Die tsunami van vrienden gaat niet alleen gepaard met etentjes en andere
uitjes, doorgaans worden met de meesten van hen boeken en leestips uitgewisseld.
Zelf deelde ik onder andere mijn non-fictie boeken over Trump (van Bob Woodward,
Craig Unger en Rick Wilson), wij namen onder andere vertaalde literatuur in
ontvangst van Pearl Abraham, Jhumpa Lahiri en Hugo Hamilton. Van iemand anders
ontvingen wij een gesigneerd Nederlands boek van René van Rijckevorsel (zijn
derde thriller), getiteld ‘Zwanenbroeders’. Deze auteur is hoofdredacteur van
Elsevier Weekblad en is bevriend met de vader van een vriendin. De eerste
indruk is goed: er zit vaart in en de taal is puntig maar verzorgd.
Mijn liefje kreeg voor haar verjaardag werk van de Nederlandse auteur van
Turkse afkomst Isik Murat (‘Wees onzichtbaar’) en Nederlander Bart van Es (‘Ver-geet-mij-niet’).
Laatstgenoemde boek lazen we beiden met veel interesse. De ondertitel is ‘Over
het verborgen leven van een Joods meisje’. Van Es is van Nederlandse afkomst
maar werkt als hoogleraar Engelse literatuur aan de universiteit van Oxford.
Hij woont met zijn gezin in Engeland en heeft een bijzondere band met de
hoofdpersoon van het boek. Lientje dook tijdens de Tweede Wereldoorlog namelijk
onder bij zijn grootouders.
Er zijn al veel persoonlijke verhalen van Nederlandse joodse onderduikers
geschreven maar ook dit boek heeft nog volop bestaansrecht. De grootouders van Van
Es voedden het meisje op als hun eigen kind maar toch werd het contact
verbroken. Bart van Es komt jaren later met Lien in contact en dat leidt tot een
innemend boek dat ieders goedkeuring kan wegdragen. Zij is als hoofdpersoon blij
met haar levensverhaal op papier, de auteur bracht een familieproject van lang
geleden tot een goed einde. ‘Zonder familie heb je geen verhalen’, aldus de eerste
en laatste zin van dit boek. De jonge Van Es schuwt de heikele kwestie(s) in
zijn eigen familie en gezin niet. In die zin is dit boek ook een zoektocht voor hemzelf.
De kennismaking met Lien veranderde hem, maakte hem nadenkender en minder
stellig.
De vervolging van de nazi’s en de actieve medewerking daaraan door de NSB’ers
brengen vader en moeder de Jong ertoe hun enige kind te laten onderduiken. Het kleine
meisje wordt vervolgens op deze zogenaamd “veilige plekken” uitgebuit, verraden
en seksueel misbruik -door vaders in twee onderduikgezinnen. Na de oorlog keren
haar ouders niet terug uit concentratiekamp. De relatie met het gezin dat haar
onderdak bood (familie Van Es) verslechtert en uiteindelijk zelfs verbroken. Totdat
Bart van Es op het toneel verschijnt. We lezen dat Lien na de oorlog gaat studeren
en trouwen. Ze krijgt kinderen en scheidt van haar joodse man die haar niet
begrijpt. Ze onderneemt een zelfmoordpoging maar vindt uiteindelijk een therapie
die haar verenigt met haar verleden en haar heden.
Van Es schrijft wijdt uit over de steden waar Lientje woonde (Den Haag)
en onderdook (Dordrecht) en de geschiedenis van ‘hun’ Joden. Zelf woonde ik in
beide steden dus dat was interessant. Hij diept een beetje geschiedenis van de
Sefardische en Asjkenazische joden in Nederland uit. Nederlandse verraders worden
bij naam en toenaam genoemd. Bovendien beschrijft hij hoe een vriendschap ontstaat
tussen Lien en hem. De inmiddels 85-jarige Lien woont in Amsterdam. Dit boek is een aanrader, vanwege het onderwerp en de stijl.
De Staunch Book Prize 2018 waarover ik in februari van dit jaar berichtte,
zou op 26 september de shortlist bekendmaken. Deze prijs wordt toegekend aan de auteur
van de vrouw-vriendelijkste misdaadroman. Welnu, de lijst met kandidaten is uitgesteld tot 1
november. Nu weet ik niet of dat is omdat er nauwelijks ingezonden werk is of
omdat het juist teveel boeken betreft voor de jury om ze allemaal voor de datum te
lezen. Een van de bekendste Schotse misdaadromanschrijfsters, Val McDermid (die een lesbische hoofdcommissaris ten tonele voert), zette eerder kanttekeningen bij deze prijs. De slotzin van mijn toenmalige blog was dan ook “Ik verwacht nog wel wat
gedoe voordat de prijs wordt uitgereikt.” Geen idee of gedoe aan de orde is?! De website
geeft namelijk geen verklaring voor het uitstel. Tja.
Afgelopen week werd de shortlist bekendgemaakt voor de prestigieuze Man
Booker Prize voor fictie, die op 16 oktober in Londen zal worden uitgereikt. Dat
werd een verrassend lijstje van zes boeken! Het toeval wil dat dezelfde McDermid in de jury zit. Het fictionele werk van drie Britten, twee Amerikanen en
een Canadees werd geselecteerd; in twee gevallen gaat het om een literair romandebuut. Dat betekent dat het recentste boek van de Golden Man Booker Prize-winnaar, Michael Ondaatje, uit de boot viel. Opmerkelijk.
- ‘The Long Take’ (Robin Robertson) - een roman grotendeels in vers en met foto’s (!) over geweld en sociale verdeeldheid in het Amerika van nu;
- ‘Everything Under’ (Daisy Johnson) - over de zoektocht van een dementerende moeder en haar dochter naar hun vroegere leven samen;
- ‘The Mars Room’ (Rachel Kushner) - over een vrouw in de gevangenis, levend in de marge van de Amerikaanse maatschappij;
- ‘Washington Black’ (Esi Edugyan) - herinneringen van een slaaf die wird vrijgemaakt op18-jarige leeftijd en diens zoektocht in een luchtballon naar een betere wereld;
- ‘The Overstory’ (Richard Powers) - een ecosaga over bomen en mensen die van hen houden en hen begrijpen;
- ‘Milkman’ (Anna Burns) - over de kracht en consequenties van roddel en sociale druk in een kleine leefgemeenschap.
Vrouwelijke finalisten zijn deze keer in de meerderheid. Joehoe! Johnson
is de jongste finaliste ooit (27). Van de, van oorsprong Ghanese, schrijfster
Edugyan las ik eerder werk. Eerdere romans van de Amerikaan Richard Powers (‘The
Time of Our Singing’) en zijn landgenote Rachel Kushner (‘De Vlammenwerpers’) liggen
op mijn stapel. Ik kom gewoon leestijd te kort! Aan het einde van dit jaar hoop ik wel wat boeken van deze boekenlijst te hebben gelezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten