodgeschoten door een sluipschutter van de Secret Service. In november van dit jaar zou deze knul voor het eerst hebben mogen stemmen. 

Al ben ik geen fan van Donald Trump als mens en als 45^ste president, ik was geschokt door deze daad van agressie tegen hem. Je kunt het volledig oneens zijn met de man, zijn koers en zijn partij, politieke moord(aanslag)en zijn uit den boze. Kwalijker dan kwalijk. Politieke meningsverschillen vecht je uit in het parlement en in het stemhokje. Nooit met een wapen. 

Heel even kwam de gedachte in mijn op dat de afloop van de aanstaande presidentsverkiezing (5 november 2024) dan niet zijn beslist in Trumps voordeel als de schutter trefzekerder was geweest. Ik duwde die gedachte snel weg. Al ben ik het nooit eens met deze man, en laten we niet vergeten: met deze veroordeelde crimineel, hij moet niet aan zijn einde komen als menig vermoorde Amerikaanse president. Aanslagen op presidenten zijn in dit land van de NRA (National Riffle Association) en miljoenen wapenminnende burgers al tenminste 150 jaar de politieke realiteit. Politiek geweld loopt als een rode draad door de Amerikaanse geschiedenis. Het land heeft meer wapens dan inwoners. 

Deze aanslag valt dus geenszins goed te praten. Ik herinner mij hoe geshockeerd ik was toen Pim Fortuyn, Theo van Gogh en Peter R. de Vries werden vermoord door tegenstanders die hen het zwijgen wilden opleggen en daarin helaas slaagden. Deze terroristische daad hoort niet thuis in een democratie en moet te allen tijde worden bestreden. Met woorden, welteverstaan.    

Vooraanstaande Republikeinen wezen meteen beschuldigend naar de Democraten en naar Joe Biden in het bijzonder. Zij hadden dit op hun geweten, dit was het resultaat van hun woorden en daden. Biden had onlangs inderdaad een woord in de mond genomen in relatie tot Trump waarover hij achteraf spijt betuigde. Het woord was ‘bullseye’ (de binnenste roos op een dartboard). Hij wilde ermee zeggen dat alle pijlen op Trump moesten worden gericht tijdens deze campagne; niet dat hij moest worden doodgeschoten. Dat woordgebruik pakte in de nieuwe context verkeerd uit. 

Maar hoe schijnheilig kunnen die Republikeinen zijn? Niet alleen is het een onterechte, giftige aantijging, ze zijn zelf wel erg kort van memorie! In 2022 werd een aanslag gepleegd op Democrate Nancy Pelosi, in haar eigen huis. Zij was die avond zelf niet thuis maar haar 82-jarige echtgenoot Paul wel. Hij raakte levensgevaarlijk gewond door een hamerslag op zijn hoofd. De 44-jarige dader kwam uit Californië en was overtuigd Republikein. Hij kwam om Nancy, jarenlang voorzitster van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, te kidnappen en ‘een lesje te leren’. Dat mondde uit in een poging tot doodslag op haar partner. De dader is inmiddels veroordeeld tot een celstraf van 360 maanden (30 jaar). 

Politieke tegenstanders worden niet meer gezien als rivalen maar als vijanden die het land naar de verdoemenis voeren. In een dergelijke oververhitte toestand zien extremisten geweld als enige manier om de catastrofe af te wenden. 

De Democraten trokken hun geplande anti-Trump campagnefilmpjes meteen terug na de aanslag. Men wilde geen olie op het vuur gooien. Trump zelf kondigde aan dat zijn speech tijdens de Republikeinse conventie, die hem gisteren uitroep tot dé presidentskandidaat namens de Republikeinse partij, minder polariserend zou worden. Aanvankelijk wilde hij Biden tot op zijn sokken afbranden maar de aanslag op zijn leven maakte hem milder, naar verluidt. Hij was nu van plan een verzoenende toon aan te slaan. 

Trumps keuze voor zijn rechterhand, vice-presidentiële ‘running mate’ JD Vance (1984) belooft weinig goeds. Deze oerconservatieve man uit Ohio was eerst een fervente anti-Trumper (behorend tot de Never Trump-club). Hij noemde Trump ‘de Amerikaanse Hitler’ en had lange tijd geen goed woord voor hem over. Ik kende deze man alleen van zijn boek ‘Hillbilly Elegy’ dat in 2016 verscheen; een autobiografie van een jongen uit een witte arbeidersfamilie in de Rust Belt wiens jeugd wordt geteisterd door armoede, alcoholverslaving en misbruik. Er werd een film van gemaakt met Glenn Close als martriarch van de familie. (Erg goede rol!) Het was de bedoeling dat er een tweede boek kwam maar dat project mislukte.

