Every book is a journey

Het is tijd voor een boekenblog! Er komen weer prestigieuze boekenprijzen aan. De Women’s Prize for Fiction zal later dit jaar worden toegekend aan de vrouw die de beste Engelstalige roman van 2017-2018 schreef. Deze prijs ontstond in 1996 als reactie op iets dat het voorafgaande jaar gebeurde. In 1995 stond er voor de Man Booker Prize namelijk geen enkele vrouwelijke auteur op de shortlist en dat vroeg om een tegenprestatie. 

De jury van deze prijs begon met 200 boeken en stelde onlangs de longlist samen. Op die lijst staan 16 werken. Twee van de schrijfsters wonnen eerder een grote prijs: Jennifer Egan (Pulitzer-prijs) en Arundhati Roy (Man Booker-prijs). Ik las hun genomineerde werk: ‘Manhattan Beach’ en ‘The Ministry of Utmost Happiness’ met veel plezier en blogde daarover. De overige kanshebbers zijn debutanten. De voorzitter van de jury is van mening dat deze lijst van -uitsluitend- vrouwen de wereld goed vertegenwoordigt. Het is bepaald geen half werk. “It doesn’t feel like a partial list, where you think you need the men to make up the world.” Hun hoofdpersonages zijn ook bepaald niet tuttig: van zeemeerminnen tot moordenaressen. De prijs wordt op 6 juni uitgereikt.

Mijn voorjaarsweken zaten tot nu toe bomvol goede boeken. Van mannen, welteverstaan. Tja. Wellicht zit er iets van je gading bij? Het betrof een epische roman (863 pagina’s) over het Spanje van rond 1400. Het betreft ‘De Erfgenamen’ van Ildefonso Falcones (1958), de Barcelonese advocaat en schrijver van internationale bestsellers. Deze roman is het vervolg op ‘De kathedraal van de Zee’ maar kan afzonderlijk worden gelezen. Het zijn de kleinste letters die ik ooit in een roman aantrof! Met mijn officiële leesbril met glazen op maat is dat nu een fluitje van een cent al vind ik het dragen van een bril nog steeds wennen. In de eerste dagen had ik last van hoofdpijn; dat is gelukkig voorbij. Lopen met bril op blijft een slecht idee.

Vriend Piet, die mij het boek leende, vertelde dat alle historische gegevens die hij checkte, kloppen. Dat deed ik zelf niet, al kreeg ik door lezing wel zin om meer van de vroegste geschiedenis van Spanje te weten. Wat ik nu in ieder geval beter begrijp is waarom het huidige Spanje uit autonome regio’s bestaat. In die tijd waren het separate koninkrijken die elkaar te vuur en te zwaard bestreden. Het boek speelt zich af in de Middeleeuwen, de stad Barcelona groeit en wint aan macht.

De roman puilt uit van de koningen en edelen, machtswisselingen, intriges,  vrijheidsberovingen en liefdesperikelen. Het leven van arbeiderskind Hugo (en in mindere mate dat van zijn zus) staat centraal. Zijn strijd om het bestaan is er een van vallen en opstaan. Vooral vallen: als hij een kind is, verdrinkt zijn vader. Hij vindt bescherming bij een man die onterecht wordt opgehangen. Hij wordt weggestuurd van de koninklijke scheepswerf vanwege een luide mening en ziet zijn toekomst in duigen vallen. Zijn eerste -joodse- liefje wordt voor zijn ogen vermoord tijdens een pogrom, zijn moeder huwt voor de tweede keer en vertrekt uit zijn leven, zijn zus verdwijnt in een klooster en wordt daar zwanger. Dierbaren en geliefden sneuvelen en verdwijnen, zijn beste vriend verandert in een machtige vijand. Hugo is een man van 12 ambachten, 13 ongelukken. Sommige secties over troonopvolgingen en herverdeling van rijkdommen zijn hier en daar te lang, wat mij betreft. Naar het einde toe wist het boek mij alsnog bij de lurven te pakken. Meeslepend. Er komt ongetwijfeld een vervolg.

Machtsmisbruik, wisselingen van de wacht, intriges… het is een kleine stap naar het non-fictie werk ‘Trumpocracy. The Corruption of the American Republic’ van de Canadees-Amerikaanse auteur David Frum (1960). Frum is politiek commentator en al jarenlang editor bij The Atlantic. Hij was speech-schrijver van president George W. Bush. Desalniettemin schaarde hij zich in het Never Trump-kamp van de Republikeinen.

“Democracy is a work in progress. So is democracy’s undoing.” Deze eerste zinnen van het boek geven het standpunt van de auteur duidelijk aan: president Trump ontneemt Amerika langzaam maar heel zeker zijn democratisch bestel. De schrijver gruwt van diens nepotisme, autoritarisme en kleptocratie. Frum schrijft niet over Trumps karakter, al komt het ter sprake. Het gaat de auteur vooral om de wijze waarop deze president aan de macht kwam en die macht nu vergroot ten faveure van zichzelf en zijn familie. De auteur slaat in zijn boek de spijker op zijn kop: “his [Trumps] great skill is to sniff his opponents’ vulnerabilities. In the same way, Trump has intuited the weak points in the American political system and in American political culture. Trump gambled that Americans resent each other’s differences more than they cherish their shared democracy. So far, that gamble has paid off.” Een politiek verscheurd Amerika riep kennelijk een man als Trump over zichzelf af.

Hij roept tegenstanders van de zittende president en zijn administratie op tot een ander geluid. “As president Trump is cruel, vengeful, egoistic, ignorant, lazy, avaricious, and treacherous, se we must be kind, forgiving, responsible, informed, hardworking, generous and patriotic. As Trump’s enablers are careless, cynical, shortsighted, morally obtuse, and rancorous, so Trump’s opponents must be thoughtful, idealistic, wise, morally sensitive, and conciliatory.” Miljoenen mensen leken de ochtend na de presidentsverkiezing wakker te worden met de realisatie dat het ondenkbare realiteit werd. Ze moesten dan maar zelf een beter mens worden. Verzet begint er namelijk mee hem jou niet persoonlijk te laten corrumperen. We zijn (nog) niet verloren, er gloort licht aan het einde van de tunnel. Die “surge in civic spirit” (golf van burgerzin) is het grootste cadeau dat de corrupte Trump ons gaf, aldus Frump.

Van Frumps hand dus geen Fire & Fury! Dat boek -van Michael Wolff- las ik de dag waarop het uitkwam. Daarover had ik als blogger echter weinig te melden (al was het lezenswaardig). Trump is nu eenmaal een obsessie van mij dus ik lees alles dat over de man verschijnt. Frump schreef een rustig, degelijk en weldoordacht boek over de spraakmakende 45ste president van de Verenigde Staten. Het wachten is nu op de memoires van de ontslagen FBI-directeur James Comey. Zijn boek zal de titel dragen ‘A Higher Loyalty: Truth, Lies, and Leadership’. Het verschijnt op 17 april maar staat nu al op 1 van de Amazon-bestsellerlijst. 

Ook las ik de roman ‘Call me by your name’ van de Amerikaanse auteur André Aciman (1951). Hij schreef het boek in 2007 maar in 2017 werd het verfilmd. De film ontving een Oscar voor beste script; James Ivory (89) tekende ervoor. Het gaat over de vakantieliefde tussen twee Joodse mannen, de middelbare scholier Elio (17) en Oliver, literatuurwetenschapper en universitair docent. Het verhaal speelt zich af in Italië, in een erudiete wereld. De auteur beschrijft de ontluikende liefde vanuit het perspectief van de jongeman. Ik las een interview met scriptschrijver Ivory in The Guardian. Hij had jarenlang een geheime relatie met de Indiase producent Ismail Merchant. Ivory was ontstemd over het feit dat de Italiaanse filmregisseur Guadagnino de twee mannen zo kuis in beeld bracht, na de seksscene. Die “absence of full-frontal male nudity” stond niet in zijn script en was niet de afspraak. Het ergerde hem dat de hoofdrolspelers in de film een laken omslaan als ze uit bed stappen na ‘de daad’. Het is een mooi, intens en tegelijkertijd ingehouden verhaal dat ik in één adem uitlas. Prachtig. Ik besloot de film niet te gaan zien. Het boekenverhaal is te mooi om te laten censureren.