Dag van de Weirdos

Kort geleden blogde ik dat de maand september er in ons geval vooral een is van vieringen, thuis en in de vriendenkring. September doet zijn naam eer aan als Maand van de Vriendschap! Er zijn deze maand echter ook festiviteiten waarvan ik mij in alle ernst afvraag waarom ze er zij en hoe ze ontstonden. September zou namelijk tevens zuurdesemmaand, shake-, kip-, honing-, chiara- en champignonmaand zijn. Plus de maand van de aandacht voor eierstokkanker, kinderkanker, longfibrose en zelfmoordpreventie. Het begrip ‘viering’ wordt daarmee nogal opgerekt.

Specifiek vandaag is het Wonderful Weirdos Day, met wonderlijke clowns als illustratie. Wie verzint zo’n viering? En waarom? Ik zocht het uit. Deze dag werd bedacht door de Texaan Tom Roy uit Austin. Zijn woonplaats had in de flower power-tijd een grote hippiescene en uit die tijd stamt de Weirdo Day. Er blijkt overigens geen verband met clowns. Austin heeft weliswaar een Museum of the Weird, maar zonder clowns. (Wel veel misvormde mensen en dieren, zag ik op de website.) Auto’s schijnen in die stad rond te rijden met stickers als “Keep Austin Weird” en mensen dragen t-shirts met die opdruk. Tja.  

Een groot aantal volwassenen schijnt last te hebben van een overdreven angst voor clowns (coulrofobie). Onverwerkt jeugdtrauma, vermoed ik. Zelf was ik nooit bang voor clowns. Alhoewel, van Pennywise weet ik dat niet zeker. Ik ben een fan van Stephen King, de koning van het spannende verhaal. Ik ben er vrij zeker van dat de engerd in clownspak in zijn boek ‘It’ (1986) sommige lezers nachtmerries bezorgde. Die clown is de schrik van het fictieve stadje Derry, Maine. In de remake joeg dit personage kijkers zeker de stuipen op het lijf. King’s laatste boek komt morgen uit en is getiteld ‘The Institute’. Over een opleidingsinstituut waar getalenteerde kinderen wel ingaan maar niet uitkomen. Dat wordt weer een  boek waar je haren van overeind gaan!

De enge clown is volgens mij zo oud als Methusalem. Met een beetje goede wil kun je Satan in de Bijbel de eerste noemen. We kennen de harlekijn uit de Middeleeuwen. Charles Dickens schiep onbetrouwbare clowns in zijn vertellingen. Franse opera’s kenden moordlustige clowns, het Italiaanse volkstoneel (Commedia dell’arte) eveneens. Filmmaker Fellini maakte clowns tot onderwerp van een cultfilm. We leerden Mister Punch kennen in Britse series en Jan Klaassen in oud-Hollandse verhalen. De Joker van Batman mag in het rijtje creepy clowns niet ontbreken.

Dat geldt niet voor de melancholieke clown Popov van het Russische staatscircus. Evenmin voor ‘onze’ Pipo de Clown (Cor Witschge) die eind jaren '50 van de vorige eeuw op de Nederlandse televisie verscheen. In 1980 nam zijn opvolger afscheid met een vriendelijk “Dag vogels, dag bloemen, dag kinderen”. Clown Bassie (van Adriaan) was evenmin eng. McDonald’s introduceerde Ronald, de Hamburger Happy Clown, in de jaren '60 van de vorige eeuw. En Cliniclowns brengen vreugde en plezier aan hen die het goed kunnen gebruiken.

Na de remake van King’s It-film (2016) veranderde dat definitief. Acteur Bill Skarsgård maakte zichzelf onsterfelijk in zijn rol van Pennywise. Zijn duivelse lach… pure evil! Er verschenen daarna zogenaamde ‘horror clowns’, ook in de straten van Nederland (overgewaaid uit Amerika), waarbij zelfs een dode viel. Niet door optreden van een killer clown zelf maar door iemand die hem juist achtervolgde. En tegenwoordig hebben we de hoofdpersonen van Circus The Creepy Brothers. In hun geval gaat het niet slechts om een dag van de weirdo, het zijn de Weirdo Years! Zij spannen de kroon qua eng, al staat de uitdossing ze goed.