Met steun en geld van Trump werd hij in 2023 verkozen tot senator voor zijn staat. Amerikaanse politieke duiders zien die U-bocht vooral als opportunisme. Hij zou opkomen voor arme ‘blue color workers’ maar zelf ging Vance naar de universiteit van Yale om er rechten te studeren. 

Illustratie: Bas van der Schot

Eens kijken hoe lang Trump die gematigde toon volhoudt. Wellicht kort, net als Wilders en zijn ijskast vol gifitig haatzaaigoed... Het zou inderdaad goed zijn als de toon in deze campagne matigt en het niet om de persoon gaat maar om de politieke inhoud. Tegelijkertijd wordt er daar druk gespeculeerd over een mogelijk op handen zijnde Amerikaanse burgeroorlog als resultaat van die polarisatie. Trump speelt daar handig op in met zijn apocalyptische retoriek. ‘If you don’t fight like hell, dan hebben jullie straks geen land meer’. 

De Verenigde Staten raakten sterk gepolariseerd voor, tijdens en na het presidentschap van Donald Trump. Die licht ontvlambare situatie in het land mag je deze machtsbeluste, rancuneuze, liegende ex-president best nadragen, al zullen zijn discipelen dat met mij oneens zijn. Die zien in hem vooral een sterke man die hun levens gaat verbeteren en Amerika ‘weer’ groots gaat maken. Een schokkend percentage van hen is van mening dat geweld is gerechtvaardigd om dat doel te bereiken. 

In een recente analyse over politiek geweld in de Volkskrant trof ik de volgende zin aan: ‘Geweld van links en rechts groeit op een humuslaag van bedreigingen en beledigingen, vooral op sociale media waar politieke tegenstanders worden gedehumaniseerd.’ Beter kan ik het niet verwoorden. 

Een moordaanslag overleven op de manier waarop Trump-met-een-engeltje-op-zijn-schouder dat deed. Zelf meent hij inmiddels dat het de hand van God was die hem redde. Als een feniks herrijzen, zijn vuist ballen en ‘fight, fight, fight’ roepen, zal hem in de campagne geen windeieren leggen. Foto’s van hem met zijn bloedende oor en dat gebaar gaan de campagne bepalen, vermoeden deskundigen. Het rechteroor is door zijn evangelische aanhangers zeker toegevoegd aan het lijstje van heilige wonden! 

Het document ‘Project 2025’ van de oerconservatieve denktank Heritage Foundation uit Washington (met een aantal voormalige adviseurs van Trump) dat onlangs werd gepbuliceerd, helpt het matigen van de toon zeker niet. Het roept onder andere op tot het ontslag van duizenden ambtenaren, het uitbreiden van de macht van de president, het ontmantelen van het ministerie van Onderwijs, ingrijpende belastingverlagingen, een verbod op pornografie, het stopzetten van de verkoop van de abortuspil en heel veel meer. Een recente uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof, die de presidentiële immuniteit heeft versterkt en de macht van federale agentschappen juist inperkt, doet dat ook niet. Deze uitspraak zorgt ervoor dat Democraten zich nog meer zorgen maken over wat ‘dictator’ Trump zou kunnen doen als hij terugkeert in het Witte Huis. 

Onlangs las ik het boek van Michiel Vos, de Amerika-correspondent -zelf noemt hij zich liever Amerika-duider- die 20 jaar geleden schoonzoon werd van  Nancy Pelosi. Hij werd verliefd op dochter Alexandra, kreeg twee zonen met haar en de rest is geschiedenis. In deze journalistieke autobiografie, getiteld ‘Vos in de VS’, schetst hij het vaak tenenkrommende en regelmatig vermakelijke leven van een Nederlander die Amerikaan werd en deel ging uitmaken van een invloedrijke politieke familie. 

Vos vergelijkt zijn nieuwe vaderland in zijn boek met ‘burned toast’. En wat doe je met aangebrande toast? Je schraapt de aangebrande randjes (i.e. de progressieve staten Californië en New York) eraf zodat een melkwitte geroosterde boterham overblijft. De perfecte toast. Tja.