#HeToo

Onlangs stak er een storm op in de Verenigde Staten die inmiddels de plas overstak en ook Europa bereikte. Het ziet ernaar uit dat die voorlopig niet gaat liggen. Die storm kreeg de naam #MeToo, seksueel misbruik is het oog. Het begon met één bekende Amerikaan (nee, niet Trump maar die hoort wel in het rijtje thuis) die publiekelijk werd aangeklaagd vanwege zijn wandaden tegen vrouwen. Daarna rolde de storm over andere terreinen, andere daders, andere landen. Steeds meer bekende en minder bekende personen kwamen ervoor uit dat het hen overkwam. De zaak Jelle Brandt Corstius is nu in Nederland voorpaginanieuws.

Seksueel misbruik is van alle tijden; het wordt al beschreven in de bijbel. Misbruik wordt gepleegd door VIPs en door gewone mensen; vooral mannen maken zich eraan schuldig. Zelf kreeg ik er in mijn jeugd -ik zat nog op de lagere school- ook mee te maken. De persoon in kwestie kwam regelmatig bij mijn ouders op bezoek. Op een zondag, terwijl ik in mijn kamer lag te lezen, stapte hij onuitgenodigd binnen. Hij sloot de deur achter zich. Zijn grote lichaam was vervolgens waar het niet hoorde te zijn, zijn handen zaten waar ze niet hoorden te zitten. Een ding wist ik zeker: dit wilde ik ab-so-luut niet! Ik schopte hem geluidloos van mij af. Dat beeld kan ik zo weer oproepen. Hij stond op en liep rustig de trap af, naar waar mijn ouders en anderen waren terwijl ik op mijn kamer bleef. Mijn ouders vertelde ik het die dag niet. Jaren later vroeg een ander familielid mij of er iets ongepast was voorgevallen tussen hem en mij; daarop antwoordde ik bevestigend.

Gelukkig bleef het bij deze eenmalige, ongewenste intimiteit. Mijn fysieke integriteit werd hierdoor niet blijvend geschonden, mijn vertrouwen in die ene mens wel. Het kwam nooit meer goed tussen hem en mij. Hij overleed enkele jaren geleden. Ik vergaf hem zijn wandaad, al zal ik het nooit vergeten.

Het recht op lichamelijke integriteit is vastgelegd in artikel 11 van de Nederlandse grondwet, onder de kop Onaantastbaar lichaam. Het luidt als volgt: “Iedereen heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam”. Iemand bepaalt dus zelf welke handelingen hij of zij van derden duldt. Niemand mag worden gedwongen tot iets dat hij of zij niet wil. Iedereen is baas over eigen lichaam. En als een meisje ‘Nee’ zegt, dan is het nee; dat leerde ik vroeg in mijn leven. Zelfs als een meisje of vrouw -om wat voor reden ook- niet expliciet nee zegt, geeft dat een ander nog steeds geen recht om aan haar te zitten.

Het goede nieuws is, dat ik door die aanranding geen trauma opliep. Ik verwerkte het op mijn manier en ging door met leven. Ik vertelde het aan mijn liefje, er rust wat mij betreft geen taboe op het onderwerp. Persoonlijk schaam ik mij niet voor wat mij overkwam. En voor de goede orde: het maakte mij evenmin lesbisch. Die mythe moet ook maar direct worden ontmanteld. Al op jonge leeftijd kwam ik tegenover mijn ouders uit de kast over mijn ‘anders zijn’. Dat had ik vroeg in de gaten. Ik werd destijds al af en toe verliefd op meisjes en vrouwen: op de zwemjuf, een meisje van het schoolplein, de akela bij de Kabouters, de eigenaresse van de plaatselijke notenbar. Het leek alsof ik de enige in mijn omgeving was. Tja.

Het is een lange inleiding op het onderwerp van deze blog, getiteld #HeToo. Mijn liefje liet mij onlangs een krantenartikel lezen over een acteur die ik zeer waardeer: Kevin Spacey (1959). 

Hij speelde de hoofdrol in een aantal heel goede films en zorgde er persoonlijk voor dat ik een Netflix-abonnement nam vanwege de serie House of Cards waarvan hij producent en hoofdrolspeler is. Diezelfde Spacey haalde deze week de voorpagina van alle kranten in de wereld. Hij werd door acteur Anthony Rapp publiekelijk aangeklaagd voor aanranding in 1986. Naar verluidt, besprong de volwassen Spacey de toen 14-jarige jongen in een dronken bui en “klom bovenop [hem], op een seksuele manier”, aldus Rapp. De minderjarige wist Spacey van zich af te duwen en weg te komen. Spacey ontkende niet, zei dat hij zich de situatie niet kon herinneren en betuigde diepe spijt. Inmiddels is bekend dat hij kan fluiten naar de internationale oeuvreprijs die hij later deze maand zou ontvangen en Netflix stelt de uitzending van het nieuwe HoC-seizoen uit. 

Sowieso dien je als volwassene met je tengels (en andere lichaamsdelen) van minderjarigen af te blijven. En als je als volwassene zin hebt in een dolletje met een andere meerderjarige dient de andere persoon daartoe te allen tijde toestemming te geven. Het gaat om wederzijdse instemming, vrijwilligheid en gelijkwaardig. Zonder deze voorwaarden is er sprake van seksueel misbruik. Hoe moeilijk is dat te bevatten?!

Spacey gebruikte dat publieke optreden om nog iets anders te zeggen: hij kwam uit voor zijn homoseksualiteit. Mij als blogger kennende, zul je als lezer waarschijnlijk verwachten dat ik dit toejuich. Welnu, dit meisje zegt ja èn nee. In House of Cards zoent hoofdpersoon Frank Underwood (door Spacey gespeeld) met vrouwen en mannen, gaat met zowel vrouwen als mannen naar bed. De mate waarin dit voorkomt en het gemak waarmee het gebeurt, gaf mij weleens te denken. Zei dat wellicht iets over de man Kevin? Daar is niks mis mee, ik vond het echter opmerkelijk.

Dat Spacey bij die gelegenheid officieel aan de buitenwereld liet weten homo te zijn, vind ik een goede stap. Zijn binnenwereld zou al jaren op de hoogte zijn van zijn seksuele voorkeur dus het werd tijd om uit de kast te komen. Dat is de Ja van mijn kant. Mijn Nee is echter ook loud & clear: als je aan de schandpaal wordt genageld als aanrander van een jonge jongen, is het dubieus om dat moment tevens te gebruiken om over jouw eigen homoseksualiteit te spreken. Alsof er een causaal verband bestaat tussen gay zijn en jongens seksueel misbruiken?! Dat vind ik onbeschaamd, onbehoorlijk en ongepast.