We zijn terug in Spanje en als ik vanaf het terras om mij heen kijk, zie ik geen werkloze hijskranen en onafgemaakte gebouwen maar de financiële crisis heeft ook hier toegeslagen. Ik las in een plaatselijke krant dat in het afgelopen half jaar circa 2.000 bouwbedrijven in de regio hun deuren definitief moesten sluiten; daarmee verloren 10.700 medewerkers hun baan. En het einde van die ontwikkeling is nog niet in zicht.
Ik ken de verhalen van hardwerkende mensen die zich in de 90'er jaren lieten verleiden door goedgebekte huizenverkopers in Spanje. Waarom zou je naast een tweede huis voor eigen gebruik niet ook een of meer huizen kopen voor de verhuur of als investering? Er werden hoge huurinkomsten gegarandeerd. Een flink aantal mensen ging op de voorstellen in; ik ken ze persoonlijk. Hun Spaanse zon is inmiddels overschaduwd door financiële lasten want het bleek toch te mooi om waar te zijn.
Ten tijde van de sterke Britse pond nam het aantal Engelse immigranten in Spanje enorm toe. We hadden lang genoeg in Engeland gewoond om te begrijpen hoe dat voor hen werkte: men neme een extra hypotheek op het eerste huis en met de overwaarde schaffe men een vakantie-optrekje in Spanje aan. En de rest doe je met de creditcard. Britten sparen doorgaans niet voor hun pensioen maar gebruiken hun (koop)huis als oudedagsvoorziening. The sky was the limit en dat gold voor velen.
In de loop van de jaren verschenen de Engelse pubs en zelfs de 'car booth sales' werd een vast verschijnsel in Spanje. De eerlijkheid gebiedt mij te melden dat er inmiddels ook Duitse bakkers en Nederlandse slagers in de buurt waren neergestreken. Dat neemt niet weg dat het Spaanse hier nog volop aanwezig is. Het is niet moeilijk te vinden als je erin bent geïnteresseerd. Wij houden van het Spaanse ritme en hebben het hier naar ons zin in ons zonnige huis, uitkijkend over de golfbaan, op enkele minuten van de Middellandse zee, met een achterland dat Spaanser dan Spaans is.
Er waren in de regio al jaren te veel bouwactiviteiten, te veel makelaars en te veel banken die hypotheken verstrekten. Er werden in de afgelopen jaren al met regelmaat misstanden gemeld in de Spaanse en buitenlandse kranten: burgemeesters die corrupt waren gebleken (er zitten er momenteel 140 in gevangenschap), bouwondernemingen die zich schuldig hadden gemaakt aan illegale activiteiten, onschuldige mensen die uit hun illegale woningen waren gezet, bulldozers die illegale huizen van hardnekkig volhoudende bewoners met huis en haard hadden neergehaald. Kortom, grote onroerendgoedschandalen.
Mijn financieel directeur (toevallig ook mijn liefje) verbaast zich deze dagen over de ogenschijnlijke bodemloosheid van de situatie maar moppert ook op de menselijke beperktheid. Alhoewel ik niet dezelfde preoccupatie heb als zij, begrijp ik wel waarom dat is: 'de deskundigen' zijn van mening dat wij in dit deel van de wereld aan het einde van het kapitalistische tijdperk zijn beland.
'Men' is van mening dat een cultuur van hebzucht de heersende kredietcrisis in de wereld heeft veroorzaakt. Het is fijn als mensen mij kunnen uitleggen hoe het zit maar mij is geleerd: geld dat je niet hebt, kun je niet uitgeven en met datgene wat je wel bezit, moet je verstandig omgaan.
Zelf vroeg ik mij in de afgelopen dagen af hoeveel (extra) gezinnen sinds de kredietcrisis in de problemen zouden zijn geraakt. Hoeveel gelukszoekers zouden in de afgelopen weken teleurgesteld of zelfs berooid naar Engeland zijn teruggekeerd? Alhoewel het een noodzakelijke schifting lijkt, gaat een dergelijke diepe crisis altijd gepaard met menselijk leed.
Zoals gezegd, heb ik dus iets van die hebzucht van nabij gezien. Kon hebzucht in de vorige eeuw(en) nog een positieve kant hebben (Adam Smith: het stimuleert bestedingen en daarmee de economie), nu raakt men meer en meer ervan overtuigd dat het aan kaders moet zijn gebonden anders loopt het fout. En hoe fout het kon gaan, weten we inmiddels uit de krant en van de televisie. Is dit dan het keerpunt?
In mei kampeerden wij in Nederland en schreef ik een blog met de titel 'Vrekkenkrant'. Het ging in die column vooral over meer doen met minder, het zogenoemde 'consuminderen' als levenshouding; iets dat mij aan het hart gaat en waaraan ik mijn bijdrage wil leveren.
Ik las onlangs dat in Nederland jaarlijks voor € 6.000.000.000,= (zes miljard euros) aan voedsel in de vuilnisbak wordt gestort. Een dergelijk cijfer brengt het schaamrood op mijn kaken. Met dat geld kunnen zoveel behoeftige monden op de wereld worden gevoed?!
Ik zie in mijn weblogstatistieken regelmatig dat mensen googelen op 'Vrekkenkrant tips'. Nu zijn er vele tips voor zuinige raad en daad te bedenken en na te leven maar het gaat tevens om een verandering van levensstijl. Je kunt als individu zoveel doen, met elkaar kunnen we zoveel beter.
De noodzaak is er nu, de wil lijkt er te zijn dus wat let ons?