Op dit moment lees ik het boeiende boek ‘De meeste mensen deugen’ van de Nederlandse historicus en schrijver Rutger Bregman. Hij wordt door The Guardian “the Dutch Wunderkind of New Ideas” genoemd. Een goede omschrijving want Bregman zit vol nieuwe ideeën. Ook dit boek kan ik niet wegleggen. Ik ben echter nog niet zo ver dat ik kan (wil?) beamen dat de titel ook op bovengenoemd illustere viertal slaat. Daarover wellicht meer in een volgend blog.

Afgelopen weekend gingen mijn liefje en ik naar de plaatselijke bioscoop voor de remake van een van mijn favoriete kinderfilms: ‘Dumbo’ Deze getekende Disney-klassieker uit 1941 van de kleine olifant met de übergrote oren zag ik in mijn jeugd meermalen. Zelf heb ik ook afstaande oren, het ene meer dan het andere. Daaruit kwam de vereenzelviging met dit olifantje voort, denk ik. (Gelukkig lijkt mijn neus niet op de zijne…) Flaporen zijn geen bijzonder euvel: 1 op de 20 kinderen wordt ermee geboren. Je gaat er niet beter of slechter door horen.

Net als Dombo werd ik mij snel bewust van mijn flaporen. Mijn haar was relatief volumineus dus ik kon altijd een gordijntje voor mijn schelpen hangen. Zo sta ik ook op menige kinderfoto. Mijn moeder had twee oren pal langs haar hoofd, mijn vader had tamelijk grote oren maar dat kwam door de zwaartekracht. Mijn zussen hebben eveneens licht afstaande oren dus het moet een genetische kwestie zijn. Als kind werd ik nooit gepest om die oren. Mocht het mij weleens zijn overkomen dan hield ik er in ieder geval geen trauma aan over. Over de bonte ‘pipokleding’ die ik in mijn pubertijd droeg, herinner ik mij wel opmerkingen. Een stippenshirt kon wat mij betreft best op een streepjesbroek… Als je haar maar goed zat ;-) Tot op de dag van vandaag verbied ik de kapper mijn haar rond mijn oren tè kort te knippen.

Mijn vriendin Nelly had eveneens flaporen maar haar oorschelpen stonden verder van haar hoofd dan de mijne. Bovendien staken ze door haar dunnere haar heen. Zij noemde ze haar ‘chippies’. Vroeger werd zíj daar wel om gepest. Ze liet ze chirurgisch rechtzetten (otoplastiek) toen ze een jonge volwassene was. We woonden destijds in hetzelfde studentenhuis. Na de operatie droeg ze verband als een tulband om haar ravenzwarte haar. Toen de wonden gingen genezen, ontdeed ze zich van jeuk door een lange breinaald dwars door die tulband te steken. Ik moet nog rillen als ik eraan terugdenk. Ik was telkens bang dat de naaldpunt bleef hangen in een hechting. Brrrrr. Het eerste dat Nelly liet doen toen het verband werd verwijderd, was heur haar kort knippen. Heel kort. Dat stond haar goed.

Wat een leuke film is het! 
Mijn liefje zat al na vijf minuten met natte ogen. Eerst als papa Holt als oorlogsgewonde (eenarmig) uit de Tweede Wereldoorlog terugkeert en vervolgens als de baby-olifant met fikse afwijking wordt geboren. Het baby'tje struikelt continu over de eigen chippies. Nee, die empathie maakt haar geen weirdo. Wel het levende bewijs dat mensen emotionele stofzuigers zijn, zoals Rutger Bregman stelt. 
Zelf vond ik de openingsshot, waarin je de lange trein van circus The Medici Brothers over de Amerikaanse vlakte ziet rijden, een schitterend beeld. Vooral de laatste blik op de voorkant van de stoomlocomotief: ik zag de valse glimlach van The Joker boven de koevanger staan. En dat heb ik mij niet verbeeld!

Je kunt zeggen wat je wilt over de freak-oren van Dombo maar hierdoor kan hij wel op eigen kracht vliegen. (Lekker puh.) Oké, je moet er wel een veertje voor oplaten maar dan… whoeshhhhh! Regisseur Tim Burton werd bekend van horrorfilms, Batman, Beetlejuice, Edward Scissorhands en andere creepy personages maar deze film is de uitzondering op de regel. We zien Dombo weliswaar een keer als joker geschminkt maar dat is ook een knipoog naar de oplettende kijker. Het was een alleraardigst avondje uit